1. ¿Ti Jyobaa ojts tnaskäjpxë tyunäˈäny jyatäˈänyëty mä ndiempëˈäjtëm?

MÄ TYÄˈÄDË tiempë diˈib ndukjukyˈäjtëm, duˈunë Jyobaa ojts tnaskäjpxë: “Ja nimäjkpë yetyëjk diˈib mä tukëˈëyë ayuk diˈib kyäjpxtëbë nax käjpn nyaygyëxtëyäˈänëdë, duˈun, mëk nyaygyëxtëyäˈänëdë mä ja yˈëxmuk tuˈugë judiyë, ets jyënäˈänäˈändë: Nëjkxandëbëts mët miitsëty, mët ko tëts nmëdowdë ko Dios yajpääty mët miitsëty” (Zac. 8:23). Tyäˈädë “judiyë”, yëˈë yajmaytyaktëp pënaty të yajwinˈixtë mëdë espiritë santë, nanduˈun yaˈixyˈattë extëmë “Diosë jyaˈay” (Gal. 6:16). Ja “nimäjkpë yetyëjk”, yëˈë yˈandijpy pënaty jukyˈatandëp yä Naxwiiny winë xëëw winë tiempë. Yëˈëjëty, nyijäˈäwëdëp ko Jyobaa yëˈë të twinˈixy pënaty nëjkxandëp tsäjpotm ets myëjjäˈäw kyunuˈkxyjyäˈäwëdëp ko tuˈugyë mëët tmëdundë.

2. ¿Wiˈixtsoo ja nimäjkpë yetyëjk tpanëjkxtë pënaty të yajwinˈixtë nyëjkxäˈändë tsäjpotm?

² Ninuˈun njukyˈatäˈänëm yä Naxwiiny, mbäät nbanëjkxëm pënaty të yajwinˈixtë jyukyˈatäˈändë tsäjpotm, oy tyam nganijawëtyaˈayëm tijaty txëwˈattë. * ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëm? Biiblyë jyënaˈany ko ja “nimäjkpë yetyëjk” mëk nyaygyëxtëyäˈänëdë “mä ja yˈëxmuk tuˈugë judiyë” ets jyënäˈänäˈändë: “Nëjkxandëbëts mët miitsëty, mët ko tëts nmëdowdë ko Dios yajpääty mët miitsëty”. Mä tyäˈädë bersikulo yajmaytyaˈaky tuˈugë judiyë, per ja nimäjkpë yetyëjk duˈun myëgäjpxëdë extëmxyëp nyimayˈattë ko yˈanëˈëmxëdë “miitsëty”. Tyäˈädë yëˈë xytyukˈijxëm ko ja “judiyë”  kyaj yëˈë tmaytyäˈägäˈäny tuˈugë jäˈäy, yëˈë duˈun myaytyäˈägaampy tuk grupë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm. Pënaty jukyˈatandëp yä Naxwiiny myëduundëbë Jyobaa tuˈugyë mët yëˈëjëty. Per kyaj tˈixtë extëmxyëp twintsënˈattë, pes nyijäˈäwëdëp ko yëˈëyë Wyintsënˈäjttëbë Jesus (Mat. 23:10).

3. ¿Tijaty nˈatsoowëmbitäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?

³ Taanëm yˈakwëˈëmdë yä Naxwiiny pënaty nëjkxandëp tsäjpotm. Pääty mbäädë net nääk nyayajtëwëdë: ¿Wiˈix mbäät këˈëm nyayˈixëdë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm? ¿Wiˈix mbäät nˈijxëm ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyaapy ja tsäjpkaaky ets yˈukypy ja binë mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëëw? ¿Ets mbäädëdaa nmëmäˈäy nmëdäjëm ko tuˈuk tuˈugë jëmëjt niˈigyë nyimayëdë pënaty kyaaytyëbë tsäjpkaaky ets yˈuktëbë binë? Mä tyäˈädë artikulo nˈatsoowëmbitäˈänëm.

4. ¿Ti käjpxwijën miimp mä 1 Korintʉ 11:27-29 diˈib mbäät tˈijxkuk tjaygyukëdë pënaty të yajwinˈixtë parë nyëjkxtët tsäjpotm, ets tiko?

