1-2. Hi swini swiyimu leswi malandzra manyingi ya Yehovha ma tlhanganaka naswu, mfuzri ma nga ha titwisa kuyini?

PIMISA hi swikombiso leswi swizrazru: Makwezru wa djaha a byeliwa hi dokodela leswaku a ni mavabyi ya ku kazrata ngopfu. Makwezru wa xinuna lweyi a wupfiki wa ku tizra hi ku hiteka a heleliwa hi ntizro kutani, nambi loko a tikazrata ngopfu, a nga wu kumi wumbeni ntizro. Makwezru wa xisati wa xiduhwati wa ku dumbeka a ya a pfumala mintamu ka leswi a nga kotaka ku swi yentxa a ntizrweni wa Yehovha.

² Loko u tlhangana ni swiyimu swa ku fana ni leswi kombisiwiki, u nga titwa swanga hi loko u nga ha pfuni ntxhumu. Swiyimu leswo swi nga ku susela ku nyonxa, swi ku yentxa u titwa na u nga li wa ntxhumu swi va swi hingeleta wuxaka byaku ni vambeni.

3. Sathana ni vhanu lava a va zrangelaka va ni vonela dzrini hi wutomi bya vhanu?

³ Misava leyi yi fana na Sathana ka ndlela leyi byi vonaka ha yone wutomi bya mhunu. Sathana nkama hinkwawu a khome vhanu swanga hi loko va nge na lisima. A fele mona Evha hi ku mu byela leswaku a a ta ntsrhunxeka loko a nga yingiseti Xikwembu Nkulukumba, nambi leswi a a swi tiva ha hombe leswaku Evha a a ta gamela ku feni. Sathana ku sukela ka khale hi yene a zrangelaka swiyimu swa misava leyi swa wuxavisi, swa politika ni swa wukhongoti. Xileswo a swi hlamalisi loko vazrangeli vanyingi va mabindzru, va politika ni va wukhongoti va fana na yene ka ku nga kombisi xitxhavu hi wutomi ni hi xintsrhuti xa mhunu.

4. Hi ta bula hi yini ka nhloko-mhaka leyi?

⁴ Yehovha a ni vonela ledzri hambaniki. Yene a navela leswaku hi titwa ha hombe, nakone awa hi seketela loko hi tlhangana ni swiyimu leswi nga hi yentxaka hi titwa na hi nga li va ntxhumu. (Ps 136:23; Ro 12:3) Nhloko-mhaka leyi yi ta vulavula hi leswi Yehovha a hi  pfunisaka xiswone ka swiyimu leswi landzrelaka: 1) Loko hi khomiwe hi mavabyi, 2) loko hi kazrateka hi swa timali, ni 3) loko ntanga yi hi yentxa hi titwa swanga hi loko hi nge he na ntxhumu wa ku pfuna ntizrweni wa Yehovha. Nambitanu, xa ku sungula, a hi voneni leswaku ha yini hi nga vaka ni ku tiyiseka leswaku mun’wana ni mun’wana wezru a ni lisima ku Yehovha.

5. I yini leswi ku kholwisaka leswaku vhanu va ni lisima ka Yehovha?

⁵ Nambi leswi hi hambiwiki hi ntsrhuzri wa misava, hi ni lisima ledzrikulu swinene. (Gn 2:7) Pimisa hi swin’we swa swivangelo leswi hi yentxaka hi tiva leswaku hi ni lisima ka Yehovha. Hine vhanu a hi vumbe na hi ni wuswikoti bya ku tekelela matsrhamela yakwe. (Gn 1:27) Hi ku yentxa tanu, a hi tlakuxe henhla ka swivumbiwa hinkwaswu leswi nga kone a misaveni, nakone a hi nyike ntizro wa ku bekisa misava ni swihazri.​—Ps 8:4-8.

6. Hi byini wumboni byin’wana hi nga nabyu bya leswaku Yehovha a nyika lisima vhanu lava nga hetisekangakiki?

⁶ Nambi ntsrhaku ka loko Adamu a dohile, Yehovha a ye mahlweni a nyika lisima vhanu. A hi nyika lisima ledzrikulu ngopfu lakakuva a nyikele N’wanakwe lwa mu zrandzraka, Yesu, akuva a va xitizrulo xa swidoho swezru. (1Yh 4:9, 10) Hi ku tizrisa mabindzru ya xitizrulo lexo, Yehovha a ta pfuxa lava fiki hi mhaka ya xidoho xa Adamu, va nga va ‘valulami’ kumbe ‘lavamfani’. (Min 24:15) Zritu dzrakwe dzri komba leswaku hi ni lisima ka yene nambi loko hi vabya, kumbe hi ni swikazratu swa timali kumbe nambi loko hi duhwalile.​—Min 10:34, 35.

