1. Myitru myit tsang ai gaw hpa ni hpe byin shangun chye ai kun? Anhte hpe gara hku hkra machyi shangun ai kun?

NANG myitru myit tsang hkrum ga ai kun? * Kaga ni tsun ai, galaw ai lam a majaw hkra machyi ai shaloi myitru myit tsang chye ai. Nang tsun ai, galaw ai lam a majaw mung byin chye ai. Ga shadawn, shut ai lam galaw ai majaw Yehowa ngai hpe galoi mung mara raw ya na n re ngu nang myit tsang nga chye ai. Myit tsang ai lam ni shingkang ka-up wa ai majaw, makam masham gawng kya wa nna, n kaja ai masha re ngu nna tinang hkum tinang hkamsha ai gaw, masa lam hpe grau sawng shangun ai. Dai gaw jaw na kun?

2. Myitru myit tsang ai gaw makam masham gawng kya ai lachyum n re ai hpe gara Chyum Laika mabyin ni gaw madun dan ai kun?

² Chyum Laika kaw na mabyin nkau mi hpe hkaja yu ga. Myihtoi Samuela a kanu byin wa na Hana gaw makam masham kaba ai wa re. Raitim, shi a nta masha langai gaw shi hpe n kaja ai hku kanawn mazum ai majaw, shi grai myitru nga ai. (1 Sa 1:7) Kasa Pawlu gaw makam masham ngang kang ai wa re. Raitim, ‘Hpung ni yawng hte a matu myit ru myit tsang’ nga ai. (2 Ko 11:28) Hkawhkam Dawi mung makam masham kaba ai majaw, Yehowa gaw shi hpe grai tsawra ai. (Kas 13:22) Raitim, Dawi mara galaw ai majaw grai myitru nga ai. (Shk 38:4) Yehowa gaw shanhte langai hpra hpe shalan shabran ya nna, kabu gara shangun ai. Shanhte a mabyin kaw nna anhte sharin la lu ai lam ni hpe hkaja yu ga.

3. Kaga ni tsun ai ga ni gaw anhte hpe gara hku nna myitru shangun chye ai kun?

³ Kaga ni anhte hpe tsawra myit n rawng ai ga ni tsun ai, galaw ai shaloi anhte myitru myit tsang wa chye ai. Grau nna gaw, grai hkau ai manang (sh) jinghku ni tsun ai shaloi hta re. Shada da hku hkau lam hten za mat na hpe myit tsang chye ai. Kalang lang n myit yu ai sha kaga ni tsun ai ga a majaw, nhtu hte galun ai zawn anhte hkamsha chye ai. (Gsh 12:18) Shing nrai, anhte hpe dingsang hkra machyi hkra tsun ai ga ni mung nga chye ai. Ramma nauna langai dai zawn byin wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Kade nna shi ai shaning ni hta, manang kaja ngu ngai sawn la ai wa gaw ngai hte seng nna n jaw ai lam ni hpe internet hta mara wa ai. Ngai grai hkamsha nna myitru wa ai. Dai zawn shi ngai hpe hkra machyi hkra hpa majaw galaw ai hpe ngai n chye na ai.” Lama na, nang grai hkau ai manang (sh) jinghku ni a majaw hkra machyi ai nga yang, Hana a mabyin kaw na sharin la lu ai.

4. Gara mayak mahkak ni hte Hana hkrum wa ai kun?

⁴ Hana gaw yakhkak ai manghkang nkau mi hpe hparan wa ai. Shi gaw shaning grai na hkra ma n lu ai. (1 Sa 1:2) Israela htung hta, num langai ma n lu ai gaw Karai Kasang a shaman chyeju n lu ai ngu tsun ma ai. Dai majaw, Hana grai kaya ai. (Nin 30:1, 2) Madu wa a kaga num Penina gaw, madu wa a matu ma shangai ya lu ai gaw shi hpe grau nna yawn shangun ai. Penina gaw Hana hpe manawn ai majaw mung, “shi a masin machyi hkra, . . . shi e roi rip shatsang wu ai.” (1 Sa 1:6) Shawng nnan hta, Hana gaw shi a masa hte seng nna grai yawn hkyen wa ai. Shi grai myit daw myit hten nna, grai “yawn” ai majaw, “shat n sha hkra hkrap nna sha nga nga” ai. (1 Sa 1:7, 10) Shalan shabran ai lam hpe Hana gara hku lu la wa ai kun?

