مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

ٶمىربايان

ۇلگىلى باۋىرلاستاردان ۇيرەنگەندەرىم مەنى مول باتاعا كەنەلتتى

ۇلگىلى باۋىرلاستاردان ۇيرەنگەندەرىم مەنى مول باتاعا كەنەلتتى

جاس كەزىمدە ۋاعىز ٸسى مەن ٷشىن قيىننىڭ قيىنى ەدى.‏ ال ەسەيە كەلە ماعان بۇرىن قولىمنان كەلمەيدى دەپ ويلاعان ىستەر تاپسىرىلدى.‏ ولاي بولسا،‏ كەي باۋىرلاستاردىڭ قورقىنىشىمدى جەڭۋگە كومەكتەسكەن جاقسى ۇلگىلەرى مەن 58 جىل بويى اتقارعان تولىق ۋاقىتتى قىزمەتتىڭ كەرەمەت باتالارى جايلى ايتىپ بەرەيىن.‏

مەن كۆەبەك قالاسىندا تۋىلدىم.‏ ول —‏ كۆەبەكتىڭ كاناداعا قارايتىن فرانسۋز ٴ‌تىلدى پروۆينسياسى.‏ اكە-‏شەشەم لۋيس پەن زيليا مەنى مەيىرىم مەن سۇيىسپەنشىلىككە بولەپ ٶسىردى.‏ اكەم ۇياڭ كىسى بولاتىن جانە وقىعاندى جانى سۇيەتىن.‏ ال مەن جازعاندى ۇناتاتىنمىن،‏ سوندىقتان ٴ‌بىر كۇنى جۋرناليست بولامىن دەپ ارماندايتىنمىن.‏

ون ەكى جاسىمدا ۇيىمىزگە اكەمنىڭ ارىپتەسى رۋدولف سيۋسي مەن ونىڭ دوسى كەلدى.‏ ولار ەحوبا كۋاگەرلەرى بولاتىن.‏ مەن كۋاگەرلەر جايلى كوپ نارسە بىلمەيتىنمىن،‏ ٵرى ولاردىڭ دىندەرىنە ونشا قىزىقپايتىنمىن.‏ ٴ‌بىراق ولاردىڭ ٴ‌بىزدىڭ قويعان سۇراقتارىمىزعا كيەلى كىتاپتى قولدانىپ،‏ اقىلعا قونىمدى جاۋاپ بەرگەندەرى مەنى قاتتى تاڭعالدىردى.‏ بۇل اتا-‏اناما دا قاتتى اسەر ەتتى.‏ ٴ‌سۇيتىپ،‏ ٴ‌بىز كيەلى كىتاپتى زەرتتەۋگە كەلىستىك.‏

سول كەزدە مەن كاتوليك مەكتەبىندە وقيتىنمىن.‏ اندا-‏ساندا كيەلى كىتاپتان بىلگەندەرىم جايلى ٴ‌بىر سىنىپتاسىممەن اڭگىمەلەسەتىنمىن.‏ ٴ‌بىراق بۇل اڭگىمەلەرىمىز مۇعالىمدەردىڭ قۇلاعىنا جەتتى.‏ ايتقاندارىمدى جازبالاردىڭ كومەگىمەن جوققا شىعارۋدىڭ ورنىنا مۇعالىمدەردىڭ ٴ‌بىرى بۇكىل سىنىپتىڭ الدىندا مەنى بۇلىكشى دەپ ايىپتادى!‏ بۇل ابدەن سترەسكە تۇسىرسە دە،‏ تيگىزگەن ٴ‌بىر پايداسى بولدى.‏ وسىنىڭ ارقاسىندا مەكتەپتەگى ٴ‌دىني ىلىمدەر كيەلى كىتاپپەن مۇلدەم قيىسپايتىنىن ٴ‌تۇسىندىم.‏ سودان مەكتەپتەن كەتۋ كەرەكتىگىن ۇقتىم.‏ ٴ‌سۇيتىپ،‏ اتا-‏انامنىڭ رۇقساتىمەن باسقا مەكتەپكە اۋىستىم.‏

