Chaʼan maʼ ñumel ti yambʌ video

Chaʼan maʼanic miʼ pʌs i bʌ jini chaʼan bʌ video

ESTUDIO 3

Jiñi lac Dios Jehová miʼ qʼuelonla ti ñuc

Jiñi lac Dios Jehová miʼ qʼuelonla ti ñuc

«Tsiʼ ñaʼtayonla cheʼ juʼsʌbilix lac pusicʼal» (SAL. 136:23).

CʼAY 33 Laʼ la cʌqʼuen Jehová jiñi laj cuch

MUʼ BɅ CAJ I QʼUEJLEL *

1, 2. ¿Chuqui ti wocol miʼ ñusañob jiñi i wiñicob Jehová, i bajcheʼ mi ticʼlañob?

LAʼ lac ñaʼtan chaʼan ili uxchajp wocol. Juntiquil hermano xcolelto bʌ miʼ subentel ti doctor chaʼan an jumpʼejl i cʼamʌjel muʼ bʌ caj i jisʌben i pʼʌtʌlel. Juntiquil hermano wen yujil bʌ eʼtel ñumeñix bʌ ti 50 i jabilel miʼ sʌt i yeʼtel yicʼot maʼañic baqui miʼ taj yambʌ anquese miʼ chaʼlen wersa i sʌclan. Juntiquil xucʼul bʌ hermana ñoxix bʌ miʼ yubin i bʌ chaʼan maʼañix miʼ wen mejlel i melben (chaʼliben) i yeʼtel Jehová.

2 Cheʼ añic lac chaʼan jiñi wocol tac, tajol mi la cubin lac bʌ chaʼan maʼañix laj cʼʌjñibal. Ili wocol tac miʼ mejlel i yʌcʼ chaʼan mi lac sʌt lac tijicñʌyel, chaʼan mach wen mi la cubin lac bʌ yicʼot chaʼan mach weñix mi la cajñel yicʼot yambʌlob.

3. ¿Bajcheʼ yilal miʼ qʼuel Satanás jiñi laj cuxtʌlel yicʼot jiñi muʼ bʌ i melob chuqui miʼ mulan?

3 Ili pañimil (mulawil) cheʼ miʼ qʼuel jiñi laj cuxtʌlel bajcheʼ miʼ qʼuel Satanás. Tiʼ pejtelel ora, an i pʌsʌ chaʼan maʼañic laj cʼʌjñibal miʼ qʼuelonla. Mach tojic tsaʼ bʌ i mele cheʼ bʌ tiʼ sube jiñi Eva chaʼan miʼ mejlel i yajñel ti libre, yujil chaʼan mi caj i chʌmel (sajtel) cheʼ bʌ miʼ ñusʌben i tʼan Dios. Satanás an tiʼ cʼʌb jiñi choñoñelʌl ti pañimil, jiñi política yicʼot jiñi ñopbalʌl tac. Jin chaʼan, mach toj sajtelic lac pusicʼal cheʼ jiñi añoʼ bʌ ñuc bʌ i choñoñel, añoʼ bʌ ti política yicʼot jiñi xpʌs bijob ti ñopbalʌl tac miʼ pʌsob chaʼan mach i wentajob jiñi cuxtʌlel yicʼot maʼañic miʼ qʼuelob ti ñuc jiñi wiñicob xʼixicob (quixtañujob).

4. ¿Chuqui mi caj lac taj ti tʼan ti ili estudio?

4 Pero Jehová yom chaʼan wen mi la cubin lac bʌ i miʼ coltañonla cheʼ baqui ora mi lac ñusan wocol tac mejl bʌ i yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan maʼañic laj cʼʌjñibal (Sal. 136:23; Ro. 12:3). Ti ili estudio mi caj laj qʼuel bajcheʼ miʼ coltañonla Dios ti ili uxchajp wocol: Cheʼ cʼamonla, cheʼ maʼañic lac taqʼuin yicʼot cheʼ mi lac ñaʼtan chaʼan maʼañix chuqui miʼ mejlel lac mel tiʼ yeʼtel tiʼ caj ñoxoñixla. Pero laʼ lac ñaxan qʼuel chucoch miʼ mejlel lac ñop chaʼan ñucʌch miʼ qʼuelonla Jehová.

