1. Na cava e rawa ni vakavuna na nuiqawaqawa? Ena cala vakacava na noda rai?

O BAU nuiqawaqawa * ena dua na gauna? De dua o nuiqawaqawa ni vakararawataki iko na ka era tukuna se cakava eso. Se o rairai nuiqawaqawataka na ka o tukuna se cakava. Kena ivakaraitaki, o rairai cakava e dua na cala o lomaleqataka ni na sega ni vosoti iko kina o Jiova. Koya e ca sara, o na rairai nanuma ni nomu nuiqawaqawa e vakaraitaka na lailai ni nomu vakabauta, o tamata ca tale ga. Vakacava e dina qori?

2. Na ivakaraitaki vakaivolatabu cava e dusia ni sega ni vakaraitaki ni lailai ni vakabauta na nuiqawaqawa?

² Meda dikeva mada e vica na ivakaraitaki vakaivolatabu. Kena imatai o Ana, a qai yaco me tinai Samuela na parofita. E dei na nona vakabauta, ia e nuiqawaqawa ni vakalolomataki koya e dua na lewe ni nona vuvale. (1 Sam. 1:7) Kena ikarua, na yapositolo o Paula, e dei tale ga na nona vakabauta. Ia dua na ka na nona “lomaleqataka na ivavakoso kece.” (2 Kor. 11:28) Kena ikatolu o Tui Tevita, na dei ni nona vakabauta e lomani koya kina vakalevu o Jiova. (Caka. 13:22) Ia e nuiqawaqawataka na levu ni nona cala. (Same 38:4) O Jiova e vakacegui ratou, e vakayaloqaqataki ratou tale ga. Meda  veivosakitaka mada na ka eda vulica ena nodratou ivakaraitaki.

3. Ena vakanuiqawaqawataki keda vakacava na ka era tukuna eso?

³ Eda na rawa ni nuiqawaqawa ni vosa vakaukaua vei keda e dua se veibeci na ka e cakava, vakabibi ke vakamosia na lomada e dua eda veivolekati se veiwekani. Eda na rairai lomaleqataka nida na sega tale ni veitokani. Eso na gauna, ena rairai vosa vakalialia o koya e vakararawataki keda, e vaka ga eda lausua ena iseleiwau! (Vkai. 12:18) Se rairai nakita e dua me vosataki iko me vakamosia na yalomu. Qori na ka e sotava e dua na tacida yalewa itabagone. E kaya: “Ena vica na yabaki sa oti, e lasutaka na kequ itukutuku ena Internet e dua au nanuma ni noqu itokani vinaka. E mosi sara ga vei au, au nuiqawaqawa. Au sega sara ga ni kila na vuna e liumuritaki au kina va qori.” Ke vakamosia na yalomu e dua nomu itokani voleka se wekamu, ena yaga vei iko na ivakaraitaki nei Ana.

4. Na veika dredre cava e vosota o Ana?

⁴ E vosota o Ana eso na ituvaki dredre. Kena ivakaraitaki, e vica vata na yabaki nona sega tu ni vakaluveni. (1 Sam. 1:2) Ni sega ni vakaluveni e dua na yalewa ena nodra gauna na Isireli, e nanumi ni sega ni vakalougatataki koya o Jiova. Dua na ka na nona madua o Ana. (Vkte. 30:1, 2) Koya e ca sara, ni tiko na ikarua ni wati Elikana o Penina, e vakaluveni kina. E dau raici Ana o Penina me kena meca, e dau “vakalialiai [koya] tiko ga” me “vakararawataki koya.” (1 Sam. 1:6) E rarawataka sara ga o Ana na ituvaki qori. Ena levu ni nona rarawa, e “tagi kina qai sega ni kana.” E “rarawa vakalevu” na lomana. (1 Sam. 1:7, 10) E qai vakacegui vakacava?

5. E yaga vakacava vei Ana na masu?

⁵ E talaucaka o Ana na lomana vei Jiova ena masu. Ni masu oti, e vakamacalataka na kena ituvaki vua na Bete Levu o Ilai. E tukuna vua o Ilai: “Mo lako ena vakacegu, me solia mada ga na Kalou ni Isireli na ka o kerea vua.” Na cava e yaco? E “lako sara [o Ana] me kana, e sega tale ni laurai e matana na lomaleqa.”  (1 Sam. 1:17, 18) Na masu ga e uqeti Ana me lomavakacegu tale.

