1. Eme o gwọlọ re ohwo ọ sai te oria nọ ovie Pasia ọ rrọ?

DAE rehọ iẹe nọ whọ jẹ rria Pasia evaọ ikpe idu ivẹ gbe egba isoi (2,500) nọ i kpemu. Whọ gwọlọ vuẹ ovie ẹkwotọ na oware jọ, fikiere whọ tẹ ruọ edhere bi kpohọ okpẹwho Shushan nọ ovie na ọ be rria. Whọ riẹ nọ a rẹ dariẹ te oria nọ ovie yena ọ rrọ họ ababọ nọ o zizie owhẹ. Ohwo kpobi nọ o ru ere, uzou riẹ u re lele iei.​—Ẹsta 4:11.

2. Ẹvẹ Jihova ọ gwọlọ nọ ma sei?

² Eva e were omai kẹhẹ inọ Jihova ọ wọhọ ovie Pasia ha! Jihova o wo ogaga vi osu kpobi evaọ otọakpọ na thethabọ, ghele na ma rẹ sae ta ẹme kugbei oke kpobi. Ọ gwọlọ nọ ma ta eva kẹe ẹsikpobi. Wọhọ oriruo, dede nọ Jihova o wo edẹ-ovao ilogbo wọhọ Ọmemama Oride, Erumeru, gbe Olori nọ Ọ Mai Kpehru, ọ gwọlọ nọ ma sei “Ọsẹ,” keme onana o te mai si omai kẹle iẹe. (Mat. 6:9) Eva e were omai gaga inọ Jihova ọ gwọlọ nọ ma wo usu okpekpe utioye kugbei!

3. Fikieme ma sai ro se Jihova “Ọsẹ,” kọ eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana?

³ Ma sai gine se Jihova “Ọsẹ” mai keme obọ riẹ uzuazọ mai u no ze. (Ol. 36:9) Nọ ọ rrọ Ọsẹ mai na, o gwọlọ nọ ma re yoẹme kẹe. Ma te ru oware nọ ọ ta, eghale buobu i re te omai. (Hib. 12:9) Ọjọ rai họ, uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ obọ odhiwu hayo otọakpọ. Irere buobu i re je te omai enẹna. Ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe oware nọ Jihova o bi ru ro dhesẹ nọ ọyomariẹ yọ Ọsẹ oyoyou, gbe oware nọ u ro mu omai ẹro nọ ọ te siọ omai ba vievie he. Joma kake ta kpahe oware nọ u ro mu omai ẹro nọ Ọsẹ obọ odhiwu mai o you omai gaga jẹ be rẹrote omai.

4. Fikieme o rọ rrọ bẹbẹ kẹ ahwo jọ re a rehọ Jihova wọhọ Ọsẹ?

⁴ Kọ o rrọ bẹbẹ kẹ owhẹ re whọ rehọ Ọghẹnẹ wọhọ Ọsẹ ra? Ahwo jọ a sai roro nọ a te oware ovo ho, inọ Jihova Ọghẹnẹ Oride na ọ sae daezọ rai hi. A rẹ jọ udu rai wo avro inọ Ọghẹnẹ Erumeru na o bi tube roro kpahe ae he. Rekọ Ọsẹ oyoyou mai na ọ gwọlọ nọ ma wo iroro itieye he. Ọye ọ kẹ omai uzuazọ, yọ ọ gwọlọ nọ ma si kẹle iẹe. Ere Pọl ukọ na ọ ta kẹ ahwo obọ Athẹns nọ a jẹ gaviezọ kẹe, kẹsena o te ru ei vẹ inọ Jihova “o thabọ no omai omomọvo ho.” (Iruẹru 17:24-29) Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ mai omomọvo ma ta eva kẹe wọhọ epanọ ọmọ ọ rẹ gwọlọ ta ẹme kpobi kẹ ọsẹ hayo oni oyoyou riẹ na.

