1. Con ka ng’atini ubemito weco kud ubimo mi Perse, ubed ukwayu etim ang’o?

KEPAR nia ibino kwo i ng’om mi Perse oro udaru kadhu 2 500 kawoni. Itie ku lembe moko m’imito koro ni ubimo, pieno icoko woth, icidho nitundo i kal p’ubimo i adhura mi Cucan. Re kara imond i bang’e, ukwayu ikekur emii iri rusa. Pilembe kan imondo m’umbe rusa pare, icopo cule ku kwo peri!​—Est. 4:11.

2. Yehova ubemito wawinjara nenedi kinde ma wamito weco i bang’e?

² Watie ku mutoro ma yawe mbe pilembe Yehova tie ngo ve ubimo maeno mi Perse! I andha, Yehova tie ku tego nisagu ubimo moko ci, man etie ng’atu ma pire tek nisagu, ento etie ayika niwinjowa saa ceke ma wabekwaye. Ebemito wawec i bang’e m’umbe lworo. Ku lapor, kadok nwang’u Yehova tie ku nying’ mi dito dupa, calu ve Jacwic, Jategokpo, man Ubimo ma malu ngbir de, re ekwayuwa nia kinde ma wabeweco i bang’e, walwong’e ku nying’ ma dhanu ng’iyo ko akeca, niwacu “Wegwa.” (Mat. 6:9) Etie iwa lembe mi mutoro ning’eyo nia Yehova ubemito wabed ku mer ma ceng’ini kude!

3. Pirang’o waromo lwong’o Yehova nia “Wegwa,” man wabineno lembang’o i thiwiwec maeni?

³ Etie lembe ma kakare nilwong’o Yehova nia “Wegwa,” pilembe en re m’emio iwa kwo. (Zab. 36:9) Calu m’etie Wegwa, wacikara niworo cik pare. Ka wabetimo lembe m’ekwayu i bang’wa, wabinwang’u mugisa ma yawe mbe. (Ebr. 12:9) I kind mugisane, acel utie kwo ma rondo ku rondo, ma jumoko gibinwang’u  i ng’om jumange ke i polo. Re kadok tin de Yehova ubemio iwa bero dupa. I thiwiwec maeni, wabineno lembe ma Yehova ubetimo iwa tin eni m’unyutho nia etie Wegwa m’umaruwa, man wabineno nia pirang’o waromo bedo ma cwinywa tek nia i nindo m’ubino ebiwekowa ki ngo. Ento pi nicaku, wakenen nia pirang’o ukwayu cwinywa ubed tek nia Wegwa mi polo umaruwa lee, man ebedieng’ piwa.

4. Pirang’o jumoko ginwang’u nia etie tek igi niyio nia Yehova tie Weggi?

⁴ Nyo ibed inwang’u nia etie tek iri niyio nia Yehova tie Wuru? Jumoko giromo paru nia gitie gin moko ngo i wang’ Yehova. Bende gibedo ku jiji ka nyo andha Mungu ma Jategokpo copo dieng’ pigi. Ento Wegwa ma jamer ubemito ngo wabed ku paru ma kumeno. Emio iwa kwo man ebemito wabed ku mer ma ceng’ini kude. I ng’ei ma jakwenda Paulo unyutho pi lemandha maeno ni dhanu m’ebino weco kugi i adhura mir Athene, eyero igi nia Yehova ‘nibor ungo kudwa kubang’wa nzu.’ (Tic. 17:24-29) Mungu ubemito wan ceke wawec i bang’e tap calu ma nyathin weco ko i bang’ won m’umare man m’ubedieng’ pire.

5. Lembe ma nyamego moko ukadhu kud i ie ubemio iwa ponji ma kani?

⁵ Jumoko gicopo yio ngo yot yot nia Yehova tie Weggi, pilembe weggi m’unyologi de unyutho ngo igi mer i ayi mandha. Kenen lembe ma nyamego moko ukadhu kud i ie. Eyero kumae: “Baba ubino kwiny kuda mi tuko ngo. Saa m’acaku ponjo Biblia acaka, ebino tek ira nicoro i vut Wegwa mi polo. Ento kinde m’atuc ning’eyo Yehova, lembe zoo ugam ulokere.” Nyo in de itie ku paru ma kumeno? Kan etie kumeno, cwinyi kud utur, ng’ei nia nok nok in de ibinwang’u nia Yehova tie Wego ma ber m’usagu zoo.