قىزمەتتى جاقسى كورۋدى ۇيرەنۋىم

كيەلى كىتاپتى زەرتتەپ جۇرسەم دە،‏ رۋحاني باياۋ ٶستىم.‏ ويتكەنى ۇيمە-‏ٷي ۋاعىزداۋدان جۇرەكسىنەتىنمىن.‏ سول كەزدەرى كاتوليك شىركەۋىنىڭ ىقپالى زور بولدى،‏ ٵرى ۋاعىز ىسىمىزگە قاتتى قارسىلىق كورسەتتى.‏ كۆەبەكتىڭ پرەمەر-‏ٴ‌مينيسترى موريس ديۋپلەسسي مەن شىركەۋدىڭ ىم-‏جىمى ٴ‌بىر ەدى.‏ سونىڭ قولداۋىمەن بۇزاقىلار كۋاگەرلەرگە تيىسەتىن،‏ ٴ‌تىپتى شابۋىل جاسايتىن.‏ سول زاماندا ۋاعىزداۋ ٷشىن كۋاگەرلەرگە تاۋداي باتىلدىق قاجەت ەدى.‏

قورقىنىشىمدى جەڭۋگە دجون رەي ەسىمدى باۋىرلاس كومەكتەستى.‏ ول عالاقات مەكتەبىنىڭ توعىزىنشى سىنىبىنىڭ تۇلەگى بولاتىن.‏ دجون تاجىريبەلى،‏ قاراپايىم ٵرى وزگەلەرمەن تەز ٴ‌تىل تابىساتىن ادام ەدى.‏ ول ماعان تىكەلەي كەڭەس بەرە بەرمەيتىن.‏ ٴ‌بىراق ونىڭ جاقسى ۇلگىسى مەنى كوپ نارسەگە ۇيرەتتى.‏ دجونعا فرانسۋزشا سويلەۋ قيىن بولاتىن،‏ سوندىقتان مەن ونىمەن ٴ‌جيى قىزمەتكە باراتىنمىن،‏ ٴ‌تىل ۇيرەنۋگە دە كومەكتەسەتىنمىن.‏ دجوننىڭ قاسىندا جۇرگەنىم ماعان شىندىق جاعىندا نىق تۇرۋعا كومەكتەستى.‏ كۋاگەرلەرمەن العاش كەزدەسكەن كۇننەن ون جىل وتكەن سوڭ،‏ ياعني 1951-‏جىلدىڭ 26-‏مامىرىندا شومىلدىرۋ راسىمىنەن ٶتتىم.‏

دجون رەيدىڭ (‏ا)‏ تاماشا ۇلگىسى ماعان (‏ٵ)‏ ۇيمە-‏ٷي ۋاعىزداۋعا دەگەن قورقىنىشىمدى جەڭۋگە كومەكتەستى

كۆەبەك قالاسىنداعى شاعىن قاۋىمىمىزدا ٸزاشارلار كوپ ەدى.‏ ولاردىڭ ۇلگىسى مەنى دە ٸزاشار بولۋعا تالپىندىردى.‏ سول كەزدە ٴ‌بىز ۇيمە-‏ٷي ۋاعىزداعاندا تەك كيەلى كىتاپتى قولداناتىنبىز.‏ ەشقانداي ادەبيەتسىز كيەلى كىتاپتى ٴ‌تيىمدى قولدانۋىمىز كەرەك ەدى.‏ سوندىقتان شىندىقتى قورعاۋعا كومەكتەسەتىن تارماقتاردى ٴ‌بىلىپ الۋعا تىرىستىم.‏ الايدا كوپ ادامدار كاتوليك شىركەۋى ماقۇلداماعان كيەلى كىتاپتى وقۋدان باس تارتاتىن.‏

1952-‏جىلى مەن سيمونە پاترە ەسىمدى جەرگىلىكتى قىز باۋىرلاسقا ۇيلەندىم.‏ سوسىن ٴ‌بىز مونرەال قالاسىنا كوشتىك.‏ ٴ‌بىر جىلدىڭ ىشىندە قىزىمىز ليز دۇنيەگە كەلدى.‏ مەن ۇيلەنۋدەن ٴ‌سال الدىن ىزاشارلىق قىزمەتىمدى توقتاتقان ەدىم.‏ دەسە دە سيمونە ەكەۋمىز قاۋىمداعى ٸس-‏شارالارعا تولىعىمەن اتسالىسا الۋ ٷشىن بارىنشا قاراپايىم تۇرمىس كەشۋگە تىرىستىق.‏

