XNAQʼTZBʼIL 3
Nim qoklen toj twitz Jehová ex kʼujlaʼn qoʼ tuʼn
«Kyqʼonxe chjonte teju in tzaj naʼnte qe ok qok tuj yajbʼil qiʼj» (SAL. 136:23).
BʼITZ 33 Qʼonkja qe tbʼisa toj tqʼabʼ Jehová
AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *
1, 2. ¿Alkyeqe nya bʼaʼn in che ok weʼ tmajen Jehová twitz ex tiʼ jaku tzaj kyiʼj tuʼn jlu?
QO XIMEN kyiʼj oxe techel lu. In xi qʼamaʼn te jun kuʼxun qa at jun yabʼil tiʼj ex jun rat jaku tzʼel tiʼn tipumal. In nel qʼiʼn taqʼun jun erman aju qʼiʼn mas te 50 abʼqʼi tuʼn ex mintiʼ in kanet juntl taqʼun maske in jyon tiʼj. Ex in kubʼ tnaʼn jun ermana qa ya mintiʼ jun tiʼ in bʼant tuʼn toj tajbʼebʼil te Jehová tuʼnju ma tijen.
2 Qa in qo ikʼ twitz jun nya bʼaʼn ik tzeʼn jlu, jakulo kubʼ qximen qa ya mintiʼ qajbʼen. Ax ikx ya mlaylo qo tzalaj, ya mlay ten qkʼujlabʼil qiʼjx ex jaku tzaj tiʼn nya bʼaʼn qxol kyukʼil txqantl.
3. ¿Alkye t-xim Satanás at tiʼj qchwinqlal ex qeju in che ok lepeʼ tiʼj?
3 Ax kymod xjal at ik tzeʼn te Satanás, tuʼnju mintiʼ in nok kyqʼoʼn toklen qchwinqlal. Kukx o kubʼ t-ximen Satanás qa mintiʼ qajbʼen. Tukʼil nya bʼaʼn t-ximbʼetz xi tqʼamaʼn te Eva qa jakutoq kanet tzaqpibʼil tuʼn maske bʼintoq tuʼn qa kkyimeltoq qa mintiʼ ma bʼin te Dios. A Satanás in kawin kyibʼaj xjal ex at toklen tibʼaj kykawbʼil, tibʼaj kypwaq ex kyibʼaj okslabʼil nya ax tok. Tuʼntzunju, mintiʼ tuʼn qjaw labʼin kyiʼj xjal at kykʼaʼẍ, kyiʼj aj kawil ex kyiʼj nejenel kye okslabʼil nya ax tok aj tel kyiʼn toklen qchwinqlal ex aj tel kyiʼn kyoklen xjal.
4. ¿Tiʼ kbʼel qxnaqʼtzaʼn toj xnaqʼtzbʼil lu?
4 Atzunte Jehová taj tuʼn qtzalaj ex in nonin qiʼj aj tkubʼ qximen qa mintiʼ qajbʼen aj ttzaj jun nya bʼaʼn qiʼj (Sal. 136:23; Rom. 12:3). Toj xnaqʼtzbʼil lu kʼelel qnikʼ tiʼj tzeʼn in nonin Jehová qiʼj, ik tzeʼn aj qok weʼ twitz jun yabʼil, aj tpon jun ambʼil jatumel mintiʼxix qpwaq ex aj tkubʼ qximen qa ya mintiʼ jun tiʼ tuʼn t-xi qqʼoʼn te Jehová tuʼnju ma qo tijen. Noqtzun tuʼnj, tnejel qo xnaqʼtzal tiʼj tiquʼn jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa nim qoklen toj twitz Jehová.
NIM QOKLEN TOJ TWITZ JEHOVÁ
5. ¿Tiquʼn jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa nim qoklen toj twitz Jehová?
5 Maske o qo kubʼ tbʼinchaʼn Jehová tiʼj quq, mas nim qoklen twitz chʼin txʼotxʼ (Gén. 2:7). Qo xnaqʼtzan kyiʼj junjun techel tiquʼn jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa nim qoklen toj twitz Jehová. Jun techel, o qo kubʼ tbʼinchaʼn tuʼn tkubʼ qyekʼin qe tbʼanel tmod (Gén. 1:27). Ax ikx, mas nim qoklen twitz alkyexku juntl tbʼinchbʼen tuʼnju at qnabʼil, tuʼntzunju o tzaj tqʼoʼn ambʼil qe tuʼn qxqʼuqin tiʼj Txʼotxʼ ex kyiʼj txkup (Sal. 8:4-8).
