1. Etẹwẹ e nọ biọ nado dọnsẹpọ ahọlu Pẹlsia tọn de?

MÍ NI dọ dọ a tin to Pẹlsia to nudi owhe 2 500 die. A jlo na dọhona ahọlu otò lọ tọn gando whẹho de go, enẹwutu a zingbejizọnlin yì tòdaho ahọlu tọn mẹ to Ṣuṣani. A ma tlẹ gán lẹn nado dọnsẹpọ ahọluigbagán lọ, eyin e ma nagbè we whẹ́. E ma yinmọ a sọgan yin hùhù!—Ẹst. 4:11.

2. Numọtolanmẹ tẹwẹ mí sọgan tindo to whenue mí jlo na dọnsẹpọ Jehovah?

² Lehe mí dopẹ́ do sọ dọ Jehovah ma taidi ahọlu Pẹlsia tọn enẹ! Jehovah yiaga tlala hú gbẹtọvi gandutọ depope, etomọṣo mí sọgan yì e dè to ojlẹ lẹpo mẹ. E nọ jlo dọ mí ni voawu nado dọnsẹpọ emi. Di apajlẹ, mahopọnna dọ Jehovah tindo tẹnmẹ-yinkọ ayidego tọn lẹ, taidi Mẹdatọ Daho, Ganhunupotọ, podọ Oklunọ Nupojipetọ, ewọ na mí tuli nado nọ ylọ emi dọ “Otọ́,” yèdọ hogbe họntọnjihẹmẹ tọn de. (Mat. 6:9) Lehe e yinuwadomẹji do sọ dọ Jehovah nọ jlo dọ mí ni pọ́n emi hlan di họntọn vivẹ́ de!

3. Naegbọn mí sọgan nọ ylọ Jehovah dọ “Otọ́,” podọ etẹ ji wẹ hosọ ehe na dọhodo?

³ E sọgbe dọ mí nọ ylọ Jehovah dọ “Otọ́,” na ewọ wẹ Asisa ogbẹ̀ mítọn tọn. (Salm. 36:9) Na Otọ́ mítọn wẹ e yin wutu, mí to dandannu glọ nado nọ setonuna ẹn. Eyin mí nọ wà nuhe ewọ biọ to mí si lẹ, mí na duvivi dona jiawu lẹ tọn. (Heb. 12:9) Dona enẹlẹ bẹ gbẹninọ kakadoi, vlavo to olọn mẹ kavi to aigba ji hẹn. Mí sọ nọ duvivi dona lẹ tọn todin. Hosọ ehe na dọhodo lehe Jehovah nọ yinuwa to egbehe taidi Otọ́ owanyinọ de do ji, gọna nuhewutu mí sọgan kudeji dọ ewọ ma na gbẹ́ mí dai  gbede to sọgodo. Amọ́ jẹnukọn whẹ́, mì gbọ mí ni gbadopọnna nuhewutu mí gán deji dọ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn yiwanna mí sisosiso bosọ nọ hò mítọn pọ́n.

4. Naegbọn e nọ vẹawuna mẹdelẹ nado pọ́n Jehovah hlan taidi Otọ́ yetọn?

⁴ Be e nọ vẹawuna we nado pọ́n Jiwheyẹwhe hlan taidi Otọ́ towe wẹ ya? Mẹdelẹ sọgan nọ mọdọ emi whè bo ma sọtẹ́n yijlẹdo Jehovah go. Yé nọ tindo ayihaawe dọ Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ lọ nọ hò emi lọsu tọn pọ́n. Ṣigba, Otọ́ owanyinọ mítọn ma nọ jlo dọ mí ni tindo numọtolanmẹ mọnkọ. E na mí ogbẹ̀ bosọ jlo dọ mí ni wleawuna haṣinṣan de hẹ emi. To whenue apọsteli Paulu do nugbo ehe hia godo, e basi zẹẹmẹ na todoaitọ etọn lẹ to Atẹni dọ Jehovah “ma dẹn do dopodopo mítọn.” (Owalọ 17:24-29) Jiwheyẹwhe jlo dọ dopodopo mítọn ni wá emi dè kẹdẹdile ovi de nọ yì otọ́ owanyinọ podọ mẹtọnhopọntọ de dè to jọwamọ-liho do.

