A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

ZIR TUR THUZIAK 8

Itsîkna Chu Dovin, Remna Um Rawh

Itsîkna Chu Dovin, Remna Um Rawh

“Chutichuan, inremna tûr leh intihsâwt tawnna tûr thilte chu i ûm ang u.”—ROM 14:19.

HLA 113 Kan Remna Neih

THLIR LAWKNA *

1. Engtin nge îtsîkna chuan Josefa chhûngte chungah nghawng a neih?

JAKOBA chuan a fapate chu a hmangaih a; mahse, kum 17 mi Josefa chu a fa dang zawngte aiin a hmangaih lehzual a ni. Chu chu Josefa unaute’n engtin nge an chhân lêt? Anni chuan an îtsîk a, chu chuan a chungah huatna a neihtîr a ni. Josefa chuan a unaute’n a chunga huatna nei tûrin eng thil mah a ti lo va. Chuti chung pawhin, anni chuan Josefa chu salah an hralh a, an pa hnênah a fa duh ber chu ram sakawlhin a sehhlum anga sawiin dâwt an hrilh a ni. Itsîkna chuan an chhûngkaw inremna chu a tichhia a, an pa rilru pawh a ti na hle a ni.—Gen. 37:3, 4, 27-34.

2. Galatia 5:19-21-a sawi angin, engvângin nge îtsîkna chu a hlauhawm êm êm?

2 Bible-ah chuan, îtsîkna * chu Pathian Rama lût lo tûra min siam theitu leh thihna min thlen theitu “tisa thiltihte” zînga târ lan a ni a. (Galatia 5:19-21 chhiar rawh.) Itsîkna chu huatna te, inhauna te, leh thinurnate ang chi mize ṭha lo takte lo chhuahna bul a ni tlângpui.

3. He thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

3 Josefa unaute thiltih chuan itsîknain chhûngkuaa inlaichînna leh remna a tihchhiat theih dân a târ lang a. Keini chuan Josefa unaute tih ang chuan ti dâwn lo mah ila, kan za hian ṭha famkim lo leh thinlung bum hmang kan nei a ni. (Jer. 17:9) Chuvângin, a chânga îtsîkna rilru kan nei ṭhîn hi thil mak a ni lo. Itsîkna rilruin kan thinlunga zung a kaih theih chhan hre thiam tûra min ṭanpuitu Bible-a vaukhânna ṭhenkhat i lo en ang u. Chumi hnuah, îtsîkna kan do theih dân leh remna kan awmtîr theih dânte kan sawiho vang.

ENGIN NGE ITSIKNA AWMTIR THEI?

4. Engvângin nge Philistia mite’n Isaaka chu an îtsîk?

4 Hausakna. Isaaka chu mi hausa tak a ni a, Philistia mite’n a hausakna chu an îtsîk a. (Gen. 26:12-14) Anni chuan Isaaka’n a berâm rual leh ran rual châwm nâna a hman tuichhunchhuahte chu an hnawhkhahsak a ni. (Gen. 26:15, 16, 27) Philistia mite angin, tûn laia mi ṭhenkhat chuan anmahni aia hausate chu an îtsîk a. Chu chuan mi dangte thil neih duhna mai ni lovin, chhuhsak duhna hial pawh a thlen thei a ni.

5. Engvângin nge sakhaw hruaitute chuan Isua chu an îtsîk?

5 Mite ngaihsân hlawhna. Juda sakhaw hruaitute chuan Isua chu mipui vântlângin an ngaihsân êm avângin an îtsîk a. (Mt. 7:28, 29) Isua chuan Pathian aiawhtu niin thu tak a zirtîr ṭhîn a ni. Chuti chung pawhin, chûng sakhaw hruaitute chuan dâwtthu huatthlala takte theh darhin, Isua tihhmingchhiat an tum a. (Mk. 15:10; Joh. 11:47, 48; 12:12, 13, 19) He thuziak aṭang hian eng nge kan zir theih? Kohhrana unaute ngaihnat tak mizia neitute chunga îtsîk duhna rilru put hmang chu kan do tûr a ni a. Chu aiin, hmangaihna nei taka an thiltih dânte chu entawn kan tum zâwk a ni.—1 Kor. 11:1; 3 Joh. 11.

6. Diotrepha chuan engtin nge îtsîkna a lantîr?

6 Theocratic chanvo hlute. Kum zabi khatnaa Diotrepha chuan Kristian kohhrana hruaitute chu a îtsîk a. Ani chuan kohhran unaute zîngah “chungnun” a duh a; chuvângin, tirhkoh Johana leh mawhphurhna chelhtu unau dangte hming tichhe tûrin thu ṭha lote a sawi a ni. (3 Joh. 9, 10) Diotrepha ang tlukin sual kher lo mah ila, keini pawhin dawn kan inbeisei chanvo dawngtu kan Kristian unau chu—a bîk takin, chu chanvo hlu chu a chelh thei ang bawka chelh ve thei nia kan inngaih hunah, îtsîkna kan nei ṭan thei a ni.