6. Nimakere ku Matayo 11:27, Yehova utimo ang’o pi nikonyowa kara wang’ei nia etie Wegwa ma jamer?

⁶ Yehova uketho jukiewo lembe ma Yesu utimo man m’eyero i Biblia; eno tie lembe acel m’egam etimo pi nikonyowa wang’ei nia etie Wegwa ma jamer. (Som Matayo 11:27.) Yesu ulubo kite pa Won tap tap uketho eyero kumae: “Ng’atu m’uneno an nwang’u eneno Wego [bende].” (Yoh. 14:9) Wang’ ma pol, Yesu ubed ukoro lembe ma Yehova betimo m’unyutho nia etie Wego. I buku ang’wen mir Injili kende ci, Yesu ulwong’o Yehova nia “Vwa” kunoke “Wego” ma tundo wang’ 165. Pirang’o Yesu uweco lee akeca pi Yehova? Thelembe acel utie kara dhanu ging’ei nia Yehova tie Wego ma jamer.​—Yoh. 17:25, 26.

7. Lembe ma Yehova utimo ni Wode ubemio iwa ponji ma kani?

⁷ Wacopo nwang’u ponji ma lee niai kud i lembe ma Yehova utimo ni Wode ma Yesu. Saa ceke Yehova ubed uwinjo rwo pa Yesu. Ebed ejik ungo kende niwinjo rwo pa Yesu, ento ebed edwoko wang’ rwone. (Yoh. 11:41, 42) Kadok kinde ma Yesu ubino kadhu kud i ragedo ma tek de, ebed enwang’u nia Won umare man eweke ngo.​—Lk. 22:42, 43.

8. Yehova ubed upong’o yeny pa Yesu i ayi ma kani?

⁸ Yesu ung’eyo nia Won re m’umio ire kwo man Won re m’ubepong’o yeny pare ceke, ewacu kumae: ‘Abekwo ni kum Wego.’ (Yoh. 6:57) Yesu uketho genogen pare zoo iwi Won, man Yehova de ubed upong’o yeny pare ceke mi kum. M’usagu zoo, Yehova ukonyo Yesu kara egwok bedoleng’ pare ire.​—Mat. 4:4.

9. Yehova utimo lembang’o ni Yesu m’unyutho nia etie Won m’umare lee?

⁹ Calu Yehova tie Wego ma jamer, ebed ekonyo Yesu ung’ei nia en e Won, etie karacelo kude. (Mat. 26:53; Yoh. 8:16) I andha  re Yehova ubed ugwoko ngo Yesu i kum gin moko ci ma copo time rac, ento ekonye niciro amulaic moko ci. Eno uketho Yesu ung’eyo nia peko ceke m’ebenwang’ere ko bigalu ngo. (Ebr. 12:2) Yehova utimo lembe dupa m’unyutho nia emaru Yesu: ebed ewinje, ebed epong’o yeny pare, ebed eponje, man ebed etiele. (Yoh. 5:20; 8:28) Dong’ wakenenu lembe m’unyutho nia Wegwa mi polo ubedieng’ piwa bende i ayi ma rom kumeno.

10. Nimakere ku Zaburi 66:19, 20, Yehova nyutho nenedi nia emaruwa?

¹⁰ Yehova winjo rwo mwa. (Som Zaburi 66:19, 20.) Yehova uketho ngo iwa mupaka mi rwo, ento ebemito warwo i bang’e areri. (1 Tes. 5:17) Wacopo kwayu Mungu mwa saa moko ci, man ku kaka moko ci ma wabenwang’ara i ie. Kadok lembe tie dupa i wang’e de, re etie ayika saa ceke niwinjo rwo mwa. Ka wanyang’ nia Yehova winjo rwo mwa, eno biketho wabimare nisagu. Jagor Zaburi uyero kumae: “Amaru Yehova, kum ewinjo dwanda.”​—Zab. 116:1.

