NAʼLEBʼ RE TZOLOK 3
Oxloqʼo chiru li Jehobʼa li Qayos
«Naq wanko chaq saʼ rahilal, koojultikoʼk re» (SAL. 136:23).
BʼICH 33 Echa sobre Dios tu carga
RUʼUJIL LI TZOLOM *
1, 2. Kʼaru ebʼ li chʼaʼajkilal nekeʼxkʼul naabʼal laj kʼanjel chiru li Jehobʼa, ut kʼaru naxkʼam chaq saʼ li xyuʼamebʼ?
QAKʼOXLAQ li oxibʼ chi eetalil aweʼ. Jun li chʼajom aj Testiiw nayeheʼk re, naq kichapeʼk xbʼaan jun li yajel ut naq saʼ xkʼabʼaʼ aʼin rajlal kutan yooq chi lajk chi osoʼk li xmetzʼew. Jun li qechpaabʼanel winq li kaw nakʼanjelak ut xqʼax 50 chihabʼ naʼisiik saʼ li xkʼanjel ut usta naxkʼe xqʼe chi xsikʼbʼal junaq chik moko naxtaw ta. Jun li qechpaabʼanel ixq li kaw xpaabʼal ut chʼina cheek chik narekʼa naq rajlal kutan yook chi kʼosk li xkʼanjel chiru li Jehobʼa.
2 Wi yooko xkʼulbʼal junaq rehebʼ li chʼaʼajkilal aʼin, maare tqakʼoxla naq maakʼaʼ chik nokooʼok wiʼ. Ebʼ li chʼaʼajkilal aweʼ naru naxmaqʼ li xsahil qachʼool, inkʼaʼ chik sa tqekʼa qibʼ ut tooxkʼe saʼ chʼaʼajkilal rikʼinebʼ li junchʼol.
3. Chanru nekeʼril li yuʼam laj Tza ut li nekeʼxkʼam re rikʼin?
3 Li ruuchichʼochʼ aʼin naxkʼutbʼesi chanru naril laj Tza li xyuʼamebʼ li poyanam. Laj Tza junelik naxye naq maakʼaʼ nokooʼok wiʼ. Saʼ maaʼusilal tzʼaqal, kixyeechiʼi re li xʼEva naq naru naxtaqla ribʼ xjunes, usta chʼolchʼo chiru naq li naxqʼet ribʼ chiru li Yos naxtoj rix rikʼin li xyuʼam. Junelik nataqlank saʼ xbʼeen li xmolamil li yakok, li awabʼejilal ut li bʼalaqʼil paabʼal re li ruuchichʼochʼ aʼin. Joʼkan naq moko nasach ta qachʼool naq naabʼalebʼ li winq li nekeʼyakok, li nekeʼawabʼejink ut li nekeʼkʼamok bʼe saʼebʼ li paabʼal nekeʼxkʼutbʼesi naq moko nekeʼroxloqʼi ta li yuʼam ut li xwankil li poyanam.
4. Chirix kʼaru tooʼaatinaq saʼ li tzolom aweʼ?
4 Abʼanan, li Jehobʼa naraj naq sa tqekʼa qibʼ ut nokooxtenqʼa naq naqanumsi junaq li chʼaʼajkilal li naxbʼaanu naq tqakʼoxla naq maakʼaʼ chik nokooʼok wiʼ (Sal. 136:23; Rom. 12:3). Saʼ li tzolom aweʼ, tqil chanru nokooxtenqʼa li Yos naq naqakʼul junaq rehebʼ li chʼaʼajkilal aʼin: naq nokoochapeʼk xbʼaan junaq li yajel, naq maajun qasentaaw ut naq li qacheekelal naxbʼaanu naq tqakʼoxla naq maakʼaʼ chik nokooruuk xbʼaanunkil saʼ li xkʼanjel li Jehobʼa. Abʼan xbʼeenwa qatzʼilaq rix kʼaʼut naru naqapaabʼ naq chiqajunilo oxloqʼo chiru li Yos.
