1-2. Mmyanda kinyi ilombene kufumankana nayo bafubi ba Yehowa, na i kwikala na bukitshishi kinyi kwabadi?

BANDA kutaluula ino myanda isatu ayilondo: Doktere balungula mukwetu mulume kii nsongwa’shi e na mukumbo aukyebe kumubofusha. Mukwetu e na bipwa bikile pa 50 bashimisha mudimo waye, betatshisha bwa kukimba ungi kadi ta mwiupete. Mukwetu mukashi te na dingi mushindo wa kukita bibungi mu mufubo wa Yehowa mwanda wa bununu.

² Su wekala na mwanda wi bu umune wa ku ino ibatuteemuna pano, we kwipusha bu’be shii na muulo dingi. Ino nkalakashi i nkukutshishwa kwikala na muloo, we kwipusha bu’be bashimisha kinemo kyobe, na i kulwisha kipwano kyobe na bangi.

3. Satana na bantu bamulamate abamonaa kwata bantu na muulo naminyi?

³ Bantu ba mu uno ndumbulwilo be na mweneno a Satana pabitale nshalelo a bantu. Satana amonaa bantu boso bu bashii na muulo. Baadi mulungule Eeva’shi ekala bulungantu, aku aukanga kalolo’shi kukutwa kukokyela Efile Mukulu akutwala ku lufu. Satana nyi akunkushaa myanda ya busunga, ya politike na ya bipwilo ya mu uno ndumbulwilo. Byabya, tabitukanyisha p’atumono’shi ba nsunga, bena politike na bakata ba bipwilo bakwete kwambula Satana pa kukutwa kwata bangi na muulo na kwibanemeka.

4. Nkinyi kyatukyebe kwakwila mu uno mwisambo?

⁴ Kadi, Yehowa akumiina’shi twikale atwiata na muulo, na  kwete kwitukwatshishena nsaa yatupete myanda ayitutakula mu kwipusha bu bashii na muulo. (Mis. 136:23; Lom. 12:3) Uno mwisambo awisambila bilombene Yehowa kwitukwasha mu ino myanda isatu: (1) Nsaa yatudi na mukumbo, (2) Nsaa yatudi bakutwe makuta na (3) Nsaa yatunangushena’shi tatwi dingi na kintu kii kapu kyatudya kukita mu mufubo wa Yehowa mwanda wa bununu. Kumpala kwa byoso, tubandeyi kumona bwakinyi abitungu twikale bashinkamishe’shi oso a kwatudi e na muulo kwi Yehowa.

5. Nkinyi akikushinkamiisha’shi we na muulo ku meso kwa Yehowa?

⁵ Sunga mbyatudi bapangibwe ku nsenga, twi na muulo ukata kukila eyasa dya nsenga. (Kib. 2:7) Tubandeyi kutaluula tubingilo atulesha’shi twi na muulo ku meso kwa Yehowa. Mmupangye bantu na ngobesha ya kulesha bi ngikashi yaye. (Kib. 1:27) P’aye kukita byabya, mmwitutuule ku nundu kwa bingi bipangwa byoso, etupa bushito bwa kupasukila nsenga na nyema.​—Mis. 8:4-8.

6. Nkingi kishinkamiisho kinyi akilesha’shi Yehowa ataa bantu bakutwe kupwidika na muulo?

⁶ Kunyima kwa Adama na Eeva kukita mulwisho, Yehowa baadi mutungunukye’nka na kwata bantu na muulo. Etwataa na muulo ngofu, nyi mbwakinyi betupeele Mwana aaye eleka, Yesu bu nkuulo bwa milwisho yetu. (1 Yo. 4:9, 10) Ku bukwashi bwa yaya nkuulo, Yehowa akasangula baaba abafwile mwanda wa mulwisho wa Adama, “balulame na bashi balulame.” (Bik. 24:15) Eyi dyaye adilesha’shi twi na muulo kwadi sunga twekala na mukumbo, bulanda sunga bununu.​—Bik. 10:34, 35.

