1. Oityi ankho omunthu ena okulinga opo apopie nohamba yo ko Persia?

SOKA ñgeno wakaleleko momanima 2.500 konyima, motyilongo tyimwe tyituminwa nohamba yo ko Persia. Pahe mokonda una etyi uhanda okupopia nohamba, oende atee ko Susa. Mahi opo upopie nohamba, tete una okuita, mokonda inkha unyingila vala, upondola okuipawa. — Ester 4:11.

2. Oñgeni Siovaa ahanda tumutale?

² Tupandula unene Siovaa mokonda kekahi-ko ngohamba yo ko Persia! Siovaa omunene vali kovatumini aveho, mahi no ngotyo tutei vala oola tuhanda okupopia nae. Kahande tukale nowoma wokupopia nae. Ñgeni tutyii? Omokonda namphila ena omanyina omanyingi enkhimano ngetyi Omutungi wa aviho, Wevililo aliho, Omukulami, mahi no ngotyo utupopila opo tumuihane okuti “Tate.” (Mat. 6:9) Siovaa kahande tusoke okuti omukalavi ine kesukile no onthue. Uhanda tuhinangele okuti o Tate yetu woluembia. Oñgeni otyo tyikukalesa?

3. Omokonda yatyi tyaviuka okuihana Siovaa okuti “Tate”? Oityi matulilongesa monthele ei?

³ Tyaviuka okuihana Siovaa okuti “Tate” mokonda oe wetuavela omuenyo. (Sal. 36:9) Iya mokonda o Tate yetu, tuna okutavela etyi apopia. Inkha tulinga etyi Siovaa ahanda, omuenyo wetu maukala nawa. (Heb. 12:9) Mongeleka, matukapewa omuenyo uhapu, tyilinge o keulu ine o pano pohi. Mahi ha komutwe wandyila vala. No pahetyino, okutavela ku Siovaa tyituetela ouwa. Monthele ei, matulilongesa ovipuka Siovaa alinga opo alekese okuti o Tate yetu, no mokonda yatyi tupondola okukala nonthumbi yokuti nalumwe metuyeke-po. Mahi tete, matutale ovipuka vilekesa okuti Tate yetu wo keulu una oluembia olunene no onthue iya uhanda okutukuatesako.

4. Omokonda yatyi vamwe tyivepuiya okutala Siovaa ngatyina o Tate yavo?

⁴ Okuti tyikupuiya okutala Huku ngatyina o Tate yove? Vamwe tyivepuiya. Mokonda tyina velieleka na Siovaa, vasoka okuti ovatutu unene iya Siovaa kesukile navo. Moluotyo, tyivepuiya okutavela okuti Huku Wevililo aliho, wesuka navo. Mahi Tate yetu kahande tusoke ngotyo. Wetuavela omuenyo iya uhanda tukale omapanga ae. Otyo, apositolu Paulu wetyipopile etyi aivisa kovanthu vo ko Atena, iya ayawisako okuti: ‘Huku kekahi kokule na kese umwe pu onthue.’ (Ovil. 17:24-29) Tyina he ena oluembia, omona ulitehelela nawa okutomphola nae. Na Siovaa uhanda tulitehelele ngomona oo.

5. Oityi tulilongesila kongeleka yomphange umwe?

⁵ Ovakuavo tyivepuiya okutala Siovaa ngatyina o Tate yavo mokonda vatekulilwe onya na tate yavo. Tala etyi tyapopia omphange umwe. Wati: “Tate ankho unthekula onya. Etyi nehimbika okulilongesa Ombimbiliya, ankho tyimphuiya unene okutavela okuti ndyina Tate keulu. Mahi etyi nanoñgonoka nawa Siovaa, andyipilulula olusoke luange.” Okuti no ove otyo ulitehelela ngotyo? Inkha ongotyo, kala nonthumbi yokuti no ove upondola okupilulula olusoke luove, ohimbika okutala Siovaa ngatyina o Tate ukahi vali nawa ku aveho.