7. Hi swini swivangelo swin’wana leswi yentxaka malandzra ya Yehovha ma kholwa leswaku a ma nyika lisima?

⁷ Hi ni swivangelo swin’wana swi hi yentxaka hi swi tiva leswaku hi ni lisima ka Yehovha. A hi kokele ka yene nakone a swi xiyile leswi hi nga yangulisa xiswone ka madzrungula lamanene. (Yh 6:44) Loko hi sungule ku tsrhindzrekela ka Yehovha, na yene a tsrhindzrekele ka hine. (Yk 4:8) Nakone nkama hinkwawu Yehovha a tsrhama hi ku hi dondzrisa, ku komba leswaku awa hi zrandzra. Awa swi tiva leswaku hi vhanu va muxaka muni swoswi ni leswi hi nga ha vaka swone a nkameni lowu taka. Nakone awa hi tshinya hi leswi a hi zrandzraka. (Pr 3:11, 12) Vona wumboni lebyikulu swinene bya leswaku Yehovha a hi nyika lisima!

8. Xana mazritu lama tsraliwiki ka Amapsalma 18:27-29 ma nga yi khumbisa kuyini ndlela leyi hi vonaka ha yone swikazratu leswi hi tlhanganaka naswu?

⁸ Van’wana va vone Hosi Davhida swanga lwa nga pfuniki ntxhumu, kambe yene a a swi tiva leswaku Yehovha a a mu zrandzra a va a mu seketela. Leswo swi mu pfune ku tiyisela ka xiyimu xolexo. (2Sa 16:5-7) Loko hi ni gome kumbe loko hi kumana ni swikazratu, Yehovha a nga hi pfuna ku kala hi nga heleliwi hi dumbo mfuzri a nga hi pfuna ku hlula xihinga xin’wana ni xin’wana. (Dondzra Amapsalma 18:27-29.) Loko hi seketeliwa hi Yehovha, a ku na ntxhumu lowu nga hi sivelaka ku mu tizrela na hi nyonxile. (Ro 8:31) Swoswi a hi buleni hi swiyimu leswo swizrazru leswi ngopfu-ngopfu swi djulaka kuva hi dzrimuka leswaku Yehovha awa hi zrandzra nakone a hi nyika lisima.

9. Xana mavabyi ma nga yi khumbisa kuyini ndlela leyi hi tivonaka ha yone?

⁹ Mavabyi ma nga hi bindzra timbilu, ma hi yentxa hi titwa ingiki a ha ha sizi ntxhumu. Hi nga ha khomiwa hi tingana loko vhanu va swi vona leswaku a ha ha koti swinyingi kumbe loko swi djula hi kombela van’wana va hi pfuna. Nambi loko van’wana va nga swi tivi leswaku ha vabya, hi nga ha titwa tingana hi leswi kutani hi tsrandzrekaka ku yentxa leswi a hi swi kota khale. Yehovha awa hi tiyisa ka swiyimu leswo swa ku kazrata. Hi ndlela yini?

10. Hi ku ya hi Amaproverbia 12:25, i yini swi nga hi pfunaka loko hi vabya?

 ¹⁰ Loko hi vabya, ‘zritu ledzrinene’ dzri nga hi tiyisa mazrambu. (Dondzra Amaproverbia 12:25.) A Bibeleni, Yehovha a hlaye mintxhumu yinyingi leyinene leyi hi dzrimuxaka leswaku hi ni lisima ka yene nambi loko hi vabya. (Ps 31:19; 41:3) Loko hi dondzra hi ku phindha-phindha mazritu lawo lama huhuteliwiki, Yehovha a ta hi pfuna ku lwisana ni ku hlatiyela loku vangiwaka hi mavabyi.