6. Na cava eda vulica vei Ana kei na ivakasala ena Filipai 4:6, 7 me baleta na masu?

⁶ Eda na lomavakacegu tale nida gumatua ena masu. E balavu nona vosa tiko o Ana vua na Tamana vakalomalagi. (1 Sam. 1:12) E rawa ni balavu tale ga na noda masu vei Jiova nida tukuna vua na ka eda nuiqawaqawataka, ka eda rerevaka, kei na noda malumalumu. E sega ni tukuni me tuvani vakaserekali na noda masu se tuvani vakamaqosa. Eso na gauna eda dau tagi sara ga vei Jiova nida talaucaka na noda nuiqawaqawa. Ia ena sega vakadua ni oca me rogoci keda. Nida sa masulaka na noda leqa vei Jiova, meda kua tale ga ni guilecava na ivakasala ena Filipai 4:6, 7. (Wilika.) E cavuta o Paula ni bibi meda dau vakavinavinaka tale ga. E levu sara na vuna meda vakavinavinakataki Jiova kina. Kena ivakaraitaki, meda vakavinavinakataka na isolisoli ni bula, na totoka ni ka e bulia, na dei ni nona loloma, kei na inuinui totoka e vakarautaka tu vei keda. Na cava tale eda vulica vei Ana?

7. Na cava e dau cakava vakalevu o Ana kei watina?

⁷ E sotava na ituvaki dredre o Ana, ia e dau tomani watina vakalevu i Sailo, na vanua e sokaloutaki kina o Jiova. (1 Sam. 1:1-5) Nona tiko gona ena valeniveitavaki, e vakayaloqaqataki koya na Bete Levu o Ilai. E tukuna vua me sauma mada ga o Jiova na nona masu.—1 Sam. 1:9, 17.

8. E yaga vakacava na soqoni? Vakamacalataka.

⁸ Eda na lomavakacegu tale nida tiko wasoma ena soqoni ni ivavakoso. Ni tekivu na soqoni, e dau masu e dua na tacida tagane me kerea na veidusimaki ni yalo tabu. Na vakacegu e okati ena vua ni yalo tabu. (Kala. 5:22) Ke da nuiqawaqawa ia eda tiko ena soqoni, ena vakayaloqaqataki keda o Jiova kei ira na tacida meda vakila tale na vakacegu. Na masu kei na soqoni e rua na sala bibi e vakayaloqaqataki keda kina o Jiova. (Iper. 10:24, 25) Meda dikeva tale mada e dua na ka eda vulica vei Ana.

9. Na cava e sega ni veisau vei Ana? Cava ga e veisau?

⁹ E sega ni tutu ga sa oti vakasauri na vu ni nona nuiqawaqawa o Ana. Ni lesu mai na sokalou ena valeniveitavaki, e mai tiko tale ena vale e tiko kina o Penina. E sega ni tukuni ena iVolatabu ni veisau na ivakarau nei Penina. Kena irairai ni a vosota tiko ga o Ana na vosa mosimosi nei Penina. Ia e lomavakacegu tale o Ana, sa sega ni cudru. Ni nuitaka o Ana ni rogoca o Jiova na nona masu, sa oti na nona lomaleqa. E vakacegui koya o Jiova, e vakayaloqaqataki koya tale ga. Toso na gauna, e vakalougatataki o Ana ni vica tale na luvena!—1 Sam. 1:19, 20; 2:21.

10. Na cava eda vulica vei Ana?

¹⁰ Eda na lomavakacegu tale ke sega ni oti mada ga na vu ni noda nuiqawaqawa. Eda dau masu vagumatua, eda tiko wasoma tale ga ena soqoni, ia ena rairai sega ni oti rawa eso na noda leqa. Na cava eda vulica vei Ana? Ena sega ni dua na ka me tarova nona vakayaloqaqataki keda o Jiova. Ena sega ni guilecavi keda o Jiova, ena vakaicovitaki keda ena vuku ni noda yalodina ena gauna qo kei na gauna se bera mai.—Iper. 11:6.

