တၢ်မၤလိ ၄
“သးန့ၣ်, အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အုၣ်ဃုာ်အသးဒီးပသး”
“တၢ်လၢသးန့ၣ်, အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အုၣ်ဃုာ်အသးဒီးပသးလၢ ပမ့ၢ်ယွၤအဖိတဖၣ်လီၤ.”—ရိမ့ၤ ၈:၁၆.
တၢ်သးဝံၣ် ၂၅ ပှၤလီၤဆီတကလုာ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
ဖဲဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအနံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ လူလီၤအသးစီဆှံလၢ ခရံာ်ဖိအဂၤ ၁၂၀ ဃၣ်ဃၣ်အဖီခိၣ် လၢတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးအပူၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁-၂)
၁-၂. ဖဲ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအနံၤန့ၣ် တၢ်မၤအသး လီၤလီၤဆီဆီမနုၤ ဟဲကဲထီၣ်အသးလဲၣ်.
ဖဲ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအနံၤ, အိၣ်ဘှံးနံၤဂီၤခီန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်အဂၤ ၁၂၀ ဃၣ်ဃၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ ဒၢးအဖီခိၣ် တကထၢ ဖဲဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁:၁၃-၁၅; ၂:၁) လၢအပူၤကွံာ် စှၤကိာ်သီန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးမၢအဝဲသ့ၣ် ဆဲးအိၣ်ဒံးလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်လီၤလီၤဆီဆီ အဂီၢ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁:၄, ၅) အဃိ တၢ်ကဆဲးမၤအသးဒ်လဲၣ်.
၂ “တၢ်သီၣ်လီၤဝဲ သတူၢ်ကလာ် လၢမူခိၣ်, ဒ်ကလံၤမုၢ်ဟဲသီၣ်ဝဲအသိး” လီၤ. တၢ်ကလုၢ်တခါအံၤ သီၣ်ပှဲၤလၢ ဟံၣ်ဒီတဖျၢၣ်အပူၤလီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ “တၢ်အပျ့ၤတဖၣ် . . . ဒ်မ့ၣ်အူလၣ်အသိး” န့ၣ်အိၣ်ဖျါထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် အခိၣ်ဖီခိၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ် “လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဒီး သးစီဆှံ” လီၤ. (မၤတၢ် ၂:၂-၄) ယဟိဝၤယွၤ လူလီၤအသးစီဆှံလၢ အဝဲသ့ၣ်အလိၤ လၢကျဲလၢ အလီၤကမၢကမၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁:၈) အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ပှၤအဆိကတၢၢ်တဖၣ် လၢဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ လၢသးစီဆှံ * ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ် လၢကပၢဘၣ်တၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး လၢမူခိၣ်လီၤ.
ဖဲပှၤတဂၤဂၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤအခါ တၢ်မၤအသးဒီးအီၤဒ်လဲၣ်
၃. ပှၤလၢအအိၣ်ဖဲ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် အသးတဒ့ဒီလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ သးစီဆှံဘၣ်န့ၣ်လဲၣ်.
၃ နမ့မ့ၢ်ဘၣ်ဖုး ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဂၤလၢ အအိၣ်ဖှိၣ်ဖဲ ဒၢးဖီခိၣ်တကထၢန့ၣ် တမ့ၢ်လၢ နသးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် မုၢ်နံၤအဝဲန့ၣ် ကန့ၢ်ဘၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အပျ့ၤလၢအလီၤဂာ်ဒ် မ့ၣ်အူလၣ် ဟဲအိၣ်ဖျါထီၣ်လၢ နခိၣ်လိၤ ဒီးနစးထီၣ်တဲတၢ် လၢကျိာ်အဂၤန့ၣ်တက့ၢ်. (မၤတၢ် ၂:၅-၁၂) ဒီးနသ့ၣ်ညါလီၤနသး သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ နမ့ၢ်ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်ဒိးဖှူအီၤ လၢသးစီဆှံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ ကိးဂၤဒဲးန့ၣ် တဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ ကျဲလီၤလီၤဆီဆီ လၢတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒ်သိးသိးန့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့လဲၣ်.
