1. Pu ayükefulu ñi nütramkayafiel tati longko ülmen Persia mapu mu, ¿chem mülefuy ñi femal?

RAKIDUAMNGE tami mülen fütra kuyfi mu Persia mapu mew. Ayüfulmi tami nütramkayafiel tati longko ülmen, mülefuy tami amual Susa waria mew chew ñi mülen ti ülmen ruka. Welu wünelu mu müley tami elungeal tami nütramkayafiel tati longko ülmen. Elungenolmi, langümngeafuymi (Est. 4:⁠11).

2. Jewba, ¿chumngechi ayükey taiñ nütramkayafiel?

² Welu Chaw Jewba trürlay feychi kuyfike longko ülmen mew, ¡rume mañumküleiñ llemay! Ngünechen doyküley itrokom pu longko ñi mülen, welu nütramkayafuiñ chumül rume ayüliyiñ taiñ femal. Kidu ayüniey taiñ nütramkayafiel llükanon mu. Afmatulafeiñmu Jewba ñi dewmael itrokom ñi mülen ka fente ñi newen-ngen ka tañi Ngünechen-ngen, welu ayüniey iñchiñ taiñ “Chaw” piafiel piwkeyen mu (Mat. 6:⁠9). Jewba rume ayüniey taiñ fülmawal kidu mew, ¡müna ayüwülmapiwkekeeiñmu taiñ kimfiel tüfa!

3. 1) ¿Chumngelu fente kümey taiñ “Chaw” piafiel ta Jewba? 2) ¿Chem ngüneduamaiñ tüfachi chillkatun mew?

³ Jewba elueiñmu ta mongen, feymu kümey taiñ “Chaw” piafiel (Hecho 17:⁠28). Taiñ Chaw ngelu kay, müley taiñ inanieafiel tañi feypin. Femliyiñ kom taiñ feypikeetew Chaw Ngünechen, rumel mongeleaiñ nag Mapu mew kam wenu mew ka fentren kakelu kümeke dungu nierpuaiñ (Eb. 12:⁠9). Welu ka llowafuiñ fentren kümeke dungu famülke mu. Feytachi chillkatun mu ngüneduamaiñ chumngelu rüf maneluwafuiñ Jewba taiñ piwkeyenieetew ka duamtuetew. Ka inaduamaiñ chumngechi pengelkey tañi küme Chaw ngen ka chumngelu maneluwafuiñ taiñ kidukünunoaetew.

4. Kiñeke che, ¿chumngelu küdawtukey ñi Chaw trokiafiel ta Jewba?

⁴ ¿Küdawtupeymi may Chaw trokiafiel ta Jewba? Kiñeke che ngüneduamfiel mu fente ñi adümuwün-ngen Jewba, falintuwkelayngün. Feypikeyngün: “Ngünechen duamtupeafeiñmu kake kiñeke iñchiñ”. Welu taiñ Wenu Chaw pilay taiñ femngechi rakiduamal. Kidu elukeeiñmu ta mongen ka ayüniey taiñ weniyeafiel. Pablo feypi “Ngünechen ñi alü kamapulenon kake kiñeke iñchiñ mew” (Hecho 17:⁠24-29). Chaw Ngünechen ayüniey taiñ nütramkayafiel chumngechi pu pichikeche nütramkakefi tañi küme chaw.

5. ¿Chem kimeltueiñmu ñi rupan kiñe lamngen?

⁵ Kiñeke che müte duamtulaeyew tañi chaw, feymu küdawtukeyngün Chaw ñi trokiafiel ta Jewba. Kiñe lamngen feypi: “Tañi chaw weda dungukefenew. Iñche we chillkatulu ti Biblia, pekelafuiñ ta Jewba kiñe küme Chaw reke. Welu küme kimfiel mu ta Jewba, kom feychi weda duam tripatuy ta iñche mew”. Ka femngechi duamkülelmi, maneluwnge tami kimürpual ñi doy küme Chaw ngen ta Jewba.