5. Eme ma wuhrẹ no iku oniọvo-ọmọtẹ na ze?

⁵ O rẹ jọ bẹbẹ kẹ amọfa re a rehọ Jihova wọhọ Ọsẹ keme ọsẹ nọ o yẹ rai o dhesẹ uyoyou kẹ ae hayo rẹrote ai hi. Oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ ta nọ: “Ọsẹ mẹ ọ jẹ hae ta eme edada kẹ omẹ gaga. Nọ me mu Ebaibol na họ ewuhrẹ, o jọ bẹbẹ kẹ omẹ re mẹ rehọ Ọghẹnẹ wọhọ Ọsẹ obọ odhiwu mẹ. Rekọ nọ mẹ riẹ Jihova ziezi no, iroro mẹ i te nwene.” Kọ ere who rri Jihova re? O tẹ rrọ ere, jọ udu u bru owhẹ hẹ. Nọ oke o be nyaharo na, whẹ omara whọ te ruẹ nọ Jihova họ Ọsẹ nọ ọ mai you owhẹ.

6. Wọhọ epanọ o rrọ Matiu 11:27, edhere jọ vẹ Jihova o bi ro fiobọhọ kẹ omai rehọ iẹe wọhọ Ọsẹ oyoyou?

⁶ Edhere jọ nọ Jihova o bi ro fiobọhọ kẹ omai rehọ ọyomariẹ wọhọ Ọsẹ oyoyou họ, o ru nọ a ro kere eme nọ Jesu ọ ta gbe eware nọ o ru fihọ Ebaibol na. (Se Matiu 11:27.) Jesu ọ rọ aro kele iruemu Ọsẹ riẹ gbagba te epanọ ọ rọ ta nọ: “Ohwo kpobi nọ ọ ruẹ omẹ ọ ruẹ Ọsẹ na no re.” (Jọn 14:9) Evaọ ẹsibuobu Jesu o dhesẹ nọ Jihova yọ Ọsẹ. Jesu ọ jọ ebe Usi Uwoma ene na ọvo se Jihova “Ọsẹ” te unuẹse udhoree-gbisoi (165) soso. Fikieme Jesu ọ rọ ta kpahe Jihova te ere? Oware jọ nọ o wha riẹ ze họ, ọ gwọlọ ru ahwo riẹ vevẹ nọ Jihova yọ Ọsẹ oyoyou.​—Jọn 17:25, 26.

7. Eme ma wuhrẹ no oghẹrẹ nọ Jihova o ro yerikugbe Ọmọ riẹ ze?

⁷ Joma ta kpahe oware nọ ma wuhrẹ mi Jihova evaọ oghẹrẹ nọ o ro yerikugbe Jesu, Ọmọ riẹ. Ẹsikpobi Jihova o je yo elẹ Jesu. Orọnikọ eyo ọvo o je yo ai hi, ọ kiyo elẹ na re. (Jọn 11:41, 42) Ghelọ edawọ kpobi nọ i te Jesu kẹhẹ, ọ ruẹ vevẹ nọ Ọsẹ oyoyou riẹ na o je fiobọhọ kẹe.​—Luk 22:42, 43.

8. Idhere vẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹ Jesu?

⁸ Jesu o dhesẹ vevẹ nọ Ọsẹ riẹ họ Ọnọ ọ kẹ riẹ uzuazọ gbe Ọnọ ọ be sẹro uzuazọ riẹ. Ọ ta nọ: “Mẹ . . . rrọ uzuazọ fiki Ọsẹ na.” (Jọn 6:57) Jesu o fi eva riẹ kpobi họ Ọsẹ riẹ, yọ Jihova ọ kẹ riẹ oware kpobi nọ ọ gwọlọ re ọ sae gbẹ jọ uzuazọ. Jihova ọ tẹ jẹ kẹe oware nọ o mai wuzou, o fiobọhọ kẹe kru ẹrọwọ riẹ.

9. Ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ nọ ọyomariẹ ginọ Ọsẹ nọ o you Jesu?

