Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 3

Ndáyáʼviníyó nu̱ú Ndióxi̱yó Jehová

Ndáyáʼviníyó nu̱ú Ndióxi̱yó Jehová

“Nda̱kaʼánra xa̱ʼa̱yó tá ni̱ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo” (SAL. 136:23).

YAA 33 Ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ña̱ ndóʼún

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1, 2. ¿Ndáaña yáʼa ku̱a̱ʼání na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱ nu̱ú, ta ndáaña kivi kundoʼona xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo?

NÁ NDAKANIXI̱NÍYÓ xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Iin ta̱ hermano loʼo, ni̱ka̱ʼa̱n na̱ doctor xíʼinra ña̱ kúúmiíra iin kue̱ʼe̱ ña̱ íxavitáñaʼá. Iin ta̱ hermano ta̱ va̱ʼaní káchíñu ta̱ kúúmií yáʼaka 50 ku̱i̱ya̱, ta̱vánara nu̱ú káchíñura ta va̱ása ndáni̱ʼíra inka chiñu ni xíkaníra ndúkúraña. Iin ñá hermana ñá xa̱a̱ chée ñá nda̱kúní íyo ini, túviñá ña̱ va̱ása ku̱a̱ʼáka chiñu kéʼéñá nu̱ú Jehová.

2 Tá ndóʼoyó táʼan ña̱yóʼo, sana túviyó ña̱ va̱ása ndáyáʼviyó. Ta ña̱yóʼo kivi sandiʼi-xa̱ʼa̱ña ña̱ si̱í íyo iniyó, xíʼin ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó miíyó, ta saátu ña̱ kítáʼanyó xíʼin inkana.

3. ¿Ndáa ki̱ʼva xíto ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin na̱ kítáʼan xíʼinra ña̱ tákuyó?

3 Ña̱ ñuyǐví yóʼo náʼa̱ña ndáa ki̱ʼva xíto ta̱ Ndi̱va̱ʼa ña̱ tákuyó. Ta̱ Ndi̱va̱ʼa ndiʼi tiempo kéʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó, chi va̱ása ndáyáʼviyó nu̱úra. Tá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ñá Eva ña̱ kivi keʼéñá ña̱ kúni̱ miíñá, xi̱kunda̱a̱ va̱ʼa inira ña̱ kuviñá xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níxiniso̱ʼoñá ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱. Ta xa̱a̱ ndiʼi tiempo kúú ña̱ xáʼndachíñu ta̱ Ndi̱va̱ʼa xíʼin ña̱ ku̱i̱ká, ña̱ política, xíʼin ña̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá ña̱ íyo nu̱ú ñuʼú yóʼo. Ña̱kán kúú ña̱ va̱ása ndákanda̱-iniyó, ña̱ ku̱a̱ʼání na̱ ku̱i̱ká na̱ kúúmií negocio, na̱ político xíʼin na̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ veʼe-ñu̱ʼu vatá, va̱ása íxato̱ʼóna ña̱ tákuyó ni va̱ása ndáyáʼvi na̱ yiví nu̱úna.

4. ¿Ndáaña ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú ña̱ artículo yóʼo?

4 Soo Jehová kúni̱ra ña̱ va̱ʼa ná kuniyó xíʼin miíyó, ta chíndeétáʼanra xíʼinyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ kivi sandákava-iniyó, ta ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása ndáyáʼviyó (Sal. 136:23; Rom. 12:3). Nu̱ú ña̱ artículo yóʼo, kotoyó ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼanra xíʼinyó, tá kúúmiíyó iin kue̱ʼe̱, tá kúma̱ní xu̱ʼún nu̱úyó á inka ña̱ xíniñúʼuyó, á xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kúchéeyó ta túviyó ña̱ va̱ása kivi kachíñu ku̱a̱ʼákayó nu̱ú Jehová. Soo siʼna ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nda̱chun kivi kandíxayó ña̱ ndáyáʼvi ndiʼiyó nu̱ú Ndióxi̱.

