1. Жь бо һʹәвсудийе малбәта Усьвда чь ԛәԝьми?

АԚУБ һʹәму кӧрʹед хԝә һʹьз дькьр, ле әԝи Усьв, кӧ 17 сали бу, һе зәʹф һʹьз дькьр. Әԝ йәк сәр бьред ԝи ча һʹӧкӧм бу? Ԝана һʹәвсуди ԝи кьрьн, у ләма Усьв бәр чʹәʹве ԝан рʹәш бу. Усьв һежайи ве йәке нибу, чьмки әԝи ԝанрʹа тʹӧ хьраби нәкьрьбу. Ле йәкә ԝана Усьв фьротьн у баве хԝә хапандьн, кӧ йанчь тәрәԝьләки кӧрʹе ԝийи һʹьзкьри кӧштийә. Бәле, жь бо һʹәвсудийа ԝан, малбәта ԝанда әʹдьлайи ӧнда бу у ԝана кӧл-дәрд кьрә дьле баве хԝә (Дәстп. 37:3, 4, 27-34).

2. Ль гора Галати 5:19-21, чьрʹа һʹәвсуди һʹӧнӧрәкә гәләк хоф ә?

² Кʹьтеба Пирозда, һʹәвсуди * дькʹәвә нава ԝан «кьред бьнйатʹа инсен», йед кӧ бәрбь мьрьне дьбьн у рʹийа мәрьва дьгьрьн, кӧ Пʹадшатийа Хԝәде ԝар бьн. (Бьхунә Галати 5:19-21.) Гәләк щар һʹәвсуди мәʹнийа нәйартийе, шәрʹ-дәʹԝа у һерскʹәтьне йә.

3. Әме ве готареда дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

³ Мәсәла бьред Усьв дьдә кʹьфше, ԝәки һʹәвсуди дькарә һәләԛәтийа ортʹа нәфәра хьраб кә у нав ԝанда әʹдьлайе ӧнда кә. Рʹаст ә әм тʹӧ щар нахԝазьн чʹәʹв бьдьнә бьред Усьв, ле әм гьшк жи гӧнәкʹар ьн у дьле мә хапинок ә (Йерәм. 17:9). Ләма жи щара дьле мәда дькарә һʹәвсуди пешда бе. Ԝәрә әм шеԝьр кьн чәнд мәсәлед жь Кʹьтеба Пироз, кӧ дькарьн али мә бькьн, ԝәки тедәрхьн һʹәвсуди ча дькарә дьле мәда кʹок бьдә. Әме ӧса жи һьнә ширәта шеԝьр кьн, кӧ ча һʹәвсудийе жь дьле хԝә дәрхьн у әʹдьлайе хԝәй кьн.

4. Чьрʹа Фьльстинийа һʹәвсуди Исһаԛ дькьрьн?

⁴ Мәрьвед дәԝләти. Исһаԛ йәки дәԝләти бу, у Фьльстинийа чʹәʹвнәбари һәбука ԝи дькьрьн (Дәстп. 26:12-14). Ԝана  һәла һе жи бир хьтьмандьн, жь кʹижана Исһаԛ бона һʹәйԝанед хԝә ав һьлдьда (Дәстп. 26:15, 16, 27). Иро һьнә мәрьв мина Фьльстинийа чʹәʹвнәбарийе ԝан мәрьва дькьн, һәбука кʹижана жь йа ԝан зедәтьр ә у жь ԝана баштьр дьжин. Әԝана нә кӧ тʹәне дьхԝазьн щәм ԝан жи әԝ тьшт һәбьн, ле ӧса жи дьхԝазьн йа ԝан мәрьва тʹӧнә бә.

5. Чьрʹа сәрԝеред рʹелигийа һʹәвсуди Иса дькьрьн?