6. Matew 11:⁠27, ¿chumngechi kellukeeiñmu taiñ küme Chaw trokiafiel ta Jewba?

⁶ Jewba kellukeeiñmu taiñ küme Chaw trokiafiel. ¿Chumngechi? Jewba wirintukuy Biblia mew Jesus tañi kimeltuel ka femkeel, femngechi iñchiñ taiñ kimürpuafiel (papeltunge Matew 11:⁠27). Jesus fente küme inayentufi tañi Chaw, feymu feypi: ‘Tañi pekeetew ta iñche, pekefi tañi Chaw’ (Juan 14:⁠9). Kafey fentren rupa Jesus nütramkay Jewba taiñ Chaw ngen. Tati meli evangelio mu, Jesus fentren rupa “Chaw” pifi ta Jewba. ¿Chumngelu femngechi femi Jesus? Kiñe dungu mew, femngechi kimeltulelfi pu che Jewba ñi küme Chaw ngen (Juan 17:⁠25, 26).

7. Jewba ñi chumngechi trokifiel ta Jesus, ¿chem kimeltukeeiñmu?

⁷ Fewla inaduamaiñ Jewba ñi chumngechi trokifiel tañi Fotüm Jesus, femngechi doy kimafiyiñ ta Jewba. Chaw Dios rumel allkütukefuy Jesus ñi llellipun ka wiñoldungukefeyew (Juan 11:⁠41, 42). Chem weda dungu rume ñi rupan Jesus, pey ñi piwkeyenieetew ka kellukeetew tañi Fütra Chaw (Luka 22:⁠42, 43).

8. Jewba, ¿chem dungu eluyefi ta Jesus? Ka, ¿chem kellufi ñi femal?

⁸ Jesus feypi: “Tañi Chaw ñi duam mew mongelen iñche”. Femngechi pengeli tañi Chaw ñi elukeetew ta mongen (Juan 6:⁠57, TNM). Jesus rüf maneluwi Jewba mu ka kidu elueyew chem ñi duamnieel tañi mongeleam. Welu doyelchi may Jewba kellukefi ta Jesus ñi püntütripanoal kidu mu (Mat. 4:⁠4).

9. Jewba, ¿chumngechi pengeli ñi duamtufiel ta Jesus?

⁹ Tañi küme Chaw ngen mu ta Jewba, kimfalkünufi ta Jesus ñi kelluntukuniefiel (Mat. 26:⁠53; Juan 8:⁠16). Jewba montul-lafi ta Jesus kom wedake dungu ñi rupan, welu may kellufi ñi küme chaftuafiel ti wedake dungu. Jesus kimniefuy chem weda dungu ñi rupan pichiñmayafuy müten (Eb. 12:⁠2). Jewba pengeli tañi duamtufiel ta Jesus, ¿chumngechi? Allkütufi ñi llellipun, eluyefi tañi duamnieel, kimeltufi ka kelluntukufi (Juan 5:⁠20; 8:⁠28). Taiñ Wenu Chaw ka femngechi kellukeeiñmu fantepu mew, fewla peaiñ tüfa.

10. Ñi feypin 1 Pedro 3:⁠12, ¿chumngechi pengelkeeiñmu Jewba taiñ piwkeyeetew?

¹⁰ Jewba allkütukey taiñ llellipun (papeltunge 1 Pedro 3:⁠12). Jewba ayükelay taiñ wiño witrawal taiñ llellipukefiel, doy may  feypikeeiñmu taiñ rumel llellipuafiel (1 Tes. 5:⁠17). Chew rume miyawliyiñ, yamkechi ngillatuafuiñ ta Jewba tunte rume taiñ ayükeel iñchiñ. Jewba rumel eluwkülekey taiñ allkütuaetew. Ngüneduamfiel mu iñchiñ Jewba taiñ allkütukeetew taiñ llellipun, doy ayünieiñ taiñ fülmawal kidu mew. Chumngechi feypi kiñe wentru wirintukulu kiñe salmo: “Piwkeyeniefiñ ta Jewba. Kidu kay allkütuñmakeenew tañi dungun” (Sal. 116:⁠1).

11. Jewba, ¿chumkey taiñ wiñoldunguaetew taiñ ngillatun?

¹¹ Taiñ Wenu Chaw allkütukelay müten taiñ ngillatun, doy may wiñoldungukeeiñmu. Rume yafültukukeeiñmu ñi feypin ti apostol Juan, kidu feypi: “Ngillatufiliyiñ chem rume taiñ duamtuel kidu ñi piel mew, fey allküñmayaeiñmew taiñ ngillatukefiel” (1 Juan 5:⁠14, 15). Rüfkünu may, kiñeke mu Jewba wiñoldungukelay taiñ ngillatun chumngechi taiñ ayükefel. Kidu kimniey chumngechi taiñ doy kümelkaleal, feymu kiñeke mu femlayafuy chumngechi taiñ ngillatukefiel, ka kakelu rupa pürüm wiñoldungulayafeiñmu taiñ ngillatun (2 Kor. 12:⁠7-9, TNM).

