1. Die yen ohwo che ru tavwen ọ ke ta ota kẹ ovie ri Persia?

VWẸRO roro nẹ wọ dia Persia omarẹ ikpe 2,500 re wanre. O vwo ota ọvo wọ guọnọ vuẹ ovie na, ọtiọyena, wọ da yan oyan ogrongron kpo Shushan rọ dia asan rẹ ovie na dia. O muẹro nẹ wọ cha yare uphẹn wo vwo nene ovie na ta ota tavwen wo ki bro ra. Wo re ru ọnana-a, a cha teyen owẹ hwe!—Ẹsta 4:11.

2. Jihova guọnọre nẹ a yare uphẹn mie ọyen tavwen a ke nẹrhovwo rhe?

² Oma vwerhen avwanre nẹ Jihova họhọ ovie ri Persia na-a! Jihova vwẹ ẹgba vrẹ isun rẹ ihworakpọ eje, dedena, ọkieje yen ọ vwọ kerhọ rẹ avwanre. Ọ guọnọre nẹ avwanre ta ota kẹ ọyen odedede. Dede nẹ Jihova vwo edova ride kerẹ Ọmemama rode, Ọromevwẹgba, Osunsunokuyovwingbe, o durhie avwanre nẹ e se ọyen “Ọsẹ.” (Mat. 6:9) Mavọ yen ọ vwerhen oma te ra vwọ riẹn nẹ Jihova guọnọre nẹ avwanre sikẹrẹ ọyen!

3. Diesorọ avwanre se vwo se Jihova “Ọsẹ,” kẹ die yen a cha fuẹrẹn vwẹ uyono nana?

³ Avwanre se ghini se Jihova “Ọsẹ” kidie ọyehẹ Esiri rẹ arhọ rẹ avwanre. (Une 36:9) Avwanre vwo oghwa re vwo muọghọ kẹ kidie ọyehẹ Ọsẹ rẹ avwanre. E de ru obo rọ vuẹ avwanre nẹ e ru, a cha mrẹ ebruphiyọ gbidiki. (Hib. 12:9) Arhọ ri bẹdẹ ọyen ọvo usun rẹ ebruphiyọ ro che te avwanre obọ owenẹ ọ dia obodjuvwu yẹrẹ otọrakpọ na. Avwanre je mrẹ erere asaọkiephana. Vwẹ uyono nana, a cha fuẹrẹn idjerhe ri Jihova vwo djephia nẹ ọyen Ọsẹ ro vwo  ẹguọnọ kugbe obo ro vwo mu avwanre ẹro nẹ ọ cha sa sen avwanre bẹdẹ-ẹ. Ẹsosuọ, e jẹ avwanre fuẹrẹn oboresorọ rẹ avwanre vwo vwo imuẹro kokoroko nẹ Ọsẹ rẹ avwanre rọhẹ obodjuvwu na vwo ẹguọnọ rẹ avwanre mamọ, nẹ ọ je vwẹrote avwanre.

4. Diesorọ ihwo evo vwọ mrẹ bẹnbẹn ayen vwo ni Jihova kerẹ Ọsẹ?

⁴ Wọ mrẹ bẹnbẹn wo vwo ni Jihova kerẹ Ọsẹ wẹn? Ihwo evo se ni oma rayen nẹ ayen fiemu ọvo kẹ Jihova-a siẹrẹ ayen de roro kpahen ọrho rọyen. Kẹ ayen vwo ẹwẹn ivivẹ sẹ Ọghẹnẹ Ro Me Vwo Ẹgba na vwo ọdavwẹ rayen ohwo ọvuọvo. Dedena, Jihova guọnọre nẹ a vwẹro yena vwo ni oma rẹ avwanre-e. Ọ kẹ avwanre arhọ, ọ je guọnọ nẹ avwanre vẹ ọyen vwo omamọ rẹ oyerinkugbe. Pọl vwọ kanrunumu uyota nana nu, ọ da vuẹ ihwo re kerhọ rọyen vwẹ Atẹns nẹ Jihova “sheri kẹ avwanre ohwo ọvuọvo-o.” (Iruo 17:24-29) Ọghẹnẹ guọnọre nẹ avwanre ohwo ọvuọvo ta ota kẹ ọyen kirobo rẹ ọmọ ta ota kẹ ọsẹ ro vwo ẹguọnọ rọyen.

