1. Ko e heigoa ne talahau e Iehova to tupu he magahala ha tautolu?

KUA talahau tuai e Iehova hagaao ke he magahala ha tautolu: “To toto atu ai he tau tagata tokohogofulu he tau vagahau oti he tau motu kehe; to toto atu ai e lautolu e kala tapulu he tagata Iuta mo e pehe atu, To o a [m]autolu mo mutolu; ha kua logona e mautolu ha ha ia mutolu e Atua.” (Saka. 8:23) Ne hukui he “tagata Iuta” a lautolu ne fakauku he Atua aki e agaaga tapu. Fakahigoa foki a lautolu ko “Isaraela he Atua.” (Kala. 6:16) Ko e “tau tagata tokohogofulu” ne hukui a lautolu ne moua e amaamanakiaga ke momoui tukulagi he lalolagi. Iloa e lautolu kua fakamonuina e Iehova e matakau nei ne fakauku ti logona hifo ko e lilifu ke tapuaki ki a Ia fakalataha mo lautolu.

2. Maeke fēfē e “tau tagata tokohogofulu” ke “o” mo lautolu ne fakauku?

² Pete kua nakai maeke ke iloa e tau higoa oti ha lautolu ne fakauku kua haia he lalolagi mogonei, * ko lautolu kua amaamanaki ke momoui he lalolagi ka “o” mo lautolu ne fakauku. Fēfē? Pehē e Tohi Tapu ko e “tau tagata tokohogofulu” to “toto atu ai e lautolu e kala tapulu he tagata Iuta mo e pehe atu, To o a [m]autolu mo mutolu; ha kua logona e mautolu ha ha ia mutolu e Atua.” Totoku he kupu he Tohi Tapu taha e tagata Iuta. Ka ko e kupu “mutolu” mo e “ia mutolu” kua hagaao ke he tokologa e tagata ka e nakai tokotaha. Kakano e mena nei ko e tagata Iuta nei ne nakai ko e taha e tagata ka kua  hukui e matakau katoa ha lautolu ne fakauku. Ko lautolu ne nakai fakauku kua fekafekau ki a Iehova fakalataha mo lautolu ne fakauku. Ka e nakai onoono a lautolu ki a lautolu ne fakauku ko e tau takitaki ha lautolu, ha kua mailoga ko Iesu e Takitaki.​—Mata. 23:10.

3. Ko e heigoa e tau hūhū ka tali he vala tala nei?

³ Ha kua haia agaia e tau Kerisiano fakauku mo e tau tagata he Atua mogonei, falu ne liga manamanatu: (1) Lata fēfē a lautolu ne fakauku ke manamanatu hagaao ki a lautolu? (2) Lata fēfē ke taute atu ki a lautolu kua kai e falaoa mo e inu e uaina he Fakamanatuaga? (3) Lata kia a tautolu ke tupetupe ka hake e numera ha lautolu kua kai mo e inu? To tali he vala tala nei e tau hūhū ia.

4. Ko e heigoa e hatakiaga ia 1 Korinito 11:27-29 kua lata a lautolu ne fakauku ke manamanatu fakahokulo ki ai, mo e ko e ha?

⁴ Kua lata a lautolu ne fakauku ke manamanatu fakahokulo ke he hatakiaga ne moua he 1 Korinito 11:27-29. (Totou.) Liga maeke fēfē a ia ne fakauku ke kai mo e inu ka e “nakai lata” he Fakamanatuaga? To taute pihia e ia kaeke ke kai e falaoa mo e inu e uaina ka e nakai moui fakatatau ke he tau puhala  tututonu ha Iehova. (Hepe. 6:4-6; 10:26-29) Mailoga e lautolu ne fakauku kua lata a lautolu ke tumau e fakamooli kaeke kua manako a lautolu ke moua e “palepale ne ui mai ai e Atua mai luga . . . ha ia Keriso Iesu.”​—Filipi 3:13-16.