5. Etẹwẹ mí plọn sọn numimọ mẹmẹyọnnu de tọn mẹ?

⁵ Mẹdevo lẹ sọgan nọ mọdọ e vẹawu nado pọ́n Jehovah hlan di Otọ́ yetọn, na otọ́ yetọn jọnun ma nọ do owanyi po homẹdagbe po hia yé sọmọ kavi ma tlẹ nọ wàmọ paali wutu. Lẹnnupọndo nuhe mẹmẹyọnnu de dọ ji. E dọmọ: “Baba ṣie ylanhùn taun. Whenue n’ṣẹṣẹ bẹ Biblu pinplọn, e vẹawuna mi nado wleawuna haṣinṣan de hẹ Otọ́ olọn mẹ tọn de. Ṣigba whenue n’wá yọ́n Jehovah, nulẹpo diọ.” Be numọtolanmẹ dopolọ lẹ wẹ a nọ tindo ya? Eyin mọ wẹ, deji dọ hiẹ lọsu sọgan wá mọ Jehovah di Otọ́ dagbe hugan he a gán tindo.

6. Sọgbe hẹ Matiu 11:27, etẹwẹ yin dopo to aliho he mẹ Jehovah ko gọalọna mí nado mọ ewọ di Otọ́ owanyinọ mítọn te lẹ mẹ?

⁶ Dopo to aliho he mẹ Jehovah ko gọalọna mí nado mọ ewọ di Otọ́ owanyinọ mítọn te lẹ mẹ wẹ yindọ, e hẹn ẹn diun dọ ohó po nuyiwa Jesu tọn lẹ po yin kinkandai do Biblu mẹ. (Hia Matiu 11:27.) Jesu sọ do jẹhẹnu Otọ́ etọn tọn lẹ hia to aliho pipé mẹ sọmọ bọ e sọgan dọ dọ: “Mẹdepope he mọ mi ko mọ Otọ́ ga.” (Joh. 14:9) Jesu nọ saba dọho gando azọngban he Jehovah nọ hẹndi taidi Otọ́ de go. To owe Wẹndagbe tọn ẹnẹ lẹ kẹdẹ mẹ, Jesu yí hogbe lọ “Otọ́” zan na Jehovah nudi whla 165. Naegbọn Jesu do dọho gando Jehovah go sọmọ? Whẹwhinwhẹ́n dopo wẹ yindọ, na gbẹtọ lẹ nido sọgan kudeji dọ Jehovah yin Otọ́ owanyinọ de.—Joh. 17:25, 26.

7. Etẹwẹ mí plọn sọn Jehovah dè gando aliho he mẹ e yinuwa hẹ Visunnu etọn te go?

⁷ Lẹnnupọndo nuhe mí plọn sọn Jehovah dè gando aliho he mẹ e yinuwa hẹ Visunnu etọn Jesu te go ji. Jehovah nọ sè odẹ̀ Jesu tọn lẹ to whepoponu. E ma yindọ e nọ sè odẹ̀ Jesu tọn lẹ poun wẹ gba, amọ́ e sọ nọ na gblọndo yetọn. (Joh. 11:41, 42) Mahopọnna whlepọn depope he Jesu pehẹ, e nọ mọdọ Otọ́ emitọn yiwanna emi bosọ to godona emi.—Luku 22:42, 43.

8. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah penukundo Jesu go te?

⁸ Jesu kẹalọyi dọ Otọ́ emitọn wẹ yin Asisa ogbẹ̀ emitọn tọn, podọ Mẹhe nọ na emi nuhe sin hudo emi do nado nọgbẹ̀ lẹ, to whenue e dọmọ: “Yẹn to ogbẹ̀ na Otọ́ lọ tọn wutu.” (Joh. 6:57) Jesu dejido Otọ́ etọn go mlẹnmlẹn, podọ Jehovah penukundo nuhudo agbasa tọn etọn lẹ go. Hú popolẹpo, Jehovah penukundo Jesu go to gbigbọ-liho.—Mat. 4:4.