Kan thinlung chu lei ang a ni a, kan mize ṭhate chu pangpâr mawi tak ang a ni. Mahse, îtsîkna chu hnim tûr nei ang a ni. Itsîkna chuan hmangaihna te, khawngaihna te, leh ngilneihnate ang chi mize ṭhate a tichhe thei (Paragraph 7-na en rawh)

7. Itsîkna chuan engtin nge min nghawng theih?

7 Itsîkna chu hnim tûr nei ang a ni a. Chu chuan kan thinlungah zung a kaih tawh chuan paih bo a harsa hle thei a. Thîkna te, chaponate, leh mahni hmasialna ang chi rilru put hmang ṭha lote chuan itsîkna a tizual thei a ni. Itsîkna chuan hmangaihna te, khawngaihna te, leh ngilneihnate ang chi mize ṭhate pawh a tichhe thei bawk. Itsîknain kan thinlungah zung a kaih ṭan tih kan hriat veleh, a zung chawpin kan paihbo tûr a ni. A nih leh, îtsîkna chu engtin nge kan do theih?

INNGAIHTLAWMNA LEH LUNGAWINA NEI RAWH

Engtin nge hnim tûr nei ang îtsîkna chu kan do theih? Pathian thlarau thianghlim ṭanpuinain, îtsîkna chu a zung chawpa phawiin, chumi aiah, inngaihtlâwmna leh lungawinain kan thlâk thei a ni (Paragraph 8-9-na en rawh)

8. Eng miziate’n nge îtsîkna do tûra min ṭanpui thei?

8 Itsîkna chu inngaihtlâwmna leh lungawina neihna hmangin kan do thei a. Kan thinlung chu chûng mize ṭhatea kan tihkhah chuan, îtsîknain hmun rêng a nei lo vang. Inngaihtlâwmna chuan indah sâng lutuk lo tûrin min ṭanpui ang a. Mi inngaitlâwm chuan mi dangte aia tling zâwk niin a inngai lo vang. (Gal. 6:3, 4) Lungawina neitu chuan a thil neihah lungawina a neiin, mi dangte nên a inkhaikhin lo. (1 Tim. 6:7, 8) Mi inngaitlâwm leh lungawina neitu chuan tuemawin thil ṭha engemaw a dawng tih a hmuhin a hlimpui zâwk ṭhîn.

9. Galatia 5:16 leh Philippi 2:3, 4-a sawi angin, thlarau thianghlim chuan eng ti tûrin nge min ṭanpui ang?

9 Itsîkna ang chi tisa thiltihte pumpelh a, inngaihtlâwmna leh lungawina miziate nei tûr chuan Pathian thlarau thianghlim ṭanpuina kan mamawh a. (Galatia 5:16; Philippi 2:3, 4 chhiar rawh.) Jehova thlarau thianghlim chuan chhûngrila kan ngaihtuahnate leh min chêttîrtute chu endik tûrin min ṭanpui thei a ni. Pathian ṭanpuinain, ngaihtuahna ṭha lo leh rilru put hmang ṭha lote chu mize ṭhatein kan thlâk thei a ni. (Sâm 26:2; 51:10) Itsîkna rilru hlawhtling taka do theitu Mosia leh Paula te entawn tûr siam hi i lo ngaihtuah ang u.

Israel tleirâwl pakhat chu puan ina mi pahnihte’n zâwlnei anga thil an tih thu hrilh tûrin Mosia leh Josua hnênah a va tlân a. Josua chuan anni chu khap tûrin Mosia a ngên a; mahse, Mosia’n a khap lo. Chu aiin, ani chuan Jehova’n chûng mi pahnihte chunga thlarau thianghlim a leih avânga a hlim thu a hrilh zâwk a ni. (Paragraph 10-na en rawh)

10. Eng dinhmunin nge Mosia chu fiah mai thei? (A kâwma milem en rawh.)

10 Mosia chuan Pathian mite chungah thuneihna nasa tak nei mah se, chu a chanvo hlu chu mahni chauhva chelh a tum lo. Entîr nân, ṭum khat chu, Jehova’n Mosia hnên aṭangin a thlarau thianghlim ṭhenkhat a la a, inbiakna puan in bula ding Israel upahote hnênah a pe a ni. A hnu lâwkah, Mosia chuan inbiakna puan in aṭanga kal chhuak ve lo upa pahnih pawhin thlarau thianghlim dawngin zâwlnei angin thil an ti tih a hria a. Josua’n chu upa pahnihte khap tûra a ngen khân Mosia’n engtin nge a chhân lêt? Mosia chuan Jehova hnên aṭanga thlarau thianghlim dawngtu upa pahnihte chungah îtsîkna a nei lo. Chu aiin, ani chuan an chanvo hlu dawn chu inngaitlâwm takin a lâwmpui zâwk a ni. (Num. 11:24-29) Mosia hnên aṭangin eng nge kan zir theih?