၄. လၢတၢ်မၢဖိအစိၤ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ ကိးဂၤဒဲးန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ အဆၢကတီၢ် ဒ်သိးသိးဧါ. တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.
၄ ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤတဂၤ ကဲထီၣ်ပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ လၢဆၢကတီၢ် ဖဲလဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲ ခ.န ၃၃, ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအတီၢ်ပူၤ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲ ခရံာ်ဖိအဂၤ ၁၂၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဖဲနံၤအဝဲန့ၣ်န့ၣ် ပှၤအဂၤ ၃,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်စ့ၢ်ကီး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ သးစီဆှံလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ ဖဲအဒိးဘျၢထံအခါလီၤ. (မၤတၢ် ၂:၃၇, ၃၈, ၄၁) ဘၣ်ဆၣ် လၢခံအနံၣ်တဖၣ်န့ၣ် ခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် တဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဒိးဘျၢထံ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. အဒိ ပှၤၡၤမရံဖိ တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဒိးဘျၢထံဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ဆၢကတီၢ် တတီၤတီၤန့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၈:၁၄-၁၇) ဒီးမ့မ့ၢ် စီၤကန့လံး ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ တချုးလၢ အဝဲသ့ၣ် ဒိးဘျၢထံဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ညီနုၢ်န့ၣ် တၢ်တမၤအသးဒ်န့ၣ်ဘၣ်.—မၤတၢ် ၁၀:၄၄-၄၈.
၅. ဒ် ၂ ကရံၣ်သူး ၁:၂၁, ၂၂ တဲဝဲအသိး ဖဲပှၤတဂၤ ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ သးစီဆှံအခါ တၢ်မၤအသးဒီးအီၤဒ်လဲၣ်.
၅ ဖဲပှၤတဂၤ ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ လၢသးစီဆှံအခါ တၢ်မၤအသးဒီးအီၤ ဒ်လဲၣ်. လၢအခီၣ်ထံးန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတနီၤ ကကီလၢအဝဲသ့ၣ် ကတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဆိကမိၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ‘ဘၣ်မနုၤအဃိ ကစၢ်ယွၤ ဃုထၢထီၣ်ယၤလဲၣ်.’ ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်ပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တတူၢ်ဘၣ်ဝဲ ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ ကိးဂၤဒဲးန့ၣ် တၢ်မၢဖိပီလူးတဲဝဲလၢ “သုစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤစ့ၢ်ကီးတၢ်ဝံၤဒီး, သုဘၣ်တၢ်ဃံၤဃာ် [“တၢ်စဲပနီၣ်,” NWT] * သုလၢသးစီဆှံ ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်စံးပာ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲန့ၣ်မ့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်ကီၤလၢ ပတၢ်န့ၢ်သါအဂ့ၢ်” လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၁:၁၃, ၁၄) ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲအသးစီဆှံ ဒ်သိးကဒုးသ့ၣ်ညါ အဝဲသ့ၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး လၢအဝဲဃုထၢထီၣ် အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ သးစီဆှံန့ၣ် လီၤဂာ်ဒီး “တၢ်ဟ့ၣ်ကီၤ [တၢ်အၢၣ်လီၤ]” လၢအဒုးနာ်န့ၢ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်အံၤ လၢအဝဲသ့ၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်လၢမူခိၣ် လီၤထူလီၤယိာ် ဒီးတမ့ၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ်ဘၣ်.—ဖး ၂ ကရံၣ်သူး ၁:၂၁, ၂၂ တက့ၢ်.