⁹ Fikinọ Jihova yọ Ọsẹ oyoyou, o fiobọhọ kẹ Jesu ruẹ vevẹ nọ ọ rrọ kugbei. (Mat. 26:53; Jọn 8:16) Dede nọ Jihova o si ebẹbẹ Jesu kpobi no kẹe he, o fiobọhọ kẹe thihakọ ebẹbẹ na. Jesu ọ riẹ nọ oja kpobi nọ ọ re kẹhẹ, o te jọ ribri hi. (Hib. 12:2) Jihova ọ gaviezọ kẹ Jesu, ọ rẹrotei, o wuhrẹ i rie, jẹ thae uke, onọ u dhesẹ nọ o you rie. (Jọn 5:20; 8:28) Obọnana, joma ta kpahe oghẹrẹ nọ Ọsẹ obọ odhiwu mai o bi ro fiobọhọ kẹ omai evaọ edhere ọvona.

10. Wọhọ epanọ o rrọ Olezi 66:19, 20, ẹvẹ Jihova o bi ro dhesẹ nọ o you omai?

¹⁰ Jihova o re yo elẹ mai. (Se Olezi 66:19, 20.) Ọ gwọlọ nọ elẹ mai e rẹ jọ godo godo ho; ọ vuẹ omai nọ ma hae lẹ sei kẹse kẹse. (1 Tẹs. 5:17) Ma rẹ sae lẹ se Ọghẹnẹ evaọ oke kpobi gbe oria kpobi nọ ma rrọ. Eware i re bu ei abọ hrọ họ nọ ọ gbẹ rọ gaviezọ kẹ omai hi; ọ rẹ gaviezọ kẹ elẹ mai ẹsikpobi. Ma te vuhumu nọ Jihova o re yo elẹ mai, u re ru omai si kẹle iẹe. Ọso-ilezi na ọ ta nọ: “Me you Jihova keme o yo urru mẹ.”​—Ol. 116:1.

11. Ẹvẹ Jihova ọ rẹ rọ kiyo elẹ mai?

¹¹ Orọnikọ eyo ọvo Ọsẹ obọ odhiwu mai o re yo elẹ mai hi, ọ rẹ kiyo rai re. Jọn ukọ na ọ kẹ omai imuẹro nọ: “Oware kpobi nọ ma yare [Ọghẹnẹ] nọ o rọwokugbe oreva riẹ, ọ rẹ gaviezọ kẹ omai.” (1 Jọn 5:14, 15) Ẹsejọ, oghẹrẹ nọ ma rẹro riẹ ere Jihova ọ rẹ rọ kiyo elẹ mai hi. Ọ riẹ oware nọ u fo kẹ omai, fikiere ẹsejọ uyo riẹ o sae jọ ijo, hayo ọ sae gwọlọ nọ ma gbẹ hẹrẹ.​—2 Kọr. 12:7-9.

12-13. Idhere vẹ Ọsẹ obọ odhiwu mai ọ be rọ rẹrote omai?

¹² Jihova ọ be kẹ omai eware nọ ma rẹ rọ kuọ omamai. O bi ru oware nọ ọ gwọlọ nọ esẹ kpobi a re ru kẹ iviuwou rai. (1 Tim. 5:8) Ọ be kẹ emọ riẹ eware nọ a rẹ rọ rẹrote omarai. Ọ gwọlọ nọ ma ruawa vievie he kpahe emu nọ ma rẹ re, iwu, hayo oria nọ ma rẹ rria. (Mat. 6:32, 33; 7:11) Fikinọ Jihova yọ Ọsẹ oyoyou, o tube ru ọruẹrẹfihotọ epanọ ma re ro wo eware kpobi nọ ma gwọlọ evaọ obaro.

