1. Ke dilo dife tšeo di ka go tshwenyago, gona seo se ka dira gore o nagane’ng?

NA O kile wa tshwenywa * ke selo se itšego? Mohlomongwe o kile wa tshwenywa ke selo seo batho ba bangwe ba ilego ba se bolela goba go se dira. Goba mohlomongwe o tshwenywa ke dilo tšeo o kilego wa di bolela goba go di dira. Ka mohlala, o ka ba o ile wa dira phošo e itšego gomme o tshwenywa ke gore Jehofa a ka se tsoge a go lebaletše. Sa go nyamiša le go feta o ka ba wa nagana gore ka ge o dula o belaela ka mathata a gago, seo se ra gore ga o na tumelo e bile o motho yo mobe. Eupša na seo ke nnete?

2. Ke mehlala efe ya ka Beibeleng yeo e bontšhago gore ge o tshwenyega ga se gore ga o na tumelo?

² Nagana ka mehlala ya batho ba ba ka Beibeleng. Hanna mmago moporofeta Samuele e be e le mosadi wa tumelo e kgolo. Eupša o ile a thoma go tshwenyega kudu ge yo mongwe ka lapeng la gagwe a be a mo swara gampe. (1 Sam. 1:7) Moapostola Paulo o be a na le tumelo e kgolo, eupša o be a “belaelela diphuthego ka moka.” (2 Bakor. 11:28) Kgoši Dafida le yena o be a na le tumelo e kgolo moo e lego gore Jehofa o ile a mo rata kudu. (Dit. 13:22) Le ge Dafida a be a na le tumelo, o ile a dira diphošo tšeo di ilego tša dula di mo tshwenya. (Ps. 38:4) Jehofa o ile a homotša yo mongwe le yo mongwe wa bona. Anke ga bjale re boneng seo re ka ithutago sona mehlaleng ya bona.

3. Ke ka baka la’ng re ka tshwenyega goba ra kwa bohloko ge motho yo mongwe a re hlaba ka mantšu?

³ Ge batho ba bangwe ba bolela dilo tše mpe ka rena goba ba sa re sware gabotse, re ka ikwa re tshwenyega, kudukudu ge e ba motho yoo e le mogwera wa rena yo mogolo goba wa leloko. Re ka kwešwa bohloko ke gore segwera sa rena le motho yoo se tlo fela. Ka dinako tše dingwe motho a ka go hlaba ka mantšu a sa ikemišetša. (Die. 12:18) Goba ka dinako tše dingwe motho a ka no go hlaba ka mantšu ka boomo. Kgaetšedi yo mongwe wa mofsa o ile a diragalelwa ke selo sa mohuta wo. O re: “Mengwageng e sa tšwago go feta, motho yo ke bego ke nagana gore ke mogwera wa ka yo mogolo, o ile a thoma go phatlalatša maaka ka nna Inthaneteng. Ke ile ka tshwenyega, e bile ka kwa bohloko kudu. Ke be ke sa kwešiše gore go re’ng a ile a nja direthe ka tsela ye.” Ge e ba o kile wa kwešwa bohloko ke mogwera wa gago goba yo mongwe wa leloko, o ka ithuta mo gontši go Hanna.

4. Hanna o ile a lebeletšana le mathata afe a boima?

⁴ Hanna o ile a swanelwa ke go lebeletšana le mathata a boima. O ile a fetša mengwaga e mentši a sa kgone go ba le bana. (1 Sam. 1:2) Mehleng yeo, Baisiraele ba bantši ba be ba nagana gore ge mosadi a sa kgone go ba le bana go be go era gore Modimo ga a mo šegofatše. Ka gona go se be le bana go ile gwa dira gore Hanna a lewe ke dihlong. (Gen. 30:1, 2) Le gona go be go na le selo se sengwe seo se bego se kweša Hanna bohloko kudu. Monna wa gagwe o be a na le mosadi yo mongwe e lego Penina, gomme mosadi yo o be a kgona go mmelegela bana. Le gona Penina o be a jela Hanna mona, e bile ‘o be a mo ješa di sa welego moo Hanna a ilego a tlalelwa goba a nyama kudu.’ (1 Sam. 1:6) Mathomong Hanna o be a sa kgone go kgotlelela mathata ao. O be a nyama kudu moo e lego gore o be a dula “a lla e bile a sa je.” O be a “kwele bohloko moyeng.” (1 Sam. 1:7, 10) Hanna o ile a homotšwa ke’ng?

