1-2. Cuma muka ca kukasamesa calingiwile ha Pentekosita ya 33 C.E.?

 HA PENTEKOSITA ya mu 33 C.E., bandongesi bakweta ku 120 balikungulwilile mu mulili wa helu mu Yelusalema. Lyapwile lya calumingo ku simbu ya mutondo. (Vili 1:13-15; 2:1) Simbu kanda lije litangwa lyete, Yesu wabashikile ngwendi keti batunde mu Yelusalema, mwafwa bakele hayehi na kutambula bwana bwa kulitila. (Vili 1:4, 5) Bwana muka?

² “Bwasi-bwasi kwilu kwatundile cililimo ngwe kuhuhwa kwa lihunzi lyakama.” Cije cililimo bacizibile mu njubo mwoshe. Co “bije byafwile ngwe bindaka bya milangi ya tuhya,” byakele ha mitwe ya bandongesi, co boshe “bashulile na [sipilitu ya kujela].” (Vili 2:2-4) Yehova wetilile sipilitu yendi ya kujela hali baje banu mu ngila ya kukasamesa. (Vili 1:8) Bakebo ba kulibanga kubwabesa na sipilitu ya kujela b na kubangula kukayula na Yesu mwilu.

3. Mwafwa bika baje bakele ha Pentekosita bakulahelele mpundu ngwabo bababwabesele na sipilitu ya kujela?

³ Ngwe neni mwakele hali baje bandongesi bakungulukilile mu mulili wa kwilu, lije litangwa ngwe kumukalibala. Byuma bya kufwa ngwe bindaka bya milangi ya tuhya byakele ha mutwe weni, co mwashangumukile kwendeka mu bindaka  bya kulisezaseza. (Vili 2:5-12) Co mwakulahelele mpundu ngweni bamibwabesele na sipilitu ya kujela. Kuma boshe baje babali na kubwabesa na sipilitu ya kujela, bali na kubabwabesa mu ngila ya kulifwa ndi? Embwe. Tuzibuka bati ngoco?

4. Kuma bakubwabesa boshe ba mu cita ca myaka ca kulibanga, bababwabesele mu ngila ya kulifwa ndi? Lumbununeni.

⁴ Tusimutwiyeni ha simbu ya kubwabesa munu. Baje baka-Kilistu ba kupwa 120, keti bakebo lika bababwabesele na sipilitu ya kujela ha Pentekosita ya 33 C.E. Lije bene litangwa, beka lalo ba kupwa 3,000 bababwabesele na sipilitu ya kujela ije yakulahesele Yesu. Bababwabesele ha simbu ibabambwitikile. (Vili 2:37, 38, 41) Oloni myaka yakabangeyeyeho, keti boshe bababwabesele ha simbu ibabambwitikile. Basamaliya bababwabesele te kuneti simbu kutunda hababambwitikilile. (Vili 8:14-17) Co Konelyasi na naanga yendi bababwabesele mu ngila ya kulitila, bababwabesele te kanda babambwitike.—Vili 10:44-48.

5. Kwesekesa na 2 Kolinte 1:21, 22, munu bakamubwabesa bati na sipilitu ya kujela?

⁵ Tusimutwiyeni lalo mubakabwabesela munu na sipilitu ya kujela. Ha kulibanga, bamo kukabakaluwila kutaba ngwabo Yehova nabangula. Banasa kulihula ngwabo, ‘Bika byananjangwila Njambi?’ Bakwaboco, hamo kubasa kulihula ngoco. Mwoshe mwoshe mwalizibila munu, kapositolo Paulu walumbunwine mubakabwabeselamo baje baya mwilu. Ngwendi: ‘Omwo mwakulahelele, Njambi wamyakele cizibukiso c ca kupwa mubendi ha kumyana sipilitu ya kujela ije yamikulahesele. Sipilitu ikeyo cishimbikiya ngeci tukatambule bije byanatukulahesa Njambi.’ (Efeso 1:13, 14) Yehova ali na kupangesa sipilitu yendi ya kujela mu kukwasa aba baka-Kilistu bakulahele mpundu ngwabo nabangula. Ngeci, sipilitu ya kujela inapu “cishimbikiya” mukubakulahesa ngwabo  kulutwe bakayoya mwilu myaka yoshe keti hano hasi.—Tandeni 2 Koli 1:21, 22.

6. Bika byanapande kulinga muka-Kilistu wa kubwabesa mangana aye mwilu?

⁶ Kuma munu asa kuya mwilu, mwafwa lika banamubwabesa ndi? Embwe. Cili bene nakulahela ngwendi banamwangula kuya mwilu. Oloni napande kwanuka eci cinangulo: “Basamba bange, esekeni manene na nzili kupwisa kusana na kwangula ngwe byuma byeni bya myaka yoshe, omwo nga mulingamo, co kumukatundu kukukulahela kweni.” (2 Petu 1:10) Muka-Kilistu wa kubwabesa banamwangula nambe ngwetu banamusana kuya mwilu, oloni akatambula cikandelela cendi nga atwalelelaho kupwa wa kulongwa.—Fili 3:12-14; Heve 3:1; Kujo 2:10.

