1. Josefip ilaqutai sin­nganermit qanoq sun­ner­neqar­pat?

JAAKUP er­nini tamaasa asavai, Josefili 17-inik ukiulik asaneruaa. Josefip asaneqar­nerunera qatan­ngutaanut qanoq sun­niuteqar­pa? Sin­ngagileramik­ku uumis­suler­paat. Josefi qatan­ngutiminit uumigineqalis­sutigisaminik iliuuseqarsiman­ngilaq. Taamaak­kaluar­toq Josefi inus­siatut tunivaat, ataatamin­nul­lu sal­lul­lutik oqar­put er­nera asaner­paasaa uumasumit kiisor­tumit toqutaasimasoq. Sin­nganeq pis­sutigalugu ilaqutariin­ni eq­qis­seqatigiik­kun­naarsitsip­put ataatar­til­lu aliasutsingaarlugu. – 1 Mos 37:3, 4, 27-34.

2. Galatiamiut 5:19-21 naaper­torlugit sooq sin­nganeq navianar­tuua?

² Sin­nganeq * Biibilimi ‘uin­ngup suliaanut’ toqus­sutaasar­tunut, tas­sa Guutip naalagaaf­fianik kingor­nus­sin­ngitsoor­titsisin­naasunut, ilaasutut al­laatigineqar­poq. (Galatiamiut 5:19-21 atuakkit). Sin­nganeq pis­susipalaanut soorlu akeq­qersimaar­nermut, saqitsaan­nermut kamajas­susermul­lu pis­sutaagajup­poq.

3. Al­laaserisami matumani suut sam­mis­savavut?

³ Josefip qatan­ngutaasa iliuuserisaan­nit erser­poq sin­nganeq at­taveqatigiin­nermut ilaqutariin­nilu eq­qis­seqatigiin­nermut qanoq ajoqutaatigisin­naasoq. Uagut Josefip qatan­ngutaat­tut iliuuseqar­nis­sar­put kis­saatigin­ngilar­put, tamat­tali naam­mal­luin­nan­ngitsuugat­ta uum­mater­put tatigisas­saan­ngilaq. (Jer 17:9) Taman­na pis­sutigalugu ilaan­nik­kut al­lat  sin­ngagilersin­naasar­pavut. Sooq sin­nganerup uum­matitsin­ni sorlanis­sin­naanerata paasiniar­nerani Biibilimi oqalut­tuat mianersor­nis­satsin­nut iluaqutigisin­naasavut sam­meriar­tigit. Taava sin­nganerup akior­nerani eq­qis­seqatigiin­nerul­lu siuarsar­nerani iliuuserisin­naasavut sam­mis­savavut.

4. Sooq Iisaaq filisterinit sin­ngagineqar­pa?

⁴ Allat pigissaarnerat. Iisaaq pisoorsuugami filisterinit sin­ngagineqar­poq. (1 Mos 26:12-14) Al­laat puilasuliaatai nersutaatiminik im­mis­sinis­saminut pisariaqar­titai is­sumit im­merlugit milip­paat. (1 Mos 26:15, 16, 27) Filisterit as­sigalugit nalitsin­ni inuit ilaasa im­min­nit pigis­saar­nerusut sin­ngagisar­paat. Al­lat pigisaat nam­min­neq pigerusuliin­nar­nagit pigisaan­nik arsaarusuler­tar­paat.

5. Sooq up­perisarsior­nik­kut siut­tut Jiisusi sin­ngagaat?

⁵ Allat nuan­narisaal­luar­nerat. Juutit up­perisarsior­nik­kut siut­tuisa Jiisusi inup­pas­suar­nit nuan­narineqarluarmat sin­ngagaat. (Matt 7:28, 29) Jiisusi Guutip sin­niisoraa sal­lusuis­sul­lu ilin­niar­titsis­sutigalugu. Taamaak­kaluar­toq up­perisarsior­nik­kut siut­tut taak­kua Jiisusi tusaamanerlugaalersin­niarlugu ajor­tumik sal­luliuutigaat. (Mark 15:10; Joh 11:47, 48; 12:12, 13, 19) Taman­na qanoq ilin­niutigisin­naavar­put? Ilagiin­ni qatan­ngutit­ta pis­suserin­ner­tik pis­sutigalugu nuan­narineqar­tut sin­ngagilin­ngin­nis­saat qulak­keer­tariaqar­par­put pis­suserin­neral­lu ilaar­niar­tariaqarlugu. – 1 Kor 11:1; 3 Joh 11.

