4-زەرتتەۋ ماقالاسى
وسى رۋح ٴبىزدىڭ رۋحىمىزبەن بىرگە راستايدى
«وسى رۋح قۇدايدىڭ بالالارى ەكەنىمىزدى ٴبىزدىڭ رۋحىمىزبەن بىرگە راستايدى» (ريم. 8:16).
25-ٵن قۇدايدىڭ ەرەكشە مەنشىگى
اڭداتپا *
ەلۋىنشى كۇن مەيرامىندا ەحوبا 120 شاقتى ماسىحشىگە ەرەكشە جولمەن كيەلى رۋحىن توكتى (1، 2-ابزاستى قاراڭىز)
1، 2. ب.ز. 33-جىلى ەلۋىنشى كۇن مەيرامىندا قانداي ەرەكشە وقيعا بولدى؟
يەرۋساليم. ب.ز. 33-جىلى، جەكسەنبى، تاڭعى ۋاقىت. ەلۋىنشى كۇن مەيرامى ٶتىپ جاتقان كۇن. 120 شاقتى شاكىرتتەن قۇرالعان توپ ٴبىر ٷيدىڭ ەكىنشى قاباتىندا جينالىپ وتىر (ەل. ٸس. 1:13—15؛ 2:1). بىرنەشە كۇن بۇرىن يسا ولارعا يەرۋساليمنەن كەتپەۋدى بۇيىرعان بولاتىن، ويتكەنى ولارعا ەرەكشە سي بەرىلمەك ەدى (ەل. ٸس. 1:4، 5). بۇدان كەيىن نە بولدى؟
2 «كەنەتتەن قاتتى جەل سوققانداي كوكتەن شۋ ەستىلىپ، بۇكىل ٷيدىڭ ٸشى جاڭعىرىپ كەتتى». سودان شاكىرتتەردىڭ باسىندا «تىلگە ۇقساعان وت جالىندارى» پايدا بولىپ، «ٴبارى كيەلى رۋحقا كەنەلدى» (ەل. ٸس. 2:2—4). وسىنداي ەرەكشە جولمەن ەحوبا سول ادامدارعا كيەلى رۋحىن توكتى (ەل. ٸس. 1:8). ولار كيەلى رۋحپەن مايلانعانداردىڭ * جانە كوكتە يسامەن بىرگە بيلىك ەتۋ ۇمىتىنە يە بولعانداردىڭ العاشقىلارى بولدى.
ادام مايلانعاندا نە بولادى؟
3. ەلۋىنشى كۇن مەيرامىندا مايلانعاندار نەگە كيەلى رۋحپەن مايلانعاندارىنا ەش كۇماندانبادى؟
3 ەگەر ٴسىز سول كۇنى جوعارى قاباتتاعى بولمەدە جينالعان شاكىرتتەردىڭ ٴبىرى بولعانىڭىزدا، سول كۇن ەسىڭىزدەن كەتپەس ەدى. تىلگە ۇقساعان وت جالىنى باسىڭىزعا كەلىپ قونىپ، ٴسىز باسقا تىلدە سويلەي باستادىڭىز! (ەل. ٸس. 2:5—12). سوندىقتان كيەلى رۋحپەن مايلانعانىڭىزعا ەش كۇمانىڭىز بولمادى. الايدا كيەلى رۋحپەن مايلانعانداردىڭ ٴبارى بىردەي ەرەكشە جولمەن مايلاندى ما؟ جوق. نەگە ولاي دەيمىز؟
4. ٴبىرىنشى عاسىرداعى ماسىحشىلەر قاي كەزدە مايلانعان؟ ٴتۇسىندىرىڭىز.
4 ادام قاي كەزدە مايلانۋى مۇمكىن ەكەنىن قاراستىرايىق. ب.ز. 33-جىلى ەلۋىنشى كۇن مەيرامىندا كيەلى رۋحپەن مايلانعان تەك 120 شاقتى شاكىرت قانا ەمەس ەدى. سول كۇنى تاعى 3000 داي ادام كيەلى رۋحقا كەنەلدى. ولار شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن كەزدە كيەلى رۋحپەن مايلاندى (ەل. ٸس. 2:37، 38، 41). ٴبىراق كەيىنگى جىلدارى مايلانعان ماسىحشىلەردىڭ بارلىعى شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەن كەزدە مايلانباعان. مىسالى، ساماريالىقتار شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەننەن كەيىن بىرنەشە ۋاقىتتان سوڭ عانا مايلاندى (ەل. ٸس. 8:14—17). ال كورنەل مەن ونىڭ ٷي ىشىنە كەلسەك، ولاردىڭ جاعدايىندا مۇلدەم باسقاشا بولدى. ولار شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتپەي تۇرىپ كيەلى رۋحپەن مايلاندى (ەل. ٸس. 10:44—48).
