Ir al contenido

Ir al índice

9 YACHAQANA

Jehová Dios sonqonchejta tiyaykuchinanta saqekuna

Jehová Dios sonqonchejta tiyaykuchinanta saqekuna

“Sonqoy ukhupi ashkha llakiyniyoj kashajtiy, sonqochawasqaykeqa almayta kusicherqa” (SAL. 94:19).

44 TAKIY Sonqo pʼakisqaj mañakuynin

¿IMATÁ KAYPI YACHAKUSUN? *

1. ¿Imastaj llakichiwasunman, chanta imatataj yuyasunman?

ICHÁ maykʼajllapis mayta phutikorqanchej. * Ichá pillapis parlasqanwan chayri imata ruwasqanwan sonqonchejta nanachiwarqanchej. Manachayrí noqanchej kikin imatapis parlanchej chayri ruwanchej. Chaytaj mayta llakichiwanchej. Manachayqa ichá juchapi urmasqanchejrayku, Jehová Dios ni jaykʼaj perdonanawanchejta yuyanchej. Ajina llakisqa kasqanchejrayku, ichá yuyanchej pisi creeyniyoj kasqanchejta chayri mana allin runaschu kasqanchejta. Jinapis, ¿pisi creeyniyoj kajkunallachu llakikunku? Chayta qhepan parrafopi yachakusun.

2. ¿Pikunaj kausayninkutaj rikuchiwanchej mana pisi creeyniyoj kajkunallachu llakikusqankuta?

2 Diospa kinsa kamachisninmanta parlarina. Paykunamanta ujqa Ana karqa, profeta Samuelpa maman. Payqa sinchʼi creeyniyoj kaspapis, qosanpa ujnin warmin kʼumuykachachisqanrayku, mayta llakikorqa (1 Sam. 1:7). Apóstol Pablopis creeypi sinchʼi sayasqa karqa. Jinapis “tukuy hermanosmanta sapa pʼunchay” llakikorqa (2 Cor. 11:28). Rey Davidpis sinchʼi creeyniyojllataj karqa. Chayrayku Jehová Diosqa payta mayta munakorqa (Hech. 13:22). Jinapis Davidqa jatun juchapi urmarqa. Chaytaj uj llasa qʼepi jina paypaj karqa (Sal. 38:4). Jehová Diosqa chay kinsantin kamachisninta sonqocharqa, sonqonku tiyaykunanpajtaj yanaparqa. Chayrayku qhepan parrafospi qhawarisun, imatachus paykunamanta yachakunanchejta.

¿IMATÁ ANAMANTA YACHAKUSUNMAN?

3. ¿Wajkunaj parlasqanku llakichiwasunmanchu?

3 Ichá amigonchej chayri familiarninchej, imatapis ruwaspa chayri parlaspa sonqonchejta nanachiwanchej. Chaytaj phutichiwanchej. Ichapis paywan manaña ñaupajta jinachu allinta kausakunanchejmanta llakikunchej. Wakin kutisqa, ichá pillapis “mana yuyaychakuspalla” imatapis niwanchej. Chaytaj ‘espada jina tʼojsiwanchej’ (Pro. 12:18). Wakin kutistaj, ichá chay runaqa sonqonchejta nanachiyta munaspapuni imatapis niwanchej. Ajinapi uj sipas hermana rikukorqa. Pay nin: “Pasaj wataspi, uj amigay noqamanta llullasta Internetpi parlarqa. Chayqa sonqoyta mayta nanachiwarqa, llakichiwarqataj. Amigallaytaj chayta ruwawasqanmanta mayta tʼukorqani”, nispa. Uj amigonchej chayri uj familiarninchej sonqonchejta nanachiwanchej chayqa, Anaj kausayninmanta mayta yachakusunman.

4. ¿Ima llakiykunasniyojtaj Ana karqa?