5. Die yen avwanre yono vwo nẹ oborẹ oniọvo rẹ aye ọvo tare?

⁵ Ihwo efa je sa mrẹ bẹnbẹn rẹ ayen vwo ni Jihova kerẹ Ọsẹ kidie ọsẹ rẹ aruakpọ rayen dje ẹguọnọ kẹ aye-en. Roro kpahen ota rẹ oniọvo rẹ aye ọvo. Ọ tare nẹ, “Ọsẹ mẹ hanrhe ekan mamọ. Ọke me vwọ ton uyono ri Baibol phiyọ, ọ bẹn kẹ vwẹ mi vwo ni Jihova kerẹ Ọsẹ. Jẹ me rhe vwọ riẹn Jihova nu, iroro mẹ na de rhi wene.” Oka rẹ iroro tiọyena yen ji rhe we? Ọ da dia ọtiọyen, vwo imuẹro nẹ wọ je sa rhe mrẹvughe nẹ Jihova yen Ọsẹ ro me yovwin kparobọ.

6. Vwo nene oborẹ Matiu 11:27 tare, ọrhọ yen idjerhe ọvo ri Jihova vwọ chọn avwanre uko vwo ni ọyen kerẹ Ọsẹ ro vwo ẹguọnọ?

⁶ Idjerhe ọvo ri Jihova wan chọn avwanre uko vwo ni ọyen kerẹ Ọsẹ, ọyen re vwo si eta vẹ iruemu ri Jesu phiyọ Baibol na. (Se Matiu 11:27.) Jesu nabọ vwẹrokere iruemu rẹ Ọsẹ rọyen gbagba, kọyensorọ ọ sa vwọ ta: “Ọ rọ mrẹ vwẹ nu yọ mrẹ Ọsẹ na re.” (Jọn 14:9) Ọkieje yen Jesu vwo djisẹ ri Jihova kerẹ Ọsẹ. Jesu se Jihova “Ọsẹ” omarẹ abọ 165 soso vwẹ ẹbe ẹne re si ikuegbe ri Jesu phiyọ vwẹ Baibol na. Diesorọ Jesu vwo se ọtiọyen? Iroro ọvo yen, o vwo mu ihwo ẹro nẹ Jihova ghene Ọsẹ ro vwo ẹguọnọ.—Jọn 17:25, 26.

7. Die yen e yono vwo nẹ idjerhe ri Jihova vẹ ọmọ rọyen yerin wan?

⁷ E ja ta ota kpahen obo re se yono vwo nẹ idjerhe ri Jihova vẹ ọmọ rọyen Jesu yerin wan. Ọkieje yen Jihova vwọ kerhọ rẹ ẹrhovwo ri Jesu. Ọ dia ọ de kerhọ rẹ ẹrhovwo na-a, ọ je kpahenphiyọ ayen. (Jọn 11:41, 42) O toro obo ri Jesu hirharoku-u, ọkieje yen ọ vwọ mrẹ ukẹcha vẹ ẹguọnọ rẹ Ọsẹ rọyen.—Luk 22:42, 43.

8. Idjerhe vọ yen Jihova vwọ vwẹrote ọdavwẹ ri Jesu?

⁸ Jesu riẹnre nẹ Ọsẹ rọyen yen Esiri rẹ arhọ vẹ ohwo rọ Sẹro rọyen. Kọyensorọ rọ vwọ ta: Me rhọre “fiki rẹ Ọsẹ na.” (Jọn 6:57) Jesu vwẹroso Ọsẹ rọyen karekare, Jihova da vwẹrote ọdavwẹ rẹ ugboma rọyen. Marho, Jihova chọn Jesu uko vwọ sẹro rẹ evun-ẹfuọn rọyen.—Mat. 4:4.