6. Ngetyi tyipopia Mateusi 11:27, oñgeni Siovaa etukuatesako okumutala ngatyina o Tate yetu woluembia?

⁶ Siovaa utukuatesako okumutala ngatyina o Tate yetu woluembia. Onkhalelo imwe etyilinga, otyetyi apaka mo Mbimbiliya onondaka mba Sesusi, novipuka alingile. (Tanga Mateusi 11:27.) Mokonda Sesusi wahetekelele nawa ovituwa vya Tate yae, ankho upondola okupopia nonthumbi okuti: “Una weete ame, tupu weete Tate.” (Suau 14:9) Sesusi apeho ankho wiihana Siovaa okuti, Tate. Mongeleka, momukanda wa Mateusi atee Suau, Sesusi waihana Siovaa okuti “Tate” ovikando vihungi po 165. Omokonda yatyi Sesusi apopilile unene konthele ya Siovaa? Ehunga limwe, omokonda ankho uhanda ovanthu vakale nonthumbi yokuti Siovaa, o Tate woluembia. — Suau 17:25, 26.

7. Oityi tulilongesila konkhalelo Siovaa atekulile Omona wae?

⁷ Onkhalelo Siovaa atekulile Omona wae Sesusi, itulongesa ovipuka ovinyingi konthele yae. Siovaa apeho ankho utehelela omalikuambelo a Sesusi. Mahi ankho kemutehelela vala momatwi. Ankho umukumbulula. (Suau 11:41, 42) Movitateka aviho Sesusi alambelele, ankho una onthumbi yokuti Tate yae una okankhenda nae iya umukuatesako. — Luka 22:42, 43.

8. Oñgeni Siovaa atekulile Sesusi?

⁸ Sesusi ankho utyii okuti Tate yae, oe wemuavela omuenyo iya ankho utei kwe opo atualeko nomuenyo. Nthiki imwe wapopile okuti: “Ame ndyina omuenyo mokonda ya Tate.” (Suau 6:57) Sesusi ankho uyumba onthumbi mu Tate yae. Iya Siovaa apeho ankho umuavela etyi esukisa opo elitekule. Haunene, Tate yae ankho umuavela etyi esukisa opo atualeko okukala omukuatyili kwe. — Mat. 4:4.

9. Oñgeni Siovaa alekesile okuti una oluembia olunene nomona wae Sesusi?

⁹ Mokonda o Tate woluembia, Siovaa ankho uhanda Sesusi akale tyityi okuti memukuatesako apeho. (Mat. 26:53; Suau 8:16) Siovaa kayakulilile Sesusi kovitateka aviho. Mahi otyipuka alingile, okumukuatesako okulambela muvio. Sesusi ankho utyii okuti ovitateka aviho akala navio, nthiki imwe mavilambe. (Heb. 12:2) Siovaa walekesile  okuti ankho una oluembia olunene na Sesusi mokualinga ovipuka evi vikuana: (1) Okutehelela omalikuambelo ae, (2) okumuavela etyi esukisa na elitekule, (3) okumulongesa, iya (4) okumukuatesako. (Suau 5:20; 8:28) Pahe matutale oñgeni Siovaa, Tate yetu wo keulu, tupu etulingila ovipuka ovio vikuana.

10. Ngetyi tyipopia Salmo 66:19, 20, oñgeni Siovaa alekesa okuti una oluembia no onthue?

¹⁰ Siovaa utehelela omalikuambelo etu. (Tanga Salmo 66:19, 20.) Tate yetu kahande tulitete tyina tulikuambela. Atee umwe utupopila tulikuambele apeho. (1 Tes. 5:17) Onthue tupondola okulikuambela ku Siovaa, kese apa tukahi moola tuhanda. Tyakolela vala, okupopia nae nonthilo. Siovaa nalumwe metupopila okuti ‘nkhele nakuata omapita.’ Apeho utehelela nawa onondaka tupopia momalikuambelo etu. Oupanga wetu na Siovaa upama vali tyina tunoñgonoka okuti utehelela omalikuambelo etu. Tulitehelela ngo muhoneki woviimbo wapopile okuti: “Ame ndyihole Siovaa mokonda utehelela ondaka yange.” — Sal. 116:1.