JEHOVÁ MIʼ QʼUELONLA TI ÑUC

5. ¿Chuqui miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan mucʼʌch i qʼuelonla ti ñuc Jehová?

5 Anquese Jehová tsiʼ meleyonla (pʌtʌyonla) ti tsʼubejn, ñumen añʌch laj cʼʌjñibal (Gn. 2:7). Laʼ laj qʼuel chaʼpʼejl uxchajp i sujmlel cheʼ la cujil chaʼan miʼ qʼuelonla ti ñuc Dios. Jumpʼejl ejemplo, tsiʼ meleyonla chaʼan miʼ mejlel lac pʌs jiñi i melbal tac (Gn. 1:27). Cheʼ bajcheʼ iliyi, tsiʼ yʌcʼonla ti ñumen ñuc bajcheʼ jiñi yan tac tsaʼ bʌ i mele ila ti Pañimil yicʼot tsiʼ yʌcʼʌ ti lac wenta jiñi Lum yicʼot añimal tac (Sal. 8:4-8).

6. ¿Chuqui yambʌ miʼ pʌsbeñonla chaʼan Jehová miʼ qʼuelonla ti ñuc anquese xmulilonla?

6 Chʌn ñucʌch i chaʼañonla Jehová cʼʌlʌl cheʼ bʌ tsiʼ mele jiñi Adán yicʼot xmulilix. Ñucʌch laj cʼʌjñibal tiʼ tojlel come tsiʼ yʌcʼʌ jiñi i Yalobil chaʼan laj coltʌntel ti mulil (1 Jn. 4:9, 10). Wocolix i yʌlʌ chaʼan jiñi i tojol laj coltʌntel, Dios mi caj i chaʼ tejchesan jiñi tojoʼ bʌ yicʼot jiñi mach bʌ tojobic, tsaʼ bʌ chʌmiyob tiʼ caj jiñi mulil tsaʼ bʌ i yotsa Adán (Hch. 24:15). Jiñi Tʼan Dios miʼ pʌsbeñonla chaʼan miʼ wen qʼuelonla ti ñuc Jehová mach yʌlʌyic miʼ mach cʼocʼonla, mi an lac taqʼuin o jiñi lac jabilel (Hch. 10:34, 35).

7. ¿Chuqui tac yambʌ miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan jiñi i wiñiconbʌla Jehová chaʼan mucʼʌch i qʼuelonla ti ñuc?

7 Jiñi i wiñiconbʌla Jehová añʌch tac chuqui miʼ bej yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan miʼ qʼuelonla ti ñuc. Jin tsiʼ yʌcʼʌyonla ochel tiʼ wiñic i tsiʼ qʼuele bajcheʼ tsaʼ lac jacʼʌ jiñi wen tʼan (Jn. 6:44). Cheʼ bʌ tsaʼ lac teche lac lʌcʼtesan lac bʌ ti Jehová, tsiʼ lʌcʼtesa i bʌ ti lac tojlel (Stg. 4:8). Cheʼ jaʼel, miʼ yʌqʼuen i yorajlel chaʼan miʼ cʌntesañonla. Yujil bajcheʼ yilalonla yicʼot ti chuqui miʼ mejlel lac sujtel. I miʼ pʌs chaʼan miʼ cʼuxbiñonla cheʼ miʼ tojʼesañonla (Pr. 3:11, 12). ¿Maʼañic ba miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan pejtelel iliyi chaʼan mucʼʌch i qʼuelonla ti ñuc Dios?

8. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i coltañonla jiñi Salmo 18:27-29 chaʼan wen jach mi laj qʼuel jiñi lac wocol tac?

8 Jiñi rey David yujil chaʼan Jehová miʼ cʼuxbin yicʼot miʼ coltan. Jiñʌch tsaʼ bʌ i yʌqʼue i lʌtʼ cheʼ an majqui tsiʼ yʌqʼue i ñaʼtan chaʼan mach yomix miʼ qʼuejlel ti ñuc (2 S. 16:5-7). Cheʼ wen chʼijiyem mi la cubin lac bʌ yicʼot cheʼ woli (choncol) lac ñusan wocol, Jehová miʼ coltañonla chaʼan wen jach bajcheʼ yom mi laj qʼuel yicʼot miʼ coltañonla lac ñusan baqui jach bʌ wocol (pejcan Salmo 18:27-29). Mi añʌch lac chaʼan i coltaya Dios, maʼañic chuqui mi caj i mʌctan chaʼan tijicña mi lac melben i yeʼtel (Ro. 8:31). Wʌle, laʼ laj qʼuel uxchajp wocol baqui yomʌch mi lac wen cʼajtesan chaʼan Jehová miʼ cʼuxbiñonla yicʼot miʼ qʼuelonla ti ñuc.