¹³ Onọ o tubẹ mai wuzou họ, Jihova ọ be kẹ omai oware kpobi nọ ma gwọlọ re ma sai wo usu okpekpe kugbei. Ọ jọ Ebaibol dhesẹ oghẹrẹ Ọsẹ nọ ọ rrọ kẹ omai, ẹjiroro riẹ, oware nọ ọ rọ ma omai, gbe epanọ obaro ọ te jọ. O fiobọhọ kẹ omai evaọ okenọ ma ro mu Ebaibol na họ ewuhrẹ, okenọ ọ rehọ ọsẹ mai, oni mai, hayo omọfa wuhrẹ omai re ma riẹe ziezi. Yọ ọ gbẹ be rọ ekpako ukoko mai gbe inievo efa nọ i kruga ziezi evaọ ukoko na fiobọhọ kẹ omai. U te no ere no, Jihova ọ be jẹ rọ iwuhrẹ ukoko fiobọhọ kẹ omai, enọ ma rẹ jọ kuomagbe inievo mai wuhrẹ kpahe ọyomariẹ. Idhere nana gbe efa buobu Jihova o bi ro dhesẹ kẹ omai kpobi nọ ọyomariẹ yọ Ọsẹ oyoyou.​—Ol. 32:8.

14. Fikieme Jihova o bi ro wuhrẹ omai, kọ oghẹrẹ vẹ o bi ro ru ei?

¹⁴ Jihova o bi wuhrẹ omai. Jesu ọ rrọ gbagba, rekọ ma gba ha. Fikiere, nọ Jihova Ọsẹ oyoyou mai o bi wuhrẹ omai na, ọ rẹ whọku omai nọ ma te ru thọ. Ọ jọ Ebaibol na kareghẹhọ omai nọ: “Enọ Jihova o you ọ rẹ whọku.” (Hib. 12:6, 7) U wo idhere sa-sa nọ Jihova ọ rẹ rọ whọku omai. Wọhọ oriruo, ma sai se ẹme jọ evaọ Ebaibol na hayo yo ẹme jọ evaọ obọ ewuhrẹ nọ o rẹ jọ ọwhọkuo. Hayo ekpako ukoko a sae whọku omai. Oghẹrẹ kpobi nọ ọwhọkuo na ọ rọ nyaze kẹhẹ, uyoyou nọ Jihova o wo kẹ omai o wha riẹ ze.​—Jeri. 30:11.

15. Idhere vẹ Jihova ọ be rọ thọ omai?

¹⁵ Jihova o re fiobọhọ kẹ omai thihakọ edawọ. Wọhọ epanọ ọsẹ nọ o you emọ riẹ o re fiobọhọ kẹ ae evaọ oke uye na, ere Ọsẹ obọ odhiwu mai o re fiobọhọ kẹ omai thihakọ evaọ oke edawọ. Ọ rẹ rọ ẹzi ọfuafo riẹ thọ omai no oware kpobi nọ o rẹ sae raha usu mai kugbei. (Luk 11:13) Jihova o re je fiobọhọ kẹ omai nọ oware jọ o tẹ be kẹ omai uye. Wọhọ oriruo, ọ  kẹ omai obọdẹ ẹruore. Ẹruore yena o re fiobọhọ kẹ omai thihakọ ebẹbẹ. Roro kpahe onana: Ghelọ eware iyoma kpobi nọ e via kẹ omai enẹna kẹhẹ, Ọsẹ oyoyou mai na ọ te rẹriẹ aikpobi evaọ obaro. Odawọ kpobi nọ u bi te omai enẹna yọ oware ubroke, rekọ eghale nọ Jihova ọ te kẹ omai e te jọ bẹdẹ bẹdẹ.​—2 Kọr. 4:16-18.

16. Eme ọ via okenọ Adamu ọ ghẹmeeyo kẹ Ọsẹ oyoyou riẹ?

¹⁶ Ma rẹ ruẹ oghẹrẹ nọ Jihova o you omai te nọ ma te roro kpahe oware nọ o ru okenọ Adamu ọ ghẹmeeyo. Nọ Adamu ọ ghẹmeeyo kẹ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ, ọ gbẹ jọ omọvo ahwo uviuwou Jihova ha, tei te emọ nọ o ti yẹ kpobi. (Rom 5:12; 7:14) Kẹsena Jihova o te ru oware jọ ro fiobọhọ kẹ omai emọ Adamu.