၆. ဒ်သိးပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၆ ဖဲခရံာ်ဖိတဂၤ ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤအခါ မ့ၢ်အဝဲကလဲၤထီၣ်ဘၣ်ဆူမူခိၣ် သပှၢ်ကတၢၢ်ဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ညါလီၤအသး လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ အဘၣ်တၢ်ဃုထၢအီၤလၢ ကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢအမ့ၢ် “ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢ, ကျဲးစၢးမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ တၢ်ကိးန့ၢ်သုဒီး တၢ်ဃုထၢသု, ဒိၣ်ဒၣ်တၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုမ့ၢ်မၤ တၢ်တဖၣ်န့ၣ်ဒီး, သုတလီၤဃံၤလၢၤဘၣ် နီတခီၣ်ဘၣ်.” (၂ ပ့းတရူး ၁:၁၀) အဃိ ခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဂၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ ကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲမ့ၢ်ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီမး အကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအံၤလီၤ.—ဖံလံးပံၤ ၃:၁၂-၁၄; ဧ့ၤဘြံၤ ၃:၁; လီၣ်ဖျါ ၂:၁၀.
ပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါလီၤအသးဒ်လဲၣ်
၇. ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ ကလဲၤဆူမူခိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါလီၤအသးဒ်လဲၣ်.
၇ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ ကလဲၤဆူမူခိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်ညါလီၤအသးဒ်လဲၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ ဝ့ၢ်ရိမ့ၤ လၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်န့ၣ် စီၤပီလူးကိး အဝဲသ့ၣ်လၢ “ပှၤစီဆှံလၢ အဘၣ်တၢ်ကိးအီၤတဖၣ်” လီၤ. ဒီးစီၤပီလူး တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “သုတဒိးန့ၢ်ကုၢ်အသး ဒ်သိးသုကဘၣ်ပျံၤဘၣ်ဖုးကဒီးန့ၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်သုဒိးန့ၢ်ဖိအသးလၢ ပကိးထီၣ်အးဘၤပၢ်ဧၢ, လၢအီၤလီၤ. တၢ်လၢသးန့ၣ်, အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ အုၣ်ဃုာ်အသးဒီးပသး လၢပမ့ၢ်ယွၤအဖိတဖၣ်လီၤ.” (ရိမ့ၤ ၁:၇; ၈:၁၅, ၁၆) ကစၢ်ယွၤသူဝဲ အသးစီဆှံ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါ အဝဲသ့ၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ ကပၢဃုာ်တၢ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးလၢမူခိၣ်လီၤ.—၁ သ့းစၤလနံ ၂:၁၂.
၈. ခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်န့ၣ် တလိၣ်လၢ ပှၤအဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ် ကပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤန့ၢ်အီၤလၢ ကစၢ်ယွၤဖှူအီၤလၢ သးစီဆှံဘၣ်န့ၣ် ၁ ယိၤဟၣ် ၂:၂၀, ၂၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်.
၈ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤ လၢကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်န့ၣ် အသးတဒ့ဒီ လၢအဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤဘၣ်. (ဖး ၁ ယိၤဟၣ် ၂:၂၀, ၂၇ တက့ၢ်.) ခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး လိၣ်ဘၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိ လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ ဒ်ပှၤကိးဂၤဒဲး အသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တလိၣ်လၢ ပှၤအဂုၤအဂၤသ့ၣ်တဖၣ် ကပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤန့ၢ်အီၤလၢ ကစၢ်ယွၤဖှူအီၤလၢ သးစီဆှံန့ၣ်ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲအသးစီဆှံလၢ အမ့ၢ်တၢ်အသဟီၣ်လၢ အဆူၣ်ကတၢၢ်တခါ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါအဝဲသ့ၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး လၢအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤန့ၣ်လီၤ.
အဝဲသ့ၣ် “အိၣ်ဖျဲၣ်ကဒီး တစု”
၉. ဒ် အ့းဖ့းစူး ၁:၁၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဖဲပှၤတဂၤ ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤအခါ တၢ်မနုၤ ဆီတလဲအသးဒီးအီၤလဲၣ်.