⁴ Mä 1 Korintʉ 11:27-29 jap myinyë käjpxwijën diˈib mbäät tˈijxkuk tjaygyukëdë pënaty të yajwinˈixtë parë nyëjkxtët tsäjpotm (käjpx). ¿Wiˈix mbäät tuˈugë Dios mëduumbë diˈib të yajwoy tsäjpotm dyajtëgoyë mayˈäjt wintsëˈkën ko tkayët ja tsäjpkaaky ets tˈuugët ja binë mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëëw? Ko kyaj  jyukyˈatët extëmë Jyobaa niˈanaˈamë (Eb. 6:4-6; 10:26-29). Pënaty të yajwinˈixtë, nyijäˈäwëdëp ko tsojkëp xëmë tmëmëdowdëdë Dios pën yˈaxäjëyandëp ja kyumäˈäyën jam tsäjpotm mët yëˈëgyëjxmë Jesus (Filip. 3:13-16).

5. ¿Wiˈix mbäät këˈëm nyayˈixëdë pënaty të yajwinˈixtë nyëjkxäˈändë tsäjpotm?

⁵ Diosë myëjääw pyudëjkëp tuˈugë jäˈäy parë yˈitët yujy tudaˈaky ets kyaj parë niˈigyë tyuktëkëdët ja mëjˈat këjxmˈat (Éfes. 4:1-3; Kol. 3:10, 12). Pääty, pënaty nëjkxandëp tsäjpotm kyaj wyinmaytyë ko nipën kyaduˈunëty extëm yëˈëjëty. Nyijäˈäwëdëp ko Jyobaa kyaj yëˈë mas niˈigyë myoˈoyëdë yˈespiritë santë ets kyaj dyuˈunëty ja wiinkpë Dios mëduumbëty. Nan kyaj wyinmaytyë ko mas niˈigyë tjaygyukëdë ja tëyˈäjtën diˈib yajpatp mä Biiblyë ets kyaj dyuˈunëtyë wiink jäˈäy. Ets ninäˈä pën tkaˈˈanëëmëdët: “Mijts nan të myajwinˈixy parë mnëjkxët tsäjpotm, oyxyëp ko xykyayë tsäjpkaaky ets xyˈuugyë binë mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëëw”. Niˈigyë nyaybyëjtäˈägëdë yujy tudaˈaky ets tˈëxkaptë ko yëˈëyë Jyobaa diˈib patëp twowët tuˈugë jäˈäy parë nyëjkxët tsäjpotm.

6. Extëm jyënaˈanyë 1 Korintʉ 4:7, 8, ¿wiˈix mbäät jyaˈayˈattë pënaty të yajwinˈixtë nyëjkxäˈändë tsäjpotm?

⁶ Pënaty nëjkxandëp tsäjpotm myëjjäˈäwëdëp ko jam të yajwowdë, per kyaj tˈawixtë etsë net nyajmëjpëtsëˈëmëm (Filip. 2:2, 3). Nan nyijäˈäwëdëp ko Jyobaa wyinˈijxëdë, kyaj niˈamukë jäˈäy ttuknijäˈäwë. Pääty kyaj wiˈix nyayjyawëty ko pën tkamëbëkäˈänët ko yëˈë të jyantsy yajwoy. Biiblyë xytyukniˈˈijxëm parë kyaj netyë nmëbëjkëm ko pën jyënäˈänët ko të Jyobaa mëjwiin kajaa tyuunkmoˈoyëty (Diˈibʉ Jat. 2:2). Ets ko pën tim ogäˈän tˈixyˈattë, nan kyaj ttukmëtmaytyäˈäktë ko jam nyëjkxäˈändë tsäjpotm. ¿Tiko? Yëˈko kyaj nyayajmëjpëtsëmäˈänëdë. Ets ninäˈä tkatukmëj tkatukpäädëdë ko nyëjkxäˈändë tsäjpotm (käjpxë 1 Korintʉ 4:7, 8).

7. ¿Ti kyaj ttundë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm, ets tiko?