NDÁYÁʼVINÍYÓ NU̱Ú JEHOVÁ

5. ¿Ndáaña náʼa̱ nu̱úyó ña̱ ndáyáʼviníka miíyó na̱ yiví nu̱ú Jehová?

5 Ni xíʼin ñuʼú i̱xava̱ʼa Jehová miíyó, soo ndáyáʼvinívayó nu̱úra (Gén. 2:7). Ná kotoyó ndáa xa̱ʼa̱ kúú ña̱ kúnda̱a̱-iniyó ña̱ ndáyáʼviníyó nu̱ú Ndióxi̱. Tá kúú, i̱xava̱ʼara miíyó ña̱ kivi kuumiíyó ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmiíra (Gén. 1:27). Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, va̱ʼaníka i̱xava̱ʼara miíyó nu̱ú ndiʼika ña̱ʼa ña̱ i̱xava̱ʼara, ta ta̱xira ña̱ ná kiʼinyó kuenta xíʼin ñuʼú ta saátu xíʼin kití (Sal. 8:4-8).

6. ¿Ndáa inka ña̱ʼa náʼa̱ nu̱úyó ña̱ ndáyáʼviníyó nu̱ú Jehová ni kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi?

6 Ni tá ni̱ki̱ʼvi ta̱ Adán ku̱a̱chi, na̱ yiví xi̱ndayáʼvikavana nu̱ú Jehová. Xa̱ʼa̱ ña̱ ndáyáʼviníyó nu̱úra, nda̱a̱ ta̱xira se̱ʼera ta̱ Jesús ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ra xa̱ʼa̱ ku̱a̱chiyó (1 Juan 4:9, 10). Tíxa̱ʼvi ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ Jesús xa̱ʼa̱yó, Ndióxi̱ kivi sandátakura na̱ ni̱xi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱ ku̱a̱chi ña̱ sa̱ndáya̱ʼa ta̱ Adán ndaʼa̱na, ni ke̱ʼéna ña̱ va̱ʼa á ña̱ va̱ása va̱ʼa (Hech. 24:15). Tu̱ʼunra náʼa̱ña ña̱ ndáyáʼvinívayó nu̱úra, ni ndeé ndóʼoyó á ni kǒo xu̱ʼúnyó, á ni xa̱a̱ ku̱chéeyó (Hech. 10:34, 35).

7. ¿Ndáa inkaka xa̱ʼa̱ kivi kandíxa miíyó na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱, ña̱ ndáyáʼviníyó nu̱úra?

7 Miíyó na̱ ndásakáʼnu Jehová, íyo ku̱a̱ʼáka xa̱ʼa̱ kúú ña̱ kivi kandíxayó ña̱ ndáyáʼviníyó nu̱úra. Ka̱nara miíyó ña̱ ná kuyatinyó nu̱úra, ta saátu xi̱nira ndáa ki̱ʼva nda̱kiʼinyó tu̱ʼun va̱ʼa ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ra (Juan 6:44). Tá ki̱xáʼayó ku̱yatinyó nu̱úra saátu miíra ku̱yatinra nu̱úyó (Sant. 4:8). Ta saátu xíniñúʼura tiempora xíʼin ndee̱ra ña̱ sánáʼa̱ra miíyó. Xíni̱ va̱ʼara ndáa ki̱ʼva íyoyó vitin, ta saátu xíni̱ra nda̱saa kivi xa̱a̱yó kooyó. Ta náʼa̱ra ña̱ kúʼvi̱-inira xínira miíyó ki̱vi̱ táxira consejo ndaʼa̱yó (Prov. 3:11, 12). ¿Á va̱ása náʼa̱ ndiʼi ña̱yóʼo ña̱ ndáyáʼviníyó nu̱ú Ndióxi̱?