12, 13. Taiñ Wenu Chaw, ¿chumngechi elukeeiñmu taiñ duamnieel?

¹² Jewba elukeeiñmu taiñ duamnieel. Kidu feypikefi tati pu chaw ñi eluafiel tañi pu che kom tañi duamnieel, ka femngechi femkey kidu iñchiñ mew (1 Tim. 5:⁠8). Jewba tañi pu yall ngelu am iñchiñ, elukeeiñmu kom taiñ duamnieel taiñ mongen mu. Kidu ayülay taiñ rume rakiduamküleal chem taiñ iyal, chem taiñ tukutuwal ka chew taiñ müleam (Mat. 6:⁠32, 33; 7:⁠11). Fente taiñ piwkeyenieetew Jewba, ka adkünuy taiñ nieal kom taiñ duamnieel küpalechi antü mu.

¹³ Welu doyelchi may, Jewba elukeeiñmu kom taiñ duamnieel taiñ weniyewal kidu mu. Biblia mu Jewba kimeltukeeiñmu kidu tañi iney ngen, chem tañi ayükeel, chumal taiñ eletew Mapu mew ka chem ñi femürpual küpalechi antü mew. We kimfilu iñchiñ ti rüf dungu, Jewba duamtueiñmew, feymu adkünufi taiñ pu chaw kam kakelu cristiano taiñ kimeltuaetew ti rüf dungu. Kafey eli tati pu longkolelu ka kakelu kümeke cristiano, femngechi Jewba amuley taiñ kellukeetew. Kafey Ngünechen kimeltukeeiñmu taiñ trawün mu, femngechi doy kimürpukefiyiñ kidu taiñ pu peñi ka lamngen engün. Femngechi ka fillke dungu mu, taiñ Chaw Jewba pengelkeeiñmew taiñ rüf duamtunieetew kom iñchiñ (Sal. 32:⁠8).

14. 1) Jewba, ¿chumngelu kimeltukeeiñmu? 2) ¿Chumngechi kimeltukeeiñmu Jewba?

¹⁴ Jewba kimeltukeeiñmu. Taiñ culpafe ngen trürlaiñ ta Jesus mu. Feymu kiñeke mu duamnieiñ taiñ norümaetew taiñ poyen Chaw Jewba. Tati Biblia feypi Jewba ‘ngülamtudungukefi tüfachi pu che kidu tañi piwkeyenieel’ (Eb. 12:⁠6, 7). Jewba kakerume dungu femkey taiñ kimeltuaetew. ¿Chumngechi kay? Taiñ trawün mew ka Biblia mu kimürpuafuiñ chem dungu müley taiñ doy küme elkünutual taiñ mongen mew. Ka femngechi tati pu longkolelu kelluafeiñmu chem taiñ duamnieel. Chem dungu rume femle Jewba taiñ norümaetew, rumel femkey fente taiñ piwkeyenieetew (Jer. 30:⁠11).

15. Rupan mu iñchiñ wedake dungu, ¿chumngechi kellukeeiñmu Jewba?

¹⁵ Jewba kellukeeiñmu taiñ chaftuafiel wedake dungu. Kiñe küme chaw kellukefi tañi pu yall rupan mu wedake dungu mew, ka femngechi femkey taiñ Wenu Chaw. Elukeeiñmu tañi newen, femngechi chem no rume taiñ püntünentunoaetew kidu mu (Luka 11:⁠13). Kafey Jewba yafültukukeeiñmu. Kidu feypikünueiñmu fentren kümeke dungu ñi müleal küpalechi antü mu,  fey tüfa newentukukeeiñmu rupaliyiñ wedake dungu mew. Longkontukunge tüfa: taiñ Chaw Jewba küme elkünutuay chem weda dungu rume taiñ kutrankakeetew. Wedake dungu rupamekeliyiñ pichiñmayay müten, welu kom taiñ elukeetew Jewba rumel müleay (2 Kor. 4:⁠16-18).