6. Maske aj il qoʼ, ¿alkye juntl yekʼbʼil at tiʼj qa nim qoklen toj twitz Jehová?
6 Maske otoq kubʼ tbʼinchaʼn Adán il, kukx ok tqʼoʼn Jehová kyoklen xjal. Nimxix qoklen toj twitz Jehová, tuʼntzunju tzaj tsamaʼn Jesús tuʼn tchjet qil (1 Juan 4:9, 10). Noq tuʼn chojbʼil bʼant tuʼn Jesús, jaku che jaw anqʼin juntl maj xjal tuʼn Jehová ik tzeʼn qeju tzʼaqli ex qeju nya tzʼaqli (Hech. 24:15). In tzaj tyekʼin Xjan Uʼj qa nim qoklen toj twitz Jehová maske at jun yabʼil qiʼj, mintiʼxix qpwaq moqa ma qo tijen (Hech. 10:34, 35).
7. ¿Alkye junjuntl tiquʼn jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa nim qoklen toj twitz Jehová?
7 Ateʼ junjuntl tiquʼn tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa kʼujlaʼn qoʼ tuʼn Jehová. O qo tzaj tiʼn toj ttnam ex ok tqʼoʼn twitz tiʼj qa at jun tbʼanel qanmi (Juan 6:44). Tzaj laqʼeʼ Jehová qtxlaj tej t-xi tzyet tuʼn qok laqʼeʼ ttxlaj (Sant. 4:8). Ax ikx, in nel tpaʼn ambʼil ex in nok tilil tuʼn tuʼn qtzaj t-xnaqʼtzaʼn. Ojtzqiʼn tuʼn tzeʼn qoʼ jaʼlo ex tiʼ jaku bʼant quʼn. Ex in qo tzaj tkawin tuʼnju kʼujlaʼn qoʼ tuʼn (Prov. 3:11, 12). ¿Mintiʼpe in tzaj tyekʼin tkyaqil jlu qa nim qoklen toj twitz Jehová?
8. ¿Tzeʼn jaku tzʼonin aju in tzaj tqʼamaʼn Salmo 18:27 a 29 qiʼj tuʼn tten qximbʼetz toj tumel aj qok weʼ twitz nya bʼaʼn?
8 Ojtzqiʼntoq tuʼn aj kawil David qa kʼujlaʼntoq tuʼn Jehová ex qa onin tiʼj. Tuʼnju ok qeʼ tkʼuʼj tiʼj jlu, ten jun tbʼanel t-ximbʼetz maske ok weʼ twitz nim nya bʼaʼn (2 Sam. 16:5-7). Aj tkubʼ qximen qa mintiʼ qoklen ex aj qok weʼ twitz jun nya bʼaʼn, jaku tzʼonin Jehová qiʼj tuʼn tchʼexpaj qximbʼetz ex tuʼn tikʼx quʼn (kjawil uʼjit Salmo 18:27-29). Qa in nonin Jehová qiʼj, ni jun tiʼ jaku tzʼel tiʼn ambʼil qe tuʼn qajbʼen te tukʼil tzalajbʼil (Rom. 8:31). Atzun jaʼlo, qo xnaqʼtzan kyiʼj oxe tiʼ jaku qo ok weʼ twitz ex kyoj ambʼil lu bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa nim qoklen toj twitz Jehová ex qa kʼujlaʼn qoʼ tuʼn.
AJ TTZAJ JUN YABʼIL QIʼJ
Aj quʼjin kyiʼj t-ximbʼetz Jehová toj Tyol, kʼonil qiʼj tuʼn tkubʼ kyiʼj nya bʼaʼn qximbʼetz aj ttzaj jun yabʼil qiʼj. (Qʼonka twitza kyiʼj taqikʼ 9 a 12).
9. ¿Tiʼ jaku kubʼ qnaʼn aj ttzaj jun yabʼil qiʼj?
9 Jaku tzaj nim qbʼis aj ttzaj jun yabʼil qiʼj ex jaku kubʼ qximen qa ya mintiʼ qajbʼen toj kywitz txqantl. Jakulo tzaj qchʼixwi aj tel kynikʼ junjuntl tiʼj qa qajbʼil onbʼil. Axpe ikx qa mintiʼ bʼiʼn kyuʼn txqantl qa yabʼ atoʼ, jakulo qo tzaj chʼixwi tuʼnju ya mlay bʼant junjun tiʼchaq quʼn ik tzeʼn nej. Toj ambʼil aju, tzul tqʼuqbʼaʼn Jehová qkʼuʼj. ¿Alkye tten jaku bʼant tuʼn?
10. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Proverbios 12:25, ¿tiʼ jaku tzʼonin qiʼj qa yabʼ atoʼ?
10 Aj ttzaj jun yabʼil qiʼj, jaku chewix qkʼuʼj tuʼn jun tbʼanel yol (kjawil uʼjit Proverbios 12:25). O che kyaj tqʼoʼn Jehová tbʼanel yol toj Xjan Uʼj tuʼn ttzaj tnaʼn qe qa nim qoklen maske at jun yabʼil qiʼj (Sal. 31:19; 41:3). Qa ma jaw quʼjin nimku maj qe yol lu toj Tyol Dios, kʼonil Jehová qiʼj tuʼn miʼn tten nya bʼaʼn qximbʼetz aj ttzaj jun yabʼil qiʼj.
11. ¿Tzeʼn el tnikʼ jun erman tiʼj qa onin Jehová tiʼj?
11 Qo ximen tiʼjju bʼaj tiʼj Jorge. Tej tzmatoq kuʼxun, tzaj jun yabʼil tiʼj aju jun rat el tiʼn tipumal ex tuʼn jlu kubʼ t-ximen qa ya mintiʼtoq tajbʼen. Tqʼama jlu: «Mintiʼtoq bʼiʼn wuʼne qa ktel nya bʼaʼn nximbʼetze tuʼn yabʼil lu ex nyatoq bʼantni ntene. Ax ikx tzaj nchʼixwiye tej tok kykeʼyin txqantl qa yabʼ qine. Tej nxiʼye toj il, kubʼ nximane qa kchʼexpajel wanqʼibʼile. Tzaj nim nbʼise, tuʼntzunju xi nqanine onbʼil te Jehová». ¿Tzeʼn onin Jehová tiʼj? In tzaj ttzaqʼweʼn Jorge jlu: «Kwesttoq tuʼn nximane tiʼj jun tiʼ, tuʼntzunju tzaj qʼamaʼn weye tuʼn tjaw wuʼjine junjun versículo chʼin kyqan toj uʼj te Salmos, jatumel in tzaj tqʼamaʼn qa in ximen Jehová kyiʼj tmajen. Nim maj jaw wuʼjine qe taqikʼ lu tkyaqil qʼij. E onin wiʼje ex chewix wanmiye kyuʼn. Tej tikʼ ambʼil, ok kykeʼyin txqantl qa mastoq in chin tzalaje. Ex tzaj kyqʼamaʼn qa in nonintoq tbʼanel nximbʼetze kyiʼj. Iktzun tten el nnikʼe tiʼj qa otoq chin tzaj ttzaqʼweʼne Jehová ex onin wiʼje tuʼn tchʼexpaj nximbʼetze at wiʼjxe. Xi tzyet tuʼn wok tene ximel tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj tiʼj alkye t-ximbʼetz Jehová at wiʼje maske yabʼ qine».
12. Qa at jun yabʼil qiʼj, ¿tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn tkubʼ qnaʼn qa in nonin Jehová qiʼj?
12 Qa at jun yabʼil qiʼj, jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa ojtzqiʼn jlu tuʼn Jehová. Qo kubʼsan twitz tuʼn tonin qiʼj tuʼn tten tbʼanel qximbʼetz. Bʼaʼn tuʼn quʼjin tiʼj Xjan Uʼj tuʼn kykanet qe tbʼanel tyol Jehová quʼn tuʼntzun tonin qiʼj. Qqʼonk qwiʼ kyiʼj taqikʼ Tyol Dios jatumel in tzaj kyyekʼin jniʼ qoklen toj twitz Jehová. Qa ma bʼant jlu quʼn, kʼelel qnikʼ tiʼj qa puro tbʼanel te Jehová kyukʼil qeju kukx in che ajbʼen te (Sal. 84:11).
AJ TPON AMBʼIL JATUMEL MINTIʼ QPWAQ
Qa ma tzaj qnaʼn qa o tzaj ttziyen Jehová tuʼn ttzaj tqʼoʼn aju at tajbʼen qe, kʼonil qiʼj aj tpon jun ambʼil jatumel mintiʼ qaqʼun. (Qʼonka twitza kyiʼj taqikʼ 13 a 15).
13. ¿Tiʼ jaku kubʼ tnaʼn jun wibʼaj toj ja qa ma tzʼel qʼiʼn taqʼun?