5. قورىنتتىقتارعا 2-حات 1:21، 22 گە ساي، الدەبىرەۋ كيەلى رۋحپەن مايلانعاندا نە بولادى؟
5 ال ەندى ادام كيەلى رۋحپەن مايلاعاندا نە بولاتىنىن قاراستىرايىق. مايلانعانداردىڭ كەيبىرى باستاپقىدا ەحوبانىڭ ولاردى تاڭداعانىمەن كەلىسە الماۋلارى مۇمكىن. ولار: «قۇداي نەگە مەنى تاڭدادى؟»— دەپ تاڭعالۋى ىقتىمال. وزگەلەرى ولاي ويلاماۋى مۇمكىن. قالاي بولعان كۇندە دە، ەلشى پاۋىل مايلانعانداردىڭ بارىمەن نە بولاتىنىن بىلاي تۇسىندىرگەن: «وعان سەنگەن سوڭ، ۋادە ەتىلگەن كيەلى رۋحپەن ٴماسىح ارقىلى سەندەرگە ٴمور باسىلدى *. كيەلى رۋح — مۇرانى الاتىنىمىزدىڭ كەپىلى» (ەفەس. 1:13، 14). دەمەك، ەحوبا ولاردى تاڭداعانىن كيەلى رۋحى ارقىلى وزدەرىنە انىق بىلدىرەدى. وسىلايشا كيەلى رۋح ولاردىڭ بولاشاقتا جەر بەتىندە ەمەس، كوكتە ماڭگى ٶمىر سۇرەتىندەرىنە سەندىرىپ، «كەپىل» بەرەدى (قورىنتتىقتارعا 2-حات 1:21، 22 وقىڭىز).
6. كوكتەگى سيىنا يە بولۋ ٷشىن مايلانعان ٴماسىحشى نە ىستەۋ كەرەك؟
6 ەگەر ٴماسىحشى مايلانعان بولسا، مىندەتتى تۇردە كوككە بارادى دەگەندى بىلدىرە مە؟ جوق. ول ٶزىنىڭ كوككە شاقىرىلعانىنا سەنىمدى. دەسە دە ول مىنا ەسكەرتۋدى ۇمىتپاۋى قاجەت: «باۋىرلاستار، شاقىرىلعاندارىڭا جانە تاڭداپ الىنعاندارىڭا لايىق بولىپ قالا بەرۋگە بارىنشا ۇمتىلىڭدار. ويتكەنى وسى قاسيەتتەردى تولىقتىرا بەرسەڭدەر، ەشقاشان سۇرىنبەيسىڭدەر» (پەت. 2-ح. 1:10). دەمەك، كوككە شاقىرىلعان نە كوكتە ٶمىر سۇرۋگە تاڭدالعان مايلانعان ٴماسىحشى ادال بولىپ قالسا عانا سيىنا يە بولادى (ٴفىلىپ. 3:12—14؛ ەۆر. 3:1؛ ايان 2:10).
ادام ٶزىنىڭ مايلانعانىن قالاي بىلەدى؟
7. مايلانعاندار وزدەرىنىڭ كوككە شاقىرىلعانىن قايدان بىلەدى؟
7 الايدا ادام ٶزىنىڭ كوككە شاقىرىلعانىن قايدان بىلەدى؟ بۇنىڭ ناقتى جاۋابىن پاۋىلدىڭ ريمدەگى «قاسيەتتى بولۋعا شاقىرىلعاندارعا» ايتقان سوزىنەن بىلەمىز. ول بىلاي دەگەن: «سەندەر وزدەرىڭدى قۇل ەتىپ، قايتادان قورقىنىش تۋدىراتىن رۋحتى ەمەس، قايتا، قۇدايدىڭ بالالارى ەتەتىن رۋحتى قابىلدادىڭدار. ول ٴبىزدى: «اببا، اكە!»— دەپ شاقىرۋعا تالپىندىرادى. وسى رۋح قۇدايدىڭ بالالارى ەكەنىمىزدى ٴبىزدىڭ رۋحىمىزبەن بىرگە راستايدى» (ريم. 1:7؛ 8:15، 16). دەمەك، قۇداي مايلانعانداردىڭ كوككە شاقىرىلعانىن ولارعا كيەلى رۋحى ارقىلى انىق بىلدىرەدى (سال. 1-ح. 2:12).