8. ¿Nda̱saa kivi chindeétáʼan ña̱ káʼa̱n Salmo 18:27-29 xíʼinyó ña̱ ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo?

8 Ta̱ rey David xi̱kunda̱a̱-inira ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínirara, ta saátu xi̱chindeétáʼanra xíʼinra. Ña̱ ka̱ndíxara ña̱yóʼo, chi̱ndeétáʼanña xíʼinra ña̱ ku̱ndeé-inira tá xi̱ka̱ʼa̱nna ña̱ va̱ása ndáyáʼvira (2 Sam. 16:5-7). Tá ndákava-iniyó á tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo, Jehová kivi chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ ya̱ʼayó nu̱úña (kaʼvi Salmo 18:27-29). * Tá chíndeétáʼan Ndióxi̱ xíʼinyó, nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa va̱ása kivi kasi nu̱úyó ña̱ ndasakáʼnuyóra xíʼin ña̱ si̱í-ini (Rom. 8:31). Vitin ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ u̱ni̱ ña̱ʼa ña̱ kivi kundoʼoyó, nu̱ú xíniñúʼu ndakaʼányó ña̱ ndáyáʼviníyó nu̱ú Jehová ta kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó.

TÁ KÚÚMIÍYÓ IIN KUE̱ʼE̱

Tá ná kaʼviyó tu̱ʼun Ndióxi̱ chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ása ndakava-iniyó xa̱ʼa̱ kue̱ʼe̱ ña̱ kúúmiíyó. (Koto párrafo 9 nda̱a̱ 12).

9. ¿Ndáaña kivi kundoʼoyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndeé ndóʼoyó?

9 Ña̱ ndeé ndóʼoyó kivi sandákavaña-iniyó ta nda̱a̱ ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása ndáyáʼvikayó nu̱ú nda̱a̱ ni iinna. Ta sana kivi kukaʼan nu̱úyó tá xíto inka na̱ yiví ña̱ va̱ása kívika keʼéyó ku̱a̱ʼá ña̱ʼa á tá xíniñúʼuyó ña̱ chindeétáʼanna xíʼinyó. Ni tá va̱ása xíni̱ inkana á ndeé ndóʼoyó, sana kivi kukaʼan nu̱úyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása kívika keʼéyó táʼan ña̱ xi̱keʼéyó tá ya̱chi̱. Tá yáʼayó nu̱ú ña̱yóʼo, Jehová chíka̱a̱ra ndee̱ xíʼinyó. ¿Ndáa ki̱ʼva kéʼéraña?

10. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Proverbios 12:25, ¿ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó tá ndeé ndóʼo?

10 Ki̱vi̱ ndeé ndóʼoyó, iin tu̱ʼun va̱ʼa kúú ña̱ kivi chika̱a̱ ndee̱ xíʼinyó (kaʼvi Proverbios 12:25). * Nu̱ú Biblia va̱xi tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová, ña̱ sándakaʼán miíyó ña̱ ndáyáʼviníyó nu̱úra ni kúúmiíyó iin kue̱ʼe̱ (Sal. 31:19; 41:3). Tá tuku ta tuku ná kaʼviyó tu̱ʼun Ndióxi̱, miíra chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ va̱ása kundi̱ʼi̱ní-iniyó xa̱ʼa̱ kue̱ʼe̱ ña̱ kúúmiíyó.

11. ¿Ndáa ki̱ʼva ki̱ʼin iin ta̱ hermano kuenta ña̱ chi̱ndeétáʼan Jehová xíʼinra?