Kristian upate chuan engtin nge Mosia inngaihtlâwmna chu an entawn theih? (Paragraph 11-12-na en rawh) *

11. Engtin nge kohhran upate chuan Mosia an entawn theih?

11 Kohhran upa i nih chuan, unau tuemaw chu kohhrana i ngainat tak chanvo chelh dân zirtîr tûrin mawhphurhna pêk i ni tawh ngai em? Entîr nân, chawlhkâr tina neih Vênnainsâng Zirna kaihhruaina chanvo chu i ngaina hle thei a. Mahse, Mosia anga i inngaihtlâwm chuan, chu chanvo chelh theitu tûr unau dang zirtîr tûra mawhphurhna pêk i nih hunah pawh, pawimawh lo zâwk nia inhriatna i nei lo vang. Chu aiin, i unaupa i ṭanpui thei chu i lâwm hle zâwk ang.

12. Tûn laia Kristian tam tak chuan engtin nge inngaihtlâwmna leh lungawina an lantîr?

12 Kum upa unaupa tam takte hmachhawn dinhmun dang hi han ngaihtuah leh teh. Anni chuan kum sâwm bi tam tak chhûng chu upate râwn khâwmtu niin rawng an bâwl a. Mahse, kum 80 an nih chuan, an chanvo chu inhuam takin an chawlhsan a ni. Kum 70 tling tawh bial kantute pawhin an chanvo chu inngaitlâwm taka chawlhsanin, rawngbâwlna pêng dangah an thawk a. Tûn hnai kumahte khân, khawvêl puma Bethel chhûngkuaa mi tam tak chuan thlawhhmaah chanvo thar neiin rawng an bâwl ṭan a. Chûng unau rinawm takte chuan tûn hmaa an lo chelh tawh chanvo chelhtute chu an thîk lo a ni.

13. Engvângin nge Paula chuan tirhkoh 12-te chungah îtsîk duhna a neih mai theih?

13 Tirhkoh Paula chu lungawina leh inngaihtlâwmna lantîrna kawnga entawn tûr ṭha dang leh a ni a. Ani chuan îtsîkna rilu neih chu a duh lo va. Rawngbâwlnaah thawkrim hle mah se, inngaitlâwm takin heti hian a sawi a ni: “Kei zawng tirhkoh zînga tê ber, . . . tirhkohva vuah tlâk loh ka ni si a,” tiin. (1 Kor. 15:9, 10) Tirhkoh 12-te chuan Isua’n leia rawng a bâwl chhûngin an zui a; mahse, Paula chu Isua a thih a, a thawhleh hnuah chauh Kristian a rawn ni a. “Jentailte tirhkoh” ni tûra ruat a nih hnuah pawh, tirhkoh 12-te zînga tel ve theihna chanvo a nei lo. (Rom 11:13, 14; Tirh. 1:21-26) Paula chuan chûng tirhkoh 12-te leh Isua nêna an inṭhianna chu îtsîk aiin, a chan tâwkah lungawina a nei a ni.

14. Lungawina leh inngaihtlâwmna kan neih chuan eng nge kan tih ang?

14 Lungawina leh inngaihtlâwmna kan neih chuan Paula ang kan ni ang a, Jehova’n thuneihna a pêk mi dangte chungah zahna kan lantîr ang. (Tirh. 21:20-26) Jehova chuan upate chu Kristian kohhrana hruaitute ni tûrin a ruat a. Anni chu ṭha famkim ni lo mah se, ani chuan ‘mihringte hnêna thilpêkte’ angin a thlîr a ni. (Eph. 4:8, 11-13) Chûng upate chu kan zah a, inngaitlâwm taka an kaihhruainate kan zawm chuan, Jehova kan hnaih reng ang a, kan Kristian unaute nên inremna kan nei ang.

‘INREMNA TUR THILTE CHU UM RAWH’

15. Eng nge kan tih ngai?

15 Itsîkna awmnaah inremna a awm thei lo va. Itsîkna chu kan thinlung aṭanga paih bovin, chu rilru put hmang mi dangte neihtîr chu kan pumpelh tûr a ni. ‘Inremna tûr leh intihsâwt tawnna tûr thilte ûm’ tûra Jehova thupêkte zâwm tûr chuan, chûng rahbi pawimawhte chu kan zawm a ngai a. (Rom 14:19) Itsîkna do tûra mi dangte ṭanpui tûrin a bîk taka kan tih theihte chu eng nge ni a, remna awmtîr turin eng nge kan tih theih?