၉ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဖဲကစၢ်ယွၤဖှူ ပှၤတဂၤဂၤအခါ တၢ်မၤအသးဒီးအီၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤ အါတက့ၢ် နၢ်ပၢၢ်ဘၣ်ဝဲကီလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်တၢ်လီၤဆီတခါဘၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် အကစၢ်ဒၣ်ဝဲ တဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ သးစီဆှံအဃိလီၤ. ကစၢ်ယွၤ တတ့လီၤပှၤကညီ လၢကအိၣ်မူလၢ မူခိၣ်ဘၣ်. တ့လီၤဝဲဒ်သိး ကအိၣ်မူလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁:၂၈; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၂၉) ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတနီၤ လၢကလဲၤထီၣ် ဆူမူခိၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲကစၢ်ယွၤ ဒိးဖှူအဝဲသ့ၣ် အဆၢကတီၢ် ကစၢ်ယွၤဆီတလဲ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်မုၢ်လၢ် ဒီးအတၢ်ဆိကမိၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် ဆၢမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢ မူခိၣ်လီၤ.—ဖး အ့းဖ့းစူး ၁:၁၈ တက့ၢ်.
၁၀. တၢ် “အိၣ်ဖျဲၣ်ကဒီး တစု” န့ၣ်အခီပညီ ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.)
၁၀ ဖဲခရံာ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ လၢသးစီဆှံအခါ အဝဲသ့ၣ် “အိၣ်ဖျဲၣ်ကဒီးတစု” မ့တမ့ၢ် “အိၣ်ဖျဲၣ် လၢထးခီ” လီၤ. * ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအ “အိၣ်ဖျဲၣ်ကဒီးတစု” မ့တမ့ၢ် “အိၣ်ဖျဲၣ်ဘၣ်လၢ . . . သး” တဂၤတူၢ်ဘၣ်ဝဲ ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပှၤတဲနၢ်ပၢၢ် ပှၤလၢအတဘၣ် တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဂၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး တသ့ဘၣ်.—ယိၤဟၣ် ၃:၃-၈.
၁၁. ဖဲပှၤတဂၤ ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢသးစီဆှံအခါ အတၢ်ဆိကမိၣ် ဆီတလဲဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၁ ဖဲခရံာ်ဖိတဂၤ ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤအခါ အတၢ်ဆိကမိၣ် စးထီၣ်ဆီတလဲ ဒ်လဲၣ်. တချုးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်အံၤလၢ ကလဲၤဆူမူခိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤ အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖဲ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်အၢတၢ်သီခဲလၢာ် ဒီးမၤကဲထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်လၢ ပၤရဒံစူးအခါန့ၣ်လီၤ. ထဲန့ၣ်တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကထံၣ်တမှံကွၢ်ဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖဲ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ် အတံၤသကိးတဂၤ ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤအခါ အဝဲသ့ၣ် တဆိကမိၣ်ဝဲ ဒ်န့ၣ်လၢၤဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ အတၢ်ဆိကမိၣ် ဆီတလဲအသးလဲၣ်. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်အိၣ်မူ လီၤထူလီၤယိာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် တမုာ်ဘၣ်အဃိဧါ. မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အသးဘၣ်ဒိ မ့တမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်တၢ် အါတလၢအဃိဧါ. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ဆၢတဲာ်လီၤအသး သတူၢ်ကလာ်လၢ တၢ်အိၣ်မူလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီဒီး တၢ်ကကၢၣ်အသးန့ၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ဖဲကစၢ်ယွၤဃုထၢထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အခါ ကစၢ်ယွၤ သူဝဲအသးစီဆှံလၢ ကဆီတလဲကွံာ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးအတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ.
၁၂. ဒ် ၁ ပ့းတရူး ၁:၃, ၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်ဃးဒီး ခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် အတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၂ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဂၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အတကြၢးဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အံၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ်အီၤနီၢ်ကီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တသးဒ့ဒီ နီတဘျီဘၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲ အတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်သးခု ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်လၢ တၢ်ဟ့ၣ်အံၤအဃိလီၤ.—ဖး ၁ ပ့းတရူး ၁:၃, ၄ တက့ၢ်.