11. Yehova bedwoko wang’ rwo mwa nenedi?

¹¹ Yehova Wegwa jik ungo kende niwinjo rwo mwa, ento edwoko wang’ rwone. Jakwenda Yohana uketho cwinywa kumae: “Tek wakwayu gin moko calku yeny ma [Mungu] yenyo, ewinjowa.” (1 Yoh. 5:14, 15) Saa moko Yehova copo dwoko ngo wang’ rwo mwa i ayi ma wamito. Eng’eyo gin ma tie miero iwa, pieno saa moko emio ngo iwa tap piny ma wapenjo, kunoke emito wakekur.​—2 Kor. 12:7-9.

12-13. Wegwa mi polo ubepong’o yeny mwa nenedi?

¹² Yehova pong’o yeny mwa. Yehova bepong’o yeny mwa calu m’ebekwayu wego ceke gitim. (1 Tim. 5:8) Emio ni awiya pare piny ceke ma gitie ku yenyne kara gikwo. Ebemito ngo wabed wadieng’ pi kendi, pi udi, man pi piny ma wabicamu. (Mat. 6:32, 33; 7:11) Calu Yehova tie Wego ma jamer, emaku yub pi nipong’o kadok yeny mwa mi nindo m’ubino.

¹³ M’usagu zoo, Yehova ubepong’o yeny mwa mi tipo. I Biblia ma tie Lembe pare, enyuthere iwa, enyutho iwa yeny pare, thelembe m’uketho ecwiowa, man enyutho iwa lembe ma bitimere i nindo m’ubino. Egam enyutho bende nia ebedieng’ piwa kinde m’eponjo ng’atuman m’i kindwa ku lemandha nikadhu kud i bang’ junyodo pare, kunoke umego ku nyimego mange. Nitundo kawoni de, ebemedere asu nikonyowa nikadhu kud i bang’ judong cokiri ma gimaruwa man Jukristu mange bende ma giteng’ini i tipo. M’umedo maeno, nikadhu kud i coko mwa mi Jukristu, Yehova beponjowa karacelo kud umego ku nyimego mwa. I ayi maeno ku mange de dupa re ma Yehova benyutho nia etie Wegwa man nia ebedieng’ pi ng’atuman m’i kindwa.​—Zab. 32:8.

14. Pirang’o Yehova beponjowa, man eponjowa nenedi?

¹⁴ Yehova ponjowa. Tung’ ku Yesu, wan waleng’ ungo. Pieno saa moko pi niponjowa, Wegwa ma jamer twinyowa kan ukwayere. Lembe pare ubepoyo wiwa kumae: “Ng’atu ma [Yehova] umaru eponje,” niwacu etwinye. (Ebr. 12:6, 7) Yehova twinyowa i ayi ma tung’ tung’. Ku lapor, wacopo somo lembe moko i Biblia kunoke waromo winjo ponji moko i coko, e wagam wanwang’u nia kwayu walok timo kunoke paru mwa. Kunoke judong cokiri re ma gicopo mio iwa kony ma watie ku yenyne. Re kadok nwang’u Yehova ubetwinyowa i ayi ma nenedi de, mer re ma cwale nitwinyowa.​—Yer. 30:11.

15. Yehova gwokowa i ayi ma nenedi?

¹⁵ Yehova juko cwinywa kinde ma wabenwang’ara ku peko. Tap calu wego ma jamer juko  cwiny awiya pare saa ma gibekadhu kud i peko, Wegwa mi polo bende juko cwinywa i saa mi peko mwa. Etio ku tipo pare maleng’ pi nigwokowa i kum gin moko ci ma copo nyotho mer mwa kude. (Lk. 11:13) Yehova gwokowa bende i kum lembe ma romo turo cwinywa. Ku lapor, emio iwa genogen ma yawe mbe pi nindo m’ubino. Genogen maeno ma watie ko konyowa niciro peko ceke ma wabenwang’ara ko. Kepar pi lembe ma e: Kadok nwang’u wabekadhu kud i peko ma rukani de, Wegwa ma jamer bidaru litho moko ci ma peko kelo i kumwa. Peko ceke ma wabenwang’ara ko bigalu ngo, ento mugisa ma Yehova umio iwa biriyo rondo ku rondo.​—2 Kor. 4:16-18.