5. Lata ke fēfē e logonaaga he tau Kerisiano fakauku hagaao ki a lautolu ni?

⁵ Lagomatai he agaaga tapu ha Iehova e tau fekafekau haana ke loto fakatokolalo ka e nakai fakatokoluga. (Efeso 4:1-3; Kolo. 3:10, 12) Ti nakai manamanatu a lautolu ne fakauku kua mua hake a lautolu ke he falu. Iloa e lautolu kua nakai foaki noa ni e Iehova e lahi he agaaga tapu ki a lautolu kua fakauku ka e nakai pihia ke he falu fekafekau haana. Nakai logona hifo e lautolu kua hokulo atu e maama ha lautolu ke he tau kupu mooli he Tohi Tapu ke he falu tagata foki. Ti nakai tala age foki a lautolu ke he ha tagata kua fakauku tuai e tagata ia mo e kua lata a ia ke kamata ke kai mo e inu he Fakamanatuaga. Ka e loto fakatokolalo a lautolu mo e talahau ko Iehova hokoia kua uiina e tau tagata ke o hake ke he lagi.

6. Ia 1 Korinito 4:7, 8, lata ke fēfē e mahani he tau Kerisiano fakauku hagaao ki a lautolu?

⁶ Pete kua logona hifo e lautolu ne fakauku ko e lilifu ke uiina ke o hake ke he lagi, ne nakai amanaki a lautolu ke he falu ke taute a lautolu he puhala pauaki. (Filipi 2:2, 3) Iloa foki e lautolu he mogo ne fakauku e Iehova a lautolu, ne nakai fakailoa ai e Ia ke he ha tagata. Ti nakai ofo e tagata ne fakauku ka nakai talitonu mogoia he falu kua fakauku a ia. Mailoga e ia kua talahau he Tohi Tapu ki a tautolu ke nakai mafiti ke talia e taha tagata kua pehē kua foaki he Atua ki a ia e matagahua uho. (Fakakite. 2:2) Ha kua nakai amanaki e Kerisiano fakauku ke he falu ke hagaaki lahi mahaki ki a ia, to nakai tala age e ia ki a lautolu ne feleveia laia e ia kua fakauku a ia. To nakai palau foki a ia ke he falu hagaao ke he mena nei.​—Totou 1 Korinito 4:7, 8.

7. Ko e heigoa ha lautolu kua fakauku kua kalo kehe ke taute, mo e ko e ha?

⁷ Nakai logona hifo he tau Kerisiano fakauku kua lata ia lautolu ke fai magaaho ni mo e falu ne fakauku, ke tuga ko lautolu ko e tau tagata he matakau pauaki. Nakai kumi a lautolu ke he falu ne fakauku he amanaki ke tutala hagaao ke he fakaukuaga ha lautolu po ke fakatū e tau matakau ni ha lautolu ke fakaako e Tohi Tapu. (Kala. 1:15-17) To nakai kaufakalataha e fakapotopotoaga kaeke ke taute e lautolu ne fakauku e tau mena ia. Ti totoko atu a lautolu ke he agaaga tapu ne lagomatai e tau tagata he Atua ke moua e mafola mo e kaufakalataha.​—Roma 16:17, 18.

8. Ko e ha kua lata ia tautolu ke fakaeneene ke he puhala kua fehagai ki a lautolu kua kai e falaoa mo e inu e uaina he Fakamanatuaga? (Kikite foki e matahui tala.)

⁸ Lata ke fehagai fēfē a tautolu ke he tau matakainaga fakauku? Kua nakai hako ke nava lahi mahaki e tagata, pete ko e matakainaga fakauku he Keriso a ia. (Mata. 23:8-12) He tutala e Tohi Tapu hagaao ke he tau motua, ne fakamalolō ki a tautolu ke ‘fifitaki ha lautolu a tua’ ka e nakai talahau ai ki a tautolu kua maeke ia tautolu ke eke ha tagata mo takitaki ha tautolu. (Hepe. 13:7) Mooli kua talahau he Tohi Tapu ko e falu ne “lata mo e lilifu kua lafi ua.” Kakano ha kua “pule fakamitaki” mo e “gahua ke he kupu katoa mo e fakaako atu” a lautolu, nakai ha kua fakauku a lautolu. (1 Timo. 5:17) Ka fakakite e tautolu e fakahekeaga mo e hagaaki lahi mahaki ki a lautolu ne fakauku, to fakafuafua kelea e tautolu a lautolu. * Po ke mua atu e kelea, maeke a tautolu ke fakatupu a lautolu ke fakaikaluga. (Roma 12:3) Nakai fai ia tautolu kua manako ke taute ha mena ne liga fakatupu taha he tau matakainaga fakauku he Keriso ke taute ha hehē kelea lahi pihia!​—Luka 17:2.

