1-2. Vbọzẹe ne Jehova na kie ẹkpotọ ne ima ya deba ẹgbẹe ọghẹe? De vbene ọ ya ru ọna hẹ?

E JEHOVA ẹre ọ gie na tie ima, ne ima do deba etẹn nikpia kevbe etẹn nikhuo ni koko gae. Ẹgbẹe ọkpa ẹre ima hia khin. Ukpamuyọmọ nọkhua ẹre ọna wa khin! Emwa ni rre ẹgbẹe na keghi re emwa ni ya egbe fiohan ne Osanobua kevbe ni mwẹ amuẹtinyan daa izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu. Te ima hia wa sọyẹnmwẹ. Erriọ ẹre ima vbe ya ghọghọ rhunmwuda afiangbe ọghe etẹbitẹ nọ khẹ ima vbe odaro, ọre ẹrinmwi ẹre ima rrie, ra agbọn na ẹre ima khian gha ye.

² E Jehova hoẹmwẹ ima ẹsẹsẹmwẹse, ẹre ọ zẹe nọ na kie ẹkpotọ ne ima ya deba ẹgbẹe ọghẹe; odẹ ne Jehova ya ru ọna ọre, nọ na gie Ovbi ẹre gha dee nọ do ya arrọọ ọghẹe zọ ese ne ima. (Jọn 3:16) E Baibol khare wẹẹ, “Te [Osanobua] dẹ uwa ha osa.” (1 Kọr 6:20) Izọese adẹwerriegbe ọghe Jesu ẹre ọ zẹe ighẹ ẹkpotọ kie ne ima ya sẹtin gha re ọsie Osanobua. E Jehova ọre ọmwa nọ ghi yo sẹ vbe agbọn na kevbe ẹrinmwi. Rhunmwuda ọni, ukpamuyọmọ nọkhua ẹre nọ, ne ima na sẹtin tiẹre Erha ima. Zẹvbe ne ima ka ruẹ ọre vbe ako iruẹmwi nọ lae, ai miẹn erha ọvbehe na ya gie Jehova.

3. De ọta eso ne ima gha nọ egbe ima re? (Vbe ya ghee ẹkpẹti nọ mwẹ uhunmwuta nọ khare wẹẹ, “ Aro E Jehova Sotọ Vbe Egbe Mwẹ Ra?”)

³ Ọsian ọkpa keghi nọ egbe ẹre wẹẹ: “De emwi ne imẹ gha rhie ne Nọyaẹnmwa rhunmwuda ẹse hia nọ ru mẹ?” (Psm 116:12) Ọ khẹke ne ima vbe nọ egbe ima egbe ọta vberriọ. Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, ma gha zẹ unu ga egbe, ẹi sẹ ima ya kpọnmwẹ Erha mwa nọ rre ẹrinmwi ye ẹse hia nọ he ru ne ima. Sokpan emwi hia ne Jehova he ru ne ima keghi gua ima kpa, ne ima ya hoẹmwẹ ọnrẹn. Ukọ e Jọn keghi kha wẹẹ: “Ma mwẹ ahoẹmwọmwa, rhunmwuda Osanobua ẹre ọ ka hoẹmwẹ mwa.” (1 Jọn 4:19) De odẹ eso ne ima gha ya rhiẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ Erha mwa nọ rre ẹrinmwi?