16. Itsîkna do tûrin mi dangte chu engtin nge kan ṭanpui theih?

16 Kan rilru put hmang leh thiltihte chuan mi dangte chu nasa takin a thunun thei a. Khawvêl chuan kan thil neih “ropuina lem te” lantîr tûrin min duh a ni. (1 Joh. 2:16) Mahse, chu rilru put hmang chuan îtsîkna a awmtîr thei a. Kan thil neihte emaw, kan thil lei tumte emaw kan sawi fo loh hian, mi dangte rilruah îtsîkna nei lo tûrin kan ṭanpui a ni ang. Itsîkna rilru pumpelh theih dân dang leh chu, kohhrana kan chanvo neihte chungchânga inngaihtlâwmna lantîr hi a ni. Kan chanvo neihte chungchâng kan sawi reng a nih chuan, mite rilruah îtsîkna nei tûrin kan chawktho a ni ang. Chumi nêna inkalh takin, mi dangte chunga mi mal ngaihsakna kan lantîr a, an thiltih ṭhatte kan hriatpui chuan, lungawina nei tûrin kan ṭanpui a ni ang a, kohhranah inpumkhatna leh inremna kan awmtîr bawk ang.

17. Josefa unaute chuan eng nge an tih theih a, engvângin nge?

17 Itsîkna chu kan do hneh thei a ni. Josefa unaute thiltih kha han ngaihtuah leh teh. Dik lo taka Josefa an cheibâwl aṭanga kum tam tak a liam hnuah, ani chu Aigupta ramah an hmu leh a. Josefa chuan a nihna dik tak a inhriattîr hmain, an rilru an thlâk tak tak leh tak tak loh a fiah a ni. Ani chuan anmahni nêna chawhlui kîl tûrin ruahmanna a siam a, chutah chuan an naupang ber Benjamina chu a ngaihsak lehzual a. (Gen. 43:33, 34) Mahse, a unaute chuan Benjamina chungah îtsîkna rilru an nei lo. Chu aiin, an unaupa leh an pa Jakoba chungah ngaihsakna dik tak an lantîr zâwk a ni. (Gen. 44:30-34) Josefa unaute chuan îtsîkna rilru an neih tawh loh avângin, an chhûngkuaah remna an awmtîr leh thei a ni. (Gen. 45:4, 15) Chutiang bawkin, keini pawhin îtsîkna rilru kan paih bo a nih chuan, chhûngkuaah leh kohhranah remna kan awmtîr thei ang.

18. Jakoba 3:17, 18-a sawi angin, boruak muanawm tak kan siam chuan eng nge thleng ang?

18 Jehova chuan îtsîkna do tûr leh remna ûm tûrin min duh a. Chu thil pahnih ti tûr chuan theih tâwp kan chhuah a ngai a ni. He thuziaka kan sawi tawh angin, îtsîk duhna kan nei ṭhîn a. (Jak. 4:5) Chu bâkah, îtsîknaa khat khawvêlah kan awm a ni. Mahse, inngaihtlâwmna te, lungawina te, leh lâwm nachâng hriatnate kan neih chuan, kan thinlungah îtsîknain hmun reng a nei lo vang. Chu aiin, felnain rah a chhuah theihna tûr boruak muanawm tak kan siam thei ang.—Jakoba 3:17, 18 chhiar rawh.

HLA 130 Ngaidam Rawh

^ par. 5 Jehova inawpna pâwlah chuan remna a awm a. Mahse, îtsîkna rilru kan neih chuan, he remna hi tihchhiatin a awm thei a ni. He thuziakah hian îtsîkna awmtîrtute chungchâng kan sawiho vang a. Chu bâkah, chu mize ṭha lo tak kan do theih dân leh remna kan ûm theih dânte kan sawiho bawk ang.

^ par. 2 ṬAWNGKAM HRILHFIAHNA: Bible-a târ lan angin, îtsîkna chuan mi dang thil neih duhna mai ni lovin, chhuhsak duhna hial pawh a neihtîr thei a ni.

^ par. 61 MILEM HRILHFIAHNA: Kohhran upate inkhâwmnaah, kohhrana Vênnainsâng Zirna kaihruaitu kum upa unaupa chu, chu chanvo chelh thei tûrin kohhran upa naupang zâwk zirtîr tûra hriattîr a ni a. Chu kum upa unaupa chuan a chanvo chu ngaina hle mah se, kum naupang zâwk unaupa chu thurâwn ṭha takte pein, amah fak a, upate thu tlûkna siam chu thinlung zawng zawngin a thlâwp a ni.