5. Akyu hpyi ai gaw Hana hpe gara hku karum ya wa ai kun?

⁵ Hana gaw shi a hkamsha lam hpe Yehowa kaw akyu hpyi tsun dan ai. Dai hpang, Hkinjawng Agyi Eli hpe shi a masa ni hpe tsun dan ai. Shi hpe Eli ndai hku tsun ai: “Apyaw sha wa nu; ya nang hpyi ai hte maren, Israela Karai Kasang nang hpe jaw nit ga law.” Hpa akyu lu la ai kun? Hana gaw “myi man lai ai hte wa nna, shat sha wu ai.” (1 Sa 1:17, 18) Akyu hpyi ai gaw Hana hpe myit simsa hkra karum ya ai.

6. Akyu hpyi ai hte seng nna Hana kaw nna hpa sharin la lu ai kun? Hpilipi 4:6, 7 kaw na mung hpa sharin la lu ai kun?

⁶ Anhte nsim nsa akyu hpyi yang, myit simsa lam lu la ai. Hana gaw sumsing Kawa kaw aten  na na akyu hpyi ai. (1 Sa 1:12) Anhte mung myit tsang ai lam ni, hkrit ai lam ni hte gawng kya ai lam ni hte seng nna, Yehowa kaw aten na na akyu hpyi mai ai. Anhte a akyu hpyi ga ni gaw, azin ayang tsun ai (sh) ga shagawp zawn tsun ai baw byin n ra ai. Anhte a myit daw myit hten ai lam ni hte seng nna, Yehowa kaw hkrap let pyi tsun dan chye ai. Dai hpe madat ya na matu Yehowa galoi n ba ai. Anhte a manghkang ni hte seng nna akyu hpyi ai sha n-ga, Hpilipi 4:6, 7 (hti u) hta lawm ai hpaji jaw ga hpe mung dum ra ai. Chyeju dum ai myit hte akyu hpyi ging ai ngu laksan hku nna Pawlu tsun ai. Yehowa hpe chyeju dum lu ai lam ni anhte hta grai law hkra nga ai. Ga shadawn, anhte a asak, shi a hpan da ai lam ni, ngang kang ai tsawra myit hte htawm hpang myit mada lam hpe jaw da ai majaw, anhte shi hpe chyeju dum mai ai. Hana kaw nna anhte hpa naw sharin la lu na kun?

7. Hana hte shi a madu wa gaw ayan na hpa galaw ai kun?

⁷ Hana gaw shi hta manghkang ni nga tim, Shilo mare na Yehowa hpe nawku ai shara de madu wa hte ayan sa ai. (1 Sa 1:1-5) Hana nawku sum kaw nga ai shaloi, shi a akyu hpyi ga hpe Yehowa mahtai jaw na re ngu Hkinjawng Agyi Eli tsun nna shalan shabran ya wa ai.​—1 Sa 1:9, 17.

8. Zuphpawng ni gaw anhte hpe hpa galaw ya lu ai kun? Sanglang dan u.

⁸ Nawku zuphpawng ni hpe ayan lung yang, simsa lam lu ai. Zuphpawng ni hta hpawng hpaw akyu hpyi shagu, Yehowa a wenyi anhte hte arau nga na matu hpyi ai. Simsa lam gaw dai wenyi a asi langai re. (Gal 5:22) Anhte myitru myit tsang hkrum tim zuphpawng lung yang, Yehowa hte hpunau nauna ni gaw anhte hpe n-gun jaw lu nna, myit simsa lam lu na matu karum ya lu ai. Akyu hpyi ai hte zuphpawng ni lung ai hku nna, anhte shalan shabran lam lu hkra Yehowa lajang da ya ai. (Heb 10:24, 25) Hana a mahkrum madup kaw nna kaga lam langai naw sharin la lu ai.