ون جىلدان كەيىن قايتادان تۇراقتى ٸزاشار بولۋدى ويلاي باستادىم.‏ 1962-‏جىلى كانادانىڭ بەتەلىندە وتەتىن ٴ‌بىر ايلىق اقساقالدارعا ارنالعان پاتشالىق قىزمەت مەكتەبىنە شاقىرىلدىم.‏ سول كەزدە مەن كاميل ۋەللەتت باۋىرلاسپەن بىرگە تۇردىم.‏ بالا-‏شاعاسى بولسا دا،‏ كاميل باۋىرلاستىڭ قىزمەتتە زور قۇلشىنىس تانىتاتىنى ماعان قاتتى اسەر ەتتى.‏ سول كەزدەرى كۆەبەكتە بالالارىن تاربيەلەي ٴ‌جۇرىپ ٸزاشار بولىپ قىزمەت ەتەتىن اتا-‏انالار جوقتىڭ قاسى ەدى.‏ ٴ‌بىراق كاميل وسىلاي ەتۋگە تالپىناتىن.‏ ول مەنى دە جاعدايىمدى سارالاپ-‏سالماقتاۋعا تالپىندىردى.‏ بىرنەشە ايدان كەيىن مەن قايتادان تۇراقتى ٸزاشار بولا الاتىنىمدى ٴ‌تۇسىندىم.‏ كەيبىرەۋلەر بۇل شەشىمىمنىڭ دۇرىس ەكەنىنە كۇمانداندى.‏ مەن سوندا دا ىزاشارلىق قىزمەتتى باستاپ كەتتىم،‏ ويتكەنى كوبىرەك ۋاعىزداۋعا دەگەن تالپىنىسىمدى ەحوبانىڭ جارىلقايتىنىنا سەنىمدى بولدىم.‏

كۆەبەككە ارنايى ٸزاشار بولىپ قايتۋىمىز

1964-‏جىلى سيمونە ەكەۋمىز تۋىپ وسكەن قالامىز كۆەبەككە ارنايى ٸزاشار بولىپ تاعايىندالىپ،‏ سول جەردە بىرنەشە جىل قىزمەت ەتتىك.‏ ول كەزدەرى ۋاعىز ىسىنە قارسىلىق بۇرىنعىعا قاراعاندا ازايعان ەدى.‏ الايدا كەيبىرەۋلەر ٵلى دە قارسىلىق كورسەتىپ جاتتى.‏

بىردە سەنبى كۇنى ٴ‌تۇس قايتا كۆەبەك قالاسىنا جاقىن ورنالاسقان سەنت-‏ماري قالاشىعىندا تۇتقىنعا الىندىم.‏ ٴ‌بىر وفيسەر مەنى ساقشىلار بولىمشەسىنە الىپ بارىپ،‏ رۇقساتسىز ۇيمە-‏ٷي جۇرگەنىم ٷشىن قاماپ قويدى.‏ سوسىن بايللارجون ەسىمدى سۇستى سۋديانىڭ الدىنا اپاردى.‏ ول مەنەن ادۆوكاتىم كىم بولاتىنىن سۇرادى.‏ مەن كوپشىلىك تانيتىن زاڭگەر باۋىرلاس گلەن حاۋدىڭ * ەسىمىن اتاعانىمدا،‏ ول قوبالجىپ كەتىپ:‏ «جوق!‏ تەك ول ەمەس!‏»—‏ دەپ داۋىستاپ جىبەردى.‏ گلەن حاۋ ەحوبا كۋاگەرلەرىن قورعاۋمەن تانىلعان زاڭگەر ەدى.‏ ٴ‌سۇيتىپ،‏ كوپ ۇزاماي ماعان تاعىلعان ايىپتاردىڭ الىنعانى جايلى سوتتان حابار كەلدى.‏

