AKO IRUẸMWI 5
Ma Gha Lele Uwa
“Ma hoo ne ima lele uwa, rhunmwuda ima họn wẹẹ Osanobua gu uwa rrọọ.”—ZẸK 8:23, NW.
IHUAN 26 Mẹ Ẹre Uwa Ru Ẹre Na
OLIKA ẸMWẸ ỌGHE AKO IRUẸMWI NA *
Emwa ni khian yin agbọn na (“ikpia igbe”) keghi ghee ẹre zẹvbe ukpamuyọmọ, ne iran na deba emwa na hannọ zẹ (“Ovbi e Ju”) ga e Jehova (Ghee okhuẹn 1-2)
1. De emwi ne Jehova wẹẹ ọ khian sunu vbe ẹghẹ ọghe ima?
VBE Jehova ghi guan kaan emwi nọ khian sunu vbe ẹghẹ ọghe ima, ọ keghi kha wẹẹ: “Ikpia igbe ni ke agbẹnvbo ughughan rre gha daeyi gbain ighẹ ukpọn ọghe Ovbi e Ju ọkpa, iran ghi tama rẹn wẹẹ: ‘Ma hoo ne ima lele uwa, rhunmwuda ima họn wẹẹ Osanobua gu uwa rrọọ.’” (Zẹk 8:23, NW) “Ovbi e Ju” ne ako na guan kaan keghi mudia ye ihe emwa ne Osanobua ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ zẹ. Iran na ẹre Baibol tiẹre “Izrẹl ọghe Osanobua.” (Gal 6:16, NW) “Ikpia igbe” ni rrọọ keghi mudia ye ihe emwa ni khian yin agbọn na vbe etẹbitẹ. Iran rẹnrẹn wẹẹ, e Jehova ẹre ọ zẹ emwa ni rrie ẹrinmwi, iran vbe rẹn wẹẹ, ukpamuyọmọ nọ ne iran na deba emwa na hannọ zẹ ga e Jehova.
2. De vbene “ikpia igbe” ne Baibol guan kaẹn ya “lele” emwa na hannọ zẹ hẹ?
2 Ẹmwata nọ wẹẹ, ma i khian sẹtin rẹn eni ọghe dọmwadẹ emwa na hannọ zẹ ni rre agbọn na vbe ẹdẹnẹrẹ, * sokpan emwa ni yaro yọ wẹẹ, te iran khian gha rre agbọn na vbe etẹbitẹ, gha sẹtin “lele” emwa na hannọ zẹ. Odẹ vbo? E Baibol khare wẹẹ, “ikpia igbe” gha “daeyi gbain ighẹ ukpọn ọghe Ovbi e Ju ọkpa, iran ghi tama rẹn wẹẹ: ‘Ma hoo ne ima lele uwa, rhunmwuda ima họn wẹẹ Osanobua gu uwa rrọọ.’” Ako evbagbẹn nọhuanrẹn na, guan kaan Ovbi e Ju ọkpa. Sokpan ẹmwẹ na loo ro mwa nọ re “uwa,” ya ima rẹn wẹẹ, ẹi re orhunmwu ọkpa kẹkan ẹre a guan kaan. Ọna rhiema wẹẹ, Ovbi e Ju ne ako na guan kaan mudia ye ihe emwa hia na hannọ zẹ. Emwa ni khian yin agbọn na vbe etẹbitẹ keghi deba emwa na hannọ zẹ ga e Jehova. Sokpan, iran i ghee emwa na hannọ zẹ zẹvbe ọkaolotu iran, rhunmwuda iran rẹnrẹn wẹẹ, Jesu ọkpa ọre Ọkaolotu ọghe iran.—Mat 23:10.
3. De inọta ne ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?
3 Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, emwa na hannọ zẹ ye gu ima rrọọ vbe ẹdẹnẹrẹ, ma sẹtin gha roro ẹre wẹẹ: (1) De aro nọ khẹke ne emwa na hannọ zẹ ya gha ghee egbe iran? (2) De obọ nọ khẹke ne ima ya gha mu emwa ni re vbe eka kevbe ni wọn vbe ayọn vbe Ugie Ayere? (3) Ọ khẹke nọ gha kpokpo ima vbe orhiọn, deghẹ emwa ni rri eka kevbe emwa ni wọn vbe ayọn vbe Ugie Ayere na gha muan yọ ra? Ma gha miẹn ewanniẹn ọghe avbe inọta na vbe ako iruẹmwi na.
