1-2. Antazi ci zino awantu wa kwe Yehova wakapitamo, swinya zikalenga wakwivwa wuli?

YELENGANYANI pe vyo-o ivya kulolelako vitatu: Umwanawitu uwacitici wamunena kwe dokota ukuti wamuzana ni ndwala yino yisipoola. Umwanawitu uwa myaka ukucilako vye katici pe 50 wamuwinga pa ncito apasowa nu mulandu swinya wapotwa nu kuzana incito yinji. E nkazi umukote wino wawombela Yehova ni cisinka pa myaka imivule akupotwa ukuwomba ndi vino wawombanga pano walinji na maka.

² Nga ca kuti mukupita mu ntazi yimwi pe zyo-o, pamwi mungatalika ukuyilola ngati mutacindama. Ivya musango wo-o vingalenga mwawa nu wulanda, swinya mungalola ngati wonsinye wamisula.

3. Uzye e Satana na wantu wakwe wakalola wuli uwumi?

³ Awa mu nsi wakakolanya e Satana wino atacindika uwumi. Akalonda awantu wayilola ukuti watacindama. Wawifile e Eva nanti aca kuti wamanyile ukuti ndi wakana ukwivwila Yehova alifwa. E Satana awino akatungulula ivya wukazi, amawuteko ni mipepele. Co-o acino calenga awavule wano wakakazya ivya kukazyakazya, awa muwuteko na wa mu mipepele walanjizya ukuti watacindika uwumi.

4. Avyani vino twandi tusambilile mwe co-o icipande?

⁴ Lelo e Yehova weni akalonda twalola ukuti twacindama nkaninye. Acino cikalenga awatwavwa pano tukupita mu ntazi zino zingalenga twakwivwa ngati tutacindama. (Amalu.  136:23; Roma. 12:3) Mwe co-o icipande, twandi tusambilile vino Yehova akatwavwa: (1) nga tukulwalilila, (2) imikaliile yasyupa, na (3) nga ca kuti tukalola ngati pasi vino tukacita mu mulimo wa kwe Yehova pa mulandu wa wukote. Ica kutalicilapo, lekani te tusambilile vino vyalenga tusinincizye ukuti twacindama nkaninye kwe Yehova.

5. Avyani vino vyalenga musinincizye ukuti mwacindama kwe Yehova?

⁵ Nanti aca kuti twelewulwa ukufuma kwi tukumbu, twacindama nkaninye ukucila ni tukumbu. (Inta. 2:7) Lekani tulandeko vimwi vino vyalenga tusinincizye ukuti twacindama kwe Yehova. E Yehova wapanzile awantu ukuti wakolanya imiwele yakwe. Wo-o vino watwelewula, watucindamika nkaninye ukulusya ivintu vyonsinye vino wapanga mu nsi. (Inta. 1:27) Watupa nu mulimo wa kusunga insi ni vinyama.​—Amalu. 8:4-8.

6. Avyani vinji vino vikalanjizya ukuti e Yehova akalola awantu ukuti wacindama sana nanti aca kuti watapwililika?

⁶ Na pano Adamu wawembusile nye, e Yehova watwalilizile ukulola awantu ukuti wacindama. Watumile Umwana wakwe wino watemwa nkaninye ukwizatufwila. (1 Yoha. 4:9, 10) Swinya aliwomvya inzuwi ya Mwana wakwe pa kuzyulupula awafwe, akuli ukuti ‘awalungamane na wano watalungamana.’ (Imili. 24:15) E Baibolo ikalanjizya ukuti e Yehova akalola awantu wonsinye ukuti wacindama.​—Imili. 10:34, 35.