OXLOQʼO CHIRU LI JEHOBʼA
5. Kʼaʼut naq naqapaabʼ chi anchal qachʼool naq oxloqʼo chiru li Jehobʼa?
5 Usta li Jehobʼa xooxyobʼtesi rikʼin li poqs, qʼaxal wank qawankil chiru jun moochʼ chi chʼochʼ (Gen. 2:7). Qilaq wiibʼ oxibʼ li xyaalal li naqanaw wiʼ naq oxloqʼo chiru li Yos. Jun eetalil, xooxyobʼtesi re naq tooruuq xkʼutbʼesinkil li xchaabʼil naʼlebʼ saʼ li qayuʼam (Gen. 1:27). Chi joʼkan, kixkʼe qawankil saʼ xbʼeen li xyobʼtesihom li naʼilmank ru, joʼkan naq xooxkanabʼ chi xkʼaakʼalenkil li Ruuchichʼochʼ ut ebʼ li xul (Sal. 8:5-9).
6. Bʼar wank li jun chik xyaalal li naxkʼutbʼesi naq oxloqʼ chiru li Jehobʼa ebʼ li poyanam aj maak?
6 Usta kimaakobʼk laj Adan, chiru li Jehobʼa toj oxloqʼebʼ chaq li kristiʼaan. Qʼaxal oxloqʼo chiru, joʼkan naq kixkʼe chaq li Jesus, li Ralal, re xtojbʼal rix li qamaak (1 Juan 4:9, 10). Saʼ xkʼabʼaʼ naq li Jesus kikamk saʼ qakʼabʼaʼ, li Yos tixwaklesihebʼ wiʼ chik chi yoʼyo li xeʼkamk xbʼaan li xmaak laj Adan, li tiikebʼ xchʼool ut ebʼ aj maak (Hech. 24:15). Li Raatin naxkʼut naq li xloqʼal li qayuʼam chiru li Yos moko nachalk ta saʼ xkʼabʼaʼ li qakawilal, li qatumin malaj li qachihabʼ (Hech. 10:34, 35).
7. Joʼ aj kʼanjel chiru li Yos, kʼaru chik xyaalal wank chiqu re xpaabʼankil naq oxloqʼo chiru?
7 Joʼ aj kʼanjel chiru li Yos, wank jalan chik xyaalal chiqu re xpaabʼankil naq oxloqʼo chiru. Xooxkʼam chaq saʼ li yaal ut kixkʼe saʼ ru chanru xqakʼulubʼa li chaabʼil esil (Juan 6:44). Naq xooʼok chi jilok chixkʼatq, li Jehobʼa kijilok ajwiʼ qikʼin (Sant. 4:8). Joʼkan ajwiʼ, naxkʼe xqʼe ut xhoonal re qatzolbʼal. Naxnaw chanruho anaqwan ut naxnaw kʼaru tooruuq xbʼaanunkil chiru. Ut naxkʼutbʼesi naq nokooxra naq nokooxqʼus (Prov. 3:11, 12). Ma inkʼaʼ tabʼiʼ naxkʼutbʼesi aʼin naq oxloqʼo chiru li Yos?