16. Lembang’o m’utimere kinde m’Adamu udubo ni Won ma jamer?

¹⁶ Kinde ma wabeparu pi lembe ma Yehova utimo i ng’ei dubo p’Adamu, wanyang’ nia Yehova umaruwa andha. Saa m’Adamu utimo dubo ni Yehova ma tie Won mi polo, ewodhe cen man nyikwaye bende kud i kind juruot pare. (Rum. 5:12; 7:14) Ento Yehova utimo lembe moko pi nikonyo nyikwai Adamu.

17. Ndhundhu i ng’ei dubo p’Adamu, Yehova utimo ang’o?

¹⁷ Yehova umio matira ni Adam, ento eweko ngo nyikwai Adamu m’umbe genogen. Ndhundhu nica eng’olo nia ebidwoko dhanu ma gibewore i kind juruot pare. (Tha. 3:15; Rum. 8:20, 21) Ketho lembe maeno copere, Yehova umio lam mi jamgony pa Yesu ma tie Wode m’emaru akeca. Nikadhu kud i lam maeno, Yehova unyutho nia emaruwa lee.​—Yoh. 3:16.

18. Kadok wakier kud i yo pa Yehova, ang’o m’unyutho nia ebemito wabed awiya pare?

¹⁸ Kadok nwang’u waleng’ ungo de, Yehova ubemito nia wabed i kind juruot pare; watie ngo ire ni ter. Saa moko wacopo nyayu can i Yehova kunoke wakier bor kud i yo pare, re  ebedo ku genogen nia wabidwogo i bang’e. Pi ninyutho nia Yehova umaru awiya pare lee mandha, Yesu umaku lapor pa wod m’urwinyo. (Lk. 15:11-32) Wego ma Yesu uweco pire i lapor maeno umedere asu nibedo ku genogen nia nindo moko wode bidwogo. Kinde ma wod m’urwinyo udwogo i pacu, won ujole ku yaw yaw mi tuko ngo. Ka wakier kud i yo pa Yehova ento wayewo dubo mwa, wabed ku genogen nia Wegwa mi polo tie ayika nijolowa i bang’e.

19. Yehova bitimo ang’o pi niyiko lembe ceke m’Adamu nyotho?

¹⁹ Yehova Wegwa biyiko lembe ceke m’Adamu nyotho. I ng’ei jai p’Adamu, Yehova umaku yub ning’io dhanu 144 000 ma gibibedo jubim man julam karacelo ku Wode i polo. I ng’om ma nyen, Yesu ku ju m’ebibimo kugi gibikonyo dhanu kara gidok leng’. Ka dhanu maeno gikadhu kud i amulaic ma tokcen, Mungu bimio igi kwo ma rondo ku rondo. Wegwa mi polo bibedo ku mutoro ma lee dit kinde m’ebineno nia ng’om ngung’ upong’ ku nyithindho pare ma co ku ma nyir ma gidoko leng’. Ebibedo saa ma ber mi tuko ngo!

20. Yehova unyutho nenedi nia emaruwa lee, man wabineno lembang’o i thiwiwec m’ulubo?

²⁰ Lembe ma Yehova utimo unyutho nia emaruwa lee mandha. Etie Wego ma ber m’usagu zoo. Ewinjo rwo mwa, man epong’o yeny mwa mi kum ku mi tipo. Eponjowa man ekonyowa i saa mi peko. Bende i nindo m’ubino ebimio iwa mugisa dupa. Etie iwa lembe mi mutoro ning’eyo nia Wegwa mi polo umaruwa man ebedieng’ piwa! I thiwiwec m’ulubo, wabineno kite ma wan ma watie awiya pare wacopo nyutho ko nia wamare.