1. Ka nyi yange i gba u or a er zum u nan soo u lamen a tor u Pershia?

TÔÔ ase wer yange u lu uma ken tar u Pershia er anyom 2,500 nahan ken ijime. U soo u za lamen a tor u tar la sha kwagh ugen u hange hange, nahan u mough u yem ken gar u Shushan, ape tor lu la. Cuku kpa u cihi u gba za duen sha ishigh ki tor a u pinen ian shio ga, shi henen tsô kpa u hen u eren kwagh nahan ga. Aluer i na u ian ga man u mough u gba za duen ape tor a lu tsô wer u lam a na yô, alaghga a wua u!—Eseter 4:11.

2. Yehova soo ér zum u i sar se u lamen a na yô, i lu se nena?

² Doo se kpishi er Yehova a lu er tor u ken Pershia la nahan ga yô! Yehova hemba uumace mba ve hemen la cii yem zende zende, kpa se fatyô u lamen a na hanma shighe cii. A soo ér se de cian u lamen a na ga. Ikyav i tesen yô, er Yehova a lu a atiatom a vesen er Orgbanakaa u Hembancii man Uhembanagee kua Ter Uhembancii nahan kpa, a soo ér shighe u se lu lamen a na yô, se yila un ser “Ter.” (Mat. 6:9) Doo se kpishi er Yehova a soo ér se lu kôôsôô a na yô!

3. Se fatyô u yilan Yehova ser “Ter” sha ci u nyi, man ka nyi se lu timen sha mi ken ngeren nee?

³ Doo u se yila Yehova ser “Ter” sha ci u ka un a lu Imbor i uma shin a gbe akaauma cii ye. (Ps. 36:9) Er a lu Ter wase yô, gba u se ungwan imo na. Aluer se er kwagh u a kaa ér se er yô, se zua a averen kpishi. (Heb. 12:9) Averen ne wa uma u tsôron kpaa ker, aluer ka sha shin ka shin tar kpaa. Shi hegen ne je kpa se mba zuan a mbamtsera kpishi. Ngeren ne una time sha akaa a a tese ér Yehova ka ter wase u se doo un ishima yô, kua er i hii ve se fatyô u lun a vangertiôr ser mayange una kende se ga yô. Kpa hiihii yô, de se nenge er i hii ve se lu a vangertiôr  ser se doo Ter wase u sha la ishima tsung shi nengen sha a vese yô.

4. Er nan ve ka i taver mbagen u nengen Yehova ér ngu Ter ve?

⁴ Ka i taver we u nengen Aôndo wer ngu Ter uwe? Alaghga mbagen vea nenge ér ve gba kwagh ga shi ve ndahar man Yehova gema hemba sha won cii, nahan ve mba un kwagh u ikyoo ga. Ka i taver ve kpishi u lumun ér Aôndo we ve ikyo asange asange. Nahan kpa, Ter wase u se doo un ishima la soo ér se hen kwagh sha imba gbenda la ga cii. A na se uma, shi a soo ér se lu a na kôôsôô. Apostoli Paulu yange pase ior mba lu lamen a ve ken Atene la mimi ne, shi kaa a ve ér Yehova “ngu ica a hanmô wase ga.” (Aer. 17:24-29) Aôndo soo ér hanma wase nana lamen a na vough er wanye u kiriki ka nan lamen a ter u nan u a soo nan shi a we nan ikyo nahan.

5. Ka nyi se fatyô u henen ken kwagh u anmgbian u kwase laa?

⁵ Mbagen yô, alaghga a taver ve u nengen Yehova ér ngu Ter ve sha ci u ter ve yange nan soo ve yum ga shin nan tesen ve dooshima ga kuaa, shi nan eren a ve kundu kundu ga. Nenge ase kwagh u anmgbian u kwase ugen a ôr yô. A kaa ér: “Terem yange vihi tu kpen kpen. Shighe u yange m hii u henen Bibilo la, taver mo u lun kôôsôô a Terem u sha la. Nahan kpa m va fe Yehova yô, kwagh kôr gema.” We kpa kape ka i lu laa? Aluer ka nahan yô, fa wer shighe a karen yô kape we kpa u gema nengen Yehova wer ka ter u hemban doon cii je la.