8. Chanru tooxtenqʼa li aatin li natawmank saʼ Salmo 18:28-30 re naq tqanaw naʼlebʼak chiʼus chirix ebʼ li chʼaʼajkilal?
8 Li awabʼej David kixnaw naq naraheʼk ut natenqʼaak xbʼaan li Jehobʼa. Saʼ xkʼabʼaʼ naq chʼolchʼo chiru aʼin moko kichʼinaak ta xchʼool naq ebʼ li junchʼol xeʼxye naq maakʼaʼ naʼok wiʼ (2 Sam. 16:5-7). Naq naqekʼa naq maakʼaʼ chik rusil li qayuʼam ut naq nokooxtaw junaq li chʼaʼajkilal, li Jehobʼa naru nokooxtenqʼa re naq tqanaw naʼlebʼak chiʼus ut re naq tooruuq xqʼaxbʼal ru yalaq kʼaru chi chʼaʼajkilal (taayaabʼasi Salmo 18:28-30). Wi li Yos yook chi qatenqʼankil, maakʼaʼ naru naramok chiqu kʼanjelak chiru chi sa saʼ qachʼool (Rom. 8:31). Anaqwan qilaq li oxibʼ chi chʼaʼajkilal bʼarwiʼ naʼajmank tzʼaqal xjultikankil naq oxloqʼo chiru li Jehobʼa ut naq nokooxra.
NAQ NOKOOCHAPEʼK XBʼAAN JUNAQ LI YAJEL
Xyaabʼasinkil li aatin li musiqʼanbʼil xbʼaan li Yos tooxtenqʼa chi xkuybʼal li rahil chʼoolejil li naxkʼam chaq junaq li yajel. (Chaawil li raqal 9 toj 12).
9. Kʼaru naru naqekʼa naq yajo?
9 Ebʼ li yajel naru nekeʼxtawasi li qachʼool ut naru nekeʼxbʼaanu naq tqakʼoxla naq maakʼaʼ chik nokooʼok wiʼ. Maare nokooxutaanak naq ebʼ li poyanam nekeʼxkʼe reetal naq wank kʼaru inkʼaʼ chik nokooruuk xbʼaanunkil malaj naʼajmank chiqu naq tooʼeʼxtenqʼa. Ut, usta ebʼ li junchʼol inkʼaʼ nekeʼxnaw naq yajo, maare nokooxutaanak xbʼaan naq inkʼaʼ chik nokooruuk xbʼaanunkil li naqabʼaanu chaq junxil. Naq yooko xkʼulbʼal ebʼ li rahilal aʼin, li Jehobʼa naxwaklesi qachʼool. Chanru naxbʼaanu?
10. Joʼ naxchʼolobʼ saʼ Proverbios 12:25, kʼaru truuq qatenqʼankil naq yajo?
10 Naq yajo, «li chaabʼil aatin» naru naxwaklesi qachʼool (taayaabʼasi Proverbios 12:25). Li Jehobʼa kixkʼula saʼ li Santil Hu li chaabʼil aatin li naxjultika qe naq naxkʼe xchʼool chiqix usta yajo (Sal. 31:20; 41:4). Wi naqayaabʼasi jun sut, wiibʼ sut malaj naabʼal sut li musiqʼanbʼil aatin aʼin, li Yos tooxtenqʼa re naq tqakuy xnumsinkil li xrahil qachʼool li naxkʼam chaq li yajel.
11. Chanru kirekʼa jun li hermaan naq li Jehobʼa yook chaq chi tenqʼank re?
11 Qilaq li kixkʼut laj Jorge. Chalen saʼ xsaajilal kichapeʼk xbʼaan jun li yajel, saʼ xkʼabʼaʼ aʼin rajlal kutan yooq chi lajk chi osoʼk li xmetzʼew ut naxbʼaanu naq trekʼa naq maakʼaʼ chik naʼok wiʼ. Naxseeraqʼi: «Moko kawresinbʼilin ta chaq re xkʼuybʼal li yookin rekʼankil saʼ xkʼabʼaʼ linyajel chi moko li xutaan li kixkʼam chaq saʼ inbʼeen xbʼaan naq ebʼ li poyanam nikineʼxlema. Naq kinimank linyajel, xinkʼoxla chanru tjalaaq linyuʼam. Inkʼaʼ chik ninnaw chaq kʼaru xbʼaanunkil, joʼkan naq xinʼelajink chiru li Jehobʼa naq chinxtenqʼaq». Chanru naq kitenqʼaak xbʼaan li Yos? Aʼan naxye: «Nachʼaʼajkoʼk chaq chiwu xkʼoxlankil rix junaq li naʼlebʼ, joʼkan naq xeʼxye we naq tinyaabʼasi ebʼ li xtasal li Salmo li kachʼin roq bʼarwiʼ naxye naq li Jehobʼa naxkʼe xchʼool chirixebʼ li xmoos. Naabʼal sut xinyaabʼasi chaq ebʼ li tasal aʼin. Nikineʼxtenqʼa ut nekeʼxkʼojobʼ chaq inchʼool. Saʼ xnumikebʼ li kutan, ebʼ li junchʼol xeʼxkʼe reetal naq rajlal seʼseʼ chik li wu. Ut xeʼxye ajwiʼ we naq li xsahil inchʼool naxwaklesihebʼ xchʼool. Xinkʼe reetal naq li Jehobʼa kixsume lintij. Xinxtenqʼa chi xjalbʼal li ninkʼoxla chiwix. Xinʼok xkʼebʼal saʼ wu li naxye li Santil Hu chirix chanru nikinril li Yos usta yajin».