13 Kykyaqil qeju wibʼaj toj ja kyaj tuʼn t-xi kyqʼoʼn aju at tajbʼen kye toj kyja. Qo ximen tiʼj qa ma tzʼel qʼiʼn taqʼun jun erman ex mintiʼ jun tpaltil ma bʼant. In nok tilil tuʼn tuʼn tkanet juntl taqʼun, pero mintiʼ in kanet tuʼn. Aj tbʼaj jlu tiʼj, jakulo kubʼ t-ximen qa mintiʼ tajbʼen. ¿Tiʼ jaku tzʼonin tiʼj tuʼn tok tqʼoʼn twiʼ kyiʼj ttziybʼil Jehová?
14. ¿Tiquʼn in japun twi tyol Jehová?
14 Kukx in che japun twi tyol Jehová (Jos. 21:45; 23:14). At nim tiquʼn tuʼn tbʼant jlu tuʼn. Tnejel, tuʼnju jaku che ok ten xjal yolil tiʼj tbʼi. O tzaj ttziyen Jehová qa kxqʼuqil kyiʼj qeju kukx in che ajbʼen te, tuʼntzunju in kubʼ tnaʼn qa il tiʼj tuʼn tjapun twi tyol (Sal. 31:1-3). Ax ikx in nel tnikʼ Jehová tiʼj qa jaku tzaj bʼaj qkʼuʼj qa mintiʼ ma ximen kyiʼj toj tja. O tzaj ttziyen tuʼn ttzaj tqʼoʼn aju at tajbʼen qe ex tkyaqil xnaqʼtzbʼil tuʼn kukx qajbʼen te, ex ni jun jaku tzʼel qʼinte ambʼil te tuʼn tbʼant jlu tuʼn (Mat. 6:30-33; 24:45).
15. a) ¿Alkye nya bʼaʼn e ok weʼ okslal te tnejel syent abʼqʼi twitz? b) ¿Tiʼ qʼuqbʼil qkʼuʼj in tzaj tqʼoʼn Salmo 37:18 ex 19?
15 Aj ttzaj qnaʼn tiquʼn in japun twi tyol Jehová, in nonin jlu qiʼj tuʼn miʼn ttzaj qbʼis aj tpon jun ambʼil jatumel mintiʼ qpwaq. Qo ximen tiʼjju bʼaj kyiʼj okslal te tnejel syent abʼqʼi. Tej kyel ikʼun okslal te tnam Jerusalén kyuʼn aj qʼoj, «kykyaqil e jeʼl sputj, [...] oʼkx qe apostl e kyaj ten» (Hech. 8:1). Tuʼn jlu mintiʼ ten nim kypwaq. Bʼalo naj kyja, kyaqʼun ex kykʼaʼẍ. Pero mintiʼ e kyaj ttzaqpiʼn Jehová ex kukx e tzalaj (Hech. 8:4; Heb. 13:5, 6; Sant. 1:2, 3). Onin Jehová kyiʼj qeju okslal lu ex ax jlu kbʼantel tuʼn qukʼil (kjawil uʼjit Salmo 37:18, 19).
IN CHʼEXPAJ QE TIʼCHAQ AJ QTIJEN
Qa ma tzʼok qqʼoʼn qwiʼ tiʼjju jaku bʼant quʼn jaʼlo, axpe ikx aj qtijen, kʼonil qiʼj tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa in nok tqʼoʼn Jehová toklen qajbʼebʼil te. (Qʼonka twitza kyiʼj taqikʼ 16 a 18).
16. ¿Tiquʼn jaku kubʼ qximen qa ya mintiʼ jun tiʼ jaku txi qqʼoʼn te Jehová?
16 Jaku kubʼ qximen qa ya mintiʼ jun tiʼ jaku txi qqʼoʼn te Jehová aj qtijen. Bʼalo kubʼ t-ximen aj kawil David qa ya mintiʼtoq tajbʼen tuʼnju otoq tijen (Sal. 71:9). ¿Tzeʼn in nonin Jehová qiʼj aj qtijen?
17. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in nel qiʼn tiʼjju bʼaj tiʼj ermana Jheri?