11 Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Jorge. Tá loʼora ki̱ʼin iin kue̱ʼe̱ miíra ña̱ kamaní i̱xaa vitáñaʼá, ta nda̱kanixi̱níra ña̱ va̱ása ndáyáʼvira. Miíra nátúʼun: “Nda̱kavaní-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ ndeé ndóʼi̱, ta xi̱kukaʼanní nu̱úi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱xito inka na̱ yiví yi̱ʼi̱. Tá ki̱xáʼa ndeéka ndóʼi̱, xi̱ndakanixi̱níi̱ ndáa ki̱ʼva nasamaña ña̱ tákui̱. Xi̱ndakavaní-inii̱, ta ni̱ka̱ʼa̱n ndáʼvii̱ xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼi̱n”. ¿Ndáa ki̱ʼva xi̱ndaa Ndióxi̱ miíra? Miíra káʼa̱n: “Xi̱ ixayo̱ʼvi̱ña xíʼi̱n ña̱ vií ndakanixi̱níi̱, ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n ña̱ ná kaʼvii̱ sava táʼvi, ña̱ va̱xi nu̱ú Salmos ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ ndíʼi̱ní-ini Jehová xa̱ʼa̱ na̱ ndásakáʼnu-ñaʼá. Tuku ta tuku xi̱kaʼvii̱ ña̱ texto yóʼo ndiʼi ki̱vi̱. Ta xi̱chindeétáʼanña xíʼi̱n, ta sa̱ndíkoña-inii̱. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo, inkana ki̱ʼinna kuenta ña̱ ki̱xáʼa kúsi̱íka-inii̱. Ta nda̱a̱ xi̱ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n ña̱ si̱í íyo inii̱ xi̱chika̱a̱ña ndee̱ xíʼinna. Ki̱ʼii̱n kuenta ña̱ nda̱kuiin Jehová ndiʼi ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinra. Ta chi̱ndeétáʼanra xíʼi̱n ña̱ na̱samai̱ ña̱ xi̱ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ miíi̱. Ki̱xáʼíi̱ nda̱kanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Biblia, xa̱ʼa̱ ndáa ki̱ʼva xíto Jehová yi̱ʼi̱ ni ndeé ndóʼi̱”.

12. Tá kúúmiíyó iin kue̱ʼe̱, ¿nda̱saa kivi kiʼinyó kuenta ña̱ chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó?

12 Tá kúúmiíyó iin kue̱ʼe̱, kivi kandíxayó ña̱ kúnda̱a̱va-ini Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼoyó. Ná ka̱ʼa̱n ndáʼviyó xíʼinra ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ va̱ása ndakava-iniyó. Ná kaʼviyó Biblia ña̱ va̱ʼa ndani̱ʼíyó tu̱ʼun va̱ʼa ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼinyó, ta ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n ña̱ ndáyáʼviníyó nu̱úra. Tá ná keʼéyó ña̱yóʼo, kiʼinyó kuenta ña̱ va̱ʼaní-inira xíʼin ndiʼi na̱ nda̱kú íyo ini ndásakáʼnu-ñaʼá (Sal. 84:11).

TÁ KÚMA̱NÍ XU̱ʼÚN Á INKAKA ÑA̱ʼA ÑA̱ XÍNIÑÚʼUYÓ

Ná ndakaʼányó chi mií Jehová káʼa̱n xíʼinyó, ña̱ taxira ña̱ xíniñúʼuyó tá íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ ndani̱ʼíyó iin chiñu. (Koto párrafo 13 nda̱a̱ 15).

13. ¿Ndáaña kivi kundoʼo na̱ kíʼin kuenta xíʼin na̱ veʼena, tá ná tavánana nu̱ú káchíñuna?

13 Ndiʼi na̱ kíʼin kuenta xíʼin na̱ veʼena, kúni̱na taxina ndiʼi ña̱ xíniñúʼu na̱ veʼena. Ná kachiyó ña̱ iin ta̱ hermano ta̱vánara nu̱ú káchíñura, ta kǒo nda̱a̱ ni iin ku̱a̱chi kúúmiíra. Ta chíka̱a̱níra ndee̱ ña̱ nandukúra inka chiñu, soo kǒoña ndáni̱ʼíra. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ndóʼora ña̱yóʼo, sana kivi ndakanixi̱níra ña̱ va̱ása ndáyáʼvira. Tá ná ndakanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Jehová keʼéra chí nu̱únínu, ¿nda̱saa kivi chindeétáʼanña xíʼinra?