5. Thapelo e ile ya thuša Hanna bjang?

⁵ Hanna o ile a rapela Jehofa gomme a mmotša kamoo a kwago bohloko ka gona. Ka morago ga gore a rapele, o ile a hlalosetša Moperisita yo a Phagamego e lego Eli mathata a gagwe. Eli o ile a botša Hanna gore: “Sepela ka khutšo, eka Modimo wa Isiraele a ka go nea seo o mo kgopetšego sona.” Mafelelo e bile afe? Hanna o ile “a sepela a yo ja, a se hlwe a bonagala a tshwenyegile.” (1 Sam. 1:17, 18) Thapelo e ile ya thuša Hanna gore a se sa tshwenyega.

6. Ke dilo dife tšeo re ka ithutago tšona go Hanna gotee le lengwalong la Bafilipi 4:6, 7 mabapi thapelo?

 ⁶ Re tlo ba le khutšo ya monagano ge e ba re dula re rapela Jehofa. Hanna o be a fetša nako e ntši a bolela le Tatagwe wa legodimong. (1 Sam. 1:12) Le rena re ka fetša nako e ntši re botša Jehofa dilo tšeo di re tshwenyago, tšeo re di boifago gotee le mafokodi a rena. Ga se gore dithapelo tša rena di swanetše go tšwa ka bokgwari. Ka dinako tše dingwe ge re rapela re ka ikhwetša re lla e bile re bolela mantšu a bošilo. Eupša Jehofa a ka se tsoge a lapišitšwe ke go theetša dithapelo tša rena. Le gona ge re rapela re swanetše go dula re gopola keletšo yeo Paulo a re filego yona go Bafilipi 4:6, 7. (Bala.) Lengwalong le, Paulo o re botša le gore re swanetše go leboga Jehofa. Re na le mabaka a mantši a go leboga Jehofa. Ka mohlala, re ka mo leboga ka bophelo bjo a re filego bjona, dilo tše dibotse tše a di bopilego, lerato le a re bontšhago lona le dilo tšeo a re tshepišitšego gore o tlo re direla tšona nakong e tlago. Ke eng se sengwe gape seo re ka ithutago sona go Hanna?

7. Hanna le monna wa gagwe ba be ba dula ba dira’ng?

⁷ Le ge Hanna a be a na le mathata a mantši, o be a dula a eya le monna wa gagwe tabarenakeleng, e lego lefelo la Jehofa la borapedi leo le bego le le kua Shilo. (1 Sam. 1:1-5) Ge Hanna a be a le tabarenakeleng, Moperisita yo a Phagamego e lego Eli o ile a mmotša gore eka Jehofa a ka araba thapelo ya gagwe. Seo se ile sa homotša Hanna kudu.—1 Sam. 1:9, 17.

8. Diboka di ka re thuša bjang? Hlalosa.

⁸ Re tlo ba le khutšo ya monagano ge re eba gona dibokeng ka mehla. Ge re le dibokeng, gantši ngwanabo rena yo a bulago ka thapelo o kgopela Jehofa gore a re fe moya wa gagwe o mokgethwa. Se sengwe sa dika tšeo di enywago ke moya o mokgethwa ke khutšo. (Bagal. 5:22) Ge re eba gona dibokeng le ge re na le mathata, re fa Jehofa le bana babo rena sebaka sa gore ba re kgothatše, gomme ba re thuše go ba le khutšo ya monagano. Jehofa o diriša thapelo le diboka go re homotša. (Baheb. 10:24, 25) Anke ga bjale re boleleng ka selo se sengwe gape seo re ka ithutago sona go Hanna.