6. Diotrefesip sin­nganera qanoq erser­pa?

⁶ Allat ilagiinni im­mik­kut pisin­naatitaaf­feqar­nerat. Kristumiut siul­liit nalaan­ni Diotrefesip ilagiin­ni siut­tut sin­ngagai. Ilagiin­ni ‘sal­liujumasarami’ apustili Johan­nesi qatan­ngutil­lu akisus­saasut al­lat ataq­qisaajun­naar­tin­niarlugit ajor­tumik sal­luliuutigisar­pai. (3 Joh 9, 10) Diotrefesip iliuuserisaatut ingasatsigisumik iliuuseqan­ngik­kaluarluta kristumioqater­put uagut suliarerusutaraluatsin­nik sulias­sin­neqar­toq sin­ngagilersin­naavar­put – ingam­mik misigigut­ta taas­sumatul­li akisus­saaf­fim­mik naam­mas­sin­nil­luar­tigisin­naal­luta.

7. Sin­nganerup qanoq sun­nersin­naavaatigut?

⁷ Sin­nganeq naasupilut­tut toqunar­tulit­tut ip­poq. Uum­matitsin­ni sorlanik­kuni iperaruminaal­lis­saaq. Misigis­sutsit nuan­niitsut, soorlu naleq­qutin­ngitsumik usorun­neq, makitasuujuneq nam­minis­sarsior­nerlu, sin­nganerulersitsisar­put. Sin­nganerup pis­suserineqar­tus­sat, soorlu asan­nin­neq, misigin­neqataaneq inus­siar­nersuunerlu, ineritsaalisin­naavai. Sin­ngal­luta maluginiarutsigu sin­nganer­put uum­matitsin­nit sorlaajar­tariaqar­par­put. Sin­nganeq qanoq akiorsin­naavar­put?

8. Pis­sus­serineqar­tus­sat suut sin­nganerup akior­nerani iluaqutigis­savavut?

⁸ Maniguun­nerup naam­magin­nin­nerul­lu ineriar­tor­tin­nerisigut sin­nganeq akiorsin­naavar­put. Pis­suserineqar­tus­sat taak­ku ineriar­tor­tis­simagutsigit sin­ngalis­san­ngilagut. Maniguuk­kut­ta misigis­san­ngilagut inun­nit al­lanit pingaar­nerul­luta. (Gal 6:3, 4) Naam­magin­nik­kut­ta pis­sutsit atuk­kavut nalerisimaarutigis­savavut al­lanul­lu naleq­qiun­nata. (1 Tim 6:7, 8) Inuup maniguut­tuusup naam­magin­nit­tul­lu inuk al­la ajun­ngitsorsisoq nuan­naaqatigisar­paa.

9. Galatiamiut 5:16 aam­ma Filip­pimiut 2:3, 4 naaper­torlugit anersaap il­ler­nar­tup sunis­satsin­nut ikiorsin­naavaatigut?

⁹ Guutip anersaava il­ler­nar­toq pisariaqar­tip­par­put sin­ngalis­san­ngik­kut­ta aam­ma  maniguun­neq naam­magin­nin­nerlu ineriar­tor­tis­sagutsigit. (Galatiamiut 5:16; Filippimiut 2:3, 4 atuakkit). Jehovap anersaavata il­ler­nar­tup ilorlik­kut eq­qarsaatit­ta iliuutsitsin­nul­lu pis­sutigisat­ta misis­sor­nerini ikiorsin­naavaatigut. Guutip ikiuineratigut eq­qarsaatit misigis­sutsil­lu ajoqutaasut ineriar­tor­nar­tunik taarsersin­naavavut. (Tuss 26:2; 51:12) Mosesi Paulusilu, angutit sin­ngaq­qajaanermik iluatsit­tumik akiuisimasut, eq­qarsaatigik­kit.

10. Mosesip suna misilin­neqaatigisimasin­naagaluar­paa? (Saq­qaani as­siliaq takuuk).

¹⁰ Mosesi Guutip in­nut­taanut oqar­tus­saas­suseqangaar­poq, sin­ngatuujun­ngin­namili al­lat oqar­tus­saas­suseqatsaalin­ngilai. As­sersuutigalugu ul­lut ilaan­ni anersaap il­ler­nar­tup Mosesimiit­tup ilaa Jehovap Israelimi utoq­qaaner­tat ilaan­nut toq­qup naapeqatigiit­tarfiup eq­qaaniit­tunut tun­niup­paa. Tamatuma kingunin­ngua Mosesip tusar­paa utoq­qaaner­tat marluk toq­qup naapeqatigiit­tarfiup eq­qaaniis­siman­ngitsut aam­ma anersaamik il­ler­nar­tumik pisimasut pruf­fiititul­lu oqalulerlutik. Josvap utoq­qaaner­tat taak­kua marluk unitseq­qul­lugit oqarmat Mosesi qanoq qisuariar­pa? Angutit taak­ku marluk Jehovamit pigin­naatitaaf­feqaler­nerat Mosesip sin­ngalis­sutigin­ngilaa. Maniguul­lunili im­mik­kut pigin­naatitaaf­feqalersut qujarup­pai. (4 Mos 11:24-29) Mosesi qanoq ilin­niarfigisin­naavar­put?