17 Qo ximen tiʼjju bʼaj tiʼj ermana Jheri. Xi qʼoʼn txokbʼil tiʼj tuʼn t-xiʼ toj jun xnaqʼtzbʼil tiʼj tzeʼn tuʼn tbʼaj saqset Ja te Chmabʼil, pero nyatoq taj tuʼn t-xiʼ. Tqʼama jlu: «Ma chin tijene, viud qine ex mintiʼ jun tiʼ jaku txi nqʼoʼne te Jehová. Mintiʼx chʼin wajbʼene». Toj jun qonikʼen tej naʼmxtoq tok xnaqʼtzbʼil, xi tqʼamaʼn te Jehová tkyaqilju tkuʼx toj tanmi. Toj juntl qʼij, tej tpon toj Ja te Chmabʼil, kukxtoq in ximen tiʼj qa bʼaʼn tuʼn tten toj xnaqʼtzbʼil. Toj chmabʼil, tqʼama jun erman toj tchikʼbʼabʼil qa mas nim toklen tuʼn t-xi qqʼoʼn ambʼil te Jehová tuʼn qtzaj t-xnaqʼtzaʼn. Naʼnx jlu tuʼn Jheri: «Kubʼ nximane jlu: ‹In bʼant jlu wuʼne›. In jaw oqʼe tej tel nnikʼe tiʼj qa otoq tzaj ttzaqʼweʼn Jehová nnaʼj Diose. In tzaj tyekʼintoq weye qa at jun tiʼ jaku txi nqʼoʼne te ex tajtoq tuʼn ttzaj tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil weye». Aj t-ximen Jheri tiʼjju bʼaj tiʼj, tqʼama jlu: «Tej npone toj chmabʼil in chin xobʼtoqe, in chin bʼisintoqe ex otoq tzaj bʼaj nkʼuʼje. Pero tej wetze toj chmabʼil, ok qeʼ nkʼuʼje wiʼje, in chin tzalaje ex kubʼ nnaʼne qa attoq wajbʼene».
18. ¿Alkye tten in tzaj tyekʼin Xjan Uʼj qa kukx in nok tqʼoʼn Jehová toklen qaqʼun aj qtijen?
18 Jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa kukx tzul tqʼoʼn Jehová qaqʼun aj qtijen (Sal. 92:12-15). Kyaj t-xnaqʼtzaʼn Jesús qa in nok tqʼoʼn Jehová toklen qaqʼun maske in kubʼ qximen qa ya mintiʼ qipumal, moqa nya nim in xi qqʼoʼn te (Luc. 21:2-4). Tuʼntzunju qqʼonk qwiʼ tiʼjju jaku bʼant quʼn. Jun techel, jaku qo yolin tiʼj Jehová kyukʼil xjal, jaku qo naʼn Dios kyiʼj erman ex jaku qo onin kyiʼj tuʼn kukx kyten tzʼaqli. In kubʼ t-ximen Jehová qa in qo onin tiʼj, pero nya tuʼnju in bʼant quʼn, sino tuʼnju in qo nimen te tuʼn tkyaqil qkʼuʼj (1 Cor. 3:5-9).
19. ¿Tiʼ qʼuqbʼil qkʼuʼj in tzaj tqʼoʼn Romanos 8:38 ex 39?
19 In xi qqʼoʼn chjonte te Jehová tuʼnju in qo kʼulin te ex tuʼnju axix tok in nok tqʼoʼn qoklen. O qo kubʼ tbʼinchaʼn tuʼn tbʼant tajbʼil quʼn, ex atzun jlu in tzaj qʼonte axix tok tzalajbʼil qe (Apoc. 4:11). Jakulo tzaj kyqʼamaʼn xjal qa mintiʼ qajbʼen, pero mintiʼ in tzaj tchʼixwi Jehová qiʼj (Heb. 11:16, 38). Aj tkubʼ qximen qa mintiʼ qajbʼen tuʼn tpaj jun yabʼil, aj tpon jun ambʼil jatumel mintiʼ qpwaq moqa aj qtijen, bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa mintiʼ jun tiʼ jaku qo el tpaʼn tiʼj tkʼujlabʼil Qman Jehová (kjawil uʼjit Romanos 8:38, 39).
^ taqik' 5 ¿Ope kubʼ qximen jun maj qa mintiʼ qajbʼen tuʼnju o qo ok weʼ twitz jun nya bʼaʼn? Tzul tnaʼn xnaqʼtzbʼil lu qe jniʼ qoklen toj twitz Jehová. Ax ikx kʼelel qnikʼ tiʼj tzeʼn jaku ten qkʼujlabʼil qiʼjx maske in tzaj nya bʼaʼn toj qchwinqlal.
BʼITZ 30 A in nok te Nmane, Wamiwe ex Ndiose