4 Anaqa ashkha llakiykunasniyoj karqa. Payqa watasta mana wawayoj kayta aterqachu (1 Sam. 1:2). Israel llajtapitaj, mana wawayoj warmeqa maldecisqapis kanman jina qhawasqa karqa. Chayrayku Anaqa pisipaj qhawakoj (Gén. 30:1, 2). Chantapis qosanpa ujnin warminwan khuska tiyakorqa. Chay warmitaj Peniná sutikorqa, ashkha wawasniyojtaj karqa. “Peninaqa Anata chejnikuspa, kʼumuykachachillajpuni” (1 Sam. 1:6). Tukuy chay imasqa, Anata mayta llakicherqa. Chayrayku “waqallajpuni, manataj mikhojchu”. Payqa “sonqon ukhupi may llakisqa” karqa (1 Sam. 1:7, 10). Qhepan parrafospi, imachus Anata yanapasqanta yachakusun.

5. ¿Anata yanaparqachu Diosman llakiyninta willakusqan?

5 Anaqa tukuy llakiyninta Jehová Diosman willakorqa. Kuraj kaj sacerdote Elimanpis llakiyninta willallarqataj. Paytaj nerqa: “Sonqochakuspa ripuy; Israelpa Diosnintaj uyarisuchun chay tukuy mañakusqaykita”, nispa. Chaymanta “Anaqa kutiporqa maynintachus jamusqanta. Chantá mikhorqa, manañataj llakisqachu karqa” (1 Sam. 1:17, 18). Payqa Diosmanta mañakuspa sonqonta tiyaykucherqa.

¿Imatá Ana jina ruwasunman sonqo tiyasqa kanapaj? (6 al 10 parrafosta qhawariy).

6. ¿Imatataj yachakusunman Anamanta, imatachus Filipenses 4:6, 7 nisqanmantawan?

6 Sonqonchej tiyaykunanpajqa, Jehová Diosmanta mana saykʼuspa mañakuna. Anaqa unayta Diosmanta mañakorqa (1 Sam. 1:12). Noqanchejpis Jehová Diosmanta kikinta mañakusunman. Payman willakuna imachus llakichiwasqanchejta, imatachus manchachikusqanchejta, pantasqasninchejtapis. Mañakuyninchejqa mana manchay kʼachitupunichu kanan tiyan, nitaj sumaj yuyayniyoj runaspa parlasqanku jinachu. Llakisqa kaspaqa, Jehová Diosman ichá waqaspa willakusun chayri imatapis parlarparillasun. Jinapis Jehová Diosqa uyariwasunpuni. Chantapis payman llakiyninchejta willakushaspaqa, imatachus Filipenses 4:6, 7 (leey) nisqanta ruwanallataj tiyan. Pabloqa chay versiculospi nin, mañakushaspa Jehová Diosman agradecekunata. Jehová Diosmanqa agradecekusunman: kausayta qowasqanchejmanta, tukuy imata ruwasqanmanta, munakuwasqanchejmanta, qhepaman sumaj kausayta qonawanchejmanta ima. Qhepan parrafospi yachakusun, imastawanchus Anamanta yachakuyta atisqanchejta.

7. ¿Imatataj Ana qosanwan khuska ruwajpuni?

7 Llakiykunasniyoj kaspapis, Anaqa qosanwan khuska Siló llajtaman Jehová Diosta yupaychaj rejpuni (1 Sam. 1:1-5). Chaypi kashajtintaj, kuraj kaj sacerdote Elí payman nerqa: “Dios mañakusqaykita uyarisuchun”, nispa. Chaytaj mayta kallpacharqa (1 Sam. 1:9, 17). 

8. ¿Imaynatataj reuniones yanapawasunman?

8 Sonqonchej tiyaykunanpajqa, tantakuykunaman rinallapuni. Sapa reunionta qallarinapaj, uj hermano Jehová Diosmanta atiyninta mañapuwanchej. Diospa atiyninpa poqoyninmanta ujtaj, “sonqo tiyaykusqa” kay (Gál. 5:22). Chayrayku sinchʼi llakisqa kashaspapis, reunionesman rinapuni. Chaypeqa Jehová Diosninchej, hermanosninchejpis kallpachawasun, sonqo tiyasqa kanapajtaj yanapawasun. Jehová Diosqa mañakuynejta, reunionesnejta ima sonqonchejta tiyaykuchin (Heb. 10:24, 25). Imatawanchus Anamanta yachakuyta atisqanchejta, qhepan