ىسىمىزگە كورسەتىلگەن قارسىلىقتىڭ كەسىرىنەن جينالىستار وتكىزۋگە لايىقتى جەر تابۋ دا قيىن بولدى.‏ كىشىگىرىم قاۋىمىمىز جىلىمايتىن ەسكى گاراج عانا تابا الدى.‏ قاقاعان قىستا كىشكەنە بولسا دا جىلى بولۋ ٷشىن جىلىتقىش پايدالاناتىنبىز.‏ ٴ‌بىز قاۋىم باستالاردان بىرنەشە ساعات بۇرىن جىلىتقىشتى قورشاپ وتىرىپ،‏ ٴ‌بىر-‏بىرىمىزگە جىگەرلەندىرەرلىك وقيعالار ايتىپ بەرەتىنبىز.‏

ۋاعىز قىزمەتىنىڭ جىلدار بويى قالاي وركەندەگەنىن كورۋ —‏ مەن ٷشىن زور قۋانىش.‏ 1960-‏جىلدارى كۆەبەك قالاسىن،‏ كوت-‏نور ايماعى مەن گاسپە تۇبەگىن قوسا العاندا بىرنەشە عانا كىشىگىرىم قاۋىم بار ەدى.‏ ال بۇگىندە بۇل جەردە بىرنەشە اۋدانداعى كوپتەگەن باۋىرلاستار ادەمى پاتشالىق سارايلارىندا باس قوسادى.‏

ارالاۋشىلىق قىزمەتتى باستاۋىمىز

1977-‏جىلى تورونتوداعى ارالاۋشى باقىلاۋشىلارعا ارنالعان كەزدەسۋدە بولدىم

1970-‏جىلى سيمونە ەكەۋمىز اۋداندىق قىزمەتكە،‏ ال 1973-‏جىلى وبلىستىق قىزمەتكە تاعايىندالدىق.‏ وسى جىلدارى ارالاۋشى قىزمەتتە جۇرگەن لورە سوميۋر،‏ دەيۆيد سپلەين * سياقتى قابىلەتتى باۋىرلاستاردان كوپ نارسەگە ۇيرەندىم.‏ ٵر كونگرەستەن كەيىن دەيۆيد ەكەۋمىز ٴ‌تالىم بەرۋ ىسىندە تاعى قالاي جاقسارۋعا بولاتىنى جايلى ٴ‌بىر-‏بىرىمىزگە كەڭەستەر بەرەتىنبىز.‏ دەيۆيدتىڭ بىردە بىلاي دەگەنى ەسىمدە:‏ «لەونس،‏ سوڭعى بايانداماڭ قاتتى ۇنادى.‏ جاقسى شىقتى،‏ ٴ‌بىراق ونداعى مالىمەتتەن مەن ٷش بايانداما شىعارار ەدىم».‏ مەن باياندامالارىما تىم كوپ مالىمەت قوسادى ەكەنمىن.‏ ماعان قىسقا دا نۇسقا ايتۋدى ۇيرەنۋ كەرەك بولدى.‏

مەن كانادانىڭ شىعىس بولىگىندەگى ٴ‌تۇرلى قالالاردا قىزمەت ەتتىم

وبلىستىق باقىلاۋشىلار اۋداندىق باقىلاۋشىلاردى جىگەرلەندىرۋگە تاعايىندالاتىن.‏ ٴ‌بىراق كۆەبەكتەگى باۋىرلاستاردىڭ كوبىسى مەنى جاقسى تانيتىندىقتان،‏ ساپارمەن بارعانىمدا ولار مەنىمەن قىزمەتكە شىققىسى كەلەتىن.‏ ولارمەن قىزمەتكە شىعۋ ماعان دا ۇنايتىن،‏ سوندىقتان اۋداندىق باقىلاۋشىمەن كوپ ۋاقىت وتكىزبەيتىنمىن.‏ ٴ‌بىر جولى مەيىرىمدى ٴ‌بىر اۋداندىق باقىلاۋشى بىلاي دەدى:‏ «سەنىڭ باۋىرلاستارعا ۋاقىت بولگەنىڭ جاقسى،‏ ارينە.‏ ٴ‌بىراق ماعان ساپار جاساۋ ٷشىن كەلگەنىڭدى ۇمىتپا.‏ مەن دە جىگەرگە مۇقتاجبىن».‏ مەيىرىممەن بەرىلگەن بۇل كەڭەس ماعان تارازى باسىن تەڭ ۇستاۋعا كومەكتەستى.‏