11. Xana makwezru wa kukazri a pfunisiwe kuyini hi Yehovha?

¹¹ Vona leswi yentxekeliki Jorge. Na e he mumpswha, Jorge a khomiwe hi mavabyi lama hetanaka ntamu lama nga kula hi ku kahlula ma va ma mu yentxa a titwa na a nge wa ntxhumu. A li: “A ni nga tibekiselanga ku langutana ni leswi mavabyi a ma ni yentxa ni titwisa xiswone ni tingana ta ku tsrhama hi ku langutiwa hi vhanu hi mhaka ya mavabyi yanga. Kutani, loko mavabyi ma ya ma kula, ni pimise hi ndlela leyi wutomi byanga a byi ta txintxa ha yone. Ni vaviseke swinene, ni va ni kombela Yehovha a ni pfuna.” Xana Yehovha a mu seketelise kuyini? Jorge awa hlamula: “Leswi a swi ni bindzrela ku beka miyanakanyu ka ntxhumu wun’we, vamakwezru va ni kutxe ku dondzra tindzrimana ta ku goma ta Amapsalma leti kombisaka ndlela leyi Yehovha a zron’wekaka ha yone hi malandzra yakwe. Ni dondzre tindzrimana leto hi ku phindha-phindha siku ni siku, nakone ti ni txhavelele ngopfu swinene. Hi ku famba ka nkama, vhanu va sungule ku vona leswaku a ni tsrhama hi ku n’wayitela. Va patsre ni ku hlaya leswaku loko va ni vona na ni nyonxile na vone a va tiya nhlana. Ni swi twisisile leswaku Yehovha a a hlamule swikhongoto swanga! A a ni pfune ku txintxa ndlela leyi a ni tivona ha yone. Ni sungule ku beka miyanakanyu yanga ka leswi Zritu dzrakwe dzri swi hlayaka hi ndlela leyi Yehovha  a ni vonaka ha yone nambi leswi ni vabyaka.”

12. Loko u vabya, u nga yentxa yini akuva u pfuniwa hi Yehovha?

¹² Loko u vabya, tiyiseka leswaku Yehovha awa swi tiva leswi u swi twaka. Mu kombele a ku pfuna akuva u kota ku vona xiyimu lexi u nga ka xone hi ndlela leyinene. Gama u tizrisa Bibele akuva u dzrimukela mazritu lamanene lawa Yehovha a ku bekeliki wone. Talela ka tindzrimana leti kombisaka ndlela leyi Yehovha a nyikaka malandzra yakwe lisima ha yone. Loko u yentxa tanu, u ta vona leswaku Yehovha a yentxela wumbilu hinkwavu lava mu tizrelaka hi ku dumbeka.​—Ps 84:11.

13. Xana nhloko ya ndangu yi nga ha titwisa kuyini loko yi heleliwa hi ntizro?

¹³ Nhloko yin’wana ni yin’wana ya ndangu yi djula ku kumela ndangu wa yone leswi wu swi vilelaka a wuton’wini. Kambe a hi nge makwezru wa kukazri a heleliwa hi ntizro na a nga honanga ntxhumu. A dzringisa hi ntamu hinkwawu ku kuma ntizro wun’wana kambe a nga wu kumi. Hi mhaka ya swiyimu leswo, a nga ha titwa na a nga pfuni ntxhumu. Xana ku dzrimuka swidumbiso swa Yehovha swi nga mu pfunisa kuyini?

14. Ha yini Yehovha a hetisisa swidumbiso swakwe?

¹⁴ Yehovha minkama hinkwayu a hetisisa swidumbiso swakwe. (Yš 21:45; 23:14) A yentxa tanu hi swivangelo swa ku hlawanyana. Xivangelo xa ku sungula hi leswaku swi khumba vito dzrakwe, kumbe ndhuma yakwe. Yehovha a dumbise leswaku a ta bekisa malandzra yakwe ya ku dumbeka, nakone a titwa a sindzriseka ku hetisisa xidumbiso lexo. (Ps 31:1-3) Handle ka leswo, Yehovha awa swi tiva leswaku a hi ta khunguvanyeka loko a o kala a nga bekisi swizro swa ndangu wakwe. A dumbisa leswaku a ta hi nyika leswi hi swi vilelaka hi nyameni ni le moyeni,  nakone a xi kone lexi taka mu sivela ku hetisisa xidumbiso lexo!​—Mt 6:30-33; 24:45.

15. a) Xana vakriste va le dzaneni dzra ku sungula va kumane ni xikazratu xini? b) Xana Amapsalma 37:18, 19 yi hi nyika dumbo dzrini?

¹⁵ Loko hi dzrimuka leswaku ha yini Yehovha a hetisisa swidumbiso swakwe, hi nga va ni xixixi loko hi kumana ni swikazratu swa timali. Vona xikombiso xa vakriste va le dzaneni dzra ku sungula. Loko bandla dzra le Yerusalema dzri sungule ku xanisiwa swinene, ‘hinkwavu va hangalasiwe hi matiko’, handle ka vapostola. (Min 8:1) Yanakanyana hi leswi swoswo swi khumbisiki xiswone vakriste. Wusiwana byi te swee! Swi nga yentxeka va lahlekeliwe hi tiyindlu tavu ni mabindzru yavu. Nambitanu, Yehovha a nga va tsrhikanga wuswavu; nambi vone a va zanga va lahlekeliwa hi ku nyonxa kwavu. (Min 8:4; Hb 13:5, 6; Yk 1:2, 3) Yehovha a pfune vakriste lavaya va ku dumbeka, nakone a ta hi pfuna na hine.​—Dondzra Amapsalma 37:18, 19.