6. Sha kwagh u Mateu 11:27 a er yô, ka gbenda môm u nyi nahan Yehova a wase se u nengen ér un ngu Ter wase u lun a dooshima?

⁶ Gbenda môm u Yehova a wase se u nengen ér un ngu ter wase u se doo un ishima yô, ka sha u nan ér i nger akaaôron a Yesu kua akaa a yange er la ken Bibilo. (Ôr Mateu 11:27.) Yesu eren kwagh vough er Ter na nahan, je yô yange kaa ér: “Or u nan nenge a mo yô, nan nenge a Ter kpaa.” (Yoh. 14:9) Ashighe kpishi Yesu yange a ôr kwagh u Yehova, a kaa ér Yehova ka Ter. Ken ityakerada i Ivangeli i inyiin la tseegh kpa Yesu ter ishember i “Ter” la kuma kwa 165 nahan shighe u lu ôron kwagh u Yehova yô. Er nan Yesu yange a ôr kwagh u Yehova yum nahana? Ityôkyaa i môm yô, yange a er nahan sha u ior ve na jighjigh ér Yehova ka Ter u lun a dooshima.—Yoh. 17:25, 26.

7. Gbenda u Yehova eren kwagh a Wan na la tese se nyi?

⁷ Ka nyi se fatyô u henen hen Yehova sha gbenda u eren kwagh a Wan na Yesu laa? Yehova yange a ungwa msen u Yesu hanma shighe cii. Yange a kegh di ato a ungwa akaa a Yesu a lu ôron la tsô ga, kpa a er kwagh u Yesu a sen un la. (Yoh. 11:41, 42) Nyityô ican i Yesu yange una nyôr ker cii kpa a fa er un doo Ter na ishima shi a lu suen un kpaa yô.—Luka 22:42, 43.

8. Ka sha igbenda i nyi nahan Yehova yange kuren mbamgbe mba Yesu?

⁸ Yesu yange fa wang ér ka Ter na a lu imbor i uma shi a ne un lu uma kpaa ye. A kaa ér: ‘M ngu uma sha ci u Ter.’ (Yoh. 6:57) Yesu yange suur sha Ter na a ishima i môm, shi Yehova naan un akaa a kuren mbamgbe nav. Man kwagh u hemban cii yô, Yehova yange a wase un sha er una za hemen u tilen sha mimi yô.—Mat. 4:4.

9. Yehova yange tese Yesu ér un ngu Ter u lun a dooshima, u wan un ikyo nena?

⁹ Er Yehova a lu Ter u lun a dooshima yô, yange wase Yesu u kaven wang ér un ngu suen un. (Mat. 26:53; Yoh. 8:16) Er kura Yesu sha hanma kwagh u una vihi un iyol ga nahan kpa, gema wase un u wan ishima a ican. Yesu yange fa dedoo ér, aluer ka nyi je i er un kpa, ia lu gbem sha won ga. (Heb. 12:2) Yehova yange tese ér Yesu doo un ishima sha u keghen ato a  na shi kuren mbamgbe nav shi tsaase un shi suen un kpaa. (Yoh. 5:20; 8:28) Se nenge ase nen hegen er se kpa Ter wase Yehova a we se ikyo er yange wa Yesu ikyo nahan yô.

10. Sha kwagh u Pasalmi 66:19, 20 a er yô, Yehova tesen ér se doo un ishima nena?

¹⁰ Yehova ongo mbamsen asev. (Ôr Pasalmi 66:19, 20.) Mayange a soo ér se gba uwer u eren msen ga, kpa a soo ér se eren msen hanma shighe. (1 Tes. 5:17) Aluer se mba han han je kpa, se fatyô u eren msen hen Aôndo. Yehova lun a shighe u keghen ato a vese ga ze. Hanma shighe cii ka a kegh ato zulee u ungwan se. Ka sea kaven wang er Yehova a ongo mbamsen asev yô, a seer doon se ishima. Orpasalmi yange kaa ér: “TER doom ishima sha ci u A ongo imo yam . . . yô.”—Ps. 116:1.