7. Bakubwabesa basa kuzibuka bati ngwabo banabasana mwilu?

⁷ Munu asa kuzibuka bati ngwendi banamwangula kukayoya mwilu? Cikumbululo tuciwana mu majwi asonekele Paulu kuli baka-Loma baje babasanene ngwabo ba kujela. Wabalekele ngwendi: ‘Sipilitu ije yanamyana Njambi kuyamipwisile mu bindungo ngeci mukale na lyoba, oloni sipilitu inamipwisa bana ba Njambi, co na nzili ya sipilitu tuli na kutambeka ngwetu, Tate. Tate. Sipilitu ikeyo ili na kwana bukaleho na sipilitu yetu ngwayo tu bana ba Njambi.’ (Rom. 1:7; 8:15, 16) Kwitila mu sipilitu ya kujela, Njambi ali na kulingisa bakubwabesa bazibuke ngwabo nabasana mwilu.—1 Tesa 2:12.

8. Mukanda wa 1 Yowano 2:20, 27, umwesa bati ngwawo baka-Kilistu ba kubwabesa kubesi kubandamena ngwabo banu babaleke ngwabo banababwabesa?

⁸ Yehova kesi kuseza baje banangula kuya mwilu muciluwaluwa embwe. (Tandeni 1 Yowano 2:20, 27.) Ngwe mwa banu boshe, baka-Kilistu ba kubwabesa nabo banapande kubalongesa kuli Yehova mu cikungulukilo. Oloni kukwesi munu napande kubaleka ngwendi banababwabesa. Yehova napangesa sipilitu ya kujela ije yakala na nzili yakama manene mukubamwesa mpundu ngwendi banapu bakubwabesa.

9. Kwesekesa na mukanda wa Efeso 1:18, nga munu banamubwabesa, bika bikatenguluka?

⁹ Bangamba ba Njambi babangi ano matangwa, kuli na kubakaluwila kutaba ngwabo cili bene munu banamwangula kuli Njambi. Eyo, kwasa kubakaluwila, mwafwa bakebo kubababwabesele. Njambi watangele banu ngwendi bayoye myaka yoshe hano hasi, keti mwilu embwe. (Kusha 1:28; Myaso 37:29) Oloni kuli bamo banangula Yehova ngwendi bakayoye mwilu. Ngeci nga nababwabesa, akatengulula lilabelelo lyabo na bisinganyeka byabo byoshe, co babandamena lika kukayoya mwilu.—Tandeni Efeso 1:18.

10. ‘Kusemuka lubali’ kulumbununa bika? (Taleni lalo majwi a kwinikila.)

¹⁰ Baka-Kilistu nga banababwabesa na sipilitu ya kujela, ‘basemuka lubali.’ d Yesu wamwesele ngwendi kwakukalu kulumbunwina munu uje kubabwabesele, mubakalizibila baje ‘banasemuka lubali,’ nambe ‘banasemuka ku sipilitu.’—Yowano 3:3-8.

11. Lumbununeni mubikatengulukila bisinganyeka bya munu nga banamubwabesa.

¹¹ Baka-Kilistu bakatengulula bati bisinganyeka byabo nga banababwabesa? Aba baka-Kilistu bakele na lilabelelo lya kuyoya hano hasi simbu kanda Yehova ababwabese. Babandamenene  kukamona Yehova mwakatundisa bubi bwoshe na kutengulula kano kaye kupwa paladaisi. Hamo bakele na kusinganyeka bya kukatambula babushoko bwabo nambe babusamba babo baje batsa. Oloni mubababwabesele, bisinganyeka byabo byatengulukile. Bika byatengulwile bisinganyeka byabo? Yehova ikeye wapangesele sipilitu yendi ya kujela mu kutengulula bisinganyeka byabo na lilabelelo lyabo. Kubasinganyekele ngwabo kuyoya hano hasi kwakubi. Co lalo kubatengulwile bisinganyeka byabo mwafwa ya kuyanda manene, nambe mwafwa ya kuliziba ngwabo nga bayoya myaka yoshe hano hasi co kubalikuu buyoye.

12. Kwesekesa na 1 Petulu 1:3, 4, bakubwabesa bakalizibi bati ha lilabelelo libali nalyo?

¹² Munu nga banamubwabesa nasa kuliziba ngwendi kapandele kutambula oku kubezika. Oloni azibuka mwamubwa ngwendi Yehova namwangula. Co abwahelela na kukandelela omwo asinganyeka bya lilabelelo lyendi lya kuyoya mwilu.—Tandeni 1 Petulu 1:3, 4.