⁵ Мәрьвед кӧ гәләк кәс ԝан һʹьз дькьн. Сәрԝеред рʹелигийа Щьһуйа һʹәвсуди Иса дькьрьн, чьмки гәләк мәрьва ԝи һʹьз дькьрьн (Мәт. 7:28, 29). Хԝәде Иса шандә сәр әʹрде, у әԝи мәрьв рʹастийе һин дькьр. Ле әԝ сәрԝеред рʹелигийа дәрһәԛа Иса тьштед дәрәԝ бәла дькьрьн у бӧхдан дьавитьнә ԝи, сәва наве ԝийи баш әʹрде хьн (Марԛ. 15:10; Йуһʹн. 11:47, 48; 12:12, 13, 19). Ле әм жь ве йәке чь дәрсе һин дьбьн? Һәрге щьватеда кәсәки жь бо хәйсәт-һʹӧнӧред ԝийи баш гәләк һʹьз дькьн, әм гәрәке сәр хԝә бьхәбьтьн, сәва һʹәвсудийе ԝи кәси нәкьн. Дәԝсе, әм гәрәке чʹәʹв бьдьнә һʹӧнӧред ԝийи баш (1 Корн. 11:1; 3 Йуһʹн. 11).

6. Дийотрәфис ча һʹәвсуди да кʹьфше?

⁶ Мәрьвед кӧ щабдарийа дьстиньн. Ԛьрʹна йәкеда, Дийотрәфис һʹәвсуди ԝан бьра дькьр, йед кӧ бона щьвата Мәсиһити щабдар бун. Әԝи дьхԝәст щьватеда «сәр һʹәмуйарʹа бә», ләма жи әԝи хәйбе Йуһʹәнна у бьред майин дькьр, сәва щьватеда ԛәдьре ԝан бехә (3 Йуһʹн. 9, 10). Рʹаст ә чь кӧ Дийотрәфис кьр әме ве йәке тʹӧ щар нәкьн, ле әм дьбәкә һʹәвсудийе ԝи Мәсиһи бькьн, йе кӧ әв щабдари стандийә, кʹижан мә дьхԝәст бьстанда, илаһи һәрге әм дьфькьрин, ԝәки әм дькарьн әви шьхӧли ԝи четьр бькьн.

7. Һʹәвсуди ча дькарә сәр мә һʹӧкӧм бә?

⁷ Һʹәвсуди мина чʹерәкә жәʹрдадайи йә. Гава кʹока ԝе дәстпедькә дьле мәда шин бә, ида чәтьн дьбә әм жь дьле хԝә дәрхьн. Һʹәвсуди ӧса жи бал мәрьва хәйсәт-һʹӧнӧред хьраб һе зедә дькә, мәсәлә кʹӧмрʹәши, ԛӧрʹәбун у хԝәһʹьзи. Һʹәвсуди ӧса жи наһелә мәрьв хәйсәт-һʹӧнӧред баш нав хԝәда пешда бинә, мәсәлә һʹьзкьрьн, дьлшәԝати у ԛәнщи. Гава әм тедәрхьн, кӧ һʹәвсуди дьле мәда кʹока хԝә дьдә, әм гәрәке дәрберʹа кʹокева дәрхьн. Ле ча ве йәке бькьн?

8. Кʹижан һʹӧнӧр али мә дькьн, кӧ хԝә жь һʹәвсудийе хԝәй кьн?

⁸ Һәрге әм мьлук у шекьрдар бьн, әме нәһельн, ԝәки һʹәвсуди дьле мәда кʹока хԝә бьдә. Чахе дьле мә бь ԝан хәйсәт-һʹӧнӧред баш тʹьжи йә, ида щийе һʹәвсудийе ԝе тʹӧнә бә. Мьлукти ԝе али мә  бькә дәрһәԛа хԝә зедә нәфькьрьн у хԝә сәр мәрьварʹа нәгьрьн. Мәрьве мьлук тʹӧ щар нафькьрә, ԝәки әԝ һежайи һе зедә тьшта йә, нә кӧ кәсәки дьн (Галт. 6:3, 4). Мәрьве шекьрдар жи рʹази йә бона ԝан тьшта, чь кӧ бал ԝи һәйә у әԝ хԝә һьмбәри тʹӧ кәси накә (1 Тимтʹ. 6:7, 8). Мәрьве мьлук у рʹази, чахе дьвинә кӧ кәсәк тьштед баш дьстинә, әԝ бона ԝи ша дьбә.