7. Ntungi tubingilo kinyi atutakula bafubi b’Efile Mukulu mu kukumiina’shi Yehowa ebataa na muulo?

⁷ Atulombasha tungi tubingilo atulesha’shi Yehowa etwataa na muulo. Mmwitukakye kwadi na mmumone mushindo watubaadi bakumiine mukandu wibuwa. (Yo. 6:44) Nsaa yatubabangile kwifubwila peepi na Yehowa, aye namu baadi mwifubwile peepi netu. (Shak. 4:8) Dingi, Yehowa ataa nsaa na bukome bwa kwitulongyesha, etulesha’shi twi na muulo kwadi. Auku kyatudi lelo uno na auku kyatudi balombene kwikala. Na etunyokaa mwanda mmwitufule. (Nki. 3:11, 12) Kino nyi kishinkamisho kikata akilesha’shi Yehowa mmwitufule!

8. Mayi e mu mukanda wa Misambo 18:27-29 e na bukitshishi kinyi pabitale mushindo watumonaa nkalakashi yetu?

⁸ Bangi bantu abaadi abamono Nfumu Daavide bu shii na muulo, kadi aye baadi auku’shi Yehowa baadi mumufule na baadi mumukwatshishene. Byabya binangu bibaadi bikwashe Daavide bwa kwikala na mweneno ebuwa pabitale nshalelo aaye. (2 Sam. 16:5-7) Nsaa yatwipusha bu bashi na muulo sunga yatudi na nkalakashi, Yehowa etukwasha bwa kumona myanda mu ungi mushindo na e kwitukwasha bwa kukambila lukalakashi loso. (Badika Misambo 18:27-29.) Nsaa ayitukwatshishena Yehowa, takwi kintu kilombene kwitukutshishwa kumufubila na muloo nya. (Lom. 8:31) Binobino tubandeyi kutaluula yaya myanda isatu ayitukwasha bwa kwikala atutentekyesha’shi Yehowa mmwitufule na etwataa na muulo.

9. Mukumbo ngulombene kwikala na bukitshishi kinyi pabitale kipaso kyatwimonaa?

⁹ Mukumbo ngolumbene kulwisha binangu byetu na kwitutakula mu kunangushena’shi takwi muntu mulombene kwitwata dingi na muulo nya. Mbilombene kwitukalakasha nsaa yatumono’shi bangi abauku mwanda watudi  nao na’shi abitungu kukulupila kwabadi bwashi betukwashe. Sunga’shi bangi tabauku mukumbo watudi nao, twi kwikala atupusha bufu mwanda wa’shi tatwi dingi na kya kukita. Yaya nsaa, Yehowa etunyingisha. Mushindo kinyi?

10. Muyile Nkindji 12:25, nkinyi kilombene kwitukwasha nsaa yatudi na mukumbo?

¹⁰ Nsaa yatukumbu, “eyi dya kalolo” ndilombene kwitunyingisha. (Badika Nkindji 12:25.) Mu Bible, Yehowa mmwimufundjiishe mayi ebuwa aetutentekyesha’shi twi na muulo sunga twekala na mukumbo. (Mis. 31:19; 41:3) Su twabadika aa mayi ayokyelwe a Efile Mukulu, Yehowa etukwasha bwa kumona bya kukambila binangu bibubi abitutwadila mukumbo.