⁷ Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm kyaj yëˈëyë mëët yajpäädäˈändë pënaty nanduˈun nëjkxandëp tsäjpotm, extëmxyëp tmëdattë abëkyë gryupë. Nan kyaj ak yëˈë tyuˈukmukäˈändë parë tnigäjpxäˈän tnimaytyäˈägäˈändë ko të yajwowdë tsäjpotm o parë ak yëˈëyë tˈëxpëkäˈändë Biiblyë (Gal. 1:15-17). Pes ko duˈun yˈadëˈëtstët, mbäät dyajnaywyäˈkxëdë ja myëguˈuktëjk, ets kyaj nety tpanëjkxtë extëmë Diosë myëjääw tyuˈumoˈoyëdë, diˈib tuump parë Diosë kyäjpn yˈitët tuˈugyë ets agujk jotkujk (Rom. 16:17, 18).

8. ¿Tiko mbäät nnaygyuentˈäjtëm mä wiˈix nˈijxëmë nmëguˈukˈäjtëm diˈib nëjkxandëp tsäjpotm? (Ix nanduˈunë notë).

⁸ ¿Wiˈix mbäät njäˈäyˈäjtëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm diˈib nëjkxandëp tsäjpotm? Kyaj yˈoyëty nëgoo ndimˈyajnäjxëm mëj tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm oyxyëp tyim yëˈëˈäjtpë diˈib nëjkxandëp  tsäjpotm (Mat. 23:8-12). Ko Biiblyë tmaytyaˈagyë mëjjäˈäytyëjk, duˈun jyënaˈany: “Niˈˈijxtuˈuttë ja myëbëjkën”, per kyaj xyˈanmäˈäyëm etsë net nwintsënˈäjtëm tuˈugë naxwinyëdë jäˈäy (Heb. 13:7, TNM). Tëyˈäjtën ko Biiblyë jyënaˈany ko näägë Dios mëduumbë “patëp ja wintsëˈkën”, per kyaj mët ko të yajwinˈixtë parë nyëjkxtët tsäjpotm, yëˈë duˈun mët ko yajxon ttuˈumoˈoytyë “mäjatyë mëbëjkpëtëjk nyaymyukëdë” ets mët ko tyundë mëk mä kyäjpxwäˈkxtë etsë “jäˈäy ttukˈixtë ja Diosë yˈayuk” (1 Tim. 5:17). Pën nëgooyë nmëjkuˈëˈëw nmëjkugäjpxënë, mbäät tëgatsy nyajnayjyäˈäwëm * o mbäät axtë tyuktëkëdë mëjˈat këjxmˈat (Rom. 12:3). ¿Ets këdii kyaj ndunäˈänëm tii diˈib mbäät yajtëgoyëty mëjwiin kajaa tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib nëjkxäämp tsäjpotm? (Luk. 17:2).

9. ¿Wiˈix mbäät nyaˈijxëm ko nwintsëˈkëm pënatyë Jyobaa të twinˈixy?

⁹ ¿Wiˈix mbäät nyaˈijxëm ko nwintsëˈkëm pënatyë Jyobaa të twinˈixy? Ko kyaj nyajtëˈëw nyajtudakëm wiˈix tpëjktë kuentë ko yajwinˈijxtë. Ëtsäjtëm kyaj xypyat xynyitëjkëm nnijäˈäwëmë tyäˈädë, yëˈëyë nyijäˈäwëdëbë nmëguˈukˈäjtëm (1 Tim. 5:13; 2 Tes. 3:11). Nan kyaj mbäät nwinmäˈäyëm ko ja myëmëjjäˈäy o ja kyudëjk, ja tyääk tyeety o ja jyiiky myëguˈuk nan të yajwinˈixtë parë nyëjkxtët tsäjpotm. Pes ko pën yajwoy parë nyëjkxët tsäjpotm kyaj nnaytyukninäjxëm; Dios yëˈë diˈib wyoopy ja jäˈäy (1 Tes. 2:12). Nan kyaj tijaty nyajtëˈëwëm diˈib axëëk yajnayjawëdëp. Extëm nˈokpëjtakëm, ninäˈä ngayajtëˈëwëm ja kyudëjk wiˈix nyayjyawëty ko kyaj nyekyyajpäädäˈäny mët ja myëmëjjäˈäy ko nety të jyëmbityë tyäˈädë Naxwinyëdë jantsy tsuj. Pes ijtëm seguurë ko mä ja lugäärë tsujpë, Jyobaa xymyoˈoyäˈänëm tukëˈëyë diˈib ntsojkënyëˈäjtëm (Sal. 145:16).

10. ¿Tiko kyaj yˈoyëty nyajmëjpëtsëˈëmëm tuˈugë jäˈäy?

