1. Hi swihi swiyimo swo tika leswi vangelaka malandza ya Yehovha mbitsi?

 EMISAVENI hinkwayo, malandza ya Yehovha ma dya mbitsi ma xeva hi nhlomulo hikwalaho ka maxangu lawa ma langutanaka na wona. Xana va kona lava u va tivaka evandlheni ra ka n’wina? Vakreste van’wana va karhatiwa hi mavabyi lama nga ni khombo kumbe va ni gome hikwalaho ko feriwa hi xaka. Van’wana va vavisekile emoyeni hikwalaho ka leswi xirho xa ndyangu kumbe munghana wa vona a tshikeke ku tirhela Yehovha. Kasi van’wana va ha twa ku vava hikwalaho ko hlaseriwa hi timhangu ta ntumbuluko. Vamakwerhu volavo hinkwavo va lava ku chaveleriwa. Hi nga va chavelela njhani?

2. Hikwalaho ka yini muapostola Pawulo a a lava ku chaveleriwa mikarhi yin’wana?

² Muapostola Pawulo u langutane ni maxangu yo tala lama xungetaka vutomi. (2 Kor. 11:23-28) U boheke ku tiyisela “mutwa enyameni,” kumbexana mutwa wolowo a ku ri vuvabyi byo karhi. (2 Kor. 12:7) Nakambe u hele matimba loko Demasi loyi a ri mutirhikulobye, a n’wi fularhela “hileswi a rhandzeke mafambiselo ya swilo ya sweswi.” (2 Tim. 4:10) Pawulo a ri Mukreste loyi a totiweke hi moya naswona a a rhandza ku chavelela van’wana kambe mikarhi yin’wana na yena a lava ku chaveleriwa.—Rhom. 9:1, 2.

3. I vamani lava chaveleleke ni ku seketela Pawulo?

³ Pawulo u chaveleriwile ni ku seketeriwa. Njhani? Yehovha u n’wi chavelerile hi ku tirhisa moya wakwe lowo kwetsima. (2 Kor. 4:7; Filp. 4:13) U tlhele a n’wi chavelela hi ku tirhisa Vakrestekulobye. Pawulo u hlamusele van’wana va vatirhikulobye  tanihi ‘lava veke vachaveleri vakwe.’ (Kol. 4:11) Van’wana va vona a ku ri Aristako, Tixiko na Marka. Va n’wi chavelerile leswaku a kota ku tiyisela. I yini leswi pfuneke Vakreste lavanharhu leswaku va kota ku chavelela van’wana? Hi nga va tekelela njhani loko hi chavelelana ni ku khutazana?

4. Aristako u swi kombise njhani leswaku a ri munghana wo tshembeka eka Pawulo?

⁴ Aristako Mukreste wa le Makedoniya loyi a huma eTesalonika, a ri munghana wo tshembeka wa Pawulo. Hi twa hi ta Aristako ro sungula loko Pawulo a endzele aEfesa hi nkarhi wa riendzo rakwe ra vunharhu ra vurhumiwa. Loko Aristako a ri karhi a famba na Pawulo, ntshungu wa vapfukeri wu n’wi khomile. (Mint. 19:29) Loko a ntshunxiwile, a nga fambanga a siya Pawulo. Loko va ri eGrikiya, Aristako u ye emahlweni a seketela Pawulo hambiloko vakaneti va xungeta ku dlaya Pawulo. (Mint. 20:2-4) Kwalomu ka 58 C.E. loko Pawulo a yisiwa ekhotsweni ra le Rhoma, Aristako u fambe na yena eka riendzo rero ro leha naswona va tiyisele ku tshovekeriwa hi xikepe swin’we. (Mint. 27:1, 2, 41) Loko va ri eRhoma, swi tikomba onge Aristako u pfaleriwe swin’we na Pawulo ku ringana nkarhi wo karhi. (Kol. 4:10) A swi hlamarisi leswi Pawulo a titweke a chaveleriwile hi munghana wakwe wo tshembeka!

5. Hi ku ya hi Swivuriso 17:17, hi nga swi kombisa njhani leswaku hi vanghana vo tshembeka?

⁵ Ku fana na Aristako, a hi nge vi vanghana vo tshembeka eka vamakwerhu loko swilo swi famba kahle ntsena kambe hi ta va vanghana va vona ni hi nkarhi wa “maxangu.” (Hlaya Swivuriso 17:17.) Hambi loko xiyimo xo tika lexi makwerhu a langutane na xona se xi hundzile, wa ha ta lava ku chaveleriwa. Frances, * loyi vatswari vakwe va dlayiweke hi vuvabyi bya khensa hi ku landzelana, u ri: “Xiyimo xexo xi endle leswaku hi va ni gome ku ringana nkarhi wo leha. Ndza chaveleleka loko vamakwerhu va swi xiya leswaku ndza ha ri ni gome hambileswi se ku hundzeke nkarhi wo leha vatswari va mina va lovile.”