12. Kʼaru tooruuq xbʼaanunkil re naq tqekʼa naq li Jehobʼa nokooxtenqʼa naq yajo?
12 Wi yajo, chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa naxnaw li yooko xkʼulbʼal. Qapatzʼaq re, naq chooxtenqʼaq chi naʼlebʼak chiʼus. Qilaq xsaʼ li Santil Hu re xtawbʼal li chaabʼil aatin li kʼulanbʼil xbʼaan li Yos choʼq qe. Qakʼehaq qachʼool chirix li tasal li naxkʼut naq chiru li Jehobʼa oxloqʼebʼ li xmoos. Naq tqabʼaanu, tqakʼe reetal naq chaabʼil rikʼin chixjunilebʼ li inkʼaʼ nekeʼxqʼet ribʼ chiru (Sal. 84:12).
NAQ MAAJUN QASENTAAW
Xjultikankil naq li Jehobʼa naru naxkʼe qe li naʼajmank chiqu re xnumsinkil li kutan tooxtenqʼa naq tchʼaʼajkoʼq chiqu xtawbʼal junaq qakʼanjel. (Chaawil li raqal 13 toj 15).
13. Chanru naru narekʼa ribʼ li najolomink re li junkabʼal wi naʼisiik saʼ li xkʼanjel?
13 Chixjunilebʼ li nekeʼjolomink re li junkabʼal nekeʼraj xwenteninkil chiʼus li xjunkabʼal. Qayehaq naq jun li hermaan naʼisiik saʼ li xkʼanjel chi maakʼaʼ xyaalal. Usta naxkʼe xqʼe chi xsikʼbʼal junaq chik, abʼan moko naxtaw ta. Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, maare trekʼa naq maakʼaʼ chik naʼok wiʼ. Chanru ttenqʼaaq wi naxkʼe xchʼool chirix li xyeechiʼom li Jehobʼa?
14. Kʼaru xyaalal wank chiru li Jehobʼa re xbʼaanunkil li naxyeechiʼi?
14 Li Jehobʼa junelik naxbʼaanu li naxyeechiʼi (Jos. 21:45; 23:14). Wank wiibʼ oxibʼ xyaalal chiru re xbʼaanunkil li naxyeechiʼi. Xbʼeen, xbʼaan naq wank saʼ aatin li xkʼabʼaʼ. Aʼan ak xkʼe qe li raatin naq trilebʼ li xmoos li inkʼaʼ nekeʼxtzʼeqtaana, joʼkan naq narekʼa naq tenebʼanbʼil saʼ xbʼeen xbʼaanunkil li naxyeechiʼi (Sal. 31:2-4). Joʼkan ajwiʼ, li Yos naxnaw naq qʼaxal tixchʼina qachʼool wi naqakʼe reetal naq maakʼaʼ naraj re li xjunkabʼal. Naxyeechiʼi qe naq tooxtenqʼa re naq inkʼaʼ tpaltoʼq qasentaaw ut qapaabʼal, ut maakʼaʼ truuq xrambʼal chiru (Mat. 6:30-33; 24:45).