4. Zẹvbe nọ rre ebe Jems 4:8, vbọzẹe nọ na khẹke ne ima hia, ne ima sikẹ e Jehova ẹsẹsẹmwẹse?

⁴ E Jehova hoo ne ima gha re ọsiọre, ọ vbe hoo ne ima gha gu irẹn guan vbe ẹghẹ hia. (Tie Jems 4:8.) Ọni ẹre ọ si ẹre ne ọ na tama ima wẹẹ, ne ima “gha na erhunmwu vbe ẹghẹ hia.” Ọ wa vbe muegbe nọ ya gha họn erhunmwu ima. (Rom 12:12) Ẹghẹ ọkpa i rrọọ ne Jehova ya kha wẹẹ, egbe wọọ irẹn, ra irẹn i miẹn obọ ya danmwehọ ima. Ọ khẹke ne ima vbe gha danmwehọ Osanobua. Odẹ ne ima ya ru ọna ọre wẹẹ, ma ghi gha tie Baibol vbe ẹghẹ hia, ma ghi vbe gha tie avbe ebe ne otu gbẹnnẹ ladian, ni ru iyobọ ne ima ya rẹn otọ ẹmwẹ ni rre uwu e Baibol ẹsẹsẹmwẹse. Odẹ ọvbehe ne ima ya danmwehọ Osanobua ọre wẹẹ, ma ghi gbehọ kotọ gha danmwehọ vbe iko. Emọ ghaa gu evbibiẹ iran guan vbe ẹghẹ hia, iran ghi do guobọ egbe. Erriọ vbe ye, ma ghaa gu e Jehova guan vbe ẹghẹ hia, ọ gha ru iyobọ ne ima ya sikẹ ọre sayọ.

5. De emwi ne ima gha ru ne Jehova mieke na miẹn erhunmwu ọghe ima yi?

⁵ Ọ khẹke ne ima muẹn roro, aro erhunmwu ne ima na gie Jehova. Ọ hoo ne ima gha fannọ otọ ẹko ima ma irẹn vbe erhunmwu. (Psm 62:8) Nọnaghiyerriọ, ọ khẹke ne ima nọ egbe ima wẹẹ: ‘De aro erhunmwu ne imẹ na gie Jehova? Te erhunmwu ọghomwẹ yevbe na ghee ekharha ra, ra te ọ ke ekhọe rre vbene a ghee elẹta na tobọ mwa gbẹn?’ Vbe nai na gbawawẹ, u hoẹmwẹ e Jehova, u vbe hoo ne u sikẹ ọre ẹsẹsẹmwẹse. Emwi nọ gha ru iyobọ nuẹn ya ru ọna, ọre ne u gha gu ẹre guan vbe ẹghẹ hia. Ọ maan, ra ọ khọọ, u ghi fannọ otọ ẹko ruẹ hia ma rẹn. Gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha ru iyobọ nuẹn vbe u gha tu tie ẹre.

6. De emwi ne ima gha ru, deghẹ ima hoo ne ima sikẹ Erha mwa nọ rre ẹrinmwi ẹsẹse?

⁶ Ma ghaa hoo ne ima sikẹ Erha mwa nọ rre ẹrinmwi ẹsẹse, ọ khẹke ne ima gha gbọyẹmwẹ ye emwi nọ ru ne ima. Ekhọe hia ẹre ima ya kue ye emwi ne ọsian ọkpa tae. Ọ keghi kha wẹẹ: “U ru emwi nibun ne ima nẹ Nọyaẹnmwa Osanobua mwa; ọmwa ne ọ yevbe uwẹ i rrọọ! Emwamwa ọyunnuan nibun ẹre u ru yotọ khẹ ima. Mẹ i ra sẹtin talọ ehia, iran mobọ bun ẹsẹsẹmwẹse.” (Psm 40:5) Ẹi re te ima wa gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jehova ru ne ima kẹkan, sokpan te ima rhiẹre ma vbe ẹmwẹ ne ima ta kevbe uyinmwẹ ọghe ima wẹẹ, ma gele gbọyẹmwẹ yọ. Ọna ẹre ọ ya ima lughaẹn ne emwa nibun vbe ẹdẹnẹrẹ. Vbe agbọn ne ima ghi ye na, emwa nibun i zẹdẹ gbọyẹmwẹ ye emwi ne Osanobua ru ne iran. Uhiẹn, ama ọkpa nọ ya ima rẹn wẹẹ “ẹdẹ okiekie” ẹre ima ye ọre wẹẹ, emwa ghi gha re emwa ẹsoghodan. (2 Tim 3:1, 2) Ọ ma zẹdẹ khẹke ne uyinmwẹ vbenian gua ima obọ ro!