وكىنىشكە قاراي،‏ 1976-‏جىلى كۇتپەگەن جەردەن قايعىلى جاعداي ورىن الدى.‏ اياۋلى جارىم سيمونە اۋىر دەرتكە شالدىعىپ،‏ ٶلىم ۇيقىسىنا كەتتى.‏ سيمونە ماعان تاماشا سەرىك بولدى،‏ ويتكەنى ول وتە جانقيار ٵرى ەحوبانى قاتتى جاقسى كورەتىن جان ەدى.‏ قىزمەتتەن قولىم بوساماعانى قايعىمەن كۇرەسۋگە كومەكتەستى.‏ سول قيىن كەزدەرى ەحوبانىڭ قولداپ-‏دەمەگەنىنە قاتتى ريزامىن.‏ كەيىنىرەك مەن كارولين ەلليوت ەسىمدى اعىلشىنشا سويلەيتىن قۇلشىنىستى باۋىرلاسقا ۇيلەندىم.‏ ول كۆەبەككە قىزمەت اياسىن كەڭەيتىپ كەلگەن بولاتىن.‏ كارولين —‏ اشىق-‏جارقىن،‏ وزگەلەرگە،‏ اسىرەسە ۇيالشاق نە جالعىزسىراپ جۇرگەن ادامدارعا شىنايى قىزىعۋشىلىق تانىتاتىن جان.‏ ول ماعان ارالاۋشىلىق قىزمەتىمدە ناعىز باتا بولدى.‏

ەلەۋلى جىل

1978-‏جىلى قاڭتار ايىندا كۆەبەكتەگى العاشقى ىزاشارلىق قىزمەت مەكتەبىن جۇرگىزۋگە شاقىرىلدىم.‏ بۇل مەكتەپتە وقىماعاندىقتان جانە وقۋ جوسپارىن دا ەشقاشان كورمەگەندىكتەن،‏ قاتتى قوبالجىدىم.‏ قۋانىشقا وراي،‏ العاشقى مەكتەپتە وقىعان ٸزاشارلاردىڭ كوبى تاجىريبەلى بولدى.‏ ٶزىم وقىتۋشى بولسام دا،‏ ستۋدەنتتەردەن كوپ نارسەگە ۇيرەندىم!‏

كەيىنىرەك 1978-‏جىلى مونرەالدىڭ وليمپيادالىق ستاديونىندا «سەنىم جەڭىسى» اتتى حالىقارالىق كونگرەسس ٶتتى.‏ بۇل كۆەبەكتەگى ەڭ ۇلكەن كونگرەسس بولدى،‏ كەلۋشىلەردىڭ سانى 80000 نان استى.‏ مەن باق بولىمىنە تاعايىندالدىم.‏ كوپتەگەن جۋرناليستەرمەن سويلەستىم جانە ولاردىڭ ٴ‌بىز تۋرالى جاعىمدى پىكىر جازعاندارىنا قاتتى قۋاندىم.‏ تەلەديدار مەن راديو ارقىلى 20 ساعاتتان كوپ ۋاقىت سۇحباتتار بەرىلدى،‏ جۇزدەگەن ماقالالار جارىق كوردى.‏ وسىلاي ٴ‌بىز جايلى اۋقىمدى كۋالىك بەرىلدى!‏

باسقا اۋماققا كوشۋىمىز

1996-‏جىلى مەن ٷشىن ۇلكەن وزگەرىس بولدى.‏ شومىلدىرۋ راسىمىنەن وتكەلى بەرى كۆەبەكتە فرانسۋز ٴ‌تىلدى ايماقتا قىزمەت ەتكەن ەدىم.‏ ال ەندى تورونتوداعى اعىلشىن ٴ‌تىلدى ايماققا تاعايىندالدىم.‏ بۇل قولىمنان كەلمەيدى دەپ ويلادىم.‏ اعىلشىن تىلىندە جاقسى سويلەمەگەندىكتەن،‏ بايانداما ايتۋدى ويلاعان سايىن جۇرەگىم اۋزىما تىعىلاتىن.‏ ماعان ٴ‌جيى دۇعا ايتىپ،‏ ەحوباعا كوبىرەك ارقا سۇيەۋ كەرەك بولدى.‏