9. Mavọ yen Jihova wan djephia nẹ ọyen vwo ẹguọnọ ri Jesu mamọ?

⁹ Kerẹ Ọsẹ ro vwo ẹguọnọ, Jihova kẹ Jesu imuẹro nẹ ọyen che bicha. (Mat. 26:53; Jọn 8:16) Dede nẹ Jihova ghwa sẹro ri Jesu vwo nẹ kemu kemu re sa so omaẹwan kẹ-ẹ, jẹ Ọ chọn rọ uko vwo chirakon. Jesu riẹnre nẹ ojaẹriọ eje ro  rhiẹromrẹ cha dia ọ rẹ ọmọke krẹn. (Hib. 12:2) Jihova djerephia nẹ ọyen vwẹrote Jesu womarẹ ọ vwọ kerhọ rọyen, yono, ji biẹcha ọkieje. (Jọn 5:20; 8:28) E gbe jẹ avwanre fuẹrẹn oborẹ Jihova vwọ vwẹ ukẹcha kẹ avwanre vwẹ idjerhe ọtiọyena.

10. Vwo nene eta rehẹ Une Rẹ Ejiro 66:19, 20, mavọ yen Jihova vwo djephia nẹ o vwo ẹguọnọ rẹ avwanre?

¹⁰ Jihova kerhọ rẹ ẹrhovwo rẹ avwanre. (Se Une Rẹ Ejiro 66:19, 20.) Jihova guọnọre nẹ avwanre kẹkẹ obọ rẹ ẹrhovwo ẹnẹ-ẹ, ukperẹ ọtiọyen, ọ guọnọre nẹ a nẹrhovwo rhe odedede. (1 Tẹsa. 5:17) Avwanre sa nẹrhovwo rhe Ọghẹnẹ kọke kọke o toro asan rẹ avwanre hepha-a. Ewian bunro obọ nọ ro vwo jẹ ẹrhovwo rẹ avwanre ẹkerhọ kẹ-ẹ. Avwanre da mrẹvughe nẹ Jihova kerhọ rẹ ẹrhovwo rẹ avwanre, ẹguọnọ re vwo kpahọn kọ cha ganphiyọ. Ọtiọyena ọbuine na da so nẹ, “Me guọnọ Ọrovwohwo na, fikiridie wo nyo urhuru mẹ.”—Une 116:1.

11. Mavọ yen Jihova kpahanphiyọ ẹrhovwo rẹ avwanre wan?

¹¹ Ọ dia Ọsẹ rẹ avwanre na de kerhọ rẹ ẹrhovwo rẹ avwanre ọvo-o, ọ kpahanphiyọ ayen. Ọyinkọn Jọn kẹ avwanre imuẹro rọ vwọ ta: “Avwanre da nọkpẹn rẹ emu ro shephihọ ọhọre [rẹ Ọghẹnẹ,] ko nyo kẹ avwanre.” (1 Jọn 5:14, 15) Vwọrẹ uyota, ọ dia ọkieje yen Jihova cha vwọ kpahenphiyọ ẹrhovwo rẹ avwanre vwẹ idjerhe rẹ avwanre rhẹro rọye-en. Ọ riẹn obo ri me yovwin kẹ avwanre, ọtiọyena ọkiọvo ẹkpahọnphiyọ na sa dia ẹjo yẹrẹ nẹ a hẹrhẹ.—2 Kọr. 12:7-9.

12-13. Idjerhe vọ yen Ọsẹ rẹ avwanre rọhẹ odjuvwu na vwọ vwẹrote avwanre?

¹² Jihova vwẹrote avwanre. Ọ ruẹ obo rọ guọnọre nẹ esẹ ejobi ru. (1 Tim. 5:8) Ọ vwẹrote ọdavwẹ rẹ emọ rọyen eje. Ọ guọnọre nẹ a ro ẹnwan rẹ oborẹ avwanre cha re, iwun re kuphiyọ yẹrẹ asan rha cha dia-a. (Mat. 6:32, 33; 7:11) Kidie nẹ Jihova Ọsẹ ro vwo ẹguọnọ, o ru ọrhuẹrẹphiyotọ rọ vwọ kẹ avwanre oborẹ avwanre guọnọre vwẹ obaro na.