9. Ль гора Галати 5:16, у Филипи 2:3, 4, рʹӧһʹе пироз ԝе чьда али мә бькә?

⁹ Һәрге әм дьхԝазьн хԝә жь һʹәвсудийе хԝәй кьн, мьлук у шекьрдар бьн, мәрʹа аликʹарийа рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз лазьм ә. (Бьхунә Галати 5:16; Филипи 2:3, 4.) Рʹӧһʹе Йаһоԝайи пироз али  мә дькә, ԝәки дьле хԝәда нет у фькьред хԝә кʹур бьщерʹьбиньн. Пе аликʹарийа Хԝәде әм дькарьн фькьр у һʹӧнӧре хоф жь хԝә дур хьн у дәԝсе йед баш пешда биньн (Зәб. 26:2; 51:10). Дина хԝә бьдьнә мәсәла Муса у Паԝлос, йед кӧ нәдьһиштьн һʹәвсуди бал ԝан пешда бе.

10. Чь дәрәщеда Муса һатә щерʹьбандьне? (Бьньһерʹә шькле рʹуйе журнале.)

¹⁰ Һʹӧкӧме Муса сәр щьмәʹта Хԝәде мәзьн бу, ле әԝи тʹӧ щар рʹе тʹӧ кәси нәдьгьрт, ԝәки әԝана жи әви ԛәдьри бьстиньн. Мәсәлә, щарәке Йаһоԝа һьнә рʹӧһʹе хԝәйи пироз сәр Муса һьлда у да һьнә рʹуспийед Исраели, йед кӧ незики коне щьвине сәкьнибун. Паше һьнә ԝәʹдә шунда Муса бьһист, ԝәки дӧ рʹуспийед майин жи, йед кӧ бәр коне щьвине нибун, рʹӧһʹе пироз стандьнә у дәстпекьрьнә пʹехәмбәртийе бькьн. Йешу Мусарʹа гот, ԝәки ԝан дӧ рʹуспийа бьдә сәкьнандьне. Ле Муса чь кьр? Әԝи дәхәси ԝан  дӧ мера нәкьр, йед кӧ алийе Йаһоԝада һатьнә ԛәбулкьрьне. Дәԝсе, әԝи мьлукти да кʹьфше кӧ тʹәви ԝан ша бу, ԝәки ԝана ԛәдьрәки ӧса станд (Жьмар 11:24-29). Әм жь Муса чь дәрсе һин дьбьн?

11. Рʹуспи чьда дькарьн чʹәʹв бьдьнә Муса?

¹¹ Һәрге һун рʹуспи нә, дьбәкә ԝәрʹа готьнә кӧ бьраки майин һин кьн, сәва ида әԝ ԝи шьхӧли бькә, кʹижан ԝә хԝәш дьһат бькьн. Бәʹса хәбәре, ԝә һʹьз дькьр щьватеда һәр һʹәфти һинбуна «Бьрща Ԛәрәԝьлийе» дәрбаз кьн, ле ԝәрʹа готьн кӧ бьраки майин һин кьн, чьмки ԝәʹдә шунда ида әԝ ԝе дәрбаз кә. Һәрге һун мина Муса мьлук ьн, һуне әʹщьз нәбьн у нәфькьрьн, ԝәки һун кери тьштәки найен. Дәԝсе, һуне ша бьн али бьре хԝә бькьн.

12. Иро гәләк Мәсиһи ча рʹазибуне у мьлуктийе нишан дькьн?

¹² Дина хԝә бьдьне, кӧ гәләк рʹуспийед әʹмьрда мәзьн рʹасти чь дәрәща тен. Нава гәләк салада, әԝана координаторед кʹома рʹуспийа бун, ле чахе әԝана дьгьһижьнә 80 сали, ида һазьр ьн щабдарийа хԝә бьһельн. Ӧса жи бәрпьрсийаред мьһале, чахе дьгьһижьнә 70 сали, бь мьлукти кʹьфшкьрьна хԝә дьһельн у йа тʹәзә ԛәбул дькьн. Ӧса жи ԝан салед пашԝәхтийеда, гәләк әндәмед Бәйтʹәле нава тʹәмамийа дьнйайеда һатьнә кʹьфшкьрьне, кӧ дәштеда хьзмәт кьн. Әԝ хушк-бьред амьн тʹӧ щар нахәйдьн у чʹәʹвнәбарийе ԝан накьн, йед кӧ дәԝса ԝан ԝи шьхӧли дькьн.