9. Ke’ng seo se ilego sa se direge ka mathata a Hanna, eupša o ile a thušwa ke’ng?

⁹ Mathata a Hanna ga se a ka a no nyamalala le semeetseng. Ge Hanna a boetše gae go tšwa tabarenakeleng, o ile a no swanelwa ke go tšwela pele a dula le Penina ka ntlong e tee. Le gona Beibele ga e re botše gore Penina o ile a fetoša mekgwa ya gagwe. Ka gona go ka direga gore Hanna o ile a no tšwela pele a kgotleletše mantšu a Penina a go hlaba. Eupša Beibele e re botša gore Hanna o ile a se sa nyama kudu. Ke’ng seo se ilego sa dira gore a se sa nyama? O ile a thušwa ke gore ka morago ga gore a rapele, o ile a tlogelela mathata a gagwe go Jehofa. O ile a dumelela Jehofa gore a mo homotše le go mo kgothatša. Ka morago ga nako e itšego, Jehofa o ile a mo šegofatša gomme a kgona go ba le bana!—1 Sam. 1:19, 20; 2:21.

10. Re ithuta’ng mohlaleng wa Hanna?

¹⁰ Re ka kgona go ba le khutšo ya monagano le ge mathata a rena a ka se tloge. Le ge re dula re rapela Jehofa ka mo go tseneletšego e bile re eya dibokeng ka mehla, mathata a rena a ka no se tloge le semeetseng. Eupša ka ge re kwele mohlaleng wa Hanna, ga go na selo seo se ka thibelago Jehofa gore a re homotše. Jehofa a ka se tsoge a re lahlile, e bile o tla re šegofatša ge feela re dula re mmotegela.—Baheb. 11:6.

11. Ke dilo dife tšeo di bego di dira gore Paulo a tshwenyege?

¹¹ Go be go na le dilo tše dintši tšeo di bego di dira gore Paulo a tshwenyege. Ka mohlala, ka ge a be a rata bana babo le dikgaetšedi, mathata  a bona a be a mo tshwenya kudu. (2 Bakor. 2:4; 11:28) Ge Paulo a be a bolela ditaba tše dibotse, gantši batho bao ba bego ba mo ganetša ba ile ba mmetha le go mo lahlela kgolegong. Le gona o ile a swanelwa ke go kgotlelela mathata ao a bego a dira gore a tshwenyege, a go swana le “go hlaelelwa ke dilo.” (Bafil. 4:12) E bile ka ge a be a šetše a kile a robegelwa ke sekepe ka makga a mararo, go ka direga gore o be a fela a tshwenyega kudu ge a sepela ka sekepe. (2 Bakor. 11:23-27) Ke’ng seo se ilego sa thuša Paulo ge a be a ikwa a tshwenyegile?

12. Ke’ng seo se ilego sa thuša Paulo gore a se sa tshwenyega kudu?

¹² Paulo o be a tshwenyega ge bana babo le dikgaetšedi ba na le mathata. Eupša ga se a ka leka go lokiša mathata ao a bona ka moka ka boyena. O be a tseba gore o be a ka se kgone go thuša bana babo a nnoši. Ka gona o ile a kgopela bana babo ba bangwe gore ba mo thuše go hlokomela phuthego. Ka mohlala, o ile a kgetha banna bao ba bego ba botega ba bjalo ka Timotheo le Tito gore ba mo thuše go hlokomela bana babo. Ga go pelaelo gore dilo tšeo Timotheo le Tito ba ilego ba di dira di ile tša thuša Paulo gore a se sa tshwenyega kudu.—Bafil. 2:19, 20; Tito 1:1, 4, 5.