7. De emwi ne Jehova hoo ne ima ru? Vbọzẹe?

⁷ Ai miẹn evbibiẹ emọ ni hoo ne ivbi iran gha gu egbe khọn, nọghayayerriọ, iran keghi hoo ne ivbi iran gha mwẹ akugbe. Erriọ e Jehova vbe hoo ne ivbi ẹre hia gha mwẹ akugbe. Ọghe ne ẹmwata, ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ ne egbe keghi ya emwa rẹn wẹẹ, Ivbiotu e Kristi ọghe ẹmwata ẹre ima khin. (Jọn 13:35) Ọsian ọkpa keghi kha wẹẹ: “U miẹn vbene ọ maan hẹ, u miẹn vbe ọ vbe rhiẹnrhiẹn hẹ ne emwa Osanobua gha gu egbe yin vbe ọfunmwegbe.” (Psm 133:1) Ẹmwata ẹre ọni wa gele khin! Ma gha hoẹmwẹ etẹn ne ima gba ga, ọni rhiema wẹẹ, ima gele hoẹmwẹ e Jehova. (1 Jọn 4:20) U miẹn vbene ọ sẹ ima ọyẹnmwẹ hẹ, ne ima na rre ẹgbẹe ne emwa hia na “mwẹ itohan kevbe ekhọe agiẹngiẹn daa egbe.”—Ẹfis 4:32.

8. Zẹvbe nọ rre ebe 1 Jọn 5:3, de emwi nọ mobọ ya ima họn ẹmwẹ ne Jehova?

⁸ E Jehova hoo ne emọ gha họn ẹmwẹ ne evbibiẹ iran. Ọ vbe hoo ne ima gha họn ẹmwẹ ne irẹn. (Ẹfis 6:1) E Jehova wa sẹ ne ima gha họn ẹmwẹ na, rhunmwuda, irẹn ẹre ọ yi ima, irẹn ẹre ọ zẹe ighẹ ima rre agbọn, irẹn ẹre ọ vbe re Erha nọ ghi mwẹ ẹwaẹn sẹ. Sokpan, emwi nọ mobọ ya ima  họn ẹmwẹ ne Jehova, ọre ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ nẹẹn. (Tie 1 Jọn 5:3.) Ẹmwata nọ wẹẹ, emwi bun nọ si ẹre nọ na khẹke ne ima gha họn ẹmwẹ ne Jehova, sokpan e Jehova i kpikpi ima ne ima ru vberriọ. Te Jehova yi ima ne ima sẹtin gha zẹ ne egbe ima, rhunmwuda ọni, ọ keghi sẹ ọre ọyẹnmwẹ, vbe ima gha kha wẹẹ ima gha họn ẹmwẹ nẹẹn, rhunmwuda ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ nẹẹn.

9-10. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima rẹn avbe ilele ọghe Jehova, ne ima vbe gha ya iran ru emwi vbe arrọọ ọghe ima?

⁹ Te evbibiẹ emọ hoo ne ivbi iran gha mwẹ agbẹkunsotọ. Ọni ẹre ọ zẹe ne iran na gbe uhi ne iran, ne agbọn mieke na maan iran. Emọ ghaa lele avbe uhi ne evbibiẹ iran gbe ne iran, te iran rhiẹre ma wẹẹ, iran mu ẹtin yan evbibiẹ iran kevbe wẹẹ, iran rhie ọghọ ne iran. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ọ khẹke ne emọ gha lele adia ọghe evbibiẹ iran, inu ghi nọ ne Jehova? Te ọ wa khẹke ne ima rẹn avbe ilele ọghe Jehova, ma ghi vbe gha ya iran ru emwi vbe arrọọ ọghe ima. Ma ghaa ru vberriọ, te ima rhiẹre ma wẹẹ ima hoẹmwẹ e Jehova kevbe wẹẹ, ma rhie ọghọ nẹẹn. Ma tobọ ima gha vbe miẹn ere vbọ. (Aiz 48:17, 18) Sokpan, te emwa ni bizugbe Jehova kevbe ilele ọghẹe si obalọ gie egbe iran.—Gal 6:7, 8.