14. ¿Ndáa xa̱ʼa̱ kúú ña̱ sáxi̱nu Jehová ndiʼi ña̱ káʼa̱nra keʼéra?

14 Jehová ndiʼi tiempo sáxi̱nura ña̱ káʼa̱nra keʼéra (Jos. 21:45; 23:14). Ta ku̱a̱ʼá xa̱ʼa̱ kúú ña̱ kéʼéraña, saáchi kúni̱ra vií ná koo ki̱vi̱ra ta saátu ña̱ ka̱ʼa̱n viína xa̱ʼa̱ra. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ kundaara na̱ nda̱kú íyo ini ndásakáʼnu-ñaʼá, ña̱kán kúni̱ra saxínura ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra (Sal. 31:1-3). Ta saátu xíni̱ra ña̱ va̱ása va̱ʼa kuniyó, tá va̱ása ndíʼi̱-inira xa̱ʼa̱ na̱ ñuura. Ta káʼa̱nra taxira ndiʼi ña̱ xíniñúʼuyó ña̱ kutakuyó ta saátu ña̱ sakuaʼakayó xa̱ʼa̱ra, ta nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa kǒo kasi nu̱úra ña̱ keʼéra ña̱yóʼo (Mat. 6:30-33; 24:45).

15. a) ¿Ndáaña ndo̱ʼo na̱ cristiano na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú? b) ¿Nda̱saa chíndeétáʼan ña̱ káʼa̱n Salmo 37:18, 19 xíʼinyó?

15 Ki̱vi̱ ndákaʼányó nda̱chun kúú ña̱ sáxi̱nu Jehová ndiʼi ña̱ káʼa̱nra, va̱ása ndíʼi̱ní-iniyó tá kúma̱ní xu̱ʼún nu̱úyó á inka ña̱ xíniñúʼuyó. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ na̱ cristiano na̱ ni̱xi̱yo tá siglo nu̱ú. Tá ki̱xáʼana i̱xandi̱va̱ʼana xíʼin na̱ congregación ña̱ ñuu Jerusalén, ndiʼina taʼví-táʼanna soo na̱ apóstol va̱ása nítaʼví-táʼanna (Hech. 8:1). Ta tá ndo̱ʼona ña̱yóʼo, sana ni̱xo̱ʼvi̱na xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuma̱ní xu̱ʼún á inkaka ña̱ʼa nu̱úna. Sana ndi̱ʼi-xa̱ʼa̱ veʼena, chiñuna xíʼin negocio ña̱ xi̱kuumiína. Ta ni saá ndo̱ʼona va̱ása níndákava-inina chi Jehová va̱ása nísandákoo ndaʼa̱rana (Hech. 8:4; Heb. 13:5, 6; Sant. 1:2, 3). Jehová kúú ta̱ chi̱ndeétáʼan xíʼin na̱ cristiano kán, ta saátu chindeétáʼanra xíʼin miíyó (kaʼvi Salmo 37:18, 19). *

TÁ XA̱A̱ KU̱A̱ʼA̱N KÚCHÉEYÓ

Ña̱ ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ kivi keʼéyó ni tá xa̱a̱ ku̱chéeyó, ña̱yóʼo chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó ña̱ ndáyáʼviníyó nu̱ú Jehová ta ndáyáʼviní chiñu ña̱ kéʼéyó nu̱úra. (Koto párrafo 16 nda̱a̱ 18).

16. ¿Ndáa xa̱ʼa̱ kúú ña̱ kivi kixáʼayó ndakanixi̱níyó, á ndáyáʼvi chiñu ña̱ kéʼéyó nu̱ú Jehová?