CHEʼ BɅ AN LAC CHAʼAN JUMPʼEJL CʼAMɅJEL

Cheʼ mi lac pejcan jiñi tʼan tac chʼoyol bʌ ti Dios mi caj i coltañonla lac lʌtʼ cheʼ mi lac ñaʼtan mach tac bʌ weñic tiʼ caj jiñi cʼamʌjel. (Qʼuele jiñi párrafo 9 cʼʌlʌl ti 12).

9. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel la cubin lac bʌ tiʼ caj jumpʼejl cʼamʌjel?

9 Jiñi cʼamʌjel tac miʼ mejlel i ticʼlañonla bajcheʼ yubil mi la cubin lac bʌ yicʼot miʼ yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan maʼañix laj cʼʌjñibal tiʼ tojlel yambʌlob. Tajol mi laj quisñin cheʼ mi cʼotel i qʼuelob chaʼan pʼisbil jachix chuqui miʼ mejlel lac wen mel o chaʼan la comix coltʌntel. Anquese jiñi yambʌlob mach yujilob chaʼan cʼamonla, an qʼuiñil mi laj quisñin cheʼ maʼañix chuqui miʼ mejlel lac wen mel cheʼ bajcheʼ ti ñaxan. Ti jimbʌ ora, cheʼ mi la cʼojoʼtan lac bʌ, Jehová miʼ ñuqʼuesʌbeñonla lac pusicʼal. ¿Bajcheʼ miʼ mel?

10. Cheʼ bajcheʼ miʼ yʌl Proverbios 12:25, ¿chuqui miʼ mejlel i coltañonla cheʼ cʼamonla?

10 Cheʼ cʼamonla, «jini wen bʌ tʼan» miʼ mejlel i pʼʌtʼesan lac pusicʼal (pejcan Proverbios 12:25). Jehová an i cʌyʌ wem bʌ tʼan tac yaʼ ti Biblia muʼ bʌ i cʼajtesʌbeñonla chaʼan mucʼʌch i qʼuelonla ti ñuc anquese cʼamonla (Sal. 31:19; 41:3). Cheʼ mi lac pejcan ili tʼan tac chʼoyol bʌ ti Dios i mi lac chʌcʌ mel mi caj i coltañonla lac lʌtʼ jiñi mach tac bʌ weñic mi lac ñaʼtan tiʼ cʼaj cʼamonla.

11. ¿Bajcheʼ yubil tsiʼ yubi i bʌ Julio tiʼ coltaya Jehová?

11 Laʼ laj cʌn chuqui tsaʼ ujti tiʼ tojlel Julio. * Cheʼ bʌ xcolelto, tsaʼ tajbenti jumpʼejl i cʼamʌjel tsaʼ bʌ caji i jisʌben i pʼʌtʌlel ti ora yicʼot tsaʼ bʌ i yʌqʼue i yubin chaʼan maʼañic i cʼʌjñibal. Miʼ yʌl: «Mach chajpʌbilon chaʼan bajcheʼ tsaʼ caji cubin c bʌ tiʼ caj jiñi cʼamʌjel mi jiñicto cheʼ mi yʌcʼon ti quisin come jiñi quixtañujob miʼ qʼueloñob. Cheʼ bʌ mi caj i tsʌtsʼan jiñi cʼamʌjel tsaʼ c ñaʼta bajcheʼ mi caj i qʼuextʌyel j cuxtʌlel. Wen chʼijiyem tsaʼ cubi c bʌ i tsiʼ cʼajtibe ti wocol tʼan Jehová chaʼan miʼ coltañon». ¿Bajcheʼ tsiʼ cʌnta jiñi Dios? Miʼ yʌl: «Wocol tsaʼ cubi chaʼan mic xucʼchocon c pensar ti chuqui woli (yʌquel) c pejcan, jin chaʼan tiʼ subeyoñob c pejcan jiñi tʼan tac mach bʌ wen tamic i chaʼan salmo muʼ bʌ i taj ti tʼan chaʼan i cʼʌjñibalʌch i chaʼan Jehová jiñi i wiñicob. Tsaʼ c chʌcʌ pejca ili tʼan tac ti jujumpʼejl qʼuin. Tsiʼ wen coltayon yicʼot chaʼan wen mi cubin c bʌ. Tsaʼ ñumi i yorajlel, tsiʼ qʼueleyob jiñi yambʌlob chaʼan ti bele ora mucʼoñix ti tseʼñal. Tsiʼ yʌlʌyob chaʼan cheʼ wen jach bajcheʼ mij qʼuel jiñi j cʼamʌjel miʼ ñuqʼuesʌbeñob i pusicʼal. Tsaʼ cʼoti j qʼuel chaʼan Jehová tsaʼʌch i jacʼʌ jiñi coración tac. Tsiʼ coltañon j qʼuextan bajcheʼ yubil mi cubin c bʌ. Tsaʼ c teche c xucʼchocon c pensar ti chuqui miʼ yʌl jiñi Biblia chaʼan bajcheʼ miʼ qʼuelon Jehová anquese cʼamon».