11. Mbikunyi bibaadi ungi mukwetu mupete bukwashi bwa Yehowa?

¹¹ Tubandeyi kutala mwanda wa Jorge. Pabaadi kii nsongwalume, Jorge baadi mukumbe mukumbo aubofushaa mbidi ubaadi awende na kutama lubilolubilo. Amba’shi: “Ntshinaadi nauku’shi wawa mukumbo aukangikasha naminyi na’shi nakapusha buufu pamwanda wa abikekala bantu abantala. Bu bibaadi mukumbo wande awende na kutama, naadi nanangushena pabitale abikyebe kushintuluka nshalelo aande. Naadi mukalakashwe ngofu, na natekyele Yehowa bwashi ankwashe.” Yehowa baadi mumukwashe naminyi? Amba’shi: “Bu byanshinaadi na mushindo wa kutuula binangu ku byankitshi, abaadi banyingishe bwa kubadika ma verse apeela a mu mukanda wa Misambo aalesha Yehowa byapasukilaa bafubi baye. Naadi nabadika aa ma verse efuku dyoso, na abaadi aanyingisha. Mafuku apeela bangi bantu ababangile kumona’shi ne na muloo. Abaadi abamba’shi muloo wande ubadi awibanyingisha. Namwene’shi Yehowa baadi mwaluule ku nteko yande!  Baadi munkwashe bwa kushintuula mweneno anadi naye pabintale’mi nabene. Nabangile kutuula binangu byande ku abyakula Eyi dyaye pabitale byakwete kummona sunga nekala na mukumbo.”

12. Nsaa yatudi na mukumbo, mbikunyi byatudi balombene kupeta bukwashi bwa Yehowa?

¹² Su we na mukumbo, ikala mushinkamishe’shi Yehowa auku lukalakashi lodi nalo. Mutekye bwashi akukwashe wekale na mweneno ebuwa a nshalelo oobe. Akupu, badika Bible bwa kumona mayi ebuwa abadi bakufundjile kwi Yehowa. Taluula bifundwe abilesha mushindo awataa Yehowa bafubi baye na muulo. Su okita byabya, omono’shi Yehowa e buwa kwi boso abamufubila na lulamato.​—Mis. 84:11.

13. Nfumu a kifuko e kupusha naminyi su ashimisha mudimo?

¹³ Mfumu oso a kifuko akumiinaa kulombasha nkalo ya ba mu kifuko kyaye. Kadi banda kupwandikisha’shi, kushi mu kukumiina kwaye, mukwetu bashimisha mudimo waye. Batompo kukimba ungi kadi tamwiupete nya. Mwanda wa byabya, e kwimona bu shii na muulo. Kutuula binangu ku milayilo ya Yehowa kwi kumukwasha naminyi?

14. Yehowa alombashaa milayilo yaye bwa tubingilo kinyi?

¹⁴ Yehowa alombashaa milayilo yaye. (Yos. 21:45; 23:14) Ebikitaa bwa tubingilo twibungi. Kakumpala, bwashi tala eshina dyaye sunga nkumo yaye yalwila. Yehowa mmwambe’shi apasukila bafubi baye, na auku’shi e na kitungo kya kulombasha mulayilo waye. (Mis. 31:1-3) Dingi, Yehowa auku’shi su akutwa kupasukila ba mu kifuko kyaye, atwinyongola. Mmulee bwa kwitukwasha na bintu bya ku mbidi na bya mu kikudi, na takwi kintu kilombene  kumukutshishwa kulombasha wawa mulayilo!​—Mat. 6:30-33; 24:45.

15. (a) Bena Kidishitu ba mu siekele a kumpala abaadi bafumankane na lukalakashi kinyi? (b) Mukanda wa Misambo 37:18, 19 awitushinkamiisha kinyi?

¹⁵ Nsaa yatutentekyesha bwakinyi Yehowa alombashaa milayilo yaye, atwikala bashinkamishe’shi etukwasha nsaa yatushii na mushindo wa kupeta makuta. Tubande kutaluula kileshesho kya bena Kidishitu ba mu siekele a kumpala. Pababadi babangye kubingabinga kakongye ka mu Yeelusaleme, “boso bantu, kukaasha batumiibwa babaapaasukiile.” (Bik. 8:1) Banda kunangushena nshalelo ababadi naye. Kukutwa kwa makuta! Bena Kidishitu abashimiishe mashibo na busunga bwabo. Kadi, Yehowa tabaadi mwibasumbushene nya; dingi tababaadi bashimishe muloo wabo nya. (Bik. 8:4; Eb. 13:5, 6; Shak. 1:2, 3) Yehowa baadi mukwatshishene bano bena Kidishitu basha lulamato, na etukwatshishena n’atwe namu.​—Badika Misambo 37:18, 19.

