1. Unsa tingaliy hinungdan nga mobati tag kabalaka, ug sa unsang paagi makaapektar ni kanato?

MIBATI ka na ba sukad ug grabeng kabalaka? * Tingali nabalaka ka kay nasakitan ka sa gisulti o gihimo sa uban. O kaha nabalaka ka tungod sa imong gisulti o gibuhat. Pananglitan, basig may nahimo kang sayop, ug nabalaka ka nga dili na gyod ka pasayloon ni Jehova. Ug mas grabe pa, kay nalumsan ka sa kabalaka, naghunahuna tingali ka nga kulang kag pagtuo ug daotan ka. Pero tinuod ba nâ?

2. Unsang mga pananglitan sa Bibliya ang nagpakita nga ang kabalaka wala magpasabot nga kulang tag pagtuo?

² Konsideraha ang pipila ka pananglitan sa Bibliya. Si Ana, nga inahan ni propetang Samuel, dakog pagtuo. Pero, nadaog siya sa kabalaka dihang ang usa ka membro sa ilang pamilya dili maayog pagtratar kaniya. (1 Sam. 1:7) Si apostol Pablo lig-og pagtuo, pero mibati siyag dakong ‘kabalaka alang sa tanang kongregasyon.’ (2 Cor. 11:28) Si Haring David lig-on kaayog pagtuo nga tungod niana gihigugma siya pag-ayo ni Jehova. (Buh. 13:22) Bisan pa niana, si David nakahimog mga kasaypanan nga nakapabalaka pag-ayo kaniya. (Sal. 38:4) Gihupay ni Jehova ang matag usa kanila. Atong susihon kon unsay atong makat-onan kanila.

3. Nganong mabalaka kaayo ta kon dunay mosulti natog sakit?

³ Dihang sultihan tag sakit o himoag dili maayo, mabalaka tingali ta. Tinuod nâ ilabina kon suod natong higala o paryente  ang nakapasakit nato. Mabalaka tingali ta nga nadaot na ang atong relasyon kaniya. Tingali wala ra niya tuyoa ang iyang gisulti, pero para nato mora na tag gidunggab ug espada! (Prov. 12:18) O kaha gituyo gyod sa usa nga sultihan tag sakit. Ingon ana ang nahitabo sa usa ka batan-ong sister. Siya miingon: “Pipila ka tuig ang milabay, dihay suod nakong higala nga nanabi bahin nako diha sa social media. Nasakitan kaayo ko ug nabalaka. Dili nako masabtan kon nganong gitraydor ko niya.” Kon gipasakitan ka sa imong suod nga higala o paryente, daghan kag makat-onan kang Ana.

4. Unsang bug-at nga mga problema ang giatubang ni Ana?

⁴ Si Ana nag-atubang ug bug-at nga mga problema. Sulod sa daghang tuig, dili siya makaanak. (1 Sam. 1:2) Sa kultura sa mga Israelinhon, ang babayeng baog giisip nga tinunglo. Busa naulaw kaayo siya. (Gen. 30:1, 2) Mas grabe pa, ang iyang bana may mga anak sa laing asawa nga si Penina. Giisip ni Penina nga karibal niya si Ana ug kanunay niyang biaybiayon si Ana aron pasakitan siya. (1 Sam. 1:6) Sa primero, naguol kaayo si Ana sa iyang situwasyon. Tungod niana, “siya mohilak ug dili mokaon.” “Pait kaayo ang gibati ni Ana.” (1 Sam. 1:7, 10) Sa unsang paagi nahupayan siya?

5. Sa unsang paagi ang pag-ampo nakatabang kang Ana?

⁵ Gisulti ni Ana kang Jehova sa pag-ampo kon unsa gyoy iyang gibati. Human niana, iyang gisulti sa hataas nga saserdoteng si Eli ang iyang situwasyon. Unya giingnan siya ni Eli: “Lakaw nga malinawon, ug hinaot ihatag sa Diyos sa Israel ang imong gihangyo.” Unsay resulta? Si Ana “milakaw ug mikaon, ug ang iyang nawong dili na magul-anon.” (1 Sam. 1:17, 18) Ang pag-ampo nakatabang kang Ana nga magmalinawon.

6. Unsang mga leksiyon bahin sa pag-ampo ang atong makat-onan kang Ana ug sa Filipos 4:6, 7?

⁶ Magmalinawon ta kon dili ta mohunong sa pag-ampo. Si Ana migahin ug taas nga panahon sa pagpakig-estorya sa iyang langitnong Amahan. (1 Sam. 1:12) Puwede sab tang mogahin ug taas nga panahon sa pagpakig-estorya kang Jehova bahin sa atong mga kabalaka, gikahadlokan, ug mga kahuyangan. Ang atong mga pag-ampo dili kinahanglang balaknon o maayo kaayong pagkabalay. Basig mohilak pa gani ta usahay dihang  isulti nato ang kapait nga atong gibati. Bisan pa niana, dili gyod kapoyon si Jehova sa pagpaminaw kanato. Gawas nga isulti nato ang atong mga problema, kinahanglan sab natong hinumdoman ang tambag nga nasulat sa Filipos 4:6, 7. (Basaha.) Espesipikong gihisgotan ni Pablo nga angay tang motanyag ug mga pag-ampo sa pagpasalamat. Daghan kaayo tag rason nga magpasalamat kang Jehova. Pananglitan, makapasalamat ta niya tungod sa atong kinabuhi, sa nindot nga mga butang nga iyang gihimo, sa iyang maunongong gugma, ug sa nindot kaayong paglaom nga iyang gihatag kanato. Unsa pay atong makat-onan kang Ana?

7. Unsay pirmeng buhaton ni Ana ug sa iyang bana?

⁷ Bisag problemado si Ana, pirme siyang mouban sa iyang bana sa dapit sa pagsimba kang Jehova didto sa Shilo. (1 Sam. 1:1-5) Didto siya sa tabernakulo dihang giingnan siya sa hataas nga saserdoteng si Eli nga unta tubagon ni Jehova ang iyang pag-ampo, ug kini nakahupay kang Ana.​—1 Sam. 1:9, 17.

8. Sa unsang paagi ang mga tigom makatabang kanato? Ipatin-aw.

⁸ Magmalinawon ta kon padayon tang motambong sa mga tigom. Ang pangbukas nga pag-ampo sa atong mga tigom sagad naglakip ug hangyo nga ang balaang espiritu sa Diyos magauban kanato. Ang kalinaw maoy bahin sa bunga niana nga espiritu. (Gal. 5:22) Kon motambong ta sa tigom bisag na-stress ta, mahatagan natog kahigayonan si Jehova ug ang mga igsoon sa pagdasig kanato ug sa pagtabang kanato nga makabatog malinawong hunahuna ug kasingkasing. Ang pag-ampo ug ang mga tigom maoy importanteng mga paagi nga gigamit ni Jehova sa paghupay kanato. (Heb. 10:24, 25) Matikdi ang laing leksiyon nga atong makat-onan kang Ana.

9. Unsay wala mausab sa situwasyon ni Ana, pero unsay nausab?

⁹ Ang hinungdan sa kabalaka ni Ana wala dayon mawala. Pag-uli ni Ana gikan sa pagsimba sa tabernakulo, kauban gihapon niya sa balay si Penina. Ug walay giingon ang Bibliya nga nagbag-o si Penina. Busa lagmit nga padayong giantos ni Ana ang sakit nga sinultihan sa iyang karibal. Pero wala na maguol si Ana. Hinumdomi nga human itugyan ni Ana kang Jehova ang iyang mga problema, wala na siya mabalaka. Gitugotan niya si Jehova sa paghupay kaniya. Sa ulahi, gitubag ni Jehova ang pag-ampo ni Ana ug gihatagan siyag mga anak!​—1 Sam. 1:19, 20; 2:21.

10. Unsay atong makat-onan sa eksperyensiya ni Ana?

¹⁰ Magmalinawon ta bisag naa gihapon ang hinungdan sa atong kabalaka. Bisag sinsero tang mag-ampo ug regular nga motambong sa mga tigom, ang ubang problema dili gihapon tingali mawala. Pero atong makat-onan sa eksperyensiya ni Ana nga walay makapugong kang Jehova sa paghupay sa atong naguol nga kasingkasing. Dili gyod ta kalimtan ni Jehova, ug sa madugay ug sa madali iyang gantihan ang atong pagkamatinumanon.​—Heb. 11:6.

11. Unsay mga rason sa kabalaka ni Pablo?

¹¹ Si Pablo daghag rason nga mabalaka. Pananglitan, tungod sa iyang gugma sa mga igsoon, nabalaka kaayo siya sa ilang mga problema. (2 Cor. 2:4; 11:28) Sa asaynment ni Pablo ingong apostol, siya gidagmalan sa mga magsusupak ug gipapriso. Nakaatubang sab siyag mga kalisdanan nga nakapabalaka niya, sama sa “kawalad-on.” (Filip. 4:12) Ug kay nakasinati siyag pagkalunod labing menos tulo ka higayon, maimadyin nato ang iyang kabalaka dihang  mosakay siyag barko. (2 Cor. 11:23-27) Unsay nakatabang kang Pablo dihang mabalaka siya?

12. Unsay nakapamenos sa kabalaka ni Pablo?

¹² Si Pablo nabalaka sa mga igsoon dihang may mga problema sila, pero wala niya sulbara ang tanan nilang problema nga siyasiya ra. Nahibalo siya nga dili ni niya mahimo sa kaugalingon niyang katakos. Nagpatabang siya sa uban sa pag-atiman sa kongregasyon. Pananglitan, gihatagan niyag mga responsibilidad ang kasaligang mga lalaki sama ni Timoteo ug Tito. Segurado nga ang nahimo sa maong mga brader nakapamenos sa kabalaka ni Pablo.​—Filip. 2:19, 20; Tito 1:1, 4, 5.

13. Sa unsang paagi masundog sa mga ansiyano si Pablo?

¹³ Magpatabang sa uban. Sama kang Pablo, daghang mabinationg ansiyano karon ang mabalaka sa mga igsoon sa kongregasyon nga may mga problema. Pero ang usa ka ansiyano dili gyod makahimo sa pagtabang sa tanan. Kon ilhon niya nga limitado ra ang iyang mahimo, magpatabang siya sa ubang kuwalipikadong brader ug bansayon niya ang batabatang mga brader aron motabang sa pag-atiman sa panon sa Diyos.​—2 Tim. 2:2.

14. Sa unsa wala mabalaka si Pablo, ug unsay atong makat-onan kaniya?

¹⁴ Ilha nga nagkinahanglan sab kag paghupay. Si Pablo mapainubsanon, maong nangayo ug midawat siyag pagdasig gikan sa iyang mga higala. Dayag nga wala siya mabalaka nga isipon siya nga huyang kon ilhon niya nga gihupay siya sa uban. Sa iyang sulat kang Filemon, si Pablo miingon: “Nalipay ug nahupay ko pag-ayo dihang nakadungog ko bahin sa imong gugma.” (Filem. 7) Ginganlan ni Pablo ang pipila pa niya ka isigkamagbubuhat nga nakadasig pag-ayo niya panahon sa kalisdanan. (Col. 4:7-11) Kon mapainubsanon natong dawaton nga nagkinahanglan tag pagdasig, ang atong mga igsoon malipay sa paghatag sa tabang nga atong gikinahanglan.

15. Unsay gihimo ni Pablo dihang nakasinati siyag makapaguol kaayo nga mga situwasyon?

¹⁵ Salig sa Pulong sa Diyos. Si Pablo nahibalo nga ang Kasulatan makahupay niya. (Roma 15:4) Kini makahatag sab niyag kaalam sa pagsagubang sa bisan unsang pagsulay. (2 Tim. 3:15, 16) Dihang napriso si Pablo sa Roma sa ikaduhang higayon, nahibalo siya nga hapit na siyang mamatay. Sa maong makapaguol nga situwasyon, unsay gihimo ni  Pablo? Iyang gihangyo si Timoteo nga adtoon dayon siya ug dad-on ang “mga linukot nga basahon.” (2 Tim. 4:6, 7, 9, 13) Ngano? Kay ang maong mga basahon lagmit bahin sa Hebreohanong Kasulatan nga magamit ni Pablo sa iyang personal nga pagtuon sa Bibliya. Kon sundogon nato si Pablo pinaagi sa regular nga pagtuon sa Pulong sa Diyos, gamiton ni Jehova ang Kasulatan sa paghupay kanato​—bisag unsang kalisdanan ang atong maatubang.

16. Unsay gibati ni David dihang nakasala siya?

¹⁶ Si David may rason nga hasolon sa iyang konsensiya. Nanapaw siya kang Bat-seba, iyang gipapatay ang bana niini, ug misulay siya pagtabon sa iyang gihimo. (2 Sam. 12:9) Sa primero, gibalewala ni David ang iyang konsensiya. Tungod niana, nadaot ang iyang relasyon sa Diyos, naguol siya pag-ayo, ug nasakit. (Sal. 32:3, 4) Unsay nakatabang kang David sa pagsagubang sa kabalaka nga iyang gibati tungod sa iyang nahimo, ug unsay makatabang nato kon makahimo tag seryosong sayop?

17. Giunsa pagpakita sa Salmo 51:1-4 nga kinasingkasing nga naghinulsol si David?

¹⁷ Pag-ampo alang sa kapasayloan. Sa ulahi si David miampo kang Jehova. Kinasingkasing siyang naghinulsol ug iyang gitug-an ang iyang mga sala. (Basaha ang Salmo 51:1-4.) Nakahupay gyod to kaniya! (Sal. 32:1, 2, 4, 5) Kon makahimo kag seryosong sala, ayaw kinig taboni. Hinunoa, itug-an kang Jehova sa pag-ampo ang tanan nimong nahimo. Pinaagi niana, makuhaan ang kabalaka nga imong gibati tungod sa nahasol nga konsensiya. Pero kon gusto gyod nimong mahibalik ang imong relasyon kang Jehova, dili lang pag-ampo ang kinahanglan nimong himoon.

18. Unsay reaksiyon ni David sa disiplina?

¹⁸ Dawata ang disiplina. Dihang gipadala ni Jehova si propetang Natan sa pagyagyag sa sala ni David, wala ipakamatarong ni David ang iyang kaugalingon ug wala niya pakamenosa ang iyang sala. Giangkon dayon niya nga nakasala siya dili lang sa bana ni Bat-seba kondili, labaw sa tanan, kang Jehova. Gidawat ni David ang disiplina ni Jehova maong gipasaylo siya. (2 Sam. 12:10-14) Kon nakahimo tag seryosong sala, kinahanglan tang  makig-estorya niadtong gitudlo ni Jehova sa pag-atiman kanato. (Sant. 5:14, 15) Ug kinahanglang likayan nato ang tendensiya nga ipakamatarong ang kaugalingon. Kon dawaton ug ipadapat dayon nato ang disiplina nga atong madawat, mabatonan sab dayon nato ang kalinaw ug kalipay.

19. Unsay determinado natong buhaton?

¹⁹ Magmadeterminado nga dili na himoon pag-usab ang samang mga sayop. Nahibalo si Haring David nga nagkinahanglan siya sa tabang ni Jehova aron dili niya mahimo pag-usab ang samang mga sala. (Sal. 51:7, 10, 12) Human siya pasayloa ni Jehova, determinado siya nga likayan ang sayop nga mga tinguha. Ingong resulta, nagmalinawon siya pag-usab.

20. Sa unsang paagi ikapakita nato nga gipabilhan nato ang pagpasaylo ni Jehova?

²⁰ Atong ikapakita nga gipabilhan nato ang pagpasaylo ni Jehova kon kita moampo bahin niini, modawat ug disiplina, ug maningkamot nga dili na himoon pag-usab ang samang mga sayop. Kon ato kanang buhaton, magmalinawon ta pag-usab. Si James, usa ka brader nga nakahimog seryoso nga sala, nakasinati niini. Siya miingon: “Dihang gitug-an nako sa mga ansiyano ang akong sala, mora kog naibtag tunok. Nahibalik ang kalinaw sa akong hunahuna.” Makapadasig kaayo ang pagkahibalo nga “si Jehova duol niadtong mga dugmok ug kasingkasing; iyang luwason kadtong mga naluya ang buot.”​—Sal. 34:18.

21. Sa unsang paagi mahatagan natog kahigayonan si Jehova sa paghupay kanato?

²¹ Samtang magkaduol ang kataposan, lagmit mosamot ka daghan ang mga rason nga mabalaka ta. Kon mobati kag kabalaka, pag-ampo dayon kang Jehova para sa tabang. Pagkugi sa pagtuon sa Bibliya. Pagkat-on sa mga ehemplo ni Ana, Pablo, ug David. Hangyoa ang imong langitnong Amahan nga tabangan ka sa pag-ila sa hinungdan sa imong kabalaka. (Sal. 139:23) Itugyan kaniya ang imong mga kabalaka, ilabina maylabot sa mga butang nga wala kaayo o wala gyod kay mahimo. Kon imo nang himoon, mahisama ka sa salmista nga miawit kang Jehova: “Dihang nalumsan ko sa mga kabalaka, ang imong paghupay nakapalipay kanako.”​—Sal. 94:19.