7. Amilandu ci yinji yino yalenga awawomvi wa kwe Leza wasinincizye ukuti wacindama sana?

⁷ Kwawa na vinji vino vyalenga tusinincizye ukuti twacindama kwe Yehova. Watupalamika kwe weliwe, swinya waweni na vino twacisile pano twivwile ilyasi lizima. (Yoha. 6:44) Pano twatalisile ukupalamila kwe Yehova, nawe wapalamizile kwe sweswe. (Jemu. 4:8) Wo-o vino Yehova akawomvya impindi yakwe pa kuti atusambilizye, cikalanjizya apatiswenye ukuti twacindama nkaninye. Wamanya vino twawa na muno tungazifyako pa kuti tutwalilile ukuwa iviwuza vyakwe. Akatusunda nga twaluvyanya amuno watukunda. (Imilu. 3:11, 12) Ala twacindama nkaninye kwe Yehova!

8. Uzye amazwi yano yawa pa Amalumbo 18:27-29 yangatwavwa wuli pano tuli ni ntazi?

⁸ Awantu wamwi wasuzile sana Imfumu Davidi. Lelo weni wamanyile ukuti e Yehova wamutemilwe, swinya wamwavwanga. Ukumanya co-o icisinka akuno kwamwavwizye ukutwalilila ukusipicizya. (2 Sam. 16:5-7) E Yehova angatwavwa ukusipicizya intazi zino zikalenga twasakamala sana nu kuwa nu wulanda. (Wazyani Amalumbo 18:27-29.) Pasi nanti cimwi cino cingatulesya ukumuwombela ni nsansa nga ca kuti akutwavwa. (Roma. 8:31) Nomba lekani tulande pa mpindi yino cacindama sana ukwizuka ukuti e Yehova watutemwa swinya twacindama kwe weliwe.

9. Uzye ukulwala kungalenga twayilola wuli?

⁹ Ukulwala kungalenga twakwivwa sana uwuwi nu kulola ngati pasi na vino twawa. Tungakwivwa insoni awantu nga wamanya ukuti tusi na maka ya kuwomba icili consinye pa mulandu wa kulwala. Nanti nga tukusintilila vye pa wantu wanji ukuti watwavwe. Mpindi zimwi awantu watanga wamanye nu kuti twalwala, lelo tungakwivwa vye uwuwi pa mulandu wa kuti tusi na maka yakuwomba vino twawombanga ku nsizi. Lelo asa mulandu ni ntazi zino tungapitamo twakwizuka ukuti e Yehova angatwavwa. Nomba uzye angatwavwa wuli?

10. Ukulingana ni Imilumbe 12:25, avyani vino vingatwavwa nga ca kuti tukulwala?

 ¹⁰ Nga ca kuti swe walwale, “amazwi amazima” yangatuwomelezya. (Wazyani Imilumbe 12:25.) Mwe Baibolo, mwawa amazwi amazima aya kwe Yehova yano yakatwavwa ukumanya ukuti twacindama nkaninye nanti aca kuti tungalwala. (Amalu. 31:19; 41:3) Acino nga tukuwazya Baibolo lyonsinye, tutaliwasakamikwa nkani pano tukulwala.

11. Uzye Yehova wavwizye wuli umwanawitu wumwi?

¹¹ Lekani tulande pe cino caciticizile wa Jorge. Pano walinji awalumendo walwile indwala imbipe nkaninye ica kuti watalisile ukuyilola ngati pasi na vino wawa. Walanzile ukuti: “Indwala yino nalwile yayanga ikuwomelako vye swinya natalisile ukuyilola ngati pasi na wino akampenda ukuti ne muntu. Pano indwala yawomezileko, natalisile ukwelenganya pe vino uwumi wane walinji nu kuwa. Nalinji sana nu wulanda. Acino napefile kwe Yehova ukuti anjavwe.” Uzye Yehova wavwizye wuli wa Jorge? Aweneco walanzile ukuti: “Pa mulandu wa kulwala, navilwanga ukuwazya pa mpindi iyitaali, nawazyanga vye amavesi matici mwi buku lya Amalumbo yano yakalanda pe vino Yehova akasakamala awantu wakwe. Nayawazyanga imiku imivule, swinya ukucita wo-o kwambomyanga nkaninye. Mu kupita kwa mpindi nalesile ukusakamikwa sana. Awantu walolanga vino nawanga ni nsansa ica kuti walandanga ukuti nawawomelezyanga. E Yehova wasusile amapepo yane! Wanjavwizye ukumanya ukuti nacindama sana. Natalisile nu kuwika amano kwe vino Baibolo ikalanda pe vyo Yehova akandola asa mulandu nu kulwala.”