DE ARO NỌ KHẸKE NE EMWA NA HANNỌ ZẸ YA GHA GHEE EGBE IRAN?
4. De ẹmwẹ ayobọsekhae nọ rre ebe 1 Kọrinti 11:27-29, nọ khẹke ne emwa na hannọ zẹ kọ ye orhiọn? Vbọzẹe?
4 Ọ khẹke ne emwa na hannọ zẹ kọe ye orhiọn, ẹmwẹ ayobọsekhae nọ rre ebe 1 Kọrinti 11:27-29. (Tie ẹre.) De vbene ọmwa na hannọ zẹ gha ya sẹtin re vbe eka, ra nọ wọn vbe ayọn “vbe odẹ nọ ma kei?” Adeghẹ ọmwa na hannọ zẹ na gha re vbe eka, ọ na vbe gha wọn vbe ayọn na ghae vbe Ugie Ayere, vbene ẹi na ya ilele ọghe Jehova ru emwi, ọni rhiema wẹẹ, te ọ wọn nene ayọn kevbe te ọ re vbe nene eka “vbe odẹ nọ ma kei.” (Hib 6:4-6; 10:26-29) Emwa na hannọ zẹ rẹnrẹn wẹẹ, deghẹ iran hoo nọ sẹ iran obọ ighẹ “utiemwẹ ne Osanobua lekpae Kristi Jesu tie” iran, te iran gha da imudiase ọghe iran yi ya sẹ ufomwẹ.—Fil 3:13-16.
5. De aro nọ khẹke ne emwa na hannọ zẹ ya gha ghee egbe iran?
5 E Jehova keghi loo orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ya ru iyobọ ne eguọmwadia ẹre, ne iran gha re emwa ni mu egbe rriotọ, ẹi re ni tọn egbe mu. (Ẹfis 4:1-3; Kọl 3:10, 12) Rhunmwuda ọni, emwa na hannọ zẹ i roro ẹre wẹẹ, iran maan sẹ emwa ọvbehe. Iran rẹnrẹn wẹẹ, orhiọn nọhuanrẹn ne Jehova rhie ne iran, ma sẹ ọghe eguọmwadia e Jehova nikẹre. Iran i roro ẹre wẹẹ, iran rẹn e Baibol sẹ emwa ọvbehe. Iran i vbe tama emwa ọvbehe wẹẹ Osanobua hannọ iran zẹ nẹ, rhunmwuda ọni, ọ khẹke ne iran suẹn gha re vbe eka, ra ne iran suẹn gha wọn vbe ayọn na ghae vbe Ugie Ayere. Nọghayayerriọ, iran rẹnrẹn wẹẹ e Jehova ọkpa ẹre ọ hannọ emwa ni khian deba e Kristi kha vbe ẹrinmwi.
6. Zẹvbe nọ rre ebe 1 Kọrinti 4:7, 8, de vbene ọ khẹke ne etẹn na hannọ zẹ ya gha yin?
6 Emwa na hannọ zẹ rẹnrẹn wẹẹ ukpamuyọmọ nọkhua nọ, ne Jehova na zẹ iran, ne iran deba e Kristi kha vbe ẹrinmwi, sokpan, iran i rhunmwuda ọni roro ẹre wẹẹ, te ọ khẹke ne emwa ọvbehe gha kpee ga iran. (Fil 2:2, 3) Iran vbe rẹn wẹẹ, ẹghẹ ne Jehova na ya orhiọn nọhuanrẹn zẹ iran, ọmwa ọvbehe ma rẹn vbekpa re. Rhunmwuda ọni, ẹi kpa iran odin deghẹ emwa ma rherhe yayi wẹẹ, ọkpa vbe usun emwa na hannọ zẹ ẹre iran ghi khin. E Baibol wẹẹ, deghẹ ọmwa na khama ima wẹẹ Osanobua mu ukpamuyọmọ ne kpataki ne irẹn, ne ima ghẹ wa rherhe yaeyi; emwa na hannọ zẹ wa vbe yi ọna ẹro. (Arhie 2:2) Etẹn na hannọ zẹ i yae wewe ma emwa ne iran rhirhi miẹn wẹẹ, e Jehova hannọ iran zẹ, ne emwa mieke na gha ya aro nọ ghaan ghee iran. Iran i vbe yae rhuọ ma ọmwa rhọkpa.—Tie 1 Kọrinti 4:7, 8.