¹⁰ Ma ghaa ya avbe ilele ọghe Jehova ru emwi vbe arrọọ ọghe ima, ma i khian ru emwi nọ gha rhie ikuanegbe ne ima, ra nọ gha si obalọ ye ima egbe, ma i khian vbe sẹ e Jehova rae. E Jehova ẹre ọ rẹn emwi nọ maan sẹ ne ima. Ọtẹn nokhuo ọkpa na tiẹre Aurora nọ rre United States keghi kha wẹẹ, “I rẹnrẹn wẹẹ, ma ghaa họn ẹmwẹ ne Jehova, ẹre agbọn khian na gele maan ima.” Ẹmwata ne uhunmwu ẹmwẹ ẹre ọni gele khin. De ere ne  uwẹ tobọ ruẹ he miẹn, rhunmwuda ne u na họn ẹmwẹ ne Jehova?

11. De iyobọ ne erhunmwu ye ne ima?

¹¹ Erhunmwu keghi ru iyobọ ne ima ya gha họn ẹmwẹ ne Jehova, uhiẹn vbe ọ ghaa lọghọ ne ima ya ru vberriọ. Rhunmwuda ne ima na re emwa ni ma gba, ọ keghi lọghọ ne ima gha họn ẹmwẹ ne Jehova vbe ugbẹnso. Ọrheyerriọ, te ọ khẹke ne ima gha hia, ne ima ghẹ ru emwi nọ sọnnọ e Jehova. Ọsian ọkpa keghi rinmwian Osanobua wẹẹ: “Gu mwẹ gha hoo ne I gha họn ẹmwẹ nuẹn.” (Psm 51:12) Arọndẹ ọkpa na tiẹre Denise keghi kha wẹẹ, “Ugbẹnso, ọ keghi lọghọ mwẹ ne I ya ru emwi ne Jehova khare, ọ ghaa yerriọ, I ghi rinmwian e Jehova nọ ru iyobọ mẹ, ne I mieke na sẹtin ru emwi nọ yẹẹ ọre.” Ma gha na erhunmwu vbenian gie Jehova, ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ e Jehova gha wa họn.—Luk 11:9-13.

12. Zẹvbe nọ rre ebe Ẹfisọs 5:1, vbọ khẹke ne ima ru?

¹² Tie Ẹfisọs 5:1. Zẹvbe “ivbi Osanobua nọ ghaan,” ma keghi hia ne ima gha ya egbe taa re. Ma keghi ru ọna vbe ima ghaa mwẹ ahoẹmwọmwa kevbe itohan daa emwa ọvbehe kevbe vbe ima ghaa ya ekhọe hia yabọ iran. Emwa ni ma rẹn Osanobua gha bẹghe uyinmwẹ esi ọghe ima, iran sẹtin do gha hoo ne iran ruẹ vbekpae Jehova. (1 Pit 2:12) Te ọ khẹke ne evbibiẹ emọ gha ya obọ ne Jehova ya mu ima, mu ivbi iran. Ẹghẹ nii, ivbi iran ghi vbe gha hoo ne iran gu e Jehova ru ọse.