12. Nga ca kuti mukalwalilila, avyani vino muzipizile mwacita pa kuti e Yehova awamyavwa?

¹² Nga ca kuti mukalwalilila, mutalola ngati e Yehova atamanya vino mukapitamo. Muwapepa  kwe Yehova pa kuti awamyavwa ukukanasakamikwa pa ntazi yino mukupitamo. Cinji cino cingamyavwa, akuwazya Baibolo. Pano mukuwazya, mwawika sana amano ku mawaliko yano yakalanjizya vino Yehova wacindamika awawomvi wakwe. Ukucita wo-o, kulimyavwa ukusinincizya ukuti e Yehova wawa ni cikuuku ku wawomvi wakwe awa cisinka.​—Amalu. 84:11.

13. Uzye umutwe wa lupwa angivwa wuli nga wamuwinga pa ncito?

¹³ Umutwe wa lupwa wensinye akalonda ukupekanizizya ulupwa lwakwe vino lukalonda. Kweni impindi zimwi umwanawitu wangamuwinga pa ncito nanti aca kuti pasi na cino acisile. Angawombesya ukuti avwambe incito yinji lelo pamwi yitanga yiloleke. Ivya musango wo-o nga vyacitika, angatalika ukuyilola ukuti atacindama. Uzye ukwelenganya pe vino Yehova watulaya kungamwavwa wuli?

14. Avyani vino vikalenga e Yehova awaficilisya vino walaya?

¹⁴ E Yehova lyonsinye akaficilisya vino walaya. (Josh. 21:45; 23:14) Kwawa imilandu imivule yino yikalenga awaficilisya vino walaya. Umulandu wa kutalicila awa kuti, amalayo yalemenkana nu wupiliwulo wi zina lyakwe nanti vino wamanyikwa. Watulaya ukuti aliwatusakamala. Acino akalola ukuti azipizile ukuficilisya vino walaya. (Amalu. 31:1-3) Cinji aca kuti, e Yehova wamanya ukuti tungawa sana nu wulanda nga ca kuti asa kutusakamala. Watulaya ukuti aliwatupekanizizya vyonsinye vino tukalonda. Pasi nanti cimwinye cino cingamulesya ukuficilisya vino watulaya!​—Mat. 6:30-33; 24:45.

15. (a) Antazi ci yino Awina Klistu wapisilemo? (b) Uzye Amalumbo 37:18, 19 yakatwavwa ukusinincizya vyani?

¹⁵ Ukwizuka vino vikalenga Yehova awaficilisya vino walaya, kulitwavwa ukumusuwila  na pano umwakuzanila indalama mwasyupa. Lekani tulandeko pa ca kulolelako ca Wina Klistu wa mu mpindi zya watumwa. Pano watalisile ukucuzya sana awa mwi wungwe lya mu Yerusalemu, ‘awantu wonsinye wasalangine ukufumyako vye awatumwa.’ (Imili. 8:1) Yelenganyani cino cacitisile! Awanawitu na wankazi wasile amang’anda yawo ni ncito muno wazanilanga indalama. Lelo e Yehova asitela awalecelezye, swinya watwalilizile ukuwa ni nsansa. (Imili. 8:4; Hebe. 13:5, 6; Jemu. 1:2, 3) Nanti asweswenye e Yehova alitwalilila ukutwavwa wulyanye vino wavwanga Awina Klistu wa cisinka.​—Wazyani Amalumbo 37:18, 19.