၁၃. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၃ မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် အဲၣ်ဒိးသံဝဲဧါ. စီၤပီလူးတဲဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သံကွၢ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢလီၤ. အဝဲထိၣ်သတြီၤ အဝဲသ့ၣ် အနီၢ်ခိဒ် ဒဲဒီးတဲဝဲလၢ “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤအိၣ်လၢဒဲပူၤ ပဝဲဒၣ်အံၤ, ဘၣ်ဝံတၢ်ဃၢဒီး, ပကအုကစွါတၢ်လီၤ. ဘၣ်ပသးလၢ ပဘ့ၣ်လီၤကွံာ် တၢ်ကူတၢ်သိးတမ့ၢ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ဘၣ်ပသးလၢ ပကကူသိးတၢ်, ဒ်သိးတၢ်သံသ့အံၤ ကလီၤဘျၢဝဲလၢ တၢ်မူလီၤ.” (၂ ကရံၣ်သူး ၅:၄) ဖဲခရံာ်ဖိတဖၣ်အံၤ အိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ တၢ်တကၢၣ် အဝဲသ့ၣ်အသး ဒီးအဝဲသ့ၣ် တအဲၣ်ဒိးသံဝဲဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်မူဝဲ ပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ ဒီးအဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးသူ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးအတံၤသကိးတဖၣ်လၢ ကမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သး ကိးနံၤဒဲးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မၤတၢ် ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ထီဘိအဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဝဲ အတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အလီၤကမၢကမၣ်န့ၣ်လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၃; ၂ ပ့းတရူး ၁:၄; ၁ ယိၤဟၣ် ၃:၂, ၃; လီၣ်ဖျါ ၂၀:၆.
မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ်နၤစ့ၢ်ကီးဧါ
၁၄. ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တူၢ်ဘၣ်တၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.
၁၄ မ့ၢ်နကဆိကမိၣ်လီၤနသးလၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒိးဖှူနၤလၢ အသးစီဆှံဧါ. နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကစၢ်ယွၤဃုထၢထီၣ်နၤန့ၣ် ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤတက့ၢ်. မ့ၢ်နသးဆူၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤအပူၤ သပှၢ်ကတၢၢ်ဧါ. မ့ၢ်နဆိကမိၣ်လၢ နမ့ၢ်ပှၤလၢအသးဆူၣ် လီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအပူၤဧါ, မ့ၢ်နမၤလိလံာ်စီဆှံ မုာ်ဒိၣ်မးဒီးဃုသ့ၣ်ညါတၢ်အဒိၣ်အ “ယိာ်ဘၣ်ဃးဒီးယွၤ” ဧါ. (၁ ကရံၣ်သူး ၂:၁၀) မ့ၢ်နတူၢ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ နတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤဧါ, မ့ၢ်နတူၢ်ဘၣ်လၢ နအိၣ်ဒီး မူဒါဖးဒိၣ်တခါလၢ နကဘၣ်မၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကသ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဧါ, မ့ၢ်နထံၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤ လၢနတၢ်အိၣ်မူအပူၤဧါ. တၢ်သံကွၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ နမ့ၢ်စံးဆၢလၢအမ့ၢ် ကိးထံၣ်ဒဲးန့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤ ဃုထၢထီၣ်နၤလၢ နကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢယွၤအခ့အပှၤ ကိးဂၤဒဲး, ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ တဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်အံၤ သ့ဝဲလီၤ. ဒီးနမ့မ့ၢ် ပှၤလၢအတၢ်မုၢ်လၢ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ယဟိဝၤယွၤသူအသးစီဆှံ ဒ်သိးကဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤအခ့အပှၤ တဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤ သ့ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နမ့ၢ်သးဒ့ဒီလၢ နမ့ၢ်ပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤန့ၣ် အခီပညီ နတမ့ၢ်ပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤဘၣ်. ပှၤလၢယဟိဝၤယွၤ ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်န့ၣ် တသးဒ့ဒီ နီတစဲးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါလီၤအသး လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ.
ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲအသးစီဆှံ ဒီးဟ့ၣ်ဝဲ စီၤအၤဘြၤဟၣ်, နီၢ်စၤရါ, စီၤဒၤဝံး ဒီးပှၤဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ် လၢတၢ်စိတၢ်ကမီၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကမၤတၢ်လၢအဂ့ၤအါမံၤ ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤတသူဝဲ အသးစီဆှံ ဒ်သိးအကဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အကအိၣ်မူဘၣ်လၢ မူခိၣ်န့ၣ်ဘၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၅-၁၆) *
၁၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲသ့လၢ ပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယွၤအသးစီဆှံ ကိးဂၤဒဲးန့ၣ် တလဲၤဆူ မူခိၣ်ဘၣ်လဲၣ်.
၁၅ ပှၤတီပှၤလိၤအါဂၤ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ ဘၣ်ဆၣ် တလဲၤထီၣ်ဘၣ်ဆူ မူခိၣ်ဘၣ်. အဒိ စီၤဒၤဝံးန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ဘၣ်တၢ်နဲၣ်လိအီၤလၢ သးစီဆှံလီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၁၆:၁၃) သးစီဆှံ မၤစၢၤအီၤဒ်သိး အကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အဒိၣ်အယိာ် လၢဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤ ဒီးနဲၣ်လိစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ ကကွဲးလံာ်စီဆှံအကတြူၢ် တနီၤန့ၣ်လီၤ. (မၢ်ကူး ၁၂:၃၆) ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်မၢဖိပ့းတရူး တဲဝဲလၢ စီၤဒၤဝံး “တထီၣ်ဘးဆူ မူခိၣ်ဘၣ်.” (မၤတၢ် ၂:၃၄) ပှၤဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအ “လၢပှဲၤဝဲဒီး သးစီဆှံ” လီၤ. (လူၤကၣ် ၁:၁၃-၁၆) ဒီးယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဝဲနီတဂၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ စီၤယိၤဟၣ်န့ၣ် တလဲၤထီၣ်ဘၣ် ဆူမူခိၣ်အဘီအမုၢ် အပူၤဘၣ်. (မးသဲ ၁၁:၁၀, ၁၁) ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲအသးစီဆှံ ဒ်သိးအကဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤ အဝဲသ့ၣ် လၢကမၤတၢ်အဂ့ၤအါမံၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ကစၢ်ယွၤတဃုထၢထီၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ ကလဲၤထီၣ်ဆူ မူခိၣ်ဘၣ်. အဃိ မ့ၢ်အအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်သးတီ တအိၣ်ထဲသိးဒီး ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤ လၢကပၢတၢ်လၢ မူခိၣ်တဖၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ကမၤသမူထီၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤလီၤ.—ယိၤဟၣ် ၅:၂၈, ၂၉; မၤတၢ် ၂၄:၁၅.
၁၆. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယွၤအခ့အပှၤအါဂၤန့ၣ် ကွၢ်လၢ်ဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၆ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤ အါတက့ၢ်န့ၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကလဲၤထီၣ်ဆူ မူခိၣ်ဘၣ်. ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်, နီၢ်စၤရါ, စီၤဒၤဝံး, ပှၤဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ် ဒီးလၢပျၢၤပှၤပိာ်မုၣ် ဒီးပိာ်ခွါအါဂၤအသိး အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် တၢ်အိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဖဲယွၤအတၢ်ပၢတၢ်ပြး ကပၢတၢ်အခါန့ၣ်လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁၀.