7. De emwi nọ ma khẹke ne emwa na hannọ zẹ gha ru? Vbọzẹe?
7 Etẹn na hannọ zẹ i ghee ẹre wẹẹ, emwa vbene iran ye ọkpa, ẹre ọ khẹke ne iran gha gu muobọ, vbene a miẹn wẹẹ, te iran ghi mwẹ otu ọghe obọ iran. Iran i vbe si egbe iran koko, ne iran mieke na gha na iyẹn vbene Jehova ya hannọ iran zẹ hẹ, ra ne iran koko gha zanzan e Baibol kugbe. (Gal 1:15-17) Emwa na hannọ zẹ ghaa yin vberriọ, ighaegbe ghi do gha rre uwu iko. Te iran ghi vbe gbodan ghee orhiọn nọhuanrẹn vberriọ, rhunmwuda, orhiọn nọhuanrẹn ẹre ọ ru iyobọ ne eguọmwadia e Jehova ya gha mwẹ ọfunmwegbe kevbe akugbe.—Rom 16:17, 18.
DE OBỌ NỌ KHẸKE NE IMA YA GHA MU EMWA NA HANNỌ ZẸ?
Ọ ma khẹke ne ima gha ghee etẹn na hannọ zẹ, ra emwa ni su vbe otu ọghe Jehova gidi (Ghee okhuẹn 8) *
8. Vbọzẹe nọ ma na khẹke ne ima gha ghee etẹn na hannọ zẹ gidi? (Vbe ya ghee evba gbẹn ye ototọ kuẹi.)
8 De obọ nọ khẹke ne ima ya gha mu etẹn na hannọ zẹ? Ọ ma khẹke ne ima gha ghee ọmwa gidi, ọ gha khọnrẹn nọ gha re ọmwa na hannọ zẹ. (Mat 23:8-12) Ẹmwata nọ wẹẹ, e Baibol wẹẹ ne ima gha “ya egbe taa [ediọn ni rre uwu iko] vbe ẹmwẹ iyayi,” sokpan, ọ ma kha wẹẹ ne ima ya ọmwa rhọkpa khian ọkaolotu ima. (Hib 13:7) E Baibol vbe kha wẹẹ, emwa eso rrọọ nọ khẹke ne ima gha rhie ọghọ na ẹsẹsẹmwẹse. Sokpan ẹi re rhunmwuda wẹẹ, emwa na hannọ zẹ ẹre iran khin. Evbọzẹe nọ na khẹke na gha rhie ọghọ vbenian ne iran ọre wẹẹ, iran “winna iwinna esi” kevbe wẹẹ, iran winna “ẹsẹse vbe orhu ne a kpe kevbe emwi ne a ma emwa ẹre.” (1 Tim 5:17) Ma ghaa tian etẹn na hannọ zẹ gberra egbe, ra ma na do gha ghee iran gidi, ọ sẹtin ya ekhue gha mu iran. * Ẹi vbe re ọni ọkpa, iran sẹtin vbe suẹn gha tọn egbe mu. (Rom 12:3) Gha nọ vbuwe ima, nọ gha hoo nọ mu etiẹn e Kristi na hannọ zẹ ye egbe edanmwẹ vbenian?—Luk 17:2.