8. جوحاننىڭ 1-حاتى 2:20، 27 دەن ماسىحشىنىڭ مايلانعانىن بىرەۋدىڭ راستاعانى قاجەت ەمەس ەكەنى قالاي كورىنەدى؟
8 ەحوبا كوككە شاقىرىلعانداردىڭ ويىندا دا، جۇرەگىندە دە ەشقانداي كۇمان قالدىرمايدى (جوحاننىڭ 1-حاتى 2:20، 27 وقىڭىز). ارينە، مايلانعان ماسىحشىلەر وزگەلەر سياقتى ەحوبادان قاۋىم كەزدەسۋلەرىندە ٴتالىم الۋى قاجەت. ٴبىراق ولار وزدەرىنىڭ مايلانعان ەكەنىن بىرەۋدىڭ راستاعانىن قاجەت ەتپەيدى. ەحوبا ولاردىڭ مايلانعان ەكەنىن تايعا تاڭبا باسقانداي انىق ٴبىلدىرۋ ٷشىن الەمدەگى ەڭ عالامات كۇشتى—كيەلى رۋحىن قولدانادى!
ولار «قايتادان تۋىلعان»
9. ەفەستىكتەرگە 1:18، 19 دا ايتىلعانداي، ادام مايلانعان كەزدە نە وزگەرەدى؟
9 بۇگىندە قۇداي قىزمەتشىلەرىنىڭ كوبى الدەكىم مايلانعاندا نە بولاتىنىن تۇسىنە المايدى. بۇل تۇسىنىكتى دە، ويتكەنى ولاردىڭ وزدەرى مايلانباعان. ەحوبا ادامزاتتى كوكتە ەمەس، جەردە ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋ ٷشىن جاراتقان (مۇس. 1-ج. 1:28؛ ٴزاب. 37:29). الايدا ول ٴبىراز ادامدى كوكتە ٶمىر سۇرۋگە تاڭدادى. ەحوبا بىرەۋدى كوكتە ٶمىر سۇرۋگە تاڭداعاندا، ول ونىڭ ٷمىتى مەن كوزقاراسىن تۇبەگەيلى وزگەرتەدى، ەندى ول كوكتەگى ٶمىردى تاعاتسىزدانا كۇتەتىن بولادى (ەفەستىكتەرگە 1:18، 19 وقىڭىز).
10. «قايتا تۋىلۋ» دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟ (سىلتەمەنى دە قاراڭىز.)
10 ماسىحشىلەر كيەلى رۋحپەن مايلانعاندا «قايتا تۋىلادى» نە «جوعارىدان تۋىلادى» *. سونىمەن قاتار يسا مايلانعاندار «قايتا تۋىلعاندا» ياعني «كيەلى رۋحتان تۋىلعاندا» نە سەزىنەتىنىن رۋحپەن مايلانباعان ادامعا ٴدال ٴتۇسىندىرۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن ايتقان (جوح. 3:3—8؛ ٴسىلت.).
11. ٴماسىحشى مايلانعاندا ونىڭ وي قالپى قالاي وزگەرەتىنىن ٴتۇسىندىرىڭىز.
11 ٴماسىحشى مايلانعاننان كەيىن باسقاشا ويلانا باستايدى. ولار مايلانباي تۇرىپ، جەردە ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋ ٷمىتىن باعالاعان. ولار ەحوبانىڭ زۇلىمدىقتى جويىپ، جەردى جۇماققا اينالدىراتىن كەزىن اڭساپ كۇتكەن. بالكىم، قايتىس بولعان جاقىنىن نە دوسىن قارسى الىپ جاتقاندارىن ەلەستەتكەن شىعار. الايدا ولار مايلانعاننان كەيىن باسقاشا ويلانا باستادى. نەلىكتەن؟ ولار جەردە ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋ سونداي جاقسى ەمەس دەپ ويلاعان جوق. كوپ قينالعاندىقتان نە كۇيزەلگەندىكتەن ٶمىر سۇرگىلەرى كەلمەي قالمادى. نەمەسە اياقاستىنان جەردە ماڭگى ٶمىر ٴسۇرۋدى ىشپىستىرارلىق دەپ تۇجىرىمداعان جوق. قايتا، ەحوبا كيەلى رۋحى ارقىلى ولاردىڭ وي قالىپتارى مەن جاندارىنا جاقىن تۇتقان ۇمىتتەرىن وزگەرتتى.