9. Hana a gara masa ni gaw n galai shai ai kun? Gara madi shadaw lam shi lu wa ai kun?

⁹ Hana a myitru myit tsang ai lam gaw kalang ta n hkoi mat ai. Nawku sum kaw nna nta de Hana bai wa ai shaloi, Penina hte nta langai kaw sha matut nna naw nga ra na re. Penina a myit masa galai shai mat ai ngu nna Chyum Laika hta n tsun da ai. Dai majaw Hana gaw, Penina a hkra machyi hkra tsun ai ga ni hpe matut nna hkam sharang ra na masa nga ai. Raitim, Hana gaw simsa lam hpe matut hkang da lu ai. Manghkang hpe Yehowa a lata hta ap da ngut ai hpang, matut nna myit tsang ai lam ni n nga mat sai. Yehowa gaw shi hpe shalan shabran ya nna, kabu gara lam jaw ai. Hpang e, shi kasha ni lu wa ai.​—1 Sa 1:19, 20; 2:21.

10. Hana a mabyin kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

¹⁰ Anhte hta myitru myit tsang ai lam ni naw nga tim simsa lam lu la mai ai. Anhte gaw nsim nsa akyu hpyi ai, zuphpawng ni ayan lung ai raitim, manghkang ni naw nga nga na re. Raitim, yakhkak hkrum nga ai anhte hpe shalan ya na matu, Yehowa hpe hpa lam mung pat shingdang n lu ai hpe Hana a mabyin kaw nna chye lu ai. Yehowa gaw anhte hpe galoi mung kau da na n re. Kade nna yang, anhte sadi dung ai majaw shi kumhpa jaw na re.​—Heb 11:6.

11. Pawlu gaw gara lam ni a majaw myit tsang wa ai kun?

¹¹ Pawlu hta myitru myit tsang ai lam ni grai law hkra nga ai. Ga shadawn, hpunau nauna ni hpe tsawra ai majaw shanhte hkrum nga ai manghkang ni a matu shi grai myit tsang ai. (2 Ko 2:4; 11:28) Kasa langai hku nna shi magam gun wa ai shaloi, ninghkap ai ni gaw shi hpe kayat nna htawng de sa kau ai. “Madi shadaw  lam loi li sha lu” ai zawn re ai myit tsang shangun ai mayak mahkak ni hpe mung shi hkrum wa ai. (Hpl 4:12, NW) Sanghpaw hten ai hpe yawm htum masum lang hkrum wa ai hpe yu yang, hka lam hku bu hkawm ai shaloi hta mung myit tsang ai lam ni nga na hpe chye lu ai. (2 Ko 11:23-27) Myitru myit tsang ai lam ni hpe Pawlu gara hku hparan wa ai kun?

12. Pawlu a myit tsang lam ni yawm wa hkra gara gaw karum ya wa ai kun?

¹² Pawlu gaw hpunau nauna ni manghkang hkrum ai shaloi shi grai myit tsang ai. Raitim, dai manghkang ni hpe shi chyu sha hparan na matu n shakut wa ai. Pawlu hta npu taw ai myit nga ai. Nawku hpung hpe lanu lahku na matu kaga ni hpe shi karum hpyi wa ai. Ga shadawn, Timohti hte Titu zawn kamhpa mai ai la ni hpe shi aya tang wa ai. Dai hpunau ni a karum ya ai lam gaw, Pawlu a myit tsang ai lam ni hpe shayawm ya lu na gaw teng sha re.​—Hpl 2:19, 20; Tit 1:2, 4, 5.

13. Myitsu salang ni gaw Pawlu hpe gara hku kasi la mai na kun?

¹³ Kaga ni hpe karum hpyi u. Pawlu zawn, dai ni aten na tsawra myit nga ai myitsu salang law law mung, nawku hpung kaw na manghkang hkrum nga ai ni a matu grai myit tsang ai. Raitim, myitsu salang langai sha yawng mayawng hpe n lu galaw ai. Shi hta npu taw ai myit nga yang, atsam nga ai kaga hpunau ni hpe lit ni garan ya na re. Karai a sagu hpung hpe lanu lahku ai hta shi hpe karum ya na matu, ramma hpunau ni hpe mung shaman ya na re.​—2 Tm 2:2.