9. Nawẹ Jehovah dohia dọ emi yin Otọ́ owanyinọ podọ mẹtọnhopọntọ de na Jesu gbọn?

⁹ Taidi Otọ́ owanyinọ de, Jehovah hẹn ẹn diun dọ Jesu yọnẹn dọ emi tindo godonọnamẹ Otọ́ emitọn tọn. (Mat. 26:53; Joh. 8:16) Dile Jehovah ma tlẹ basi hihọ́na Jesu sọn awugble lẹpo si, E gọalọna ẹn nado doakọnna whlepọn lẹ. Jesu deji dọ awufiẹsa depope he emi gán jiya etọn, na yin ojlẹ gli tọn.  (Heb. 12:2) Jehovah dohia dọ emi nọ hò Jesu tọn pọ́n, gbọn todidoaina ẹn, nukunpipedego, azọ́npinplọn ẹn po godoninọna ẹn po dali. (Joh. 5:20; 8:28) Todin, mì gbọ mí ni pọ́n lehe Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn nọ hò mílọsu tọn pọ́n to aliho dopolọ lẹ mẹ do.

10. Sọgbe hẹ Salmu lẹ 66:19, 20, nawẹ Jehovah nọ dohia gbọn dọ emi yiwanna mí?

¹⁰ Jehovah nọ dotoaina odẹ̀ mítọn lẹ. (Hia Salmu lẹ 66:19, 20.) E ma jlo dọ mí ni na dogbó de odẹ̀ mítọn lẹ; e dotuhomẹna mí nado nọ hodẹ̀ whẹwhẹ. (1 Tẹs. 5:17) Mí sọgan yí sisi do dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe mítọn to whedepopenu, mahopọnna fidepope he mí tin te. Alọnu etọn ma nọ ján sọmọ bọ e ma gán mọ whenu na mí; e nọ to gbesisọ mẹ nado dotoaina mí to whepoponu. Whenue mí doayi e go dọ Jehovah nọ dotoaina odẹ̀ mítọn lẹ, mí nọ dọnsẹpọ ẹ dogọ. Salmu-kantọ lọ dọmọ: “Yẹn yiwanna Jehovah, na ewọ nọ sè ogbè ṣie.”—Salm. 116:1.

11. Nawẹ Jehovah nọ yinuwa gando odẹ̀ mítọn lẹ go gbọn?

¹¹ Otọ́ mítọn ma nọ dotoaina odẹ̀ mítọn lẹ poun gba, e sọ nọ na gblọndo na yé. Apọsteli Johanu hẹn mí deji dọmọ: “Nudepope he mí biọ sọgbe hẹ ojlo [Jiwheyẹwhe tọn], ewọ nọ sè mítọn.” (1 Joh. 5:14, 15) Na nugbo tọn, Jehovah sọgan nọma na gblọndo odẹ̀ mítọn lẹ tọn to aliho he mẹ mí donukun te. E yọ́n nuhe na wà dagbe na mí hugan, enẹwutu to whedelẹnu gblọndo etọn sọgan dohia dọ e ma yigbena obiọ mítọn kavi e jlo dọ mí ni nọte.—2 Kọl. 12:7-9.

12, 13. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn nọ penukundo mí go te?

¹² Jehovah nọ penukundo mí go. Nuhe e biọ to otọ́ lẹpo si nado wà wẹ ewọ lọsu nọ wà. (1 Tim. 5:8) E nọ penukundo nuhudo agbasa tọn ovi etọn lẹ tọn go. E ma nọ jlo dọ mí ni yin magbọjẹnọ gando núdùdù, avọ̀ kavi adọtẹn go. (Mat. 6:32, 33; 7:11) Taidi otọ́ owanyinọ de, Jehovah tlẹ basi tito nado hẹn pekọ wá na nuhudo sọgodo tọn mítọn lẹpo.