11. Oñgeni Siovaa akumbulula omalikuambelo etu?

¹¹ Tate yetu, katehelela vala omalikuambelo etu, mahi tupu weekumbulula. Apositolu Suau wati: “Atyiho tuita tyelikuata nehando lya Huku, Huku ututehelela.” (1 Suau 5:14, 15) Mahi tuna okuhinangela okuti ha apeho Siovaa makumbulula omalikuambelo etu monkhalelo tusoka. Siovaa wii etyi tyitukalesa nawa. Ngotyo, pamwe metukumbulula okuti, ‘au mona wange.’ Iya pamwe metupopila tukevele-po kapii. — 2 Kol. 12:7-9.

12-13. Oñgeni Tate yetu wo keulu etuavela etyi tuesukisa?

¹² Siovaa utuavela etyi tuesukisa opo tulitekule. Siovaa watuma ovo he vatekule onombunga mbavo. Iya nae otyo alinga. (1 Tim. 5:8) Wavela ovana vae etyi vesukisa. Kahande ovana vae vasukalale nokulia, nomuvalo, nondyuo. (Mat. 6:32, 33; 7:11) Mokonda o Tate woluembia, wapopia okuti komutwe wandyila, makaavela ovana vae atyiho vesukisa opo vahambukwe.

¹³ Mahi tyakolela vali, Siovaa utuavela etyi tuesukisa opo tutualeko noupanga omuwa nae. Mondaka yae Ombimbiliya, utupopila otyili konthele yae, netyi atungila ovanthu, netyi matyikamoneka komutwe wandyila. Siovaa watuma ovo tate yetu, ine omunthu omukuavo na etukuateseko okumunoñgonoka. Otyo tyilekesa okuti wesuka na kese umwe pu onthue! Utualako okutukuatesako pokati kovakulu vewaneno, novakuatate ovakuavo no nomphange vapama motyili. Tupu Siovaa utulongesa pokati komaliongiyo, omu tulivasa novanthu vekahi ngatyina ombunga yetu. Ombo, ononkhalelo mbumwe vala Siovaa alekesa okuti o Tate una oluembia olunene no onthue. — Sal. 32:8.

14. Omokonda yatyi Siovaa etuviyulila, iya oñgeni etyilinga?

¹⁴ Siovaa utulongesa. Onthue tuelikalela na Sesusi mokonda tuvakuankhali. Mokonda yotyo, tyina tupengesa, Tate yetu woluembia utuviyula. Ondaka yae Ombimbiliya ituhinangelesa okuti: “Siovaa uviyula vana ehole.” (Heb. 12:6, 7) Siovaa utuviyula mononkhalelo ononyingi. Mongeleka, upondola okutuviyula notyipuka tyimwe tutanga mo Mbimbiliya, netyi tuiva momaliongiyo. Mahi pamwe utuma ovakulu vewaneno opo vetuviyule. Katyesukisile oñgeni Siovaa etuviyula, mahi otyipuka twii otyetyi: Utyilinga mokonda una okankhenda no onthue. — Jer. 30:11.

15. Oñgeni Siovaa etuyakulila?

¹⁵ Siovaa utukuatesako tyina tuvasiwa novitateka. Ngetyi he woluembia akuatesako omona wae tyina ena ovitateka, tupu Tate  yetu wo keulu utukuatesako okukoleleya movitateka vietu. Utuavela ononkhono mbae opo mbutukuateseko okulityilika ovipuka vipondola okunyona oupanga wetu nae. (Luka 11:13) Siovaa tupu utukuatesako tyina tuasoya. Mongeleka, walaa okuketuavela ovipuka oviwa komutwe wandyila. Ekevelelo olio, litukuatesako okukoleleya movitateka. Soka ku etyi: Tupondola okukala novitateka vituihama unene, mahi tutyii okuti Tate yetu woluembia, makamanako ovitateka ovio aviho. Ovitateka tuna-vyo hono apa katutu mavilambe. Mahi ovipuka Siovaa etuavela, mavitualako apeho. — 2 Kol. 4:16-18.