14. Pawlu gaw gara lam hte seng nna myit n tsang wa ai kun? Shi a mabyin kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

¹⁴ Shalan shabran lam ra ai hpe hkap la u. Pawlu gaw shagrit shanem ai majaw, manang ni a n-gun jaw lam ra ai hpe chye ai. Kaga ni shi hpe shalan shabran ya ai hpe hkap la ai majaw, gawng kya ai masha hku nna mu na hpe shi n tsang wa ai. Hpilemon hpe ka ai laika hta Pawlu ndai hku tsun ai: “Na tsaw ra myit hta ngai grai wa kabu gara ai hte shangwi shapyaw hkrum nngai.” (Hpm 7) Myitru myit tsang hkrum ai aten ni hta, grai nan n-gun jaw wa ai shi a shingdep shingtau ni a lam hpe Pawlu tsun wa ai. (Kol 4:7-11) Anhte hpe n-gun jaw ai shaloi shagrit shanem let hkap la yang, hpunau nauna ni gaw kabu gara let anhte hpe madi shadaw ya na re.

15. Pawlu gaw myitru myit tsang hkrum ai shaloi hpa galaw wa ai kun?

¹⁵ Chyum Laika hpe kamhpa u. Chyum Laika kaw nna shalan shabran lam lu la na hpe Pawlu chye ai. (Rom 15:4) Hkrum nga ai manghkang ni hpe hparan lu na matu nyan hpaji mung jaw lu ai. (2 Tm 3:15, 17) Roma kaw lahkawng  lang bawng dung hkrum ai shaloi, shi si na aten ni sai hpe Pawlu chye ai. Myitru myit tsang hkrum ai ndai masa hta Pawlu hpa galaw wa ai kun? Shi hpang de “laika ni” la nna alawan sa wa na matu Timohti hpe tsun ai. (2 Tm 4:6, 7, 9, 13) Hpa majaw kun? Dai laika ni gaw, tinang hkrai Chyum Laika hkaja ai lamang hta, Pawlu akyu jashawn mai ai Ga Shaka Dingsa ni rai na masa nga ai. Chyum Laika hpe ayan hkaja ai hku nna Pawlu hpe anhte kasi la yang, hpa manghkang mi hkrum tim, anhte hpe shalan shabran ya na matu, Yehowa gaw Chyum Laika hpe akyu jashawn na re.

16. Dawi gaw mara kaba galaw hkrup ai shaloi gara hku hkamsha wa ai kun?

¹⁶ Dawi gaw grai nhkru ai amu galaw wa ai majaw, manghkang hkrum nga ai. Shi gaw Batsheba hte shut hpyit ai. Shi a madu wa hpe mung sat na matu lajang wa ai. Dai hpe ip da na matu shakut wa ai. (2 Sa 12:9) Shawng nnan hta Dawi gaw shi a myit nsam hpe n chye masu su wa ai. Dai majaw, shi gaw wenyi lam hta hkra machyi ai sha n-ga, myit masin hte hkum hkrang mung hkra machyi wa ai. (Shk 32:3, 4) Shi a myit tsang ai lam ni hpe tawt lai lu hkra Dawi hpe hpa gaw karum ya wa ai kun? Anhte mung mara kaba ni galaw hkrup yang, hpa gaw anhte hpe karum ya lu ai kun?

17. Shakawn 51:1-4 hta mu lu ai ga ni gaw Dawi myit masin mahkra hte myit malai lu ai lam gara hku madun dan ai kun?

¹⁷ Mara raw hkrum na matu akyu hpyi u. Hpang e Dawi gaw, Yehowa kaw akyu hpyi wa ai. Shi gaw myit masin mahkra hte myit malai lu nna, shi a mara ni hpe yin la wa ai. (Shakawn 51:1-4 hpe hti u.) Dai gaw shi hpe kabu gara lam bai lu la na matu karum ya wa ai. (Shk 32:1, 2, 4, 5) Nang mung mara kaba ni galaw hkrup yang, dai hpe n mai ip da ai. Yehowa hpang akyu hpyi nna na a mara ni hpe yin la u. Mara nga ai ngu n hkamsha ai sha, simsa lam bai lu la na re. Raitim, Yehowa hte hku hkau lam bai lu la mayu yang, akyu hpyi ai hta n-ga naw galaw ra ai.