¹³ Ọ rọ marho, Jihova kẹ avwanre obo ra guọnọre rere avwanre vẹ ọyen se vwo vwo omamọ rẹ oyerinkugbe. Ọ womarẹ Baibol na vuẹ avwanre kpahen oma rọyen, obo rọ guọnọre nẹ emama rọyen dia, oboresorọ rọ vwọ ma avwanre kugbe obo re cha phia vwẹ obaro na. O djerephia nẹ ọyen vwo ọdavwẹ rẹ avwanre, rọ vwọ vwẹ emiọvwọn yẹrẹ iniọvo efa vwo yono avwanre uyota na. Ọ je vwẹ ekpako rẹ ukoko vẹ iniọvo efa ri tedje vwọ vwẹ ukẹcha kẹ avwanre. Jihova ji yono avwanre vẹ iniọvo rẹ avwanre efa womarẹ emẹvwa rẹ avwanre. Vwẹ idjerhe nana vẹ efa yen Jihova wan dje ọdavwẹ rọyen kẹ avwanre kerẹ Ọsẹ.—Une 32:8.

14. Diesorọ Jihova vwo yono avwanre, kẹ mavọ yen o ruẹ ọnana wan?

¹⁴ Jihova yono avwanre. Vwọ fẹnẹ Jesu, avwanre gbare-e. Ọtiọyena Ọsẹ rẹ avwanre ro vwo ẹguọnọ na je vwẹ ọghwọku vwọ kẹ avwanre kerẹ ẹbẹre ọvo rẹ uyono na. Ota rọyen vuẹ avwanre nẹ, “ohwo rẹ ivun rọye vwerha Ọrovwohwo ọye ọ ghwọ kuẹ.” (Hib. 12:6, 7) Idjerhe sansan yen Jihova vwọ ghwọkuẹ avwanre. Kerẹ udje, avwanre sa vwẹ oborẹ avwanre seri vwẹ Baibol na yẹrẹ nyo vwẹ emẹvwa vwọ kpọ oma rẹ avwanre vi. Ukẹcha rẹ avwanre guọnọre ji se nẹ obọ rẹ ekpako na rhe. O toro idjerhe rẹ ọghwọku na wan rhe-e, ẹguọnọ yen mu Jihova vwọ ghwọkuẹ avwanre.—Jer. 30:11.

15. Idjerhe vọ yen Jihova vwọ sẹro rẹ avwanre?

 ¹⁵ Jihova chọn avwanre uko vwo chirakon rẹ edavwini. Kirobo rẹ ọsẹ ro vwo ẹguọnọ biẹcha emọ rọyen vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn, ọtiọyen Ọsẹ rẹ avwanre rọhẹ obodjuvwu na ji biẹcha avwanre vwẹ ọke rẹ edavwini. Jihova vwẹ ẹwẹn ọfuanfon rọyen vwọ sẹro rẹ avwanre vwo nẹ obo ri se miovwẹn oyerinkugbe rẹ avwanre vẹ ọyen vwori. (Luk 11:13) Jihova je chọn avwanre uko ọke rẹ avwanre da ro ẹnwan. Kerẹ udje, ọ kẹ avwanre uvi rẹ iphiẹrophiyọ. Iphiẹrophiyọ yena chọn avwanre uko vwo chirakon rẹ edavwini. Di roro, o toro emu ebrabra re phia kẹ avwanre-e, Ọsẹ rẹ avwanre ro vwo ẹguọnọ na cha rhuẹrẹ ebẹnbẹn na eje phiyọ. Ebẹnbẹn rẹ avwanre rhiẹromrẹ na cha dia bẹdẹ-ẹ, ẹkẹvuọvo ebruphiyọ ri Jihova kẹ avwanre cha dia bẹdẹ.—2 Kọr. 4:16-18.

16. Die yen phiare ọke rẹ Adam vwọ churhi rẹ Ọsẹ rọyen?

¹⁶ Avwanre mrẹ odjephia rẹ ẹguọnọ ri Jihova siẹrẹ avwanre de roro kpahen oborẹ Jihova ruru ọke rẹ Adam vwọ churhi rọyen. Adam vwọ churhi rẹ Ọsẹ rọyen nu, ọ rha dia ẹbẹre ọvo rẹ orua ri Jihova-a, ọtiọyen ji te emọ rọyen. (Rom 5:12; 7:14) Ẹkẹvuọvo, Jihova jowọ rọ vwọ chọn emọ rẹ Adam uko.