9. Maeke fēfē a tautolu ke fakakite kua fakalilifu e tautolu e tau Kerisiano fakauku?

⁹ Maeke fēfē a tautolu ke fakakite kua fakalilifu e tautolu a lautolu kua fakauku e Iehova? To nakai hūhū a tautolu ki a lautolu ke he puhala ne fakauku a lautolu. Ko e mena fakatagata anei, ti nakai ha ha ia tautolu e tonuhia ke iloa. (1 Tesa. 4:11; 2 Tesa. 3:11) Ti nakai lata ia tautolu ke manatu kua fakauku foki ha lautolu a taane po ke hoana, ha lautolu a tau matua, po ke falu tagata he magafaoa. Nakai moua he tagata e amaamanakiaga haana ke he lagi mai he magafaoa haana. Moua e ia mai he Atua. (1 Tesa. 2:12) Kalo kehe foki a tautolu he hūhū e tau hūhū ka fakamamahi e falu. Ma e fakatai, to nakai hūhū e tautolu ke he hoana he matakainaga taane fakauku e logonaaga haana hagaao ke he moui tukulagi he lalolagi ne kua nakai fakalataha mo e taane haana. Mole ia to maeke a tautolu ke iloa tonu, he lalolagi foou ko Iehova ka “fakamakona e manako he tau mena momoui oti.”​—Sala. 145:16.

10. Puipui fēfē e tautolu a tautolu kaeke ke kalo kehe a tautolu he ‘nava ke he tau tagata’?

¹⁰ Ka nakai fehagai a tautolu mo lautolu ne fakauku ke mua atu e aoga ke he falu, kua puipui foki e tautolu a tautolu. Fēfē? Talahau he Tohi Tapu ki a tautolu to fai ia lautolu ne fakauku ka nakai tumau e mahani fakamooli. (Mata. 25:10-12; 2 Pete. 2:20, 21) Kaeke ke kalo kehe a tautolu he ‘nava ke he tau tagata,’ to nakai muitua e tautolu e falu, pihia foki a lautolu ne fakauku po ke talahaua po ko lautolu ne kua leva e fekafekau ki a Iehova. (Iuta 16) Ka nakai mahani fakamooli mogoia a lautolu po ke toka e fakapotopotoaga, to nakai galo e tua ha tautolu ki a Iehova po ke oti e fekafekauaga ki a Ia.

11. Ko e heigoa e mena kua tupu ke he numera ha lautolu kua kai mo e inu he Fakamanatuaga?

¹¹ Ke he loga e tau tau, ko e numera ha lautolu ne kai mo e inu he Fakamanatuaga ne fakatumau ke tote hifo. Ka ko e tau tau kua mole, ne hake fakahaga e numera ia he tau tau takitaha. Lata kia a tautolu ke tupetupe ke he mena nei? Nakai. O mai la ke fakaako ko e ha ne nakai lata ai.

12. Ko e ha kua nakai lata a tautolu ke tupetupe ke he numera ha lautolu kua kai mo e inu he Fakamanatuaga?

¹² ‘Kua fioia e Iehova hana tau tagata.’  (2 Timo. 2:19) Nakai tuga a Iehova, ne totou he tau matakainaga taane e numera he tau tagata ne kai mo e inu he Fakamanatuaga ne nakai iloa tonu ko hai mooli ne fakauku. Ti kua putoia e numera ha lautolu ne manatu kua fakauku a lautolu ka e nakai pihia. Ma e fakatai, falu ne fa kai e falaoa mo e inu e uaina ne oti he mogo fakamui. Falu ne liga lekua e tau manamanatuaga po ke tau logonaaga ti talitonu to pule a lautolu mo Keriso he lagi. Maaliali ai, nakai iloa mooli e tautolu ko e tokofiha ne toe ia lautolu ne fakauku he lalolagi.