13. Чьрʹа Паԝлос дькарьбу һʹәвсуди 12 шандийа бькьра?

¹³ Паԝлосе шанди жи мәсәләкә баш ә ве йәкеда, кӧ ча бьбьнә мәрьвед шекьрдар у мьлук. Паԝлос тʹӧ щар нәдьһишт, ԝәки дьле ԝида һʹәвсуди кʹока хԝә бьдә. Рʹаст ә әԝ хьзмәтийеда гәләк хирәт бу, ле әԝи бь мьлукти ани сәр хԝә: «Әз жь шандийа йе һәри паш ьм, кӧ нә лайиԛ ьм шанди жи бемә готьне» (1 Корн. 15:9, 10). Ԝәʹде хьзмәтийа Исайә сәр әʹрде, 12 шандийед ԝи тʹәви ԝи бун, ле Паԝлос бу Мәсиһи тʹәне паше мьрьна Иса у рʹабуна ԝи. Рʹаст ә ахьрийеда әԝ һатә кʹьфшкьрьне ча «шандийе нәщьһуйа», ле Паԝлос нәкʹәтә нава ԝан 12 шандийа (Рʹом. 11:13; Кʹар. Шанд. 1:21-26). Дәԝса кӧ һʹәвсудийа ԝан 12 мера бькә, кӧ һәләԛәтийа ԝан тʹәви Иса гәләк незик бу, Паԝлос рʹази бу бона ве йәке чь кӧ бал ԝи һәбу.

14. Һәрге әм мьлук у шекьрдар ьн, әм гәрәке чь бькьн?

¹⁴ Һәрге әм мьлук ьн у рʹази нә бона тьштед кӧ бал мә һәнә, әме жи мина Паԝлос бь ԛәдьр бьн һьндава ԝанда, кʹижанарʹа Йаһоԝа һʹӧкӧм дайә (Кʹар. Шанд. 21:20-26). Йаһоԝа организә кьр, ԝәки бьра бенә кʹьфшкьрьне, сәва щьватада рʹебәрийе бькьн. Рʹаст ә кемасийед ԝан  һәнә, ле Йаһоԝа ԝана һʹәсаб дькә ча «пʹешкʹеш бь щурʹе мәрьва» (Әфәс. 4:8, 11, ДТʹ). Чахе әм ԛәдьре ԝан бьред щабдар дьгьрьн у бь мьлукти пәй рʹебәрийа ԝан дьчьн, һәләԛәтийа мә тʹәви Йаһоԝа незик дьминә у щьватеда әм тʹәви хушк-бьра әʹдьлайеда дьминьн.

15. Әм гәрәке чь бькьн?

¹⁵ Һәрге әм һʹәвсудийе кәсәки бькьн йан жи кәсәк һʹәвсудийе мә бькә, әʹдьлайи ԝе ортʹа мәда тʹӧнә бә. Әм гәрәке һʹәвсудийе жь дьле хԝә кʹокева дәрхьн у хԝәха жи нәбьнә мәʹни кӧ һʹәвсудийе мә бькьн. Әм гәрәке ван тьштед фәрз бькьн, сәва гӧрʹа ве тʹәмийа Йаһоԝа бькьн, демәк «һьндава һәвда сәр нета әʹдьлайийе у баԝәри авакьрьне бьн» (Рʹом. 14:19). Ле әм чь дькарьн бькьн, сәва нәбьнә мәʹни, ԝәки нав хушк-бьрада һʹәвсуди пешда бе, у әм ча дькарьн әʹдьлайе хԝәй кьн?

16. Әм ча дькарьн али мәрьва бькьн, ԝәки һʹәвсуди бал ԝан пешда нәйе?