12. پەتىردىڭ 1-حاتى 1:3، 4 كە ساي، مايلانعان ماسىحشىلەر ۇمىتتەرى جايلى قانداي سەزىمدە بولادى؟
12 ادام مايلانعاندا ٶزىن مۇنداي مارتەبەگە لايىقسىز سەزىنۋى مۇمكىن. ٴبىراق ول ەحوبانىڭ ونى تاڭداعانىنا ٴبىر ساتكە دە كۇماندانبايدى. ول كوكتە ٶمىر ٴسۇرۋ ٷمىتى جايلى ويلاعاندا، جۇرەگى شاتتىق پەن ريزاشىلىققا تولادى (پەتىردىڭ 1-حاتى 1:3، 4 وقىڭىز).
13. مايلانعاندار جەردەگى ومىرلەرى جايلى قانداي سەزىمدە؟
13 بۇل دەگەنىمىز مايلانعاندار ولگىلەرى كەلەدى دەگەندى بىلدىرە مە؟ ەلشى پاۋىل مايلانعانداردىڭ دەنەسىن شاتىرعا تەڭەپ بىلاي دەگەن: «وسى شاتىرداعى بىزدەر اۋىرتپالىق كورىپ ىڭىرسۋدامىز. ونى شەشىپ تاستاعىمىز كەلگەندىكتەن ەمەس، اجالدى دەنەنى ماڭگىلىك ومىرمەن اۋىستىرۋ ٷشىن، باسقاسىن كيۋدى قالاعاندىقتان ىڭىرسۋدامىز» (قور. 2-ح. 5:4). ولار تەزىرەك ٶلىم قۇشۋدى قالايتىنداي، ٶمىر سۇرۋگە دەگەن قۇشتارلىقتارىن جوعالتقان جوق. كەرىسىنشە، ولار ٶمىردى سۇيەدى، ٵر كۇندەرىن وتباسىمەن، دوستارىمەن بىرگە ەحوباعا قىزمەت ەتۋمەن وتكىزگىلەرى كەلەدى. دەسە دە ولار بولاشاققا قاتىستى كەرەمەت ۇمىتتەرىن ٵردايىم جادىندا ۇستايدى (قور. 1-ح. 15:53؛ پەت. 2-ح. 1:4؛ جوح. 1-ح. 3:2، 3؛ ايان 20:6).
ەحوبا ٴسىزدى مايلادى ما؟
14. ادامنىڭ كيەلى رۋحپەن مايلانعانىن نە دالەلدەمەيدى؟
14 بالكىم، ٴسىز «مەن كيەلى رۋحپەن مايلانعان شىعارمىن» دەپ ويلايتىن بولارسىز. ولاي بولسا، مىنا ماڭىزدى سۇراقتار جايلى ويلاپ كورىڭىز: ەحوبانىڭ ەركىن ورىنداۋعا دەگەن ىقىلاسىڭىز زور ما؟ ٴسىز ٶزىڭىزدى ۋاعىز ىسىندە ەرەكشە قۇلشىنىس تانىتاتىن ادام رەتىندە قاراستىراسىز با؟ كيەلى كىتاپتان «قۇدايدىڭ تەرەڭ دانالىعىن» زەرتتەپ-بىلگەندى قاتتى جاقسى كورەسىز بە؟ (قور. 1-ح. 2:10). ەحوبانىڭ ارقاسىندا ۋاعىز ٸسىنىڭ كەرەمەت جەمىسىن كورىپ ٴجۇرسىز بە؟ وزگەلەرگە ەحوبا جايلى ۇيرەتۋدى ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك دەپ سانايسىز با؟ ومىرىڭىزدە ەحوبانىڭ سىزگە ەرەكشە جولدارمەن كومەكتەسكەنىن كورگەنسىز بە؟ بۇل سۇراقتارعا «ٴيا» دەپ جاۋاپ بەرسەڭىز، بۇل ٴسىزدىڭ كوككە شاقىرىلعانىڭىزدى دالەلدەي مە؟ جوق. نەگە ولاي دەيمىز؟ ويتكەنى قۇداي قىزمەتشىلەرىنىڭ ٴبارى، مايلانعان بولسىن-بولماسىن، وسىلاي سەزىنۋى مۇمكىن. ٷمىتى قانداي بولماسىن، ەحوبا ٶز قىزمەتشىلەرىنىڭ بارىنە بىردەي كيەلى رۋحى ارقىلى كۇش دارىتا الادى. «مەن كيەلى رۋحپەن مايلانعان شىعارمىن» دەپ كۇماندانعانىڭىزدىڭ ٶزى ٴسىزدىڭ مايلانباعانىڭىزدى بىلدىرەدى. ويتكەنى ەحوبا تاڭداعان ادامدار «مايلانعانمىن با، جوق پا» دەپ ەش كۇماندانبايدى! ولار مۇنى ناقتى بىلەدى!