6. Ku tshembeka swi ta hi susumetela ku endla yini?

 ⁶ Vanghana vo tshembeka va titsona swo karhi leswaku va ta kota ku seketela vanghana va vona. Hi xikombiso, loko makwerhu un’wana loyi a vuriwaka Peter a ye eka dokodela, u byeriwe leswaku u ni vuvabyi lebyi nga ni khombo swinene. Nsati wa yena Kathryn u ri: “Vatekani van’wana va le vandlheni hi vona lava hi yiseke eka dokodela loyi a hi byeleke hi ta vuvabyi bya Peter. Va hi seketerile swinene ni ku hi tiyisa hi nkarhi wolowo wa mangava.” Hakunene swa chavelela ku tiva leswaku hi ni vanghana lava nga ta hi seketela loko hi langutana ni maxangu!

7-8. Hi ku ya hi Vakolosa 4:7-9, Tixiko u swi kombise njhani leswaku a ri munghana wo tshembeka?

⁷ Tixiko, Mukreste wa le Rhoma loyi a a huma emugangeni wa Asiya, a ri munghana wo tshembeka wa Pawulo. (Mint. 20:4) Kwalomu ka 55 C.E., Pawulo u hlele leswaku ku hlengeletiwa mali leyi a yi ta phalala Vakreste va le Yudiya naswona u kombele Tixiko leswaku a pfuneta eka ntirho wolowo wa nkoka. (2 Kor. 8:18-20) Loko Pawulo a khotsiwe eRhoma ro sungula, Tixiko hi yena loyi a hundzisa marungula ya Pawulo. A a rhumela mapapila ni mahungu lama chavelelaka emavandlheni ya le Asiya.—Kol. 4:7-9.

⁸ Tixiko u ve munghana wa Pawulo wo tshembeka. (Tito 3:12) A hi Vakreste hinkwavo va le nkarhini wolowo lava a va tshembekile ku fana na Tixiko. Kwalomu ka 65 C.E., loko Pawulo a khotsiwe ra vumbirhi, u vule leswaku Vakreste vo tala va le mugangeni wa Asiya, a va n’wi papalata hikwalaho ka leswi a va chava vakaneti. (2 Tim. 1:15) Hambiswiritano, Pawulo a a tshemba Tixiko naswona u n’wi nyike ntirho wun’wana. (2 Tim. 4:12) Swi le rivaleni leswaku Pawulo u swi tlangerile ku va ni munghana wo tshembeka ku fana na Tixiko.

9. Hi nga n’wi tekelela njhani Tixiko?

⁹ Hi nga tekelela Tixiko hi ku va vanghana lava tshembekaka. Hi xikombiso, loko hi tshembise vamakwerhu leswaku hi ta va pfuna loko va lava ku pfuniwa, a hi hetisiseni xitshembiso xa hina. (Mat. 5:37; Luka 16:10) Loko  vanhu lava lavaka ku pfuniwa va xiya ku tshembeka ka hina, va chaveleleka swinene. Makwerhu un’wana wa xisati u ri: “Swa chavelela ku tiva leswaku munhu loyi a tshembiseke ku pfuna u ta fika hi nkarhi lowu faneleke a ta hetisisa xitshembiso xakwe.”

10. Hi ku ya hi Swivuriso 18:24, lava nga emaxangwini va nga wu kuma kwihi nchavelelo?

¹⁰ Hakanyingi vanhu lava nga emaxangwini va chaveleleka loko va tiphofula eka munghana loyi a tshembekaka. (Hlaya Swivuriso 18:24.) Bijay u twe ku vava swinene endzhaku ka loko n’wana wakwe a susiwile evandlheni, u ri: “A ndzi lava ku tiphofula eka munhu loyi ndzi nga n’wi tshembaka.” Carlos, u lahlekeriwe hi malunghelo evandlheni hikwalaho ka swihoxo swakwe. U ri: “A ndzi lava munhu wo tshembeka loyi ndzi nga n’wi phofulelaka ndlela leyi ndzi titwaka ha yona loyi a nga taka a nga ndzi avanyisi.” U ye eka vakulu kutani va n’wi pfunile leswaku a hlula xiphiqo lexi a xi n’wi karhata. Swi n’wi chavelerile ku tiva leswaku vakulu a va nge byeli munhu timhaka takwe.