¹⁰ Ko kyaj nyajnäjxëm jantsy mëj pënaty nëjkxandëp tsäjpotm, ta nanduˈun ëtsäjtëm nnaygyuwäˈänëm. ¿Wiˈix? Biiblyë jyënaˈany ko mbäät näägë Dios mëduumbë diˈib nëjkxandëp tsäjpotm tmastuˈuttë Dios (Mat. 25:10-12; 2 Peed. 2:20, 21). Per pën kyaj nyajmëjpëtsëˈëmëmë nmëguˈukˈäjtëm, ta ninäˈä ngapanëjkxëmë naxwinyëdë jäˈäy, oy jyatimˈyëˈëˈäjtpë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm, diˈib kanäk jëmëjt kujk tmëduunëdë Jyobaa ets diˈib oypyënëty ixyˈäjtëdëp (Jud. 16, TNM). Ets oyë tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm tmastuˈuttëdë Jyobaa o ja kyäjpn, ëtsäjtëm kyaj nëjkx nyajtëgoˈoyëmë mëbëjkën ets ni nëjkx ngamastutëmë Jyobaa.

11. ¿Ti tuun jäjtëp koogoo yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëëw?

¹¹ Të yˈity, niˈigyë nyiwaanëdë pënaty kyaaytyëbë tsäjpkaaky ets yˈuktëbë binë mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëëw. Per myajtsk jëmëjt tyëgëk jëmëjtëp, niˈigyë nyimayëdë. ¿Mbäädëdaa nmëmäˈäy nmëdäjëm? Kyaj, min nˈokˈijxëm kanäk pëky tiko kyaj mbäät nmëmäˈäy nmëdäjëm.

12. ¿Tiko kyaj mbäät nmëmäˈäy nmëdäjëm ko niˈigyë nyimayëdë pënaty kyaaytyëbë tsäjpkaaky ets yˈuktëbë binë?

¹² Jyobaa “yˈixyˈajtypy diˈibë yëˈë jyaˈäjtypy” (2 Tim. 2:19). Yëˈë nyijäˈäwëp pënatyën të tjantsy wyinˈixy parë nyëjkxtët tsäjpotm, per ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib kyujäˈäyëdëp pënaty kyaaytyëbë tsäjpkaaky ets yˈuktëbë binë mä yajjamyetsyë Jesusë yˈoˈkën xëëw, kyaj tnijawëdë. Pääty ko yaˈˈawijtsmujktääynyë, yajkumaytsyoˈowëdëp pënaty winmääytyëp ko nyëjkxäˈändë tsäjpotm, per kyaj tyëyˈäjtënëty. Näägë nmëguˈukˈäjtëm diˈib ijty kyaaytyëp ja tsäjpkaaky ets yˈuktëp ja binë, tyam kyaj duˈun tnekytyundë. Nan taa wiinkpë diˈib mäˈädë jyot kyëbäjk ets wyinmaytyë ko jam yˈanaˈamäˈändë tsäjpotm  mëdë Jesus. Pääty, kyaj yajxon yajnijawë nuˈunën yˈakwëˈëmdë yä Naxwiiny pënaty nëjkxandëp tsäjpotm.

13. ¿Nyigajpxypyëdaa Biiblyë ninäägë nety yˈakwëˈëmdë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm ko tsyondäˈägët ja mëj ayoˈon?

¹³ Taanëmë nety yajpäättë yä Naxwiiny pënaty nëjkxandëp tsäjpotm ko Jesus nyiminëdët (Mat. 24:31). Biiblyë jyënaˈany ko mä ja tiempë jyëjpkëxanë, akˈyajpäädandëp niwaanë yä Naxwiiny pënaty nëjkxandëp tsäjpotm (Diˈibʉ Jat. 12:17). Per kyaj tnigajpxy ninäägë nety yˈakwëˈëmdë ko tsyondäˈägët ja mëj ayoˈon.

14. ¿Ti xytyukniˈˈijxëmë 2 Timotee 1:9 mä wiˈix yajwinˈixtë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm?