12. Mi an lac chaʼan jumpʼejl cʼamʌjel, ¿chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan miʼ coltañonla Jehová?

12 Mi an lac chaʼan jumpʼejl cʼamʌjel, miʼ mejlel lac ñop chaʼan Jehová yujil chuqui woli lac ñusan. Laʼ laj cʼajtiben ti wocol tʼan chaʼan miʼ coltañonla chaʼan wen jach mi laj qʼuel jiñi laj cʼamʌjel. I laʼ lac sʌclan ti Biblia utsʼat bʌ tʼan tac cʌybil bʌ i chaʼan ti lac tojlel. I laʼ lac wen qʼuel jiñi texto tac muʼ bʌ i yʌl chaʼan Jehová mucʼʌch i wen qʼuel ti ñuc jiñi i wiñicob. Miʼ cheʼ mi lac mel, mi caj laj qʼuel chaʼan Jehová weñʌch chuqui miʼ mel tiʼ tojlel jiñi xucʼul bʌ miʼ melbeñob i yeʼtel (Sal. 84:11).

CHEʼ BɅ MAʼAÑIC LAC TAQʼUIN

Cheʼ mi laj cʼajtesan chaʼan Jehová miʼ yʌcʼ i tʼan chaʼan mi caj i yʌqʼueñonla i cʼʌjñibal bʌ lac chaʼan mi caj i coltañonla cheʼ baqui ora maʼañic mi lac taj eʼtel. (Qʼuele jiñi párrafo 13 cʼʌlʌl ti 15).

13. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i yubin i bʌ jiñi i jol familia cheʼ miʼ sʌt i yeʼtel?

13 Jiñi i jol familia yom i mʌcʼlan i chaʼañoʼ bʌ. Laʼ lac ñaʼtan chaʼan juntiquil hermano miʼ sʌt i yeʼtel anquese maʼañic i mul. Maʼañic baqui miʼ taj yambʌ eʼtel, anquese mi chaʼlen wersa i sʌclan. Ti ili wocol, tajol maʼañic i cʼʌjñibal miʼ yubin i bʌ. ¿Bajcheʼ miʼ mejlel i coltan cheʼ miʼ xucʼchocon i pensar ti chuqui albil i chaʼan Jehová?

14. ¿Chucoch miʼ tsʼʌctesan i tʼan Jehová?

14 Jehová ti bele ora miʼ tsʼʌctesan chuqui miʼ yʌl (Jos. 21:45; 23:14). Cabʌl chucoch miʼ mel. Ñaxam bʌ, mach yomic chaʼan lecoj miʼ yʌjlel i cʼabaʼ. An i subeyonla chaʼan mi caj i cʌntan jiñi xucʼul bʌ i wiñicob, jin chaʼan xicʼbil miʼ yubin i bʌ chaʼan miʼ tsʼʌctesan i tʼan (Sal. 31:1-3). Cheʼ jaʼel, yujil chaʼan chʼijiyem mi caj la cubin lac bʌ mi maʼañic miʼ cʼojoʼtan jiñi ochemonbʌla tiʼ familia. Miʼ yʌcʼ i tʼan chaʼan mi caj i yʌqʼueyonla i cʼʌjñibal bʌ lac chaʼan yicʼot jiñi chʼujul bʌ bʌlñʌcʼʌl, i maʼañic chuqui miʼ mejlel i mʌctan chaʼan miʼ yʌqʼueñonla (Mt. 6:30-33; 24:45).