باسىندا قاتتى قوبالجىعانىممەن تورونتودا ەكى جىل قۋانا قىزمەت ەتتىم.‏ اعىلشىن تىلىندە ەركىنىرەك سويلەۋىمە كارولين شىداممەن كومەكتەستى.‏ باۋىرلاستار دا قولداپ،‏ جىگەرلەندىرىپ وتىردى.‏ ٴ‌بىز بىردەن جاڭا دوستار تاپتىق.‏

سەنبى —‏ جەكسەنبى كۇندەرى وتەتىن كونگرەستىڭ الدىنداعى قوسىمشا جۇمىستار مەن دايىندىققا قاراماي،‏ جۇما كۇنى كەشكە ٴ‌بىر ساعاتتاي ۇيمە-‏ٷي ۋاعىزدايتىنمىن.‏ كەيبىرەۋلەر «كونگرەستىڭ ٴ‌دال الدىندا قىزمەتكە شىعۋدىڭ نە قاجەتى بار؟‏» دەپ ويلاعان شىعار.‏ ٴ‌بىراق مەن قىزمەتتە ادامدارمەن اڭگىمەلەسكەندە ٴ‌بىر سەرگىپ قالاتىنمىن.‏ قازىر دە ۋاعىز قىزمەتى رۋحىمدى كوتەرەدى.‏

1998-‏جىلى كارولين ەكەۋمىز ارنايى ٸزاشار بولىپ قايتادان مونرەالعا تاعايىندالدىق.‏ جىلدار بويى ارنايى كوپشىلىك ورىندارىندا ۋاعىزداۋدى ۇيىمداستىرۋ مەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنداعى ەحوبا كۋاگەرلەرى جايلى قاتە پىكىرلەردى تۇزەتۋمەن اينالىسىپ كەلدىم.‏ ال قازىر كارولين ەكەۋمىز كاناداعا جاقىندا كوشىپ كەلگەن شەتەلدىكتەرگە جانە كيەلى كىتاپ جايىندا كوبىرەك بىلگىسى كەلەتىندەرگە قۋانا ۋاعىزداپ ٴ‌جۇرمىز.‏

جانجارىم كارولينمەن بىرگە

ەحوباعا 68 جىل قىزمەت ەتكەنىم جايلى ويلاسام،‏ شىنىمەن دە كوپ باتاعا يە بولىپپىن.‏ قىزمەتتى جاقسى كورۋدى ۇيرەنگەنىم جانە كوپ ادامعا شىندىققا كەلۋگە كومەكتەسكەنىم مەنى قۋانىشقا بولەدى.‏ قىزىم مەن ونىڭ جولداسى بالا-‏شاعالارىن اياققا تۇرعىزعان سوڭ،‏ تۇراقتى ٸزاشار بولىپ قىزمەت ەتە باستادى.‏ قىزىمنىڭ قىزمەتتە قۇلشىنىستى بولىپ جۇرگەنى جانىما جىلۋ بەرەدى.‏ جاقسى ۇلگىلەرىمەن دە،‏ اقىل-‏كەڭەستەرىمەن دە رۋحاني وسۋىمە جانە ٴ‌تۇرلى قىزمەت اتقارۋىما كومەكتەسكەن باۋىرلاستارعا اسىرەسە ريزامىن.‏ مەنىڭ تۇسىنگەنىم،‏ ەحوبانىڭ قۇدىرەتتى كيەلى رۋحىنىڭ ارقاسىندا عانا ونىڭ ۇيىمى تاپسىرعان قىزمەتتى اتقارا الادى ەكەنبىز (‏ٴ‌زاب.‏ 51:‏11‏)‏.‏ ٶز ەسىمىن داڭقتاۋ مارتەبەسىن بەرگەنى ٷشىن ەحوباعا ۇنەمى العىس ايتامىن!‏ (‏ٴ‌زاب.‏ 54:‏6‏)‏.‏

^ ‏ 16-‏ابزاس گلەن حاۋ باۋىرلاستىڭ ٶمىربايانىن «ويانىڭدار» (‏حانزۇشا)‏ جۋرنالىنان وقي الاسىز:‏ 2000-‏جىل،‏ 22-‏ٴ‌ساۋىر،‏ 18—‏24 ب.‏

^ ‏ 20-‏ابزاس دەيۆيد سپلەين ەحوبا كۋاگەرلەرىنىڭ باسقارۋشى كەڭەسىندە قىزمەت ەتەدى.‏