ەحوبا كيەلى رۋحى ارقىلى ىبىرايىم مەن ساراعا، داۋىتكە، شومىلدىرۋ ٴراسىمىن جاساۋشى جاقياعا كەرەمەت ىستەر جاساۋعا كۇش بەرگەن. الايدا ول بۇل رۋحىن ولاردى كوككە تاڭداۋعا قولدانعان جوق (15، 16-ابزاستى قاراڭىز) *
15. قۇدايدىڭ رۋحىنا يە بولعانداردىڭ ٴبارى كوككە بارمايتىنىن قايدان بىلەمىز؟
15 كيەلى كىتاپتا كوپتەگەن ادال كىسىلەردىڭ كوكتە ٶمىر سۇرۋگە ٷمىتى بولماسا دا، كيەلى رۋحقا يە بولعانى جازىلعان. مىسالى، ٴداۋىتتى كيەلى رۋح جەتەلەگەن (سام. 1-ج. 16:13). كيەلى رۋح وعان ەحوبا تۋرالى تەرەڭ شىندىقتاردى تۇسىنۋگە ٵرى كيەلى كىتاپتىڭ كەي بولىكتەرىن جازۋعا كومەكتەستى (مار. 12:36). دەسە دە ەلشى پەتىر: «ٴداۋىت بولسا كوككە كوتەرىلگەن جوق»،— دەدى (ەل. ٸس. 2:34). شومىلدىرۋ ٴراسىمىن جاساۋشى جاقيا دا «قۇدايدىڭ كيەلى رۋحىنا كەنەلگەن» (لۇقا 1:13—16). يسا «جاقيادان ۇلى ەشكىم بولعان ەمەس» دەگەن، ٴبىراق ونىڭ كوك پاتشالىعىنا كىرمەيتىنىن ايتتى (مات. 11:10، 11). ەحوبا كيەلى رۋحى ارقىلى ولارعا كەرەمەت ىستەر جاساۋعا كۇش بەرگەن. الايدا ول بۇل رۋحىن ولاردى كوككە تاڭداۋعا قولدانعان جوق. بۇل ولاردىڭ كوكتە بيلىك ەتۋگە تاڭدالعاندارعا قاراعاندا از ادالدىق تانىتقانىن بىلدىرە مە؟ جوق. بۇل ەحوبانىڭ ولاردى جەر بەتىندە بولاتىن جۇماقتاعى ومىرگە تىرىلتەتىنىن بىلدىرەدى (جوح. 5:28، 29؛ ەل. ٸس. 24:15).
16. بۇگىندە قۇداي قىزمەتشىلەرىنىڭ باسىم بولىگى قانداي سيدى اسىعا كۇتىپ ٴجۇر؟
16 بۇگىندە جەردەگى قۇداي قىزمەتشىلەرىنىڭ باسىم بولىگى كوكتە ٶمىر سۇرۋگە ۇمىتتەنبەيدى. ىبىرايىم، سارا، ٴداۋىت، شومىلدىرۋ ٴراسىمىن جاساۋشى جاقيا جانە وزگە دە كيەلى كىتاپ زامانىنداعى ادال ەرلەر مەن ايەلدەر سياقتى، ولار دا قۇداي پاتشالىعى جەر بەتىنە بيلىك ەتەتىن كەزدە ٶمىر ٴسۇرۋدى اسىعا كۇتۋدە (ەۆر. 11:10).