18. Sharin shaga ai lam hpe Dawi gara hku bai htang wa ai kun?

¹⁸ Sharin shaga ai hpe hkap la u. Yehowa gaw Dawi a mara ni hpe madun dan na matu myihtoi Nahtan hpe shangun dat ai. Dawi gaw shi galaw ai mara ni hpe lawt ga n tsun wa ai. Nau n sawng ai ngu nna mung n tsun wa ai. Batsheba a madu wa hpe shut hpyit ai sha n-ga, Yehowa hpe grau nna shut hpyit wa ai lam kalang ta yin la wa ai. Dawi gaw Yehowa kaw na  sharin shaga ai lam hpe hkap la ai majaw, shi hpe Yehowa mara raw ya wa ai. (2 Sa 12:10-14) Lama na, anhte gaw mara kaba ni hpe tawt lai hkrup yang, anhte hpe woi awn na matu Yehowa aya tang da ai ni hpe tsun dan ra ai. (Yak 5:14, 15) Lawt ga n tsun ging ai. Anhte lu la ai sharin shaga ai lam hpe hkap la nna hkan sa yang, simsa lam hte kabu gara lam bai lu la na re.

19. Hpa galaw na matu dawdan da ging ai kun?

¹⁹ Mara hpe kahtap nna bai n galaw na matu dawdan da u. Hkawhkam Dawi gaw mara hpe kahtap nna bai n galaw hkrup na matu, Yehowa a karum shingtau lam ra ai hpe chye ai. (Shk 51:7, 10, 12) Yehowa mara raw ya ai hpe lu la ngut ai hpang, shoihpa nga ai myit mang lam ni hpe koi na matu Dawi dawdan da ai. Dai majaw, myit simsa lam bai lu la ai.

20. Yehowa mara raw ya ai hpe chyeju dum ai lam gara hku madun na kun?

²⁰ Yehowa mara raw ya ai lam hpe akyu hpyi nna chyeju dum ai lam anhte madun ra ai. Bai nna sharin shaga ai lam hpe hkap la nna, mara hpe bai kahtap n galaw na matu shakut ra ai. Rai yang, myit simsa lam bai lu la na re. Mara kaba galaw wa ai hpunau Jim gaw dai lam teng ai hpe chye wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Nye a mara ni hpe myitsu salang ni hpe tsun dan ai shaloi, grai li ai ngu hkamsha ai lit tsang mat ai. Myit simsa lam ngai bai lu la ai.” “Yehowa gaw myit maku daw ai ni hte ani sha rai nga ai rai nna, Wenyi htum ai ni hpe hkye la mu ai” ngu ai lam hpe chye lu ai gaw grai n-gun lu hpa re.​—Shk 34:18.

21. Anhte kabu gara lam lu la na matu Yehowa hpe gara hku ahkang jaw na kun?

²¹ Jahtum ni wa sai hte maren, myitru myit tsang ai lam ni mung law wa nga ai. Myitru myit tsang ai lam ni nga yang Yehowa a karum shingtau lam hpe kalang ta tam u. Chyum Laika hpe shakut shaja let hkaja u. Hana, Pawlu hte Dawi ni a mabyin ni hpe hkaja u. Na a myitru myit tsang ai lam ni hpe chye na matu sumsing Kawa kaw akyu hpyi u. (Shk 139:23) Nang hpe myit tsang shangun ai na a lit ni hpe hpai karum na matu shi hpe ahkang jaw u. Dai hku galaw yang, “ngai myit ru myit tsang hkrum hkra nga ai shaloi; nang ngai hpe shalan shabran ai hte kabu gara shangun nga ndai” ngu nna Yehowa hpe mahkawn shakawn wa ai shakawn kungdawn sara zawn hkamsha lu na re.​—Shk 94:19, JCLB.