9. De vbene ima khian ya rhiẹre ma wẹẹ ima rhie ọghọ ne etẹn na hannọ zẹ?
9 De vbene ima khian ya rhiẹre ma wẹẹ, ma rhie ọghọ ne etẹn na hannọ zẹ? Ọ ma khẹke ne ima gha nọ iran vbene Jehova ya hannọ iran zẹ hẹ, rhunmwuda, ọ ma kaan ima. (1 Tẹs 4:11; 2 Tẹs 3:11) Ọ ma khẹke ne ima gha roro ẹre wẹẹ, egbọre, e Jehova vbe zẹ emwa eso vbuwe ẹgbẹe ọghe iran, ne iran deba e Kristi kha. Na gha rre usun emwa ni khian deba e Kristi kha, i re emwi na re vbe ukhu. E Jehova ẹre ọ hannọ ọmwa zẹ. (1 Tẹs 2:12) Ọ ma vbe khẹke ne ima gha nọ ọta eso ne ima rẹnrẹn wẹẹ, ọ gha si obalọ ye emwa ọvbehe egbe. Vbene ọta ye, ma gha rẹn ọtẹn nokpia na hannọ zẹ, ọ ma khẹke ne ima gha nọ ọvbokhan rẹn wẹẹ, ‘Vbọ ye ruẹ hẹ vbe ekhọe, ne ọdafẹn ruẹ i khian na gha gu ruẹ rre agbọn na vbe etẹbitẹ?’ Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, vbe agbọn ọgbọn nọ dee, e Jehova gha “gie ẹko vuọn” emwa hia.—Psm 145:16.
10. De ere ne ima gha miẹn vbọ deghẹ ima i na ghee emwa ọvbehe gidi?
10 Adeghẹ ima i ghee etẹn na hannọ zẹ gidi, ma tobọ ima gha vbe miẹn ere vbọ. Odẹ vbo? E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, etẹn eso na hannọ zẹ sẹtin mu imudiase ọghe iran fua. (Mat 25:10-12; 2 Pit 2:20, 21) Adeghẹ ima i ghee emwa ọvbehe gidi, ma i khian ya emwa nagbọn khian ọkaolotu ọghe ima, ọ gha khọnrẹn nọ gha re etẹn na hannọ zẹ, ra etẹn ni kpẹẹ nẹ vbe ugamwẹ e Jehova. (Jud 16) Ẹghẹ nii, deghẹ ọkpa vbuwe iran na ghi sẹ e Jehova rae, ọni i khian gbe orhiọn ye ima iwu, ra nọ vbe ya ima sẹ e Jehova rae.
Ọ KHẸKE NỌ GHA KPOKPO IMA VBE ORHIỌN, DEGHẸ EMWA NI RRI EKA KEVBE NI WỌN AYỌN VBE UGIE AYERE NA GHA MUAN YỌ RA?
11. De emwi ne ima gha sẹtin ta vbekpa olaba ọghe emwa ni rri eka kevbe ni wọn ayọn vbe Ugie Ayere?
11 Vbe ukpo nibun nọ gberra, olaba ọghe emwa ni rri eka kevbe ni wọn ayọn vbe Ugie Ayere kegha rriotọ yọ. Sokpan vbe okiekie na, te ọ ghi wa muan yọ vbe ukpo ukpo. Ọ khẹke ne ima gi ọna gha kpokpo ima vbe orhiọn ra? Hiehie. Gia ziro yan evbọzẹe nọ ma na khẹke ne ima gha kpokpo egbe ba ẹmwẹ ọna.
12. Vbọzẹe nọ ma na khẹke nọ gha kpokpo ima vbe orhiọn, deghẹ emwa ni rri eka kevbe ni wọn vbe ayọn vbe Ugie Ayere na gha muan yọ?
12 “Nọyaẹnmwa rẹn iran ni re ọghẹe.” (2 Tim 2:19) Emwa ni ka inu emwa ni rri eka kevbe ni wọn ayọn vbe Ugie Ayere, ma rẹn etẹn na gele hannọ zẹ. E Jehova ọkpa ẹre ọ rẹnrẹn. Rhunmwuda ọni, etẹn ni ka inu emwa ni rri eka kevbe ni wọn ayọn na ghae vbe Ugie Ayere, sẹtin ka emwa ne Jehova ma zẹ, ba etẹn na gele hannọ zẹ. Vbe igiemwi, eso ni te ka gha rri eka kevbe ni ka gha wọn ayọn vbe Ugie Ayere, i ghi ru vberriọ. Eso vbe rrọọ ni mwẹ emianmwẹ ẹrherhe, ni roro ẹre wẹẹ te iran khian ya deba e Kristi kha vbe ẹrinmwi. Vbene ẹmwata, ima ma wa rẹn inu emwa na hannọ zẹ ni ghi kẹ vbe agbọn na.