15. a) Kʼaru li chʼaʼajkilal xeʼxnumsi ebʼ laj paabʼanel li keʼwank chaq saʼ xkutankilebʼ li Apostol? b) Chanru naxkʼojobʼ qachʼool li naxye saʼ Salmo 37:18, 19?
15 Naq naqajultika kʼaʼut naq li Jehobʼa naxbʼaanu li naxyeechiʼi, aʼin naxkʼojobʼ qachʼool naq maajun qasentaaw. Qakʼoxlaq ebʼ laj paabʼanel li keʼwank chaq saʼ xkutankilebʼ li Apostol. Naq kiwakliik jun li nimla rahobʼtesiik saʼ xbʼeen li chʼuut re Jerusalen, «chixjunilebʼ keʼxchaʼchaʼi ribʼebʼ [...], kaʼajebʼ chik ebʼ li apóstol keʼkanaak» (Hech. 8:1). Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, maajun tana xsentaawebʼ. Maare xeʼkanaak chi maakʼaʼ chik rochochebʼ, xkʼanjelebʼ ut xkʼayibʼaalebʼ. Abʼan li Jehobʼa inkʼaʼ kixkanabʼebʼ xjunes, ut junelik sahebʼ chaq saʼ xchʼool (Hech. 8:4; Heb. 13:5, 6; Sant. 1:2, 3). Joʼ naq li Yos kixtenqʼahebʼ chaq laj paabʼanel aʼan li inkʼaʼ nekeʼxqʼet ribʼ chiru, joʼkan ajwiʼ tixbʼaanu qikʼin (taayaabʼasi Salmo 37:18, 19).
NAQ AK CHEEKO CHIK
Xkʼebʼal qachʼool chirix li nokooruuk xbʼaanunkil, usta cheeko chik, tixkʼojobʼ qachʼool naq oxloqʼ chiru li Jehobʼa li qayuʼam ut li kʼanjel li naqabʼaanu chi anchal li qaanm. (Chaawil li raqal 16 toj 18).
16. Joqʼe naru nokooʼok xkʼoxlankil ma toj oxloqʼ chiru li Jehobʼa li qakʼanjel?
16 Naq yooko chi cheekobʼk, naru nokooʼok xkʼoxlankil naq bʼabʼay aj chik nokooruuk xbʼaanunkil saʼ li xkʼanjel li Jehobʼa. Maare li kʼaʼuxej aweʼ jwal kixrahobʼtesi xchʼool li awabʼej David naq ak cheek chik (Sal. 71:9). Chanru nokooxtenqʼa li Jehobʼa?
17. Kʼaru naxkʼut chiqu li kixkʼul li xJoanna jun li qechpaabʼanel?
17 Qilaq li kixkʼul li xJoanna * jun li qechpaabʼanel. Xeʼxbʼoq saʼ jun li tzolok re xyiibʼankil ru li Chʼutlebʼaal Kabʼl, abʼan inkʼaʼ raj kiraj xik. Kixye: «Cheekin chik, laaʼin malkaʼan ut maakʼaʼ chik ninruuk xbʼaanunkil re naq tinroksi li Jehobʼa. Maakʼaʼ chik ninʼok wiʼ». Jun qʼoqyink rubʼelaj li tzolok, kixte li xchʼool chiru li Jehobʼa naq kitijok. Wulajaq chik, naq kiwulak saʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl, toj yook xkʼoxlankil ma us tawiʼ naq wank aran. Chiru li tzolok, jun aj kʼehol seeraqʼ kixye naq li wank tzʼaqal xwankil aʼan naq naqakanabʼ naq li Jehobʼa tooxtzol. Li xJoanna naxjultika: «Xinkʼoxla: “Chʼolchʼo naq aweʼ ninruuk xbʼaanunkil”. Xinʼok chi yaabʼak naq xinkʼe reetal chanru naq li Jehobʼa xinxsume. Xchʼolaak chiwu naq wank kʼaru tinruuq xkʼebʼal re ut naq li Jehobʼa chi anchal xchʼool naraj intzolbʼal». Naq li xJoanna naxjultika chaq li kixkʼul, naxye: «Naq xinʼok saʼ li chʼutam, yook chaq inxiw, qʼaxal namayok li waanm ut xwekʼa naq maakʼaʼ chik rusil linyuʼam. Abʼan, naq xinsutqʼiik saʼ wochoch, kʼojkʼo ut kawubʼresinbʼil chik linchʼool, ut xwekʼa naq toj wank rusil linyuʼam».