¹⁴ Jyobaa yëˈë nyijäˈäwëp näˈä twinˈixy pënaty nëjkxäämp tsäjpotm (Rom. 8:28-30). Ko Jesus jyukypyejky, ta Jyobaa ogäˈän twinˈijxtsondakyë naxwinyëdë jäˈäy parë nyëjkxtët tsäjpotm. Mä primer siiglë, waˈan niˈamukë pënaty pyanëjkxtë Jesus ak jamë nety të yajwinˈixtë parë nyëjkxtët tsäjpotm. Per ko nyajxy kanäk mëgoˈpx jëmëjt, nimay diˈibë nety naynyigäjpxëdëp ko tpanëjkxtë Jesus nëgoobë nety duˈun nyayajnaxëdë. Perë Jyobaa ojts twinˈixy ja niwaanëbë Dios mëduumbëty parë nyëjkxtët tsäjpotm diˈibë nety jyantsy pyanëjkxtëbë Jesus. Yëˈëjëty duˈun nyäjxtë extëm ja triigë diˈibë Jesus myaytyak ko yˈayoonmukäˈäny mët ja axëkˈujts (Mat. 13:24-30). Desde 1914, Jyobaa duˈunyëm twinˈixy pënaty nëjkxandëp tsäjpotm diˈib yajkumaytsyoˈowëdëp mä 144,000. * Pääty, pënë Jyobaa yˈakwinˈijxypy pënaty nëjkxandëp tsäjpotm mä tyim jäˈtanë ja kutëgoˈoyën, ¿pënën ëtsäjtëm parë nˈëxˈyoˈoy nbayoˈoyëm ti yëˈë tyuumpy? (käjpxë 2 Timotee 1:9). * Kyaj duˈun  njäˈäyˈatäˈänëm extëm ja tuumbëtëjk diˈibë Jesus myaytyak mä tuˈugë ijxpajtën. Yëˈëjëty, nyibëdëˈktë ja diˈibë nety nyiwintsënˈäjtypy ja uubës kam ko tuknax kyayajmëjuuytyë mët ja diˈib ok tëjkëdë tuumbë (Mat. 20:8-15).

15. Extëm jyënaˈanyë Matewʉ 24:45-47, ¿tiko njënäˈänëm ko kyaj niˈamukë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm yajtijtë ja “tuumbë diˈib kuwijy”?

¹⁵ Kyaj niˈamukë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm yajtijtë ja “tuumbë diˈib kuwijy” (käjpxë Matewʉ 24:45-47). Jyobaa mëdë Jesus jeˈeyë tyam dyajtundë niwaanë jäˈäy parë dyajkay dyaˈuuktë ja mayjyaˈay, duˈun extëm ttuuny mä primer siiglë. Mä tadë tiempë, jeˈeyë dyajtuuny niwaanë pënaty nëjkxandëp tsäjpotm parë tjääytyë Escrituras Griegas Cristianas. Ets tyam, nan jeˈeyë niwaanë diˈib nyikëjxmˈäjttëp ja tuunk parë tmoˈoytyë kyaˈay yˈukën ja Diosë kyäjpn mä meerë dyajtëgoyˈattë.

16. ¿Tijaty të xyjaty mä tyäˈädë artikulo?

¹⁶ Min nˈokninäjxëm diˈib të njäjtëm mä tyäˈädë artikulo. Të nˈijxëm ko Jyobaa të ttuknibëjtäägë parë ja tëgoy myayjyaˈay jyukyˈattët yä Naxwiiny ets ja niwaanëbë tmoˈoyaˈanyë jukyˈäjtën jam tsäjpotm parë mëdë Jesus yˈanaˈamdët. Dios kyumayaampy niˈamukë pënaty mëduunëdëp, duˈun ja “judiyë” ets “ja nimäjkpë yetyëjk”, ets tˈanëëmëdë niˈamukë parë tmëmëdowdët ja ley diˈib yajkypy ets parë xëmë myëdunëdët. Nanduˈun tˈanëëmëdë ko tsojkëp niˈamukë yˈittët yuunk naxypy ets tuˈugyë myëdunëdët. Ets ko nan tsojkëp ttundëdë mëjääw parë dyajjapˈattëdë tuˈugyëˈäjtën mä ja tuˈukmujkën. Tuˈuk tuˈugë xëëw, niˈigyë wyingoonˈadëtsnë ja kutëgoˈoyën, pääty, nˈokmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa ets nˈokpanëjkxëm tuˈugyë ja Jesus mët ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib nëjkxandëp tsäjpotm (Fwank 10:16).