15. a) ¿Chuqui ti wocol tac tiʼ ñusayob jiñi xñoptʼañob ti ñaxam bʌ siglo? b) ¿Chuqui miʼ yʌqʼueñonla lac ñop Salmo 37:18, 19?

15 Cheʼ bʌ mi laj cʼajtesan chucoch miʼ tsʼʌctesan i tʼan Jehová, wen cʌntʌbil mi la cubin lac bʌ cheʼ mi lac ñusan wocol tiʼ caj taqʼuin. Laʼ lac ñaʼtan jiñi xñoptʼañob ti ñaxam bʌ siglo. Cheʼ bʌ tsaʼ tejchi ñuc bʌ ticʼlʌntel yaʼ ti congregación ti Jerusalén «tiʼ pejtelelob tsaʼ pam pujquiyob [...]. Cojach jini apóstolob maʼanic tsaʼ pujquiyob» (Hch. 8:1). Tiʼ caj jiñi, mi lac ñaʼtan chaʼan maʼañic i taqʼuin tsaʼ cʌyleyob. Tajol tiʼ sʌtʌyob jiñi i yotot, i yeʼtel yicʼot i choñoñelob. Pero Jehová maʼañic tsiʼ cʌyʌyob i maʼañic tsiʼ sʌtʌyob i tijicñʌyel (Hch. 8:4; He. 13:5, 6; Stg. 1:2, 3). Dios tsiʼ coltayob i ñusan jiñi wocol tac ili xucʼul bʌ xñoptʼañob i cheʼʌch mi caj i mel ti lac tojlel jaʼel (pejcan Salmo 37:18, 19).

CHEʼ BɅ ÑOXOÑIXLA

Cheʼ mi lac xucʼchocon lac pensar ti chuqui mucʼʌch bʌ i mejlel lac mel, cheʼto jaʼel cheʼ ñoxoñixla, mi caj i coltañonla lac ñop chaʼan Jehová miʼ qʼuelonla ti ñuc yicʼot jiñi eʼtel muʼ bʌ lac melben. (Qʼuele jiñi párrafo 16 cʼʌlʌl ti 18).

16. ¿Chuqui ti wocol miʼ mejlel i yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan Jehová maʼañic miʼ qʼuel ti ñuc jiñi eʼtel muʼ bʌ lac melben?

16 Cheʼ wolix lac ñoxʼan majlel, tajol miʼ mejlel lac ñaʼtan chaʼan tsʼitaʼ jax chuqui mi la cʌqʼuen Jehová. Ili tajol jiñʌch tsaʼ bʌ cʼoti i ñaʼtan jiñi rey David cheʼ bʌ ñoxix (Sal. 71:9). ¿Bajcheʼ miʼ coltañonla Jehová?

17. ¿Chuqui mi laj cʌn tiʼ tojlel jiñi hermana Joanna?

17 Laʼ laj qʼuel tiʼ tojlel jiñi hermana Joanna. Tsaʼ pʌjyi ti jumpʼejl cʌntesʌntel tiʼ Yotlel tempa bʌ chaʼan bajcheʼ yom miʼ cʌntʌntel jiñi i yotlel chʼujutesaya tac, pero mach yomic majlel. Tsiʼ yʌlʌ: «Ñoxoñix, mebaʼon yicʼot maʼañix chuqui cujil chaʼan Jehová muʼto i mejlel i cʼʌñon. Maʼañix j cʼʌjñibal». Tsiʼ pejca Jehová tiʼ pejtelel i pusicʼal cheʼ ti acʼʌlel. I tiʼ yijcʼʌlel, cheʼ tsaʼ cʼoti ti Yotlel tempa bʌ, tsaʼto i ñaʼta mi yomʌch miʼ yʌjñel yaʼi. Cheʼ bʌ woliʼ yujtel jiñi cʌntesʌntel, juntiquil hermano tsiʼ yʌlʌ chaʼan ñumen ñuc bʌ i cʼʌjñibal jiñʌch cheʼ la com cʌntesʌntel ti Jehová. Joanna miʼ cʼajtesan: «Tsaʼ c ñaʼta: ‹Comʌch j cʌntesʌntel›. Tsaʼ cajiyon ti uqʼuel cheʼ bʌ tsaʼ j qʼuele chaʼan Jehová tsiʼ jacʼbon coración. Tsiʼ yʌqʼueyon c ñaʼtan chaʼan añʌch ñuc bʌ i cʼʌjñibal mejl bʌ cʌqʼuen yicʼot chaʼan yomʌch i cʌntesañon». Joanna miʼ chaʼ cʼajtesan i miʼ yʌl: «Tsaʼ ochiyon yicʼot c bʌqʼuen tiʼ Yotlel tempa bʌ, wen chʼijiyemon. Pero cheʼ bʌ tsaʼ loqʼuiyon tsaʼ c ñaʼta chaʼan an chuqui miʼ mejlel c mel, tijicñayon yicʼot añʌch j cʼʌjñibal tsaʼ cubi».