11. Yehova ongo mbamsen asev nena?

¹¹ Yehova keghen a kegh di ato a mbamsen asev tseegh tsô ga, ka a er kwagh sha mi kpaa. Apostoli Yohane yange nger ér: “Nyityôkwagh i se sôn Aôndo man i lu i sha ishima na cii yô, ngu a ungwa se.” (1 Yoh. 5:14, 15) Ka mimi, alaghga Yehova una ungwa msen wase sha gbenda u se ver ishima la ga. Kpa a hemba fan kwagh u a doo sha ci wase yô. Sha nahan yô, ashighe agen ka a na se kwagh u se sen la ga, gayô a soo ér se tamber.—2 Kor. 12:7-9.

12-13. Ka sha igbenda i nyi nahan Ter wase u sha ngu a na se akaa a kwagh a gbe se a mi laa?

¹² Yehova kur mbamgbe asev. Yehova eren kwagh u a soo ér hanma ter nana eren la. (1 Tim. 5:8) Nengen sha ugbayol mba ônov nav. A soo ér ishima i nyian se sha ikyaa i kwaghyan shin akondo shin ijiir i tsan ga. (Mat. 6:32, 33; 7:11) Er a lu Ter u se doo un ishima kpishi yô, a sôr akaa a ver sha er ken hemen je kpa se va lu a hanma kwagh u kwagh a gbe se a mi cii yô.

¹³ Kwagh u hemban cii je yô, Yehova ne se akaa a a wase se, se za hemen u lun a na kôôsôô yô. A pase se mimi sha kwagh na ken Mkaanem nam, shi a pase se mbaawashima nav man ityôkyaa i yange gba se la kua kwagh u mlu u ken hemen kpaa. Shighe u se hii u henen mimi la je, yange tese hanma wase ér kwagh u nan gba un ishima; alaghga er kwagh ne sha ikyev i mbamaren asev gayô or u yange nan wase se u henen kwagh na la. Shi wasen se sha er se lu azende a na yô. Ngu a er kwagh ne sha ikyev i mbatamen mba ken tiônnongo mba lun a dooshima kua anmgbianev mba nomso man mba kasev mba ve vie yô. Heela tseegh ga, Yehova shi tesen se ken mbamkombo mba se nyer ken atôônanongo ase vea anmgbianev mba nomso man mba kasev la. Yehova ngu a tese se cii sha igbenda ne kua igen ér un ngu Ter u un we kwagh u hanma wase cii ikyo yô.—Ps. 32:8.

14. Yehova ngu a tsaase se sha ci u nyi, man ngu a er kwagh ne nena?

¹⁴ Yehova tsaase se. Se uumace se yina, se mba vough er Yesu nahan ga. Nahan gbenda ugen u Ter wase u se doo un ishima ne a tsaase se yô, ka sha u tsahan se zum u i gbe hange hange u una er nahan yô. Mkaanem Nam umbur se nahan ér: “Ka mba ve doo Yehova ishima la je ngu a tsaha ve ye.” (Heb. 12:6, 7) Yehova tsahan se sha igbenda kposo kposo. Ikyav i tesen yô, ashighe agen se ôr kwagh ken Mkaanem nam shin se ungwa kwagh ken mbamkombo nahan kwagh shon una kôôm se. Gayô, alaghga a lu sha ikyev i mbatamen. Nahan aluer ka sha nyi gbenda je se zough a tsaha shin mkôôm shon kpa, Yehova ngu a tsaha se sha ci u se doo un ishima.—Yer. 30:11.

15. Ka sha igbenda i nyi nahan Yehova a kor se?

¹⁵ Yehova ngu a wase se u wan ishima zum u se tagher a atsan yô. Ter wase u sha ngu a wase  se zum u se lu ken mbamtaver yô, di vough er ter u lun a dooshima ka nan sue ônov mba nan ken ashighe a ican nahan. Ngu a er tom a icighan jijingi u kuran se sha akaa a aa fatyô u vihin ikyaryan yase a na yô. (Luka 11:13) Yehova shi ngu a kura se zum u ishima i lu nyian se yô. Ikyav i tesen yô, a na se ishimaverenkeghen i doon kpishi. Ishimaveren i se lu a mi la ka i wase se u wan ishima a mbamtaver. Nenge ase kwagh ne: Aluer ka nyi kwagh i er se i vihin je kpa, Ter wase u se doo un ishima ne una bee a hanma ican i se ye cii kera. Mbamtaver mba se lu tagher a mi la cii ka di hila tsô, kpa averen a Yehova a lu nan se la yô aa lu gbem sha won.—2 Kor. 4:16-18.