13. E Baibol tama ima inu emwa na hannọ zẹ ni khian ghi dekẹ vbe ẹghẹ ne orueghe nọkhua khian ya suẹn ra?
13 Te emwa na hannọ zẹ khian gha rre ehe ughughan vbe agbọn na vbe ẹghẹ ne Jesu khian ya rre do viọ iran kpa gha rrie ẹrinmwi. (Mat 24:31) E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, ibozẹghẹ ọghe emwa na hannọ zẹ ẹre ọ khian gha rre agbọn na vbe ẹghẹ okiekie ẹdẹ. (Arhie 12:17) Sokpan, e Baibol ma tama ima inu iran nọ khian ghi dekẹ vbe ẹghẹ ne orueghe nọkhua khian ya suẹn.
De emwi nọ khẹke ne ima ru deghẹ ọmwa na sirra ima rri eka, ọ na vbe wọn ayọn vbe Ugie Ayere? (Ghee okhuẹn 14)
14. Zẹvbe nọ rre ebe Rom 9:11, 16, de emwi nọ khẹke ne ima kọ ye orhiọn vbe nọ dekaan ẹghẹ ne Jehova ya zẹ emwa ni khian deba e Kristi kha?
14 E Jehova ẹre ọ tae, ẹghẹ nọ khian ya zẹ emwa ni khian gha rrie ẹrinmwi. (Rom 8:28-30) Vbe Jesu ghi rhiọ kpaegbe nẹ, Jehova keghi suẹn gha zẹ emwa ni khian deba Jesu kha vbe ẹrinmwi. Ọ khọ wẹẹ, emwa na hannọ zẹ, ẹre Ivbiotu e Kristi ọghe ẹmwata hia ni ghaa rrọọ vbe orre nokaro ghaa khin. Vbe orre nokaro ghi gberra nẹ, emwa okeke ẹre ọ ghi bun sẹ vbuwe iran ni ghaa kha wẹẹ, Ivbiotu e Kristi ẹre iran khin. Ọrheyerriọ, Ivbiotu e Kristi ọghe ẹmwata eso ye gha rrọọ vbuwe ẹghẹ na, ne Jehova hannọ zẹ. Te ibozẹghẹ ọghe Ivbiotu e Kristi na, yevbe ọka ni waan rẹn vbe ugbo ne irunmwu vuọẹn, ne Jesu guan kaẹn. (Mat 13:24-30) Vbe ẹghẹ okiekie ẹdẹ ne ima ye na, te Jehova ye zẹ emwa ni khian deba e Kristi kha. * Deghẹ Osanobua na kha wẹẹ, irẹn gha hannọ emwa eso zẹ, vbe ọ gha kẹ ekherhe ne agbọn na sẹ ufomwẹ, gha nọ vbuwe ima nọ gha sẹtin nọ Osanobua nọ re ẹzi ọghe ẹwaẹn, evbọ gu ru vberriọ? (Tie Rom 9:11, 16.) * Ọ ma khẹke ne ima yevbe avbe owinna ne Jesu guan kaan vbe erre nọ zẹ. Iran kegha vian, rhunmwuda obọ ne arowa iran ya mu emwa ni kiekie suẹn iwinna.—Mat 20:8-15.
15. Emwa hia ni khian deba e Kristi kha ẹre ọ rre usun “ọviẹn nọ gia mu ẹtin yan kevbe nọ fuẹro” ne ebe Matiu 24:45-47, NW guan kaan ra? Rhan otọ re.