¹⁶ Әм гәрәке бир нәкьн, кӧ ньһерʹандьна мә у кьред мә дькарьн сәр мәрьва гәләк һʹӧкӧм бьн. Әв дьнйа мә һелан дькә, ԝәки әм «кʹӧбар-бабах» бьн бона ԝан тьштед кӧ бал мә һәнә (1 Йуһʹн. 2:16). Ле әԝ йәк һʹәвсудийе пешда тинә. Ләма жи һәрге әм һәр гав дәрһәԛа хԝә хәбәр нәдьн, кӧ чь тьштед мә һәнә йан жи әм чь дьхԝазьн бькʹьрʹьн, ӧса әме нәбьнә мәʹни кӧ һʹәвсудийе мә бькьн. Ӧса жи әме нав мәрьвада һʹәвсудийе пешда нәйньн, һәрге хԝә ԛӧрʹә нәкьн бона щабдарийед хԝәйә щьватеда. Һәрге әм дина мәрьва бькʹьшиньн сәр щабдарийед хԝә, ӧса әм  дькарьн бьбьн мәʹни кӧ нав ԝанда һʹәвсуди пешда бе. Ле чахе әм бона ԝана хәм дькьн у кьред ԝани баш дьшекьриньн, әм али ԝан дькьн, ԝәки рʹази бьн чь жи щәм ԝан һәйә. Ԝи щурʹәйи әм щьватеда йәктийе у әʹдьлайе хԝәй дькьн.

17. Бьред Усьв чь кьрьн, у ахьрийа ве йәке чь бу?

¹⁷ Бәле әм дькарьн сәр хԝә бьхәбьтьн, ԝәки һʹәвсудийе жь дьле хԝә кʹокева дәрхьн! Бьфькьрьн сәр мәсәла бьред Усьв. Чахе ԝана ӧса сәре Усьв кьр, сал дәрбаз бун әԝана Мьсьреда рʹасти ԝи һатьн. Пешийа кӧ Усьв хԝә бьред хԝәрʹа әʹйан кьра, әԝи ԝана щерʹьбанд һәла әԝана һатьнә гӧһастьне йан на. Әԝи сьфьр вәкьр у бәр сьфьре дьһа зәʹф дина хԝә дьда бьре хԝәйи лапи бьчʹук, Бьнйамин (Дәстп. 43:33, 34). Ле бьред ԝи һʹәвсуди Бьнйамин нәкьрьн. Дәԝсе әԝана гәләк бәрхԝә дькʹәтьн бона бьре хԝә у баве хԝә Аԛуб (Дәстп. 44:30-34). Бьред Усьв һʹәвсуди жь дьле хԝә дәрхьстьн, ләма диса әʹдьлайи кʹәтә нав малбәта ԝан (Дәстп. 45:4, 15). Ӧса жи һәрге әм һʹәвсудийе кʹокева жь дьле хԝә дәрхьн, әме бькарьбьн нав малбәта хԝәда у щьватеда әʹдьлайе хԝәй кьн.

18. Ль гора Аԛуб 3:17, 18, һәрге әм сәр хԝә бьхәбьтьн сәва әʹдьлайе чекьн, әԝ йәк ԝе чь кʹаре бинә?

¹⁸ Йаһоԝа дьхԝазә, ԝәки әм хԝә жь һʹәвсудийе хԝәй кьн у әʹдьлайе чекьн. Ле сәва ве йәке лазьм ә әм сәр хԝә бьхәбьтьн. Ча мә ве готареда шеԝьр кьр, нав мәда һʹәвсуди дькарә пешда бе, чьмки әм гӧнәкʹар ьн (Аԛуб 4:5). У һьн жи әм дьнйакә ӧсада дьжин, кʹидәре һʹәвсуди бәлабуйи йә. Ле һәрге әм мьлук бьн, рʹази бьн бона ԝан тьшта чь кӧ бал мә һәнә, у мәрьва ԛимәт кьн, щийе һʹәвсудийе дьле мәда ԝе тʹӧнә бә. Дәԝсе, әме һәр тьшти бькьн сәва әʹдьлайи һәбә, кʹидәре әм дькарьн хәйсәт-һʹӧнӧред баш нав хԝәда пешда биньн. (Бьхунә Аԛуб 3:17, 18.)