11. Utoq­qaaner­tat Mosesi qanoq ilaarsin­naavaat?

¹¹ Utoq­qaaner­taavit ilagiin­nilu im­mik­kut pisin­naatitaaf­fin­nik nuan­naarutigingaak­kan­nik al­lamut sulias­siis­sutigineqar­tus­san­ngorlugu ilin­niar­titseq­quneqarsimasoq? As­sersuutigalugu im­maqa sapaatip-akun­neri tamaasa Napasuliaq Alapernaarsuiffik-mik atuaq­qis­saaqatigiin­nermik aqutsinerit nuan­naraat. Oqarfigineqaruil­li qatan­ngut al­la suliarisar­tak­kan­nik ilin­niar­tis­sagit im­mik­kul­lu pisin­naatitaaf­fini pik­korif­figiler­pagu Mosesitut maniguut­tuuguit pingaaruteqan­ngin­nerulersutut misigis­san­ngilatit. Qatan­ngul­li taan­na ikiorusus­savat.

12. Nalitsin­ni kristumior­pas­suit naam­magin­nin­nermik maniguun­nermil­lu qanoq ersersitsip­pat?

¹² Qatan­nguter­pas­suit utoq­qaat misigisaat sam­meriar­tigit. Ilaat ukior­pas­suar­ni utoq­qaaner­taqatigiin­ni ataqatigiis­saarisutut kif­far­torsimap­put. 80-inil­li ukioqaleraangamik akisus­saaf­fitsik al­lanut kajumil­lutik tun­niut­tar­paat. Ilageeqatigiin­nik nak­kutil­liisut 70-iliisimasut maniguul­lutik im­mik­kut pisin­naatit­taaf­fitsik al­lanut tun­niut­tar­paat al­latul­lu it­tumik kif­far­toriaaseqaler­nis­sar­tik akueralugu. Ukiuni kingul­liunerusuni nunarsuarmi sumi tamani Betelini kif­far­torsimasor­pas­suit pionerisut kif­far­toq­quneqarsimap­put. Qatan­ngutit aalajaatsut taak­ku suliarisarsimasamin­nik akisus­saaf­feqaler­tut sin­ngagineq ajor­paat.

13. Sooq Paulusip apustilit aq­qaneq-marluk sin­ngagilersimasin­naagaluar­pai?

¹³ Aam­ma apustili Paulusi naam­magin­nin­nermik maniguun­nermil­lu ineriar­tor­titsinermigut maligas­saal­luar­poq. Sin­ngalerusun­ngilaq. Kif­far­tor­nermini ilungersoraluarluni maniguul­luni ima al­lap­poq: ‘Uanga apustilinit tamanit nikanar­nersaavunga apustilimik taaneqar­nermut qin­ngaq­qun­narlunga.’ (1 Kor 15:9, 10) Jiisusip nunarsuarmi kif­far­tor­nerani apustilit aq­qaneq-marluk taan­na kif­far­toqatigaat, Paulusili aatsaat Jiisusip toqunerata makititaaneratalu kingor­na kristumiun­ngor­poq. “Guutimik nalusunut apustiliusutut” toq­qar­neqaraluarluni apustilinut aq­qaneq-marlun­nut ilaasus­satut toq­qar­neqan­ngisaan­nar­poq. (Rom  11:13; ApS 1:21-26) Angutit aq­qaneq-marluk Jiisusimut qanimut at­taveqar­nerat sin­ngas­sutigiler­nagu suliaminik naam­magin­nit­tuar­poq.