၁၇. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၇ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတနီၤ အိၣ်ဒံးလၢပကျါလီၤ. အဃိ ဘၣ်ဃးဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကသံကွၢ်ဘၣ် တၢ်သံကွၢ်တနီၤလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁၇) အဒိ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ကြၢးထံၣ်လီၤ အနီၢ်ကစၢ်သး ဒ်လဲၣ်. ပှၤတဂၤဂၤလၢ နတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ မ့ၢ်စးထီၣ်အီၣ်ကိၣ် ဒီးအီစပံးထံ လၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် နကြၢးရ့အီၤဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် အနီၣ်ဂံၢ် ဟဲအါထီၣ်န့ၣ် ပကြၢးသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဧါ. ပကစံးဆၢ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ လၢတၢ်မၤလိလၢခံတခါ အပူၤန့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 5 စးထီၣ်လၢ ခ.န ၃၃ နံၣ်ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံ ဒီးတုၤလၢ ပစိၤခဲအံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤဝဲ ခရံာ်ဖိတနီၤ လၢတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အလီၤဆီ လၢအဝဲသ့ၣ် ကပၢဘၣ်တၢ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးလၢမူခိၣ်လီၤ. ခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤ ဒ်အံၤတဖၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါလီၤအသး ဒ်လဲၣ်. ဖဲယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢထီၣ် ပှၤတဂၤဂၤ လၢကလဲၤထီၣ်ဆူ မူခိၣ်အခါ တၢ်မၤအသးဒီး ပှၤတဂၤအံၤ ဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤလိအံၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢလီၤ. တၢ်မၤလိတခါအံၤန့ၣ် ပှၤဟံးန့ၢ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လါယနူၤအါရံၤ, ၂၀၁၆ တၢးထီခိးတၢ် အပူၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 2 တၢ်ကတိၤအခီပညီ– ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ သးစီဆှံ– ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲအသးစီဆှံ ဒ်သိးကဃုထၢထီၣ် ပှၤလၢကပၢဘၣ်တၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး လၢမူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤသူဝဲ အသးစီဆှံ ဒီးဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤတဂၤအံၤလၢ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ လၢခါဆူညါအဂီၢ် မ့တမ့ၢ် “တၢ်ဟ့ၣ်ကီၤ” လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၁:၁၃, ၁၄) အဃိ ခရံာ်ဖိတဖၣ်အံၤ တဲဝဲသ့လၢ သးစီဆှံ “အုၣ်ဃုာ်အသး” မ့တမ့ၢ် ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ခိၣ်ဖးလၢမူခိၣ်န့ၣ်လီၤ.—ရိမ့ၤ ၈:၁၆.
^ လံာ်အဆၢ. 5 တၢ်ကတိၤအခီပညီ– တၢ်စဲပနီၣ်. တချုးလၢ ပှၤတဂၤသံလၢ တၢ်သးတီအပူၤဒံးဘၣ် မ့တမ့ၢ် တချုးလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် စးထီၣ်ဒံးဘၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ် တတီၤတီၤန့ၣ် အတၢ်စဲပနီၣ်အံၤ တဘၣ်တၢ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤအီၤဒံးဘၣ်.—အ့းဖ့းစူး ၄:၃၀; လီၣ်ဖျါ ၇:၂-၄; ကွၢ် “Questions From Readers” in the April 2016 Watchtower တက့ၢ်.
တၢ်သးဝံၣ် ၂၇ ကစၢ်ယွၤကလီၣ်ဖျါထီၣ် အဖိခွါတဖၣ်
^ လံာ်အဆၢ. 57 တၢ်တဲဖျါထီၣ် တၢ်ဂီၤအခီပညီ– ခီဖျိလၢ ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဃိ ပမ့ၢ်လီၤဘၣ်လၢ ဃိာ်ပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပမ့ၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်တၢ် ဒီးသိၣ်လိတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢတၢ်သဘျ့အပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ပအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်ပၢဖီလာ်လီၤ.