17. Die yen Jihova ruru ugege Adam vwọ churhi rẹ Ọghẹnẹ nu?

¹⁷ Jihova vwẹ oja re Adam, ẹkẹvuọvo o veri nẹ ọyen cha chọn emọ rẹ Adam uko. Ugege yena, Ọghẹnẹ de ve nẹ ọyen che rhiabọreyọ ihworakpọ ri nyupho rọyen ro orua rọyen. (Jẹn. 3:15; Rom 8:20, 21) Jihova ru ọrhuẹrẹphiyotọ nana fikirẹ izobo rẹ ọtanhirhe rẹ ọmọ rọyen ro vwo ẹguọnọ  kpahen mamọ na. Jihova dje obo ro vwo ẹguọnọ rẹ avwanre te womarẹ Ọmọ rọyen rọ vwọ kẹ avwanre.—Jọn 3:16.

18. Diesorọ ro vwo mu avwanre ẹro nẹ Jihova ji che dede avwanre kerẹ emọ ọ da tobọ dianẹ avwanre bo ghwru jovwo?

¹⁸ Dede nẹ avwanre gbare-e, Jihova guọnọre nẹ avwanre dia ẹbẹre rẹ orua rọyen, o niro kerẹ oghwa rọ vwọ vwẹ ukẹcha kẹ avwanre-e. Avwanre se ru chọ yẹrẹ bo ghwru vwẹ uvwre rẹ ọke evo, ẹkẹvuọvo, Jihova je rhẹro rọyen nẹ avwanre che rhivwin bru ọyen rhe. Jesu vwẹ ikuegbe rẹ ọmọ rẹ osoghoro na vwo dje oborẹ ẹguọnọ ri Jihova vwo kpahen emọ rọyen kodo te. (Luk 15:11-32) Ọsẹ rọhẹ ikuegbe yena siẹro nẹ ọmọ na-a. Ọke rẹ ọmọ na vwo rhivwin rhe, ọsẹ na nabọ dede reyọ. Ọ da dianẹ ọ da avwanre nẹ avwanre bo ghwru jovwo, e jẹ o mu avwanre ẹro nẹ Ọsẹ rẹ avwanre ro vwo ẹguọnọ na muegbe ro vwo dede avwanre reyọ.

19. Mavọ yen Jihova cha vwọ rhuẹrẹ ebẹnbẹn rẹ Adam soro phiyọ?

¹⁹ Ọsẹ rẹ avwanre cha rhuẹrẹ ebẹnbẹn rẹ Adam soro phiyọ. Adam vwo ru umwemwu nu, Jihova de brorhiẹn rọ vwọ sane ihwo 144,000 ri che nene Ọmọ rọyen sun kerẹ ivie kugbe irherẹn. Jesu vẹ ihwo ri che nene sun na cha chọn ihworakpọ re nyẹme uko vwọ dia gbagba vwẹ akpọ kpokpọ na. Ọdavwini rọ koba na da wan nu, Ọghẹnẹ kọ cha kẹ ayen arhọ ri bẹdẹ. Oma cha vwerhen Ọsẹ rẹ avwanre na mamọ rọ da mrẹ ihworakpọ egbagba rhe vọn akpọ na. Ọnana cha dia ọke rẹ omavwerhovwẹn dẹn!

20. Idjerhe vọ yen Jihova vwo djephia nẹ ọyen vwo ẹguọnọ rẹ avwanre mamọ, kẹ die yen e che yono vwẹ uyono rọ vwọ kpahen ọnana?

²⁰ Jihova djerephia nẹ ọyen vwo ẹguọnọ rẹ avwanre mamọ. Ọyehẹ Ọsẹ ro me yovwin. O nyo ẹrhovwo rẹ avwanre je vwẹrote ọdavwẹ rẹ ugboma rẹ avwanre kugbe obo ra guọnọre ra sa vwọ fuevun ga. O yono avwanre ji biẹcha avwanre. O ji che ku ebruphiyọ gbidiki ku avwanre vwẹ obaro na. Oma vwerhen avwanre mamọ ra vwọ riẹn nẹ Ọsẹ rẹ avwanre na vwo ẹguọnọ rẹ avwanre je davwerhọn rẹ avwanre eje! Vwẹ uyono rọ vwọ kpahen ọnana, e che yono oborẹ avwanre se vwo dje ọdavwaro phia fikirẹ ẹguọnọ ro dje kẹ avwanre na.