14. Naam­magin­nik­kut­ta maniguuk­kut­talu sus­saagut?

¹⁴ Naam­magin­nil­lutalu maniguuk­kut­ta Paulusitut Jehovap oqar­tus­saas­susiligaanik ataq­qin­nis­saagut. (ApS 21:20-26) Ilagiin­nik siulersuisus­sanik utoq­qaaner­taqar­nis­saa Jehovap qulak­keersimavaa. Toq­qak­kani naam­mal­luin­nan­ngitsuugaluar­tut “inun­nik tunis­sutaasunik” taavai. (Ef 4:8, NW, 11) Angutit toq­qak­kat taak­ku ataq­qigutsigit maniguul­lutalu siulersuinerat maleruarutsigu Jehovamut qanimut at­taveqar­tuas­saagut up­peqativul­lu eq­qis­seqatigalugit.

15. Susariaqar­pugut?

¹⁵ Sin­nganeq eq­qis­seqatigiin­nermut akor­nutaasar­poq. Sin­nganeq uum­matitsin­ni sorlaajar­tariaqar­par­put al­lanil­lu sin­ngalersitsinaveersaarluta. Sooq? Taamaalior­nik­kut Jehovap ‘eq­qis­sinar­tunik ineriar­tor­teqatigiin­nermil­lu noq­qaas­sutigin­neq­qusinera’ naalas­sagatsigu. (Rom 14:19) Al­lat sin­nganermik akiuineran­ni qanoq ikiorsin­naavavut qanorlu eq­qis­seqatigiin­neq siuarsarsin­naavar­put?

16. Al­lat sin­nganermik akiuineran­ni qanoq ikiorsin­naavavut?

¹⁶ Isigin­nit­taaser­put iliuutsivul­lu al­lanut sun­niuteqangaarsin­naap­put. Pigisanik “usorsisimaaruteqar­neq” silarsuarmi siuarsar­neqar­tar­poq.  (1 Joh 2:16) Usorsisimaaruteqar­nerli sin­ngalersitsisar­poq. Al­lat sin­ngalersin­naveersaarsin­naavavut pigisatsin­nik pisiariniak­katsin­nil­luun­niit eq­qar­tuiuan­ngik­kut­ta. Aam­ma ilagiin­ni akisus­saaf­feqar­ner­put pil­lugu maluginiaq­qual­laarlutalu eq­qar­tuival­laarut­ta sin­ngalersitsisin­naavugut. Al­lanil­li soqutigin­nil­luarut­ta taak­kualu iliuusii ajun­ngitsut eq­qumaf­figigutsigit naam­magin­nin­nis­saan­nik ikius­savavut ilagiin­nilu ataasioqatigiin­neq eq­qis­seqatigiin­nerlu siuarsarlugit.

17. Josefip qatan­ngutai susin­naasimap­pat, aam­ma sooq?

¹⁷ Sin­nganeq iluatsit­tumik akiorsin­naavar­put! Josefip qatan­ngutai eq­qarsaatigik­kit. Josefimik ajor­tumik pin­nin­nermik kingor­na ukior­pas­suit qaangiut­tut Egyptenimi taan­na naapip­paat. Josefip kinaanerminik qatan­ngutiminut oqan­ngin­nermini taak­ku al­lan­ngorsimanersut paasiniaq­qaar­paa. Nerisas­sanik sas­saal­liif­figai qatan­ngutini nukarleq Benjamini nerisas­sin­nerul­lugu. (1 Mos 43:33, 34) Qatan­ngutaasali Benjamini sin­ngagiler­nagu taan­na ataatar­til­lu Jaaku isumakuluutigingaar­paat. (1 Mos 44:30-34) Josefip qatan­ngutai sin­ngajun­naarsimagamik ilaqutariit­tut eq­qis­seqatigeeq­qilersimap­put. (1 Mos 45:4, 15) Uagut­taaq sin­nganeq iperarluin­narutsigu ilaqut­tatsin­ni ilagiin­nilu eq­qis­seqatigiis­sitseqataas­saagut.

18. Jaaku 3:17, 18-ilu naaper­torlugit eq­qis­seqatigiis­sitsigut­ta qanoq pisoqas­sava?

¹⁸ Jehovap kis­saatigaa sin­nganeq akiorlugu eq­qis­seqatigiin­neq noq­qaas­sutigis­sagip­put. Taman­na ilungersuutigisariaqar­par­put. Al­laaserisami matumani sam­mineqareersutut sin­ngaq­qajaasar­pugut. (Mark 7:21-23) Silarsuaq inuuf­figisar­put sin­nganermik siuarsaavoq. Uagul­li maniguun­neq, naam­magin­nin­neq qujamasun­nerlu ineriar­tor­tik­kutsigit sin­ngaleq­qajaanata eq­qis­seqatigiis­sitsinik­kut ajun­ngitsunik inerititaqalersin­naavugut. – Jaaku 3:17, 18 atuakkit.