16. Myanda kinyi ilombene kwitutakula mu kwiyipusha su Yehowa etwataa na muulo?

¹⁶ Nsaa yatwende na kukula, twi kubanga kupusha’shi tatukwete kukita bibungi mu mufubo wa Yehowa. Nfumu Daavide baadi pangi mupete binangu bi byabya pabaadi mununu. (Mis. 71:9) Yehowa e kwitukwasha naminyi?

17. Nkinyi kyatudya kulongyela ku mwanda wa mukwetu Jheri?

¹⁷ Tubande kutala mwanda wa mukwetu mukashi abetamina bu Jheri. Abaadi bamwitamine bwa kulonga bya kulumbuula Nshibo ya Bufumu, anka tabaadi akumiina kwenda nya. Baadi amba’shi: “Ne mununu, ne mukashi kilele, na ntanguku kintu su kimune kilombene Yehowa kunfubisha. Ntshi na muulo nya.” Bufuku bwa muladilo w’efuku dya kyakya kisangilo,  batekyele Yehowa n’eshimba dyoso. Butokye, pabafikile ku Nshibo ya Bufumu, baadi nka ekalakasha’shi su bi na muulo bwashi ekale kwanka. Nsaa ibabangile kisangilo, ungi sha mwisambo balesheshe’shi, ngobesha yetu ikata, ngya kukumiina’shi Yehowa etulongyeshe. Jheri atentekyesha’shi: “Ami nkwamba’shi, ‘ne na yaya ngobesha!’ Ami nkubanga kudila panatundwile’shi Yehowa kwete kwaluula ku luteko lwande. Baadi anshinkamiisha’shi ne na kintu kya muulo kya kutusha na’shi baadi akumiina ku ndongyesha!” Patentekyesha, Jheri amba’shi: “Pa kwenda ku kyakya kisangilo naadi nekalakasha na mubofule kwishimba. Kadi pa kwaluka naadi mukankamane, n’eshimba dinyingye na kwiata na muulo!”

18. Bible alesha naminyi’shi Yehowa atungunuka na kwata lulangwilo lwetu na muulo nsaa yatwende na kukula?

¹⁸ Nsaa yatwende na kununupa, twikale bashinkamishe’shi Yehowa kii na mudimo wa kwitupa. (Mis. 92:12-15) Yesu baadi mulongyeshe’shi, sunga twekala na ngobesha ipeela, sunga kwitatshisha kwetu kwekala kupeela, Yehowa ataa kyoso kyatumukitshina na muulo. (Luk. 21:2-4) Byabya, tuula binangu byobe ku byabya byodi na ngobesha ya kukita. Bu kileshesho, we kulungula mukandu wibuwa, kuteka bwa bakwenu bena Kidishitu, na kunyingisha bangi bwabadya kushala na lulamato. Yehowa akumonaa bu mwina mufubo naye, kushii bwa myanda yokwete kukita, kadi mwanda okumiina kumukookyela.​—1 Kod. 3:5-9.

19. Mukanda wa Beena-Looma 8:38, 39 awitushinkamiisha kinyi?

¹⁹ Twi na lutumbu lukata lwa kulangwila Yehowa, Efile Mukulu ataa bafubi baye na muulo! Baadi mwitupangye bwa kukita kikyebe ky’eshimba dyaye, dingi lulangwilo lwa binyibinyi nyi alwitupa muloo mu nshalelo eetu. (Kibaf. 4:11) Sunga’shi bantu ba mu nsenga betumona bu bashi na muulo, Yehowa etwataa na muulo. (Eb. 11:16, 38) Nsaa yatudi bakalakashwe na mukumbo, kukutwa kwa makuta, sunga bununu, tutentekyesheyi’shi takwi kintu kilombene kwitwabuula ku kifulo kyetu na Nshetu e mwiyilu.​—Badika Beena-Looma 8:38, 39.