13. Talahau nakai he Tohi Tapu ko e tokofiha a lautolu ne fakauku ka ha ha he lalolagi he mogo ka kamata e matematekelea lahi?

¹³ To ha ha ai a lautolu ne fakauku he tau faahi loga he lalolagi ka hau a Iesu ke uta a lautolu ke he lagi. (Mata. 24:31) Talahau he Tohi Tapu ko e tau aho fakamui, to tote e numera ha lautolu ne fakauku ne toe he lalolagi. (Fakakite. 12:17) Ka e nakai talahau ko e tokofiha a lautolu ka toe he mogo ka kamata e matematekelea lahi.

14. He fakakite ia Roma 9:11, 16, ko e heigoa kua lata ia tautolu ke maama hagaao ke he fifili a lautolu ne fakauku?

¹⁴ To fifili e Iehova e magaaho ka kotofa e ia a lautolu ne fakauku. (Roma 8:28-30) Kamata a Iehova ke fifili a lautolu ne fakauku he mole e liu tu mai ha Iesu. Tuga he senetenari fakamua, ne fakauku e tau Kerisiano mooli oti. He tau senetenari ne mui mai, laulahi ia lautolu ne talahau ko e tau Kerisiano a lautolu ne nakai muitua mooli ke he Keriso. Pihia foki he tau tau ia, ne tokogahoa a lautolu ne fakauku e Iehova ko e tau Kerisiano mooli. Kua tuga e tau saito a lautolu ne talahau e Iesu to tutupu fakalataha mo e tau titania. (Mata. 13:24-30)  He tau aho fakamui, ne matutaki a Iehova ke fifili e tau tagata ke eke mo vala he 144,000. * Ti ka manako e Atua ke fifili falu ia lautolu nei ato hoko e fakaotiaga, mooli to nakai fakauaua a tautolu kua taute e Ia e mena hako. (Totou Roma 9:11, 16.) * Lata a tautolu ke fakaeneene ke nakai mahani tuga e tau tagata gahua ne fakamaama e Iesu he taha he tau fakatai haana. Kua loma a lautolu hagaao ke he puhala ne fehagai e iki ha lautolu ke he tau tagata ne kamata ke gahua he tulā fakahiku.​—Mata. 20:8-15.

15. Ko lautolu oti kia ne fakauku ko e vala he “fekafekau fakamoli mo e loto matala,” ne totoku ia Mataio 24:45-47? Fakamaama.

¹⁵ Nakai ko lautolu oti ne amaamanaki ke momoui he lagi ko e vala he “fekafekau fakamoli mo e loto matala.” (Totou Mataio 24:45-47.) Tuga ni he senetenari fakamua, kua fakaaoga e Iehova mo Iesu he vahā nei e tau matakainaga taane tokogahoa ke fagai, po ke fakaako e tokologa. Tokogahoa ni e tau Kerisiano fakauku he senetenari fakamua ne fakaaoga ke tohia e Tau Tohiaga Tapu Heleni Kerisiano. He vahā nei, tokogahoa ni e Kerisiano fakauku ne moua e matagahua ke foaki e “tau mena kai ke he tau magaaho [tonu]” ke he tau tagata he Atua.

16. Ko e heigoa kua fakaako e koe mai he vala tala nei?

¹⁶ Ko e heigoa ha tautolu kua fakaako mai he vala tala nei? Fifili a Iehova ke foaki e moui tukulagi ke he lalolagi ke he laulahi he tau tagata haana mo e moui he lagi ke he tokogahoa ka pule mo Iesu. Palepale e Iehova e tau fekafekau oti haana, ko e “tagata Iuta” ti pihia mo e “tau tagata tokohogofulu,” ti manako a ia ki a lautolu ke omaoma ke he tau matafakatufono ia mo e tumau e mahani fakamooli. Kua lata a lautolu oti ke tumau e mahani fakatokolalo. Lata oti ke fekafekau auloa ki a ia mo e kaufakalataha. Ti igatia oti a tautolu mo e gahua ke tumau e mafola he fakapotopotoaga. He tata lahi atu a tautolu ke he fakaotiaga, kia eketaha a tautolu ke fekafekau ki a Iehova mo e muitua ke he Keriso ko e fuifui mamoe ne taha.​—Ioane 10:16.