¹³ Hú popolẹpo, Jehovah nọ penukundo nuhudo gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ go. Gbọn Ohó etọn gblamẹ, e de nugbo lọ hia mí gando ede, lẹndai etọn, zẹẹmẹ ogbẹ̀ tọn, po sọgodo po go. E na mí ayidonugo nujọnu tọn to whenue mí plọnnu gando nugbo lọ go to tintan whenu, bo yí mẹjitọ mítọn lẹ kavi mẹplọntọ devo zan nado gọalọna mí nado wá yọ́n ewọ. Podọ mí zindonukọn nado nọ mọ alọgọ dagbe lẹ yí sọn mẹho agun tọn he yiwanna mí lẹ gọna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu he whèwhín lẹ po dè. Humọ, Jehovah nọ na mí anademẹ gbọn opli agun tọn mítọn lẹ gblamẹ, yèdọ fie mí nọ plọnnu to pọmẹ hẹ whẹndo gbigbọmẹ tọn mítọn te. To aliho ehelẹ po devo lẹ po mẹ, Jehovah nọ dohia dọ taidi otọ́ de, emi tindo ojlo to mímẹpo mẹ.—Salm. 32:8.

14. Naegbọn Jehovah nọ plọnazọ́n mí nado hẹn mí pegan, podọ nawẹ e nọ wàmọ gbọn?

¹⁴ Jehovah nọ plọnazọ́n mí. To vogbingbọn mẹ na Jesu, mapenọ wẹ mí. Enẹwutu, dile Otọ́ owanyinọ mítọn to azọ́nplọn mí nado hẹn mí pegan, e nọ domẹplọnlọ mí go to whenue e biọ domọ. Ohó etọn flinnu mí dọmọ: “Mẹhe Jehovah yiwanna lẹ go wẹ e nọ domẹplọnlọ.” (Heb. 12:6, 7) Jehovah nọ domẹplọnlọ mí go to aliho susu mẹ. Di apajlẹ, nuhe mí hia to Ohó etọn mẹ kavi sè to opli mítọn lẹ ji lẹ sọgan gọ̀ mí do aliji. Kavi alọgọ he mí do hudo etọn de sọgan wá sọn mẹho lẹ dè. Mahopọnna aliho depope he mẹ Jehovah domẹplọnlọ mí go te, owanyi wẹ nọ whàn ẹn nado wàmọ to whepoponu.—Jel. 30:11.

15. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah nọ basi hihọ́na mí te?

¹⁵ Jehovah nọ nọgodona mí to whlepọn lẹ whenu. Kẹdẹdile otọ́ mẹtọnhopọntọ de nọ  nọgodona ovi etọn lẹ to ojlẹ he vẹawu lẹ mẹ do, Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn nọ gọalọna mí to whlepọn lẹ whenu. E nọ yí gbigbọ wiwe etọn do basi hihọ́na mí sọn nuhe na gbleawuna mí to gbigbọ-liho lẹ si. (Luku 11:13) Jehovah sọ nọ gọalọna mí to whenue mí gbọjọ kavi jẹflumẹ. Di apajlẹ, e na mí todido jiawu de. Todido sọgodo tọn enẹ nọ gọalọna mí nado doakọnna nuhahun lẹ. Pọ́n bo: Mahopọnna nuylankan depope he jọ do mí go, Otọ́ owanyinọ mítọn na de awugble depope he mí jiya etọn sẹ̀. Whlepọn depope he mí to pipehẹ yin ojlẹ gli tọn poun, ṣigba dona Jehovah tọn lẹ na yin kakadoi tọn.—2 Kọl. 4:16-18.

16. Etẹwẹ jọ to whenue Adam vẹtolina Otọ́ owanyinọ etọn?

¹⁶ Mí mọ kunnudenu owanyi he Jehovah tindo na mí tọn, to aliho he mẹ e yinuwa te gando nuhahun tintan he fọndote to whẹndo aigba ji tọn etọn mẹ lẹ go. Whenue Adam vẹtolina Otọ́ olọn mẹ tọn etọn, e hẹn otẹn etọn po kúnkan etọn lẹ tọn po bu to whẹndo ayajẹnọ Jehovah tọn mẹ. (Lom. 5:12; 7:14) Ṣigba, Jehovah ze afọdide lẹ nado gọalọ.