16. Oityi tyamoneka-po etyi Andau akuata onkhali ku Tate yetu woluembia?

¹⁶ Otyipuka tyimwe tyilekesa okuti tyili Siovaa una umwe oluembia no onthue, onkhalelo akalele etyi Andau emutyitukilapo. Etyi Andau akuata onkhali, oe novana vae, avayekepo okukala mombunga ya Siovaa. (Loma 5:12; 7:14) Mahi Siovaa ataindya liwa-liwa onkhalelo yokukuatesako ovana va Andau.

17. Oityi Siovaa alinga etyi Andau emutyitukilapo?

¹⁷ Siovaa akoyesa Andau, mahi alae okukuatesako ovana vae. Wapopia okuti ovanthu vokumutavela, nthiki imwe mavalingi vali onthele yombunga yae. (Gên. 3:15; Loma 8:20, 21) Iya opo ovanthu vakondoke mombunga yae, Siovaa aave omona wae Sesusi ngotyilikutila pala okuveyovola. Otyilikutila otyo, tyalekesa nawa okuti Siovaa una oluembia olunene no onthue. — Suau 3:16.

18. Oityi tyilekesa okuti Siovaa utuhandela mombunga yae, atee umwe inkha tuayekapo okumuumbila?

¹⁸ Namphila tuvakuankhali, Siovaa utuhandela mombunga yae iya nalumwe mapopi okuti ‘tukahi vala nokumupuilisa.’ Onthue pamwe tulinga ovipuka vimuihama komutima. Atee umwe pamwe tupondola okuyekapo okumuumbila. Mahi no ngotyo, Siovaa ukevelela  onthiki matukondoka kwe. Sesusi wapopile onthengele-popia yomona omupeseli opo alekese okuti Siovaa una okankhenda okanene novana vae. (Luka 15:11-32) He yomona omupeseli, kasokele okuti omona wae kamakondoka vali meumbo. Etyi omona akondoka, he yae emuliepesa nawa. Ngotyo, inkha wayekapo Siovaa, hinangela okuti Tate yetu woluembia, ukahi nokukukevelela. Tyina wamakondoka kwe, kala nonthumbi yokuti mekuliepesa nehambu enene.

19. Oñgeni Siovaa makamanako ovitateka viaetwa na Andau?

¹⁹ Siovaa makamanako ovitateka aviho viatuka konkhali ya Andau. Konyima yonkhali ya Andau, Siovaa apange okuholovona ovanthu vena 144.000 na vende keulu, avakakala ovanakwa, nokutumina Nomona wae Sesusi. Mouye omupe, Sesusi novo 144.000 mavapolo onkhali movanthu vetavela ku Siovaa. Iya inkha ovanthu ovo vatualako okukala ovakuatyili ku Siovaa meheteko liahulililako, Tate yetu woluembia, meveavela omuenyo uhapu. Pahe Siovaa makambukwa unene okutala okuti eheke aliho lieyula ovana vae vehe vakuankhali. Matyikehiwa ngatyi!

20. Ovipuka patyi Siovaa etulingila vilekesa okuti una oluembia olunene no onthue? Iya oityi matupopi monthele mailandulako?

²⁰ Siovaa ulinga ovipuka ovinyingi vilekesa okuti una oluembia no onthue. Petupu he yovana ukahi vali nawa ku Tate yetu Siovaa. Tala okuti: (1) Siovaa utehelela omalikuambelo etu. (2) Utuavela etyi tuesukisa opo tulitekule, netyi tuesukisa opo tutualeko noupanga omuwa nae. (3) Utulongesa, iya (4) utukuatesako tyina tuna ovitateka. Tupu meketuavela ovipuka oviwa komutwe wandyila. Tyituhambukiswa unene okunoñgonoka okuti Tate yetu wo keulu, una oluembia olunene no onthue! Onthele mailandulako maipopi oñgeni tupondola okulekesa okuti tuapandula Siovaa.