17. كەلەسى ماقالادا قانداي سۇراقتاردى قاراستىرامىز؟
17 ارامىزدا ٵلى دە مايلانعان باۋىرلاستار بار بولعاندىقتان، كەيبىر سۇراقتار تۋىنداۋى مۇمكىن (ايان 12:17). مىسالى، مايلانعاندار وزدەرىنە قاتىستى قانداي كوزقاراستا بولۋلارى كەرەك؟ قاۋىمىمىزداعى بىرەۋ ەسكە الۋ كەشىندە رامىزدەردەن دام تاتا باستاسا، وعان قالاي قاراۋىمىز قاجەت؟ وزدەرىن مايلانعانبىز دەيتىندەردىڭ سانى كوبەيىپ جاتسا، ۋايىمداۋىمىز كەرەك پە؟ بۇل سۇراقتاردىڭ جاۋابىن كەلەسى ماقالادان بىلەمىز.
^ 5-ابزاس ب.ز. 33-جىلى ەلۋىنشى كۇن مەيرامىنان بەرى ەحوبا كەيبىر ماسىحشىلەرگە تاماشا ٷمىت بەرىپ كەلەدى. بۇل — ونىڭ ۇلىمەن كوكتە بيلىك ەتۋ ٷمىتى. سول ماسىحشىلەر وزدەرىنىڭ وسىنداي كەرەمەت مارتەبەگە تاڭدالعاندارىن قالاي بىلەدى؟ ەحوبا بىرەۋدى كوككە شاقىرسا، نە بولادى؟ قازىر وسى قىزىقتى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن بىلەمىز. بۇل ماقالا 2016-جىلى قاڭتار ايىندا جارىق كورگەن «كۇزەت مۇناراسىنداعى» (حانزۇشا) ماقالاعا نەگىزدەلگەن.
^ 2-ابزاس ٴسوز ٴمانى: كيەلى رۋحپەن مايلانۋ. ەحوبا كيەلى رۋحى ارقىلى كوكتە يسامەن بىرگە بيلىك ەتەتىن ادامدى تاڭدايدى. كيەلى رۋحى ارقىلى ەحوبا سول ادامنىڭ كوكتە ٶمىر سۇرەتىنىنە «كەپىل» بەرەدى (ەفەس. 1:13، 14). مۇنداي ماسىحشىلەر سيلارى كوكتە ەكەنىن كيەلى رۋح «راستايتىنىن»، ياعني انىق بىلدىرەتىنىن ايتا الادى (ريم. 8:16).
^ 5-ابزاس ٴسوز ٴمانى: ٴمور. بۇل ٴمور ٴبىرجولا قويىلمايدى، تەك ادالدىعىن ساقتاعان ادامعا ولەرىنەن ٴبىرشاما ۋاقىت بۇرىن نە زور الاپات باستالار الدىندا عانا قويىلادى (ەفەس. 4:30؛ ايان 7:2—4). 2019-جىلدىڭ ٴساۋىر ايىنداعى «جۇمىس داپتەرىنىڭ» سىلتەمەسىن قاراڭىز: قۇدايدىڭ ٵربىر مايلانعان ماسىحشىگە بەرەتىن «كەپىلى» مەن «ٴمورى» نەنى بىلدىرەدى؟ (قور. 2-ح. 1:21، 22).
^ 10-ابزاس «قايتا تۋىلۋ» نەنى بىلدىرەتىنى جايلى كوبىرەك ٴبىلۋ ٷشىن، 2009-جىلى 1-ساۋىردە جارىق كورگەن «كۇزەت مۇناراسىنىڭ» (حانزۇشا) 3—12 بەتتەرىن قاراڭىز.
27-ٵن قۇداي بالالارىنىڭ پاش ەتىلۋى
^ 57-ابزاس سۋرەت سيپاتتاماسى: سەنىمىمىز ٷشىن تۇرمەدە وتىرساق تا نە ەركىن ۋاعىزداپ، شىندىقتى ۇيرەتسەك تە، قۇداي پاتشالىعى جەر بەتىندە بيلىك ەتەتىن كەزدە ٶمىر ٴسۇرۋدى تاعاتسىزدانا كۇتۋدەمىز.