11. I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi va vanghana vo tshembeka?

¹¹ Leswaku hi va vanghana vo tshembeka, hi fanele hi va ni mbilu yo leha. Loko Zhanna a tshikiwe hi nuna, u titwe a chavelelekile endzhaku ko vulavula ni vanghana vakwe hi ndlela leyi a titwaka ha yona. U ri: “Va ndzi lehisele mbilu loko ndzi ri karhi ndzi vulavula hambileswi a ndzi vula xilo xin’we hi ku phindhaphindha.” Ku lehisa mbilu ni ku yingisa hi vurhon’wana, swi nga endla leswaku na wena u va munghana wo tshembeka.

12. A ku ri mani Marka naswona u swi kombise njhani leswaku u rhandza ku pfuna van’wana?

¹² Marka a ri Mukreste loyi a ri Muyuda naswona a a huma eYerusalema. Xaka rakwe Barnaba a ri murhumiwa loyi a tiveka swinene. (Kol. 4:10) Ndyangu wa ka va Marka a wu fuwile kambe eka yena rifuwo a ri nga ri ra nkoka. A rhandza ku pfuna van’wana, sweswo hi swona leswi a swi n’wi tsakisa. Hi xikombiso, hakanyingi a a tirha na muapostola Pawulo na muapostola Petro loko va ri karhi va endla ntirho wa Yehovha, hi yena loyi a tiyiseka leswaku va kuma swilo leswi va swi lavaka. (Mint. 13:2-5; 1 Pet. 5:13) Pawulo u vule leswaku Marka hi un’wana wa vatirhikulobye “eMfun’weni wa Xikwembu,” loyi a n’wi chaveleleke.—Kol. 4:10, 11.

13. 2 Timotiya 4:11, yi swi kombisa njhani leswaku Pawulo u wu tlangerile ntirho lowu Marka a n’wi endleleke wona?

¹³ Marka u ve munghana lonkulu wa Pawulo. Hi xikombiso, loko Pawulo a pfaleriwe ro hetelela eRhoma kwalomu ka 65 C.E., u tsalele Timotiya papila ra vumbirhi. Eka papila rero, u kombele Timotiya leswaku a ta na Marka eRhoma. (2 Tim. 4:11) Pawulo u wu tlangerile ntirho lowu Marka a n’wi endleleke wona enkarhini lowu hundzeke, hi swona leswi endleke a n’wi kombela leswaku a ta va na yena hi nkarhi wolowo wa nkoka. Marka u pfune Pawulo hi tindlela to tala, ku nga ha va hi swakudya kumbe swilo leswi a ta swi tirhisa loko a tsala. Nseketelo lowu Pawulo a wu kumeke wu n’wi pfunile leswaku a kota ku tiyisela ku kondza a dlayiwa.

14-15. Hi dyondza yini eka Matewu 7:12 mayelana ni ku pfuna van’wana?

¹⁴ Hlaya Matewu 7:12. Loko hi ri emaxangwini, ha wu tlangela nchavelelo lowu hi kombiwaka wona hi tindlela to hambanahambana! Ryan loyi tata wakwe a loveke emhangwini swi nga languteriwanga, u ri: “Loko u ri emaxangwini swilo swo tala leswi u toloveleke ku swi endla u swi vona swi ri ndzhwalo. Ku pfuniwa hi swilo swo karhi hambiloko swilo swa kona swi nga nyawuli swa chavelela.”

 ¹⁵ Loko hi ri ni vuxiyaxiya hi nga swi kota ku pfuna van’wana hi ndlela leyinene. Hi xikombiso, ku va ni vuxiyaxiya swi endle leswaku makwerhu un’wana wa xisati a pfuna Peter na Kathryn hi swa vutshunguri lava ku buriweke ha vona eku sunguleni. Peter na Kathryn a va nga ha ta swi kota ku chayela kutani makwerhu yoloye u hlele leswaku vamakwerhu evandlheni va cincana hi ku va teka va va yisa etinhlengeletanweni ta vandlha. Xana leswi swi pfunile? Kathryn u ri: “A hi titwa hi rhuliwe ndzhwalo.” U nga swi tekeli hansi swilo leswi u swi endlelaka van’wana hambiloko swi nga nyawuli swi nga va chavelela swinene.