17. Nọ Adamu ọ ghẹmeeyo, eme Jihova o ru ẹsiẹsiẹ?

¹⁷ Jihova ọ kẹ Adamu uye, rekọ ọ ya eyaa inọ o ti fiobọhọ kẹ emọ nọ Adamu o ti yẹ. Ọ ya eyaa ẹsiẹsiẹ inọ ohwo kpobi nọ o yoẹme kẹe ọ te wariẹ jọ omọvo ahwo uviuwou riẹ. (Emu. 3:15; Rom 8:20, 21) Ẹkwoma idhe ẹtanigbo Jesu, Ọmọ oyoyou riẹ na o ro ru ọruẹrẹfihotọ nana. Ọmọ riẹ nọ o siobọno fiki mai na u dhesẹ nọ Jihova o gine you omai gaga.​—Jọn 3:16.

18. Ma tẹ maki kie no edhere Jihova, ẹvẹ ma rọ riẹ nọ ọ gbẹ gwọlọ nọ ma jọ emọ riẹ?

¹⁸ Dede nọ ma gba ha, Jihova ọ gwọlọ nọ ma jọ omọvo ahwo uviuwou riẹ, yọ o re rri nọ uye nọ ma be kẹe fiki sebaẹgba mai o ga hrọ họ. Ẹsejọ ma re ru eware nọ e rẹ kẹ Jihova uye, rekọ o re ku omai fiẹ ẹsiẹsiẹ hẹ. Jesu ọ rọ ọtadhesẹ ọmọ ogbọfariẹ na kẹ oriruo epanọ Jihova o you  omai te. (Luk 15:11-32) Evaọ ọtadhesẹ na, ọsẹ na o si ẹro no edhere he inọ ọmọ na o ti zihe ze he. Nọ ọmọ na o zihe kpozi uwhremu na, ọsẹ na ọ rọ evawere dede iei rehọ. Ma te kie no edhere Jihova je kurẹriẹ uwhremu na, o rẹ sai mu omai ẹro nọ Ọsẹ oyoyou mai na o ti dede omai rehọ avọ evawere.

19. Ẹvẹ Jihova ọ te rọ rẹriẹ ebẹbẹ nọ Adamu ọ wha ze?

¹⁹ Ọsẹ obọ odhiwu mai na ọ te rẹriẹ ebẹbẹ kpobi nọ Adamu ọ wha ze. Nọ Adamu ọ ghẹmeeyo no, Jihova ọ tẹ jiroro nọ ọ te jọ otọakpọ salọ ahwo idu udhuhrẹ-gbene (144,000) re te ai te Jesu a jọ ivie gbe izerẹ evaọ obọ odhiwu. Jesu avọ ibe isu riẹ nana a ti fiobọhọ kẹ ahwo-akpọ nọ a yoẹme jọ gbagba evaọ akpọ ọkpokpọ na. Nọ a te fi odawọ urere na kparobọ no, Ọghẹnẹ ọ vẹ te kẹ ae uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Eva e te were Ọsẹ obọ odhiwu mai gaga evaọ oke yena nọ akpọ na ọ te vọ avọ emọ riẹ nọ e rrọ gbagba. Akpọ ọ te were kẹhẹ!

20. Idhere sa-sa vẹ Jihova o ro dhesẹ nọ o you omai gaga, kọ eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?

²⁰ Eware nọ Jihova o ru kẹ omai no i dhesẹ nọ o gine you omai gaga. A rẹ ruẹ Ọsẹ nọ ọ wọhọ e riẹ hẹ. O re yo elẹ mai, kẹ omai eware nọ ma rẹ rọ kuọ omamai, je ru nọ ma re ro wo emamọ usu kugbei. O re wuhrẹ omai jẹ tha omai uke. O te je wo obọdẹ eghale nọ ọ ya eyaa rai kẹ omai. Eva e be were omai kẹhẹ inọ ma wo Ọsẹ nọ o you omai gaga jẹ be rẹrote omai. Ma te jọ uzoẹme nọ o rrọ aro na ta kpahe idhere nọ mai emọ riẹ ma re ro dhesẹ nọ ma you rie re.