13. Bagolo ba ka ekiša Paulo bjang?

¹³ Kgopela ba bangwe gore ba go thuše. Go swana le Paulo, bagolo ba bantši ka phuthegong ba tshwenyega ka bana babo bona le dikgaetšedi bao ba nago le mathata. Eupša mogolo a ka se kgone go thuša batho ka moka ka phuthegong. Ge e ba a amogela gore a ka se kgone go thuša phuthego a nnoši, o tla kgopela banna bao ba nago le phihlelo gore ba mo thuše, gotee le go tlwaetša bana babo rena ba bafsa gore ba mo thuše go hlokomela dinku tša Modimo.—2 Tim. 2:2.

14. Paulo o be a sa tshwenyege ka eng, gona re ka ithuta’ng mohlaleng wa gagwe?

¹⁴ Amogela gore le wena o hloka go kgothatšwa. Paulo o be a ikokobeditše, ka gona o be a tseba gore o be a hloka go kgothatšwa ke bagwera ba gagwe. O be a sa tshwenyege ka gore batho ba bangwe ba tla nagana gore ga a na tumelo ge a be kgothatšwa ke bagwera ba gagwe. Ge Paulo a be a ngwalela Filemone o itše: “Ke thabile kudu le go homotšwa ge ke ekwa ka lerato la gago.” (Fil. 7) Paulo o ile a bolela le ka Bakristegotee le yena ba bangwe bao ba ilego ba mo kgothatša kudu ge a be a lebeletšane le mathata. (Bakol. 4:7-11) Ge e ba le rena re ikokobetša gomme re amogela gore re hloka go  kgothatšwa, bana babo rena le dikgaetšedi ba ka se be le bothata bja go re thekga ge re hloka thušo.

15. Paulo o ile a dira’ng ge a be a lebeletšane le bothata bjo bogolo?

¹⁵ Ithekge ka Lentšu la Modimo. Paulo o be a tseba gore Mangwalo a tla mo kgothatša. (Baroma 15:4) Le gona o be a tseba gore a be a tla mo nea bohlale bja go lebeletšana le bothata le ge e le bofe. (2 Tim. 3:15, 16) Ge Paulo a be a golegilwe kua Roma ka lekga la bobedi, o be a ikwa eka o kgauswi le go hwa. Paulo o ile a dira’ng ge a be a le boemong bjoo bjo thata? O ile a kgopela Timotheo gore a tle go yena kapejana gomme a tle le “mangwalo a go phuthwa.” (2 Tim. 4:6, 7, 9, 13) Ke ka baka la’ng a ile a dira bjalo? Ka gobane go ka direga gore mangwalo ao a go phuthwa e be e le karolo ya Mangwalo a Seheberu ao Paulo a bego a ka a diriša go ithuta. Ge re ekiša Paulo ka go ithuta Beibele ka mehla, Jehofa o tla diriša seo re ithutilego sona go re homotša bothateng bjo bongwe le bjo bongwe bjo re lebeletšanago le bjona.

16. Dafida o ile a ikwa bjang ka morago ga gore a dire sebe se segolo?

¹⁶ Dafida o be a dirile sebe se segolo kudu. O ile a dira bootswa le Batseba, a rulaganya gore monna wa Batseba a bolawe, ke moka ka morago a leka go fihla dibe tšeo tša gagwe. (2 Sam. 12:9) Le ge Dafida a ile a leka go fihla dibe tšeo, letswalo la gagwe le be le dula le mo tshwenya. Se se ile sa senya segwera sa gagwe le Jehofa e bile sa dira gore a gateletšege le go babja. (Ps. 32:3, 4) Ke’ng seo se ilego sa thuša Dafida gore a lebeletšane le mathata ao a bego a ipaketše ona, gona rena re ka thušwa ke’ng ge e ba re dirile sebe se segolo?

17. Go ya ka Psalme 51:1-4, ke’ng seo se bontšhago gore Dafida o be a tloga a itshola?

¹⁷ Rapela Jehofa gore a go lebalele. Mafelelong Dafida o ile a rapela Jehofa. Dafida o ile a itshola go tšwa pelong gomme a kgopela Jehofa gore a mo lebalele. (Bala Psalme 51:1-4.) Seo se ile sa mo thuša gore a se sa tshwenyega gomme a boela a thaba gape. (Ps. 32:1, 2, 4, 5) Ge e ba o dirile sebe se segolo, o se ke wa leka go se fihla. Go e na le moo, botša Jehofa dilo ka moka tšeo o di dirilego. Ka morago ga moo o tlo ikwa imologile. Eupša ge e ba o nyaka go tsošološa segwera sa gago le Jehofa, ga se wa swanela go no rapela feela.