16. Hi yihi dyondzo ya nkoka leyi hi yi kumaka eka Marka loko swi ta emhakeni ya ku chavelela van’wana?

¹⁶ Mudyondzisiwa Marka loyi a hanyeke hi nkarhi wa Yesu, a ri Mukreste loyi a gingiritekaka. A khomekile swinene hi ntirho wa Yehovha lowu a wu katsa ni ku tsala evhangeli leyi vitaniwaka hi vito rakwe. Hambiswiritano, Marka u tinyike nkarhi wo chavelela Pawulo naswona Pawulo a titwa a ntshunxekile ku kombela mpfuno eka Marka. Angela, loyi a ri ni gome hikwalaho ka leswi xaka rakwe ri dlayiweke, na yena u wu tlangerile swinene nchavelelo lowu a wu kumeke. U ri: “Swa olova ku vulavurisana ni vanhu lava tiyimiseleke ku pfuna hi mbilu hinkwayo naswona va nga chaviki ku endla tano.” Hi nga tivutisa leswi: ‘Xana ndzi tiveka hi ku chavelela Vakrestekulorhi?’

17. Ku anakanyisisa hi 2 Vakorinto 1:3, 4, swi nga hi susumetela ku chavelela van’wana hi ndlela yihi?

¹⁷ A swi lavi hi ya ekule leswaku hi kuma vamakwerhu lava lavaka ku chaveleriwa. Hi nga chavelela van’wana hi ndlela leyi na hina hi tshameke hi chaveleriwa ha yona. Makwerhu wa xisati loyi a vuriwaka Nino, loyi a loveriweke hi kokwana, u ri: “Yehovha a nga chavelela van’wana hi ku tirhisa hina, ntsena loko hi pfumela ku tirhisiwa hi yena.” (Hlaya 2 Vakorinto 1:3, 4.) Frances loyi a boxiweke eku sunguleni u ri: “Hakunene ma tiyisile marito lama nga eka 2 Vakorinto 1:4. Hi nga chavelela van’wana hi nchavelelo lowu hi chaveleriwaka ha wona.”

18. (a) Hikwalaho ka yini van’wana va chava ku chavelela van’wana? (b) Hi nga va chavelela njhani van’wana? Vula xikombiso.

 ¹⁸ Hi fanele hi lava tindlela to chavelela van’wana handle ko chava. Hi xikombiso, hi nga chava ku chavelela van’wana hileswi hi nga tiviki leswi hi nga swi vulaka kumbe ku swi endla. Nkulu loyi a vuriwaka Paul, u tsundzuka ndlela leyi van’wana va n’wi chaveleleke ha yona endzhaku ka ku lova ka tata wakwe. U ri: “A ndzi swi xiya leswaku a va chava ku ta eka mina va ta ndzi chavelela hikuva a va nga swi tivi leswaku va ta ku yini. Kambe ndza ma tlangela matshalatshala lawa va ma endleke yo ndzi seketela.” Hilaha ku fanaka, endzhaku ko hlaseriwa hi mhangu ya ntumbuluko, makwerhu loyi a vuriwaka Tajon u ri: “A ndza ha ma tsundzuki marungula lawa vanhu va ndzi rhumeleke wona endzhaku ko hlaseriwa hi mhangu yoleyo kambe lexi ndzi xi tsundzukaka i ndlela leyi a va khathala ha yona hi mina.” Hi nga swi kota ku chavelela van’wana ntsena loko hi khathala hi vona.

19. Hikwalaho ka yini u tiyimisele ku ‘chavelela’ van’wana?

¹⁹ Leswi makumu ma nga kwala nyongeni, xiyimo xa misava leyi xi ta ya xi nyanya ku biha naswona vutomi byi ta tika. (2 Tim. 3:13) Hi ta ya emahlweni hi lava ku chaveleriwa tanihi leswi hi endlaka swihoxo hikwalaho ka leswi hi nga hetisekangiki. Muapostola Pawulo u kote ku tiyisela ku kondza a fa hikwalaho ko chaveleriwa hi Vakrestekulobye. Onge hi nga tshembeka ku fana na Aristako, hi va vanghana vo tshembeka ku fana na Tixiko ni ku tirhela van’wana ku fana na Marka. Loko hi endla tano, hi ta kota ku pfuna vamakwerhu leswaku va tshama va tshembekile eka Yehovha.—1 Tes. 3:2, 3.