16. Ka nyi yange i er zum u Adam hemba Yehova ato laa?

¹⁶ Gbenda u Yehova yange er kwagh zum u mbamzeyol hii van ken tsombor na u shin tar la tese se er se doo un ishima yô. Shighe u Adam hemba Aôndo ato la, yange dugh iyol na kua ônov nav cii ken tsombor u Aôndo u saan saan la sha. (Rom. 5:12; 7:14) Kpa Yehova er kwagh sha u wasen ônov mba Adam.

17. Yange Adam hembe ato yô, lu nyi Yehova ngôôr ga je ere?

¹⁷ Yehova yange tsaha Adam, kpa gema tôndo zwa ér una wase ônov mba Adam. Yange ngôôr ga je maa tôndo zwa ér uumace mba ve er ishima na yô, vea hide a lu ken tsombor na. (Gen. 3:15; Rom. 8:20, 21) Yehova na ian ér kwagh a fatyô u lun nahan sha nagh ku ipaan ku Wan na Yesu u a doo un ishima la. Er Yehova na Wan na sha ci wase yô, a tese ér se doo un ishima kpishi.—Yoh. 3:16.

18. Aluer se tsume se undu Yehova je kpa, ka nyi ia na se lu a vangertiôr ser Yehova soo ér se lu ônov nava?

¹⁸ Er se lu uumace mba yinan nahan kpa, Yehova soo ér se lu ken tsombor na, shi nengen ér se hingir un ikyav ga. Alaghga se va un ahenge shin se tsume sha anshighe kpuaa, kpa  Yehova ngu a shi veren ashe ér se hide hen a na. Yesu yange tese er ter wase Yehova a we se ikyo kpishi yô, ken injakwagh i wan u saa la. (Luka 15:11-32) Ter u ken injakwagh shon la yange de u veren ashe ér wan na a hide ga. Shighe u wan shon za hide hen ya la, ter na ngohol un saan saan. Aluer se tsume se undu Yehova kpa se gema ishima yô, se fatyô u lun a vangertiôr ser Ter wase u se doo un ishima la kegh a kegh iyol u ngohol se.

19. Yehova una sôr kwagh u Adam yange vihi la nena?

¹⁹ Ter wase una sôr hanma kwagh u Adam yange vihi cii. Adam yange hemban ato kera yô, Yehova hide tsua ér una tsegha iorov 144,000 ken uumace ér ve za lu ator man upristi, ve hemen sha vea Wan na Yesu. Ken tar u he la, Yesu man mba vea lu hemen a na imôngo la vea wase uumace mba ve ungwan imo i Aôndo yô u hiden lun uumace mba vough. A taan ve ikyaren i masetyô sha u a fa aluer mimi je ka mba ungwan imo i Aôndo, man vea pasen ikyaren ne yô, Aôndo una mase nan ve uma u tsôron. Hen shighe la a doo Ter wase kpishi u nengen er tar u iv a ônov nav mba ve kera lu sha ikyev i isholibo man ku ga yô. Nenge er shighe ne una doo sha wono!

20. Ka sha igbenda i nyi nahan Yehova a tese ér se doo un ishima kpishi, man ka nyi se lu henen ken ngeren u a dondo nee?

²⁰ Yehova tese se er se doo un ishima kpishi yô. Ngu Ter u a hembe doon inja sha won cii yô. Ongo mbamsen asev shi akaa a kwagh a gbe se a mi la cii ngu a na se; a sha iyol man a ken jijingi cii. Tsaase se shi wasen se kpaa. Shi una va er akaa a dedoo kpishi sha ci wase ken hemen. Ka sea fa er se doo Ter wase ishima shi a we se ikyo nahan i saan se iyol kpen kpen. Ken ngeren u a dondo ne, se lu henen er se mbayev nav se tese ser se mba a iwuese sha dooshima u Yehova a tese se la yô.