16 Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kúchéeyó, kivi kixáʼayó ndakanixi̱níyó ña̱ va̱ása kéʼéyó ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová. Sana táʼan ña̱yóʼo, kúú ña̱ sa̱ndíʼi̱-ini ta̱ rey David tá xa̱a̱ ku̱chéera (Sal. 71:9). ¿Nda̱saa chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó?

17. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ñá hermana ñá naní Jheri?

17 Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá naní Jheri. Ka̱nanañá ña̱ ku̱ʼu̱nñá iin curso ti̱xin salón, nu̱ú sakuaʼana ndáa ki̱ʼva kundaana veʼe nu̱ú ndásakáʼnuna Ndióxi̱, soo va̱ása níxiinñá ku̱ʼu̱nñá. Káchiñá: “Ñá xa̱a̱ chée kúi̱, ta ni̱xi̱ʼi̱ yiíi̱ ta va̱ása xíni̱i̱ keʼíi̱ nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa kuniñúʼu Jehová yi̱ʼi̱. Ni kǒo chiñu xínii̱ keʼíi̱”. Ñuú tá kúma̱níka koo ña̱ curso, xíʼin ndiʼi níma̱ñá ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼin Jehová. Tá inka ki̱vi̱, tá ni̱xa̱a̱ñá salón, ni̱xi̱kaka-iniñá á xíniñúʼu kooñá kán. Tá ki̱xáʼa ña̱ programa, iin ta̱ hermano ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ndáyáʼvika kúú ña̱ taxiyó miíyó ña̱ kachíñuyó á ña̱ sanáʼa̱ Jehová miíyó. Ñá Jheri káchiñá: “Nda̱kanixi̱níi̱: ‘Kúúmiívai̱ ña̱yóʼoʼ. Ki̱xáʼíi̱ xa̱kui̱ tá ki̱ʼii̱n kuenta ña̱ nda̱kuiinva Jehová ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinra. Ki̱ʼii̱n kuenta ña̱ íyova ña̱ kivi taxii̱ ndaʼa̱ra, ta miíra íyo tu̱ʼvara ña̱ sanáʼa̱ra yi̱ʼi̱”. Ñá Jheri nda̱kaʼánñá ta ka̱chiñá: “Tá ni̱ki̱ʼvii̱ ña̱ reunión ni̱yíʼvikavíi̱ ta saátu nda̱kavaní-inii̱. Soo tá ki̱tai̱ ña̱ reunión kán, va̱ʼakaví kúni̱i̱ chi va̱ʼava keʼíi̱ sava ña̱ʼa”.

18. ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱ Biblia ña̱ ndáyáʼviní chiñu ña̱ kéʼéyó nu̱ú Jehová ni xa̱a̱ ku̱chéeyó?

18 Ni tá xa̱a̱ ku̱chéeyó, kiviva kandíxayó ña̱ taxikava Jehová chiñu ndaʼa̱yó (Sal. 92:12-15). Ta̱ Jesús sa̱náʼa̱ra miíyó ña̱ ndáyáʼviníva chiñu ña̱ kéʼéyó nu̱ú Jehová, ni loʼoní kúúña túviyó á ni loʼo kúú ña̱ xíni̱yó keʼéyó (Luc. 21:2-4). Ña̱kán ná chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ kivi keʼéyó. Tá kúú, kivi ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ Jehová xíʼin inka na̱ yiví, ka̱ʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa̱ inka na̱ hermano, ta chika̱a̱yó ndee̱ xíʼin inkana ña̱ nda̱kú koo inina. Jehová táxira ña̱ káchíñuyó xíʼinra su̱ví xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéyó, chi xa̱ʼa̱ ña̱ íyo tu̱ʼvayó ña̱ kuniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱nra xíʼinyó kúúña (1 Cor. 3:5-9).