15 Ẹi re emwa hia ni khian deba Jesu kha, ẹre ọ rre usun “ọviẹn nọ gia mu ẹtin yan kevbe nọ fuẹro.” (Tie Matiu 24:45-47, NW.) Zẹvbe nọ ghaa ye vbe orre nokaro, e Jehova kevbe Jesu keghi loo ibozẹghẹ etẹn ya rhie evbare orhiọn ne ọkhọngborrie emwa vbe ẹdẹnẹrẹ. Ibozẹghẹ Ivbiotu e Kristi na hannọ zẹ, ni ghaa rrọọ vbe orre nokaro ẹre Jehova loo ro ya gbẹn abọ ọghe Evbagbẹn Nọhuanrẹn Na Ya Urhuẹvbo E Grik Gbẹn. Vbe ẹdẹnẹrẹ, ibozẹghẹ ọghe etẹn na hannọ zẹ ẹre Jehova loo ya “rhie evbare ne [eguọmwadia ẹre] vbe ẹghẹ nọ kere.”
16. De emwi ne u miẹn ruẹ vbe ako iruẹmwi na?
16 De emwi ne ima miẹn ruẹ vbe ako iruẹmwi na? E Jehova tae nẹ wẹẹ, ọkhọngborrie emwa ẹre ọ khian gha rre agbọn na vbe etẹbitẹ, vbene ibozẹghẹ gha na deba e Kristi kha vbe ẹrinmwi. E Jehova hoo ne eguọmwadia ọghẹe hia, ke ni khian gha rre agbọn na kevbe ni khian gha rre ẹrinmwi, gha ya uhi ọghẹe ru emwi, ọ vbe hoo ne iran da imudiase ọghe iran yi ya sẹ ufomwẹ. Iran gha ru vberriọ, ẹre iran khian na miẹn afiangbe. Te ọ khẹke ne eguọmwadia e Jehova hia gha mu egbe rriotọ. Iran ghi gha ga e Jehova kugbe. Iran ghi vbe gha hia ne iran gha ru emwi nọ gha ya ọfunmwegbe gha rre iko. Zẹvbe ne ima ya sikẹ ufomwẹ ọghe agbọn dan na, te ọ khẹke ne ima hia ye gha ga e Jehova, ma ghi vbe gha lele Kristi khian zẹvbe “oghẹn ohuan ọkpa.”—Jọn 10:16.
^ okhuẹn 5 Vbe ukpo na, ẹdẹ Tiuzde, April 7 ẹre ima khian do Ugie Ayere ọghe uwu e Kristi. De aro nọ khẹke ne ima ya gha ghee emwa ni khian re vbe eka kevbe ni khian wọn vbe ayọn na khian ghae vbe Ugie Ayere na? Ọ khẹke nọ gha kpokpo ima vbe orhiọn, deghẹ emwa ni rri eka kevbe emwa ni wọn vbe ayọn vbe Ugie Ayere na gha muan yọ ra? Ako iruẹmwi na, nọ hẹnhẹn egbe yan Watchtower ọghe January 2016 gha rhie ewanniẹn ye avbe inọta na.
^ okhuẹn 2 Zẹvbe ne ebe Psalm 87:5, 6 rhiẹre ma, egbọre Osanobua gha gi ima rẹn eni emwa hia ni khian deba Jesu kha, vbọ gha sẹ ẹghẹ.—Rom 8:19.
^ okhuẹn 8 Ghee ẹkpẹti nọ mwẹ uhunmwuta nọ khare wẹẹ, “Love ‘Does Not Behave Indecently’” nọ ladian vbe The Watchtower ọghe January 2016.
^ okhuẹn 14 Ẹmwata nọ wẹẹ ebe Iwinna 2:33 gi ima rẹn wẹẹ, e Jehova keghi loo Jesu ya tue orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe yan emwa, sokpan, e Jehova tobọ re ẹre ọ zẹ emwa ni khian deba e Kristi kha.
^ okhuẹn 14 Adeghẹ u hoo ne u rẹn sayọ, ya ghee “Questions From Readers” nọ ladian vbe The Watchtower, ọghe May 1, 2007.
IHUAN 34 Te I Khian Gha Mwẹ Imudiase
^ okhuẹn 56 EMWI NE EFOTO NA DEMU: Ẹki a ma ghee ọmwa sẹ ọmwa ẹre nọ, deghẹ emwa na gha ma ga ọtẹn ne igiogbẹ ya zihe egbe kevbe ọvbokhan rẹn vbe asikoko, rhunmwuda iran hoo ne iran munọ iran efoto!