18. ¿Bajcheʼ miʼ pʌs jiñi Biblia chaʼan Jehová miʼ chʌn qʼuel ti ñuc jiñi la queʼtel cheʼ bʌ ñoxoñixla?

18 Cheʼ ñoxoñixla, mucʼʌch i mejlel lac ñop chaʼan Jehová mejlixto i yʌqʼueñonla eʼtel tac (Sal. 92:12-15). Jesús tsiʼ cʌntesayonla chaʼan Jehová miʼ qʼuel ti ñuc chuqui mi lac mel anquese tsʼitaʼ mi laj qʼuel joñonla o chaʼan mach lac wen cujilix melol yilal (Lc. 21:2-4). Jin chaʼan, laʼ lac mel chuqui mejl bʌ lac mel. Jumpʼejl ejemplo, miʼ mejlel lac suben jiñi yambʌlob tiʼ tojlel Jehová, laj cʼajtin ti oración tiʼ tojlel jiñi hermanojob yicʼot lac ñuqʼuesʌben i pusicʼal yambʌlob chaʼan chʌn xucʼulob. Jehová miʼ qʼuelonla bajcheʼ xʼeʼtelonla i chaʼan, mach chaʼañic chuqui mi lac taj, chaʼañʌch mi lac jacʼben i tʼan (1 Co. 3:5-9).

19. ¿Chuqui miʼ yʌqʼueñonla lac ñop Romanos 8:38, 39?

19 Mi lac wen qʼuel ti ñuc cheʼ woli lac chʼujutesan Jehová, juntiquil Dios muʼ bʌ i qʼuel ti ñuc majqui miʼ melben i yeʼtel. Tsiʼ meleyonla chaʼan mi lac mel chuqui yom i jiñi i sujm bʌ chʼujutesaya jiñʌch muʼ bʌ i yʌqʼueñonla lac tijicñʌyel ti laj cuxtʌlel (Ap. 4:11). Tajol ili pañimil maʼañic laj cʼʌjñibal miʼ qʼuelonla, pero Jehová maʼañic miʼ quisñin cheʼ i wiñiconla (He. 11:16, 38, TNM). Cheʼ bʌ mi lac wen taj lac chʼijiyemlel tiʼ caj cʼamʌjel, cheʼ maʼañic lac taqʼuin o ñoxoñixla, laʼ laj cʼajtesan chaʼan maʼañic chuqui miʼ mejlel i mʌctan chaʼan miʼ cʼuxbiñonla jiñi lac Tat am bʌ ti panchan (pejcan Romanos 8:38, 39).

^ parr. 5 ¿Am ba lac ñusa wocol tac muʼ bʌ i yʌqʼueñonla lac ñaʼtan chaʼan maʼañic laj cʼʌjñibal? Ili estudio mi caj i cʼajtesʌbeñonla bajcheʼ cʼamel miʼ qʼuelonla ti ñuc Jehová. Mi caj laj qʼuel jaʼel chuqui miʼ mejlel lac mel chaʼan wen mi la cubin lac bʌ anquese chuqui jach mi lac ñusan.

^ parr. 11 Ti ili estudio, an cʼabaʼʌl tac qʼuextʌyem bʌ

CʼAY 30 Jehová jiñʌch Camigo, c Tat yicʼot c Dios