18. Dafida o ile a arabela bjang ge a be a newa tayo?

¹⁸ Amogela tayo. Jehofa o ile a roma moporofeta  Nathane gore a yo botša Dafida ka sebe sa gagwe. Dafida ga se a ka a leka go ikemelela goba go bolela gore sebe seo a bego a se dirile e be e se se segolo gakaalo. Gateetee o ile a dumela gore o senyeditše monna wa Batseba, e bile se segolo le go feta o senyeditše Jehofa. Dafida o ile a amogela tayo ya Jehofa, ka gona Jehofa o ile a mo lebalela. (2 Sam. 12:10-14) Ge e ba re dirile sebe se segolo, re swanetše go botša bao Jehofa a ba neilego maikarabelo a go re hlahla ka phuthegong. (Jak. 5:14, 15) Le gona ga se ra swanela go ikemelela. Ge o ka amogela kapejana tayo yeo o e newago gomme wa e diriša, o tlo boela wa ba le khutšo ya monagano e bile wa thaba gape.

19. Re swanetše go ikemišetša go dira’ng?

¹⁹ Ikemišetše go se boeletše phošo yeo o bego o e dirile. Kgoši Dafida o be a tseba gore o be a hloka thušo ya Jehofa e le gore a se ke a boeletša dibe tšeo a bego a di dirile. (Ps. 51:7, 10, 12) Ka morago ga gore Jehofa a lebalele Dafida, Dafida o ile a ikemišetša gore a se sa nagana ka dilo tše di fošagetšego. Se se ile sa mo thuša gore a be le khutšo ya monagano.

20. Re ka bontšha bjang gore re leboga seo Jehofa a re direlago sona?

²⁰ Re bontšha gore re leboga seo Jehofa a re direlago sona ka go mo rapela gore a re lebalele, ka go amogela tayo le ka go šoma ka thata gore re se boeletše diphošo tšeo re di dirilego. Ge re ka dira dilo tše, re tla boela ra ba le khutšo ya monagano. Ka mohlala, ngwanabo rena James yoo a ilego a dira sebe se segolo o dumelelana le taba ye. O re: “Ka morago ga gore ke botše bagolo ka sebe seo ke bego ke se dirile, ke ile ka ikwa ke imologile kudu. Ke ile ka boela ka ba le khutšo ya monagano.” Ruri go a kgothatša go tseba gore “Jehofa o kgauswi le ba dipelo tše di robegilego; [e bile] o phološa ba meoya e nyamilego o šoro”!—Ps. 34:18.

21. Re ka dira’ng gore Jehofa a re homotše?

²¹ Ka ge bofelo bo le kgauswiuswi, go tlo ba le dilo tše dintši tšeo di dirago gore re tshwenyege. Ge e ba go na le dilo tšeo di go tshwenyago, gateetee botša Jehofa ka tšona. Bala Lentšu la Modimo ka mehla e bile o naganišiše ka lona. Ithute mohlaleng wa Hanna, Paulo le Dafida. Kgopela Tatago wa legodimong gore a go thuše go bona gore ke eng seo se dirago gore o tshwenyege. (Ps. 139:23) Le gona, dumelela Jehofa gore a go rwalele mathata a gago, kudukudu ao o ka se kgonego go dira selo ka ona goba go itharollela ona. Ge o ka dira bjalo, o tlo ikwa go swana le mopsalme yo a ilego a opelela Jehofa gore: “Ge dikgopolo tša ka tše di mpherekanyago di be di ata ka go nna, dikhomotšo tša gago di ile tša okobatša moya wa ka.”—Ps. 94:19.