19. ¿Ndáaña káʼa̱n Romanos 8:38, 39 xíʼinyó?

19 Táxiníyó tíxa̱ʼvi xa̱ʼa̱ ña̱ ndásakáʼnuyó Jehová, iin Ndióxi̱ ta̱ ndáyáʼviníyó nu̱ú. I̱xava̱ʼara miíyó ña̱ keʼéyó ña̱ kúni̱ra, ta ña̱ sákusi̱í-iniyó kúú ña̱ ndásakáʼnuyó Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱ (Apoc. 4:11). Sana nu̱ú na̱ ñuyǐví yóʼo va̱ása ndáyáʼviyó, soo nu̱ú Jehová ndáyáʼvinívayó (Heb. 11:16, 38). Tá ndákava-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúúmiíyó iin kue̱ʼe̱, xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xu̱ʼúnyó á inka ña̱ xíniñúʼuyó, á xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱chéeyó, ná ndakaʼányó ña̱ nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa va̱ása kivi sákuxíka miíyó, nu̱ú yiváyó ta̱ kúʼvi̱ní-ini xíni miíyó (kaʼvi Romanos 8:38, 39). *

^ párr. 5 ¿Á ni̱ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní ta nda̱a̱ nda̱kanixi̱níyó ña̱ va̱ása ndáyáʼviyó? Ña̱ artículo yóʼo sandákaʼánña miíyó ña̱ ndáyáʼviníyó nu̱ú Jehová. Ta saátu ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndáyáʼviní kuʼvi̱-iniyó kuniyó miíyó, ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ ná ndoʼoyó.

^ párr. 8 Salmo 18:27-29: “Saáchi sáka̱kún na̱ vitá-ini, ta na̱ ni̱nuní kúni̱ sákukaʼún nu̱úna. 28 Saáchi yóʼó Jehová, kúú ta̱ nátun ñuʼu̱ nu̱úi̱, Ndióxi̱ miíi̱ ta̱ sándaye̱ʼe̱ nu̱úi̱ tá naá. 29 Ta xíʼin ndee̱ miíún, kivi kanitáʼi̱n xíʼin ku̱a̱ʼání na̱ kui̱ʼná, xíʼin ndee̱ Ndióxi̱ kivi ndaai̱ sa̱tá iin nama̱”.

^ párr. 10 Proverbios 12:25: “Ña̱ sándi̱ʼi̱-ini na̱ yiví kúú ña̱ sándakava-inina, soo iin tu̱ʼun va̱ʼa kúú ña̱ chíka̱a̱ ndee̱ xíʼinna”.

^ párr. 15 Salmo 37:18, 19: “Jehová xíni̱ va̱ʼara ndáaña ndóʼo na̱ kǒo ku̱a̱chi kúúmií, ta herencia ña̱ ndakiʼinna ndiʼi tiempo kooña. 19 Va̱ása kukaʼan nu̱úna tá ná kixaa̱ tiempo ña̱ yo̱ʼvi̱, ta tiempo ña̱ koo so̱ko, koo ku̱a̱ʼá ña̱ kuxuna”.

^ párr. 19 Romanos 8:38, 39: “Kándíxai̱, chi ni tákuyó ta ni ni̱xi̱ʼi̱yó, ta ni na̱ ángel, ta ni na̱ chíñu, ni ña̱ʼa ña̱ íyo vitin, ni ña̱ʼa ña̱ ná kixi, ni ndee̱ ña̱ kúúmií iinna, 39 ni ña̱ʼa ña̱ súkun ta ni ña̱ʼa ña̱ kúnu, ta nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa va̱ása kuchiñu sakúxíka miíyó nu̱ú ña̱ kúʼvi̱ní-ini Ndióxi̱ xíni̱ra miíyó xa̱ʼa̱ ta̱ Cristo Jesús tátayó”.

YAA 30 Ndióxi̱ miíi̱, yivái̱, migoi̱