16. Hi xini xiyimu lexi nga ha hi yentxaka hi pimisa leswaku ntizro wezru ka Yehovha a wu nyawuli?

¹⁶ Loko hi ya hi kula hi ntanga, hi nga ha sungula ku pimisa leswaku leswi hi swi nyikaka Yehovha a swi nyawuli. Swi nga yentxeka Hosi Davhida a kazratiwe hi matitwela wolawo loko a ya a kula hi ntanga. (Ps 71:9) Xana Yehovha a nga hi pfunisa kuyini?

17. Xana hi nga dondzra yini ka leswi yentxekeliki makwezru wa xisati lwa vitaniwaka Jheri?

¹⁷ Vona leswi yentxekeliki makwezru wa xisati lwa vitaniwaka Jheri. A zrambiwe ku ya Ndlwini ya Mfumu ka ntlhanganu wa ku dondzrisa mabekisela ya yindlu ya bandla dzrakwe, kambe a nga djulanga ku ya. A te: “Ni duhwalile, ni feliwile, nakone a ni na wuswikoti ni byitsrongo lebyi Yehovha a nga byi tizrisaka. A ni pfuni ntxhumu.” A madambyeni na mundzruku ka kone ku  yiwa ntlhanganwini lowo, a tlhantlhele Yehovha xifuva xakwe hi xikhongoto. Loko a tlhase a Ndlwini ya Mfumu mundzruku ka kone, a a ha tivutisa leswaku mpela a xi li kone lexi a nga xi tizraka. Loko ntlhanganu wu famba, mun’we wa lava a va dondzrisa ka ntlhanganu lowo a gongondzrele leswaku wuswikoti bya lisima ngopfu lebyi hi nga nabyu i kuva hi zrandzra ku dondzrisiwa hi Yehovha. Jheri a dzrimuka leswi: “He ndzreni ka mbilu ni te: ‘Ni na byone wuswikoti lebyo!’ Minyembeti yi ku hohloo loko ni sungula ku twisisa leswaku Yehovha a a hlamula xikhongoto xanga. A o ni tiyisekisa leswaku ni na wone ntxhumu wa lisima wa ku wu nyika nakone a a tibekisele ku ni dondzrisa!” Loko a dzrimukela, Jheri a li: “Ni ye ka ntlhanganu lowo na ni txhava, ni nge na ntamu mfuzri na ni tale hi gome. Kambe ni hume na ni ni ku dumba ni ntamu ni va ni titwa na ni ni lisima!”

18. Xana Bibele dzri swi kombisisa kuyini leswaku Yehovha a ya mahlweni a nyika lisima wugandzreli byezru loko hi ya hi kula hi ntanga?

¹⁸ Loko hi ya hi kula hi ntanga, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha a ha ni ntizro lowu dzringanaka hine. (Ps 92:12-15) Yesu a hi dondzrise leswaku nambi loko wuswikoti byezru byi nga nyawuli kumbe mintamu yezru yi voneka na yi li yitsrongo ka hine, Yehovha a swi nyika lisima hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka a ntizrweni wakwe. (Lk 21:2-4) Kutani-ke, talela ka leswi u kotaka ku swi yentxa. Hi xikombiso, u nga khanela ha Yehovha, u hambela vamakwezru swikhongoto, u va u kutxa van’wana akuva va tsrhama na va dumbekile. Yehovha a ku vona na u li mutizri-kulobye wakwe, ku nge hi leswi u kotaka ku swi yentxa, kambe hi kola ka leswi u tibekiseliki ku mu yingiseta.—1Ko 3:5-9.

19. Xana Ba-le-Roma 8:38, 39 yi hi nyika dumbo dzrini?

¹⁹ Hi khensa swinene hi leswi hi gandzrelaka Yehovha, Xikwembu lexi hakunene xi nyikaka lisima lava xi tizrelaka! A hi vumbele ku yentxa ku zrandzra kwakwe, nakone i wugandzreli bya xihlayelamfuzri lebyi hi yentxaka hi nyonxa a wuton’wini. (Mpf 4:11) Nambi leswi misava yi nga ha hi vonaka ingiki a hi va ntxhumu, Yehovha a nga na tingana ha hine. (Hb 11:16, 38) Loko hi titwa na hi bindzriwa hi mavabyi, swikazratu swa timali kumbe wuduhwati, a hi tidzrimuxeni leswaku a ku na ntxhumu lowu nga hi hambanisaka ni lizrandzru dzra Tatana wezru wa le tilweni.​—Dondzra Ba-le-Roma 8:38, 39.