13. Baka-Kilistu ba kubwabesa bakalizibi bati kuyoya hano hasi?

¹³ Kuma oku kulumbununa ngwabo bakubwabesa bazema kutsa ndi? Eci cihula bacikumbulwile kuli kapositolo Paulu. Wesekesele mibila yabo ku tenti co wendekele ngwendi: “Omwo tucili na kuyoya mu [tenti] ya hano hasi, tuli na kukemanga bene na kuyanda, kesi ngwe tushaka batutundisemo mu mubila wa hano hasi embwe, oloni tushaka batuzike na mubila wa mwilu, ngeci bene, cije ca kutsa [bacilehule ku mwonyo].” (2 Koli 5:4) Aba baka-Kilistu kubesi na kuliziba ngwabo banajuka kuyoya hano hasi, mukemwoni bashaka batse bwasi. Oloni bashaka kuyoya, co lalo bashaka kupangela Yehova hamo lika na binaanga byabo na babusamba babo. Kwoshe kwoshe kubali, simbu yoshe bali na kusinganyeka bya lilabelelo lyabo.—1 Koli 15:53; 2 Petu 1:4; 1 Yowa 3:2, 3; Kujo 20:6.

14. Bika bimwesa ngwabyo munu kubamubwabesele na sipilitu ya kujela?

¹⁴ Hamo kumuzibuka bwino ngweni banamibwabesa na sipilitu ya kujela. Nga kumuzibuka bwino, co singanyekeni ha bihula ebi: Mwashaka kupangela Yehova na mbunge yeni yoshe ndi? Muli na kuliziba ngweni muli na ntwima mu cipangi ca kwambulula ndi? Mwashaka kutanda Mbimbiliya na kulilongesa ‘byuma bya Njambi bya kuloba’ ndi? (1 Koli 2:10) Muli na kuliziba ngweni Yehova nabezikisa cipangi ceni ca kwambulula ndi? Muli na kuliziba ngweni muli na cipangi cakama ca kukwasa bakweni balilongese bya Yehova ndi? Kuma kuli bingila byabingi bimunalimwena bije bimwesa ngwabo Yehova namikwasa mu kuyoya kweni ndi? Nga mukumbulula ngweni eyo, kuma oku kumwesa ngwabo banamisana kuya mwilu ndi? Ebwe. Mwafwa bika? Mwafwa bangamba ba Njambi boshe mukemwo mubakalizibi, ipwe ba kubwabesa nambe embwe. Kwitila mu sipilitu yendi ya kujela, Yehova asa kwana nzili ku ngamba yendi woshe woshe, ipwe uje ali na lilabelelo lya kuya mwilu nambe lya kuyoya hano hasi. Nga kumuzibuka bwino kumuwila, co oku kuuhwasana kumwesa ngwabo kubamibwabesele. Baje banasana Njambi kubesi kuuhwasana. Bazibuka ngwabo banapu bakubwabesa.

15. Bika bitwendekela ngwetu keti boshe baje banatambula sipilitu ya Njambi banabangula kuya mwilu?

 ¹⁵ Mu Mbimbiliya muli banu babangi ba kulongwa baje batambwile sipilitu ya kujela, oloni kubakele na lilabelelo lya kuyoya mwilu. Cakumwenako, sipilitu ya kujela yatwamenenene Ndabiti. (1 Samwe 16:13) Sipilitu ya kujela yamukwasele azibisise byuma bya kuloba hali Yehova na kumutwamenena asoneke mitamba imo ya Mbimbiliya. (Mako 12:36) Nameme ngoco, kapositolo Petulu wendekele ngwendi Ndabiti ‘kaile mwilu.’ (Vili 2:34) Yowano muka-kumbwitika washulile na sipilitu ya kujela. (Luka 1:13-16) Yesu wendekele ngwendi kukwakele munu watubakanene Yowano, Oloni wendekele lalo ngwendi Yowano kesi ha banu baje baya mwilu. (Mateo 11:10, 11) Yehova wapangesele sipilitu yendi ya kujela mu kwana aba banalume nzili ya kupanga byuma bya kukomokesa, oloni kaipangesele mu kubalanya baye mwilu. Kuma oku kulumbununa ngwabo balongwele kamandondo mukemwo kubabangwile kuya mwilu ndi? Embwe. Yehova akabasangula, co bakayoya mu Palandaisi hano hasi.—Yowa 5:28, 29; Vili 24:15.

16. Bibezikiso muka bibanabandamena kukalikuwa bangamba ba Njambi babangi?

¹⁶ Bangamba ba Njambi babangi matangwa ano, kubesi na lilabelelo lya kukayoya mwilu. Ngwe mwa Abilahama, Sala, Ndabiti, Yowano muka-kumbwitika na bakwabo babangi ba kusañulu banabandamena kuyoya hano hasi omwo Bumwene bwa Njambi bukayula.—Heve 11:10.

17. Bihula muka bitukumbulula mu cilongesa cinatako?

¹⁷ Tunasa kukala na bihula, mwafwa bakubwabesa bamo tucili nabo. (Kujo 12:17) Tunasa kwihula ngwetu: Bakubwabesa banapande kulimona bati? Nga mu cikungulukilo ceni kuli umo ashangumuka kulya bifwisa ha Canukiso, co munapande kumwambata bati? Batico nga bakubwabesa bali na kulibwezelela, kuma munapande kuyayabala ndi? Ebi bihula tubikumbulula mu cilongesa cinatako.