18. Chanru naxkʼutbʼesi li Santil Hu naq li Jehobʼa inkʼaʼ naxkanabʼ roxloqʼinkil li qakʼanjel naq nokoocheekobʼk?
18 Naq nokootixk, chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa toj naru nokooroksi saʼ li xkʼanjel (Sal. 92:13-16). Li Jesus kixkʼut chiqu naq li Jehobʼa naroxloqʼi li naqabʼaanu saʼ li xkʼanjel usta jun miin ajwiʼ chiqu malaj naqakʼoxla naq maakʼaʼ chik nokooruuk xbʼaanunkil (Luc. 21:2-4). Joʼkan utan, qakʼehaq qachʼool chirix li nokooruuk xbʼaanunkil. Jun eetalil, naru nokooʼaatinak chirix li Jehobʼa, nokootijok chirixebʼ li qechpaabʼanel ut naru naqawaklesihebʼ xchʼool li junchʼol re naq inkʼaʼ teʼxqʼet ribʼ chiru li Yos. Li Jehobʼa nokooxkʼulubʼa joʼ aj tenqʼ chiru moko saʼ xkʼabʼaʼ ta li nokooruuk xbʼaanunkil, saʼ xkʼabʼaʼ bʼan naq naqakʼulubʼa abʼink chiru chi anchal qachʼool (1 Cor. 3:5-9).
19. Chanru naxkawubʼresi qachʼool li naxye saʼ Romanos 8:38, 39?
19 Makachʼin naq naqabʼanyoxi naq naqaloqʼoni ru li Jehobʼa, jun Yos li naroxloqʼihebʼ saʼ yaal li nekeʼkʼanjelak chiru. Xooxyobʼtesi re naq tqabʼaanu li rajom, ut li naxkʼe tzʼaqal xyaalal li qayuʼam aʼan li tzʼaqal loqʼonink (Apoc. 4:11). Maare ebʼ li kristiʼaan teʼxye naq maakʼaʼ nokooʼok wiʼ, abʼan li Jehobʼa inkʼaʼ naxutaanak chi qoksinkil saʼ li xkʼanjel (Heb. 11:16, 38). Naq tqakʼoxla naq maakʼaʼ chik rusil li qayuʼam saʼ xkʼabʼaʼ li yajel, li xmaakʼaʼil li tumin malaj li cheekelal, qajultikaq naq maakʼaʼ naru najachok qe rikʼin li xrahom li qachoxahil Yuwaʼ (taayaabʼasi Romanos 8:38, 39).
^ párr. 5 Ma xqakʼul junaq li chʼaʼajkilal li kixbʼaanu naq tqekʼa naq maakʼaʼ chik nokooʼok wiʼ? Li tzolom aweʼ tixjultika chiqu ma oxloqʼo chiru li Jehobʼa. Tixtzʼil ajwiʼ rix chanru tqabʼaanu re naq sa tqekʼa qibʼ usta yooqo xnumsinkil yalaq kʼaru li rahilal saʼ li qayuʼam.
^ párr. 17 Maawaʼ tzʼaqal xkʼabʼaʼ.
BʼICH 30 Mi Amigo, mi Padre, mi Dios