16. Adan allkütunofilu ta Chaw Ngünechen, ¿chem dungu rupay?

¹⁶ Fütra kuyfi mu, Adan allkütulafi ta Ngünechen. Feymu kidu ka tañi küpanche konwetulay Ngünechen tañi pu che mew (Rom. 5:⁠12; 7:⁠14) Welu feychi mu Jewba eluwi ñi kelluafiel Adan ñi pu küpanche, femngechi pengeli ñi fütra piwkeyechen.

17. Dew culpalu Adan, ¿chem feypikünuy Jewba?

¹⁷ Chaw Jewba kiñepülekünufi ta Adan tañi culpan mu, welu feypikünuy ñi kelluafiel tañi pu küpanche. Feychi mu müten, Jewba feypikünuy ñi koneltual tañi pu che mu kom feychi che tañi feyentuetew (Gén. 3:⁠15; Rom. 8:⁠20, 21). Jewba wüli tañi sakin Fotüm Jesus, femngechi elueiñmu tüfachi maneluwün, fey pengeli fente taiñ piwkeyenieetew (Juan 3:⁠16).

18. Püntütripaliyiñ ta Jewba mu, ¿chumngelu maneluwafuiñ ñi eluwkülen taiñ llowaetew?

¹⁸ Jewba afeluwkelay taiñ kelluntukuaetew, doy may kidu ayüniey taiñ koneltuleal tañi pu che mu, culpanchengeliyiñ rume. Kiñeke mu weda duamelafuiñ ta Jewba ka püntütripayafuiñ kidu mu, welu taiñ Fütra Chaw rumel eluwkülekey taiñ llowaetew wiñotuliyiñ kidu mew. Jesus entuy kiñe nütram, femngechi pengeli fente taiñ piwkeyenieetew Jewba (Luka 15:⁠11-32). Feychi nütram mu, tati fotüm püntütripay tañi chaw mu, welu tati chaw turpu feypilay: “Wiñotupeafuy tañi fotüm”. Tati fotüm wiñotulu tañi chaw ñi ruka mu, kidu piwkeyenkechi llowtueyew.  Ka femngechi iñchiñ püntütripafuliyiñ Jewba mu, welu wiñotuliyiñ kidu mew, rüf maneluwküleafuiñ taiñ Wenu Chaw ñi eluwkülen taiñ llowaetew.

19. Jewba, ¿chumngechi küme elkünutuay kom ñi wedalkalerpun Adan ñi culpan mew?

¹⁹ Taiñ Fütra Chaw küme elkünutuay kom ñi wedalkalerpun Adan ñi culpan mew. Dew culpalu Adan, Jewba dulli 144.000 che ñi amual wenu mapu mu, fey ñi longko ülmenküleal ka sacerdote ngeal Jesus engu. Chaw Dios wekünutufile kom tati mülelu, Jesus ka tati pu dullingelu kelluafingün pu feyentulechi che ñi turpu culpawetunoal. Rupale feychi warangka tripantu ñi ngünenieal Jesus, tati pu che ka kiñe rupa kintukaduamngeay. Fey püntütripanole Jewba mu engün, elungeay ñi rumel mongeleal engün. Femngechi kom tati pu che Mapu mu niewelayay ta culpan, fey Jewba rume ayüway femngechi pefile kom tañi pu yall. ¡Afmatufalngeay feychi mongen!

20. 1) Jewba, ¿chumngechi pengelkeeiñmu fente taiñ piwkeyenieetew? 2) ¿Chem ngüneduamaiñ küpalechi chillkatun mew?

²⁰ Jewba pengelkeeiñmu taiñ rume piwkeyenieetew. Fey tati doy küme Chaw taiñ nieafel. Jewba eluwkülekey ñi allkütual taiñ llellipun. Kafey eluniekeeiñmu taiñ duamnieel taiñ mongeluwam ka taiñ doy weniyerpuafiel. Kidu kimeltukeeiñmu ka kellukeeiñmu. Jewba eluaeiñmu fentren kümeke dungu küpalechi antü mu. ¡Nengümkey taiñ piwke pefiel mu fente taiñ piwkeyenieetew taiñ Wenu Chaw! Küpalechi chillkatun mew, ngüneduamaiñ chumngechi mañumafuiñ taiñ Fütra Chaw fente taiñ piwkeyenieetew.