16. Avyani vino vingalenga tutalike ukulola ngati tutacindama kwe Yehova?

¹⁶ Nga ca kuti twakota, tungatalika ukulola ngati pasi vino tungapa Yehova. Imfumu Davidi na wenye afwile wasakamile sana pano wakosile. (Amalu. 71:9) Uzye Yehova angatwavwa wuli?

17. Avyani vino tungasambililako kwe vino vyaciticizile e nkazi Jheri?

¹⁷ Lekani tulandeko pe cino ca citicizile e nkazi Jheri. Pano wamwisile ukuzanwa kwi sukulu lya kusambilila ivya kulunjisya vino vikononeka pa Ng’anda ya Wufumu, we-e e nkazi atalondanga ukuyako nanti aca kuti lyo-o isukulu lyawezile pa Ng’anda ya Wufumu. Watili: “Nene ne mukote, swinya e wakwane wafwa, pasi umulimo uwuli wonsinye wuno namanya wuno ningawombela Yehova. Swinya pasi na vino nawa.” Lelo pano atani aye mu kusunkana, wapefile kwe Yehova ukufuma pa nsi ya mwezo. Na pano wayile ku Ng’anda ya Wufumu mu kusunkana, wavwilikanga nu kulola ngati atayine ukuzanwako. Nomba umwanawitu wino wa wasambilizyanga  walanzile ukuti, cino cacindama asa vino twamanya lelo akuyikundila ukusambilila kwe Yehova. Wa Jheri walanzile ukuti: “Nalizile pano nilusile ukuti e Yehova ayasusile ipepo lyane. Swinya naweni ukuti fwandi naninye ningasambililako imilimo yino ningawombela Yehova. Nasinincizizye ukuti kuli ivicindame vino ningapa Yehova cikulu vye nga nayitemelwa ukuti ansambilizye amuno akalonda ukusambilizya awantu wakwe!” Wa Jheri watwalilila ukulanda ukuti: “Pakutalika nivwanga intete swinya nalolanga ngati pasi vino nawa, nomba pa nsizi ye ko-o ukusunkana nasyazile nkulola ukuti nacindama nkaninye kwe Yehova swinya ningamuwombela.”

18. Uzye e Baibolo ikalanjizya wuli ukuti e Yehova akatwalilila ukutulola ukuti twacindama nanti aca kuti tukuya tukukota?

¹⁸ E Yehova akatupa imilimo yakuwomba ukulingana ni ciimo citu. (Amalu. 92:12-15) E Yesu watusambilizizye ukuti e Yehova akasalifya pe vyonsinye vino tukamuwombela nanti ca kuti tungalola ngati vitacindama. (Luka 21:2-4) Acino tuzipizile twawika vye amano pe vino tungakumanisya ukuwomba. Ku ca kulolelako, mungasambilizyako wanji pe Yehova, mungapepelako awanawitu na wankazi nu kuwawomelezya ukuti watwalilile ukuwa ni cisinka. Muwakwizuka ukuti ukuwa ni civwila akuno kukalanjizya ukuti tukuwombela ponga ne Yehova asa milimo yino twamanya.​—1 Kor. 3:5-9.

19. Uzye iwaliko lye Waroma 8:38, 39 likatusambilizya vyani?

¹⁹ Ala tukakwivwa icete sana ukupepa Yehova, e Leza wino akalola awawomvi wakwe ukuti wacindama! Watwelewuzile ukuti twacita ukulonda kwakwe, swinya ukuwa mu kupepa kwa cisinka kukalenga twawa sana ni nsansa. (Ukuwu. 4:11) Awantu wangatusuula, lelo e Yehova weni akalola ukuti twacindama sana. (Hebe. 11:16, 38) Nga twatalika ukwivwa ngati tutacindama pa mulandu wa kulwalilila, nanti imikaliile ukusyupa, nanti pa mulandu wa wukote, twakwizuka ukuti kutawa nanti cimwi cino cingatufumya ku lukundo lwa Mukwasi witu uwa kwi yulu.​—Wazyani Waroma 8:38, 39.