17. To atẹṣiṣi Adam tọn godo, etẹwẹ Jehovah wà to afọdopolọji?

¹⁷ Jehovah sayana Adam, ṣigba e ma jo kúnkan Adam tọn he ma ko yin jiji lẹ do matin todido. To afọdopolọji, e dopà dọ gbẹtọvi tonusetọ lẹ na yin hinhẹngọwa whẹndo emitọn mẹ. (Jen. 3:15; Lom. 8:20, 21) Jehovah basi tito ehe tọn to dodonu avọ́sinsan ofligọ Visunnu yiwanna etọn Jesu tọn ji. To whenue Jehovah ze Visunnu etọn jo do ota mítọn mẹ, ewọ do obá he mẹ owanyi he e tindo na mí siso jẹ hia.—Joh. 3:16.

18. Naegbọn mí sọgan kudeji dọ Jehovah nọ jlo dọ mí ni yin ovi emitọn lẹ, eyin mí tlẹ ko danbú sọn e dè?

¹⁸ Mahopọnna dọ mí yin mapenọ, Jehovah jlo dọ mí ni tin to whẹndo emitọn mẹ, podọ e  ma nọ pọ́n mí hlan gbede taidi agbànpẹnmẹnu de. Mí sọgan danbú na ojlẹ de kavi hẹn Jehovah jẹflumẹ, ṣigba agbọ́ mítọn ma nọ pé e. Jesu do obá he mẹ mẹtọnhopọn he Jehovah tindo na mí taidi otọ́ de siso jẹ hia, to apajlẹ visunnu he danbú lọ tọn mẹ. (Luku 15:11-32) Otọ́ he yin nùdego to apajlẹ lọ mẹ ma hẹn todido bu gbede dọ visunnu emitọn na lẹkọwa. To whenue visunnu lọ lẹkọwa whégbè, otọ́ lọ yí zohunhun do dokuavọna ẹn. Eyin mí ko danbú sọn Jehovah dè bo ko lẹnvọjọ, mí sọgan kudeji dọ Otọ́ owanyinọ mítọn tindo ojlo bosọ to gbesisọ mẹ nado dokuavọna mí.

19. Nawẹ Jehovah na jla nuhe ylando Adam tọn ko hẹngble lẹ do gbọn?

¹⁹ Otọ́ mítọn na jla nuhe ylando Adam tọn ko hẹngble lẹpo do. To atẹṣiṣi Adam tọn godo, Jehovah basi tito nado de omẹ 144 000 taidi sọdodovi lẹ sọn gbẹtọvi lẹ mẹ, yèdọ mẹhe na sẹ̀n taidi ahọlu po yẹwhenọ lẹ po to pọmẹ hẹ Visunnu etọn to olọn mẹ. Jesu po gandutọgbẹ́ enẹlẹ po na gọalọna gbẹtọvi tonusetọ lẹ nado jẹ pipé kọ̀n to aihọn yọyọ lọ mẹ. Whenue yé na ko luntọ́n sọn mẹtẹnpọn godo tọn he na whlé tonusise yetọn pọ́n lọ mẹ, Jiwheyẹwhe na na yé ogbẹ̀ madopodo. To whenẹnu, homẹ Otọ́ mítọn tọn na hùn nado mọdọ aigba gọ́ na visunnu po viyọnnu pipé etọn lẹ po. Ojlẹ ayajẹ daho tọn nankọ wẹ ehe na yin!

20. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah ko dohia te dọ emi yiwanna mí sisosiso, podọ etẹ ji wẹ hosọ he bọdego na dọhodo?

²⁰ Jehovah ko dohia dọ emi yiwanna mí sisosiso. Ewọ wẹ Otọ́ dagbe hugan lọ. E nọ sè odẹ̀ mítọn lẹ bo nọ penukundo mí go to agbasa-liho podọ to gbigbọ-liho. E nọ plọnazọ́n mí nado hẹn mí pegan bosọ nọ nọgodona mí. E sọ tindo dona jiawu lẹ to sẹdotẹnmẹ na mí. Ahun mítọn nọ gọ́ na ayajẹ nado yọnẹn dọ Otọ́ mítọn yiwanna mí bosọ nọ penukundo mí go! Hosọ he bọdego na dọhodo aliho delẹ ji, he mẹ míwu ovi etọn lẹ sọgan nọ yinuwa gando owanyi he e tindo na mí go te.