13. De emwi nọ khẹke ne ima gha yerre?

¹³ Ibiẹka keghi ya erha iran hio, iran ghi vbe gha hoo ne iran tama emwa ọvbehe vbekpa re. Erriọ ẹre ima vbe ya Erha ima nọ rre ẹrinmwi hio, ma  vbe hoo ne emwa ọvbehe do rẹn aro ọmwa nọ khin. Ọba e Devid keghi kha wẹẹ: “Te I khian gha ya e Jehova hio.” (Psm 34:2, NW) Vbene ọ ghaa ye ne Ọba e Devid, erriọ ẹre ọ vbe ye ne ima. Sokpan deghẹ a na miẹn wẹẹ, ọmwa ne ekhue mu ẹre ima khin vbo? Vbọ khian ghi ya ima gha mwẹ udinmwẹ? Ma gha sẹtin gha mwẹ udinmwẹ deghẹ ima na gha yerre wẹẹ, e Jehova keghi ghọghọ vbe ima ghaa tama emwa ọvbehe vbekpa re, kevbe wẹẹ, emwa ne ima gu guan gha miẹn ere vbọ, deghẹ iran na do rẹn e Jehova. E Jehova gha ru iyobọ ne ima ya gha mwẹ udinmwẹ, vbene ọ ru iyobọ ne etẹn ni ghaa rrọọ vbe orre nokaro.—1 Tẹs 2:2.

14. Vbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha kporhu iyẹn nọ maan?

¹⁴ E Jehova i ya aro gbe ọmwa rhọkpa re, rhunmwuda ọni, ẹko keghi sẹ ọre ọyẹnmwẹ vbe ima ghaa ya obọ esi mu emwa ọvbehe, ọre ivbiogue ẹre iran khin ra ọdafẹn, vbene ima i na vbe ghee ẹvbo ne iran ke rre. (Iwinna 10:34, 35) Odẹ ọkpa ne kpataki ne ima ya rhiẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ emwa ọvbehe ọre na gha kporhu iyẹn nọ maan ma iran. (Mat 28:19, 20) Iwinna ikporhu iyẹn nọ maan na keghi biẹ ọmọ esi. Odẹ vbo? Emwa gha miẹn iyẹn nọ maan na yi, iran ghi do gha mwẹ adogbannọ vbe arrọọ ọghe iran, ẹkpotọ ghi vbe kie ne iran ya gha mwẹ arrọọ ọghe etẹbitẹ vbe odaro.—1 Tim 4:16.

15-16. De emwi nọ ya ima sọyẹnmwẹ?

¹⁵ E Jehova keghi re Erha nọ mwẹ ahoẹmwọmwa, rhunmwuda ọni, ọ hoo ne ivbi ẹre gha sọyẹnmwẹ. (Aiz 65:14) Emwi bun nọ ya ima sọyẹnmwẹ agharhemiẹn wẹẹ, ma werriẹ aro daa ọlọghọmwa ughughan. Vbe igiemwi, ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ Erha mwa nọ rre ẹrinmwi hoẹmwẹ ima ẹsẹsẹmwẹse. Ma rẹn ẹmwata nọ rre uwu e Baibol. (Jer 15:16) Ma vbe rre ẹgbẹe ne emwa hia na hoẹmwẹ e Jehova, ne iran na ya avbe ilele ọghe Jehova ru emwi kevbe ne iran na mwẹ ahoẹmwọmwa daa egbe.—Psm 106:4, 5.

¹⁶ Ma keghi sọyẹnmwẹ, rhunmwuda ne ima na rẹn wẹẹ emwi hia gha dunna vbe odaro. Ma rẹn wẹẹ e Jehova gha rherhe wabọ emwa dan hia rua, kevbe wẹẹ, Arriọba ọghẹe gha ghi gha kha yan uhunmwu otagbọn na nẹ, ehe hia ghi do khian e Paradais. Ma vbe ya aro ye ẹghẹ ne emwa ima ni wulo khian ya rhiọ kpaegbe, ma ghi vbe gbe ọbokhian ne iran. (Jọn 5:28, 29) Ẹghẹ nii gha rhiẹnrhiẹn gbe! Sẹ ehia, ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, vbe nẹi khian ghi kpẹẹ gbe, emwa hia ni rre agbọn kevbe ẹrinmwi, ghi gha rhie uyi, ekpọnmwẹ kevbe ugamwẹ nọ khẹke ne Erha mwa nọ rre ẹrinmwi.