11. Na cava e dau nuiqawaqawataka o Paula?

¹¹ E levu na ka e nuiqawaqawataka na yapositolo o Paula. Kena ivakaraitaki, ni lomani ira na mataveitacini, e lomaleqataka vakalevu na leqa era sotava. (2 Kor. 2:4; 11:28) Ena nona ilesilesi vakayapositolo, e dau sotavi ira na dauveitusaqati era mokulaki koya ra qai biuti koya e valeniveivesu. E vosota tale ga na veika dredre e vakavu nuiqawaqawa, me vaka na “bula ena gauna ni dravudravua.” (Fpai. 4:12) E voca mada ga vakatolu ena waqa, kena irairai gona ni dau nuiqawaqawataka na soko. (2 Kor. 11:23-27) Na cava e vukei Paula ni nuiqawaqawa?

12. Na cava e vakalailaitaka na nuiqawaqawa nei Paula?

¹² E nuiqawaqawataka o Paula na veika dredre era sotava na mataveitacini, ia e sega ni saga me walia duadua. E yalomalumalumu o Paula ni kila ni sega ni rawa ni qarava duadua na itavi qori. E kerea eso tale mera veivuketaka na itavi ena ivavakoso. Kena ivakaraitaki, e lesia na itavi vei rau na tagane nuitaki o Timoci kei Taito. E macala gona ni itavi erau qarava e vakalailaitaka na nuiqawaqawa nei Paula.—Fpai. 2:19, 20; Taito 1:1, 4, 5.

13. Era na vakatotomuri Paula vakacava na qase ni ivavakoso?

¹³ Kerea nodra veivuke eso tale. Me vakataki Paula, e levu na qase ni ivavakoso dauloloma nikua era nuiqawaqawataka na ituvaki dredre era sotava na lewe ni ivavakoso. Ia ena sega ni rawa ni vukei ira kece na lewe ni ivavakoso e dua ga na qase. Na yalomalumalumu ena uqeti koya me wasea na itavi vei ira na vo ni tagane matua, ena vakavulici ira tale ga na tagane gone mera vukei koya ena nodra qaravi na sipi ni Kalou.—2 Tim. 2:2.

14. Na cava e sega ni kauaitaka o Paula? Cava eda vulica vua?

¹⁴ Vakaraitaka ni o vinakata mo vakacegui. E yalomalumalumu o Paula, e qara kina na nodra veivakayaloqaqataki na nona itokani. E sega ni kauaitaka ke ra nanuma eso tale ni ivakaraitaki ni malumalumu na nodra vakacegui koya na nona itokani. Ni volavola o Paula vei Filimoni, e kaya: “Dua na ka na noqu marau  kei na noqu vakacegu ena vuku ni nomu loloma.” (Fmon. 7) E cavuta o Paula e vica na nona itokani vakacakacaka era dau vakayaloqaqataki koya vakalevu ena gauna dredre. (Kolo. 4:7-11) Nida vakaraitaka ena yalomalumalumu nida vinakata na veivakayaloqaqataki, era na marau na tacida mera tokoni keda.

15. Na cava e cakava o Paula ni dredre na ituvaki e sotava?

¹⁵ Nuitaka na Vosa ni Kalou. E kila o Paula ni na vakacegui koya na Vosa ni Kalou. (Roma 15:4) Ena vakayalomatuataki koya ni dredre na ka e sotava. (2 Tim. 3:15, 16) Ni tiko e Roma ena ikarua ni gauna e vesu kina, e kila ni sa voleka sara me vakamatei. Na cava e cakava o Paula ena gauna dredre qori? E kerei Timoci me lako totolo yani, me kauta tale ga yani “na ivolavivigi.” (2 Tim. 4:6, 7, 9, 13) Na vuna? Kena irairai ni tiko ena ivolavivigi qori eso na wase ni iVolatabu vakaIperiu e rawa ni vakayagataka o Paula ena nona vulica vakataki koya na iVolatabu. Nida vakatotomuri Paula ena noda vulica wasoma na Vosa ni Kalou, o Jiova ena vakayagataka qori me vakayaloqaqataki keda se mani ituvaki dredre cava eda sotava.

16. Na cava e nuiqawaqawataka o Tevita?

¹⁶ E cakava o Tevita e dua na ka e vakaleqa na nona lewaeloma. A veibutakoci kei Pacisepa, e tuvanaka me vakamatei o Uraia na watina qai via vunitaka na nona cala. (2 Sam. 12:9) A via vakawalena o Tevita na nona lewaeloma. Na kena itinitini? E vakaleqai na nona veiwekani kei Jiova, e nuiqawaqawa, e tauvimate tale ga. (Same 32:3, 4) Na cava e vukei Tevita ena nona nuiqawaqawa? Na cava tale ga meda cakava nida valavala ca bibi?

17. E kilai vakacava ena Same 51:1-4 ni veivutuni mai vu ni lomana o Tevita?

¹⁷ Masu me vosoti iko o Jiova. E qai masuti Jiova o Tevita. E veivutuni mai vu ni lomana, e vakatusa na nona cala. (Wilika Same 51:1-4.) E lomavakacegu tale, e marau tale ga! (Same 32:1, 2, 4, 5) Ke o valavala ca bibi, kua ni saga mo vunitaka. Ia mo vakatusa na nomu ivalavala ca vei Jiova ena nomu masu. Ni o  cakava qori, o na vakila na lomavakacegu, ena sega ni ora tiko na lomamu. Ia ke o vinakata me vinaka tale na nomu veiwekani kei Jiova, e tiko e dua tale na ka mo cakava.

18. Na cava e cakava o Tevita ni vakadodonutaki?

¹⁸ Ciqoma na veivakadodonutaki. Ni tala o Jiova na parofita o Necani me vakaraitaka vei Tevita na nona ivalavala ca, e sega ni vakaiulubale o Tevita se tukuna ni sega sara ni ca na ka e cakava. E vakaraitaka vakadodonu ni valavala ca vei wati Pacisepa, vakabibi vei Jiova. E ciqoma o Tevita na veivakadodonutaki i Jiova, mani vosoti. (2 Sam. 12:10-14) Ke da valavala ca bibi, e vinakati meda lai tukuna vei ira e lesia o Jiova mera vakatawani keda. (Jeme. 5:14, 15) Meda kua ni vakaiulubale. Nida ciqoma totolo na veivakadodonutaki qai muria, eda na lomavakacegu tale, eda na marau tale ga.

19. Na cava meda vakadeitaka?

¹⁹ Vakadeitaka mo kua ni vakaruataka na cala. E kila o Tui Tevita ni o Jiova duadua ga ena vukei koya me kua ni vakaruataka na cala e cakava. (Same 51:7, 10, 12) Ni sa vosoti koya o Jiova, e vakadeitaka sara ga o Tevita me qarauna na vakanananu ca. Ni cakava qori, e lomavakacegu tale.

20. Eda na vakavinavinakataka vakacava na veivosoti i Jiova?

²⁰ Eda na vakavinavinakataka na veivosoti i Jiova nida masu, ciqoma na veivakadodonutaki, meda saga tale ga vagumatua meda kua ni vakaruataka na cala eda cakava. Nida cakava qori, eda na lomavakacegu tale. Qori na ka e vakila o James, ni valavala ca bibi. E kaya: “Niu vakatusa vei ratou na qase na noqu cala, e vaka ga e taluva vei au e dua na icolacola bibi. Au lomavakacegu tale.” E veivakauqeti dina ni “voleka o Jiova vei ira sa ramusu na lomadra, e vakabulai ira sa dasila na yalodra”!—Same 34:18.

21. Ena vakayaloqaqataki keda vakacava o Jiova?

²¹ Ni sa voleka ni cava na iotioti ni veisiga, ena rawa ni levu tiko ga na ka e vakavu nuiqawaqawa. Ni o nuiqawaqawa, masu sara ga ena gauna qori vei Jiova. Vulica vagumatua na iVolatabu. Mo vuli ena ivakaraitaki nei Ana, na yapositolo o Paula, kei Tevita. Kerea na Tamamu vakalomalagi me vukei iko mo kila na vu ni nomu nuiqawaqawa. (Same 139:23) Biuta vua na nomu lomaleqa, vakabibi na kena o sega ni lewa rawa. Ni o cakava qori, o na vaka na daunisame e lagata vei Jiova: “Ni bikai au na nuiqawaqawa, oni vakacegui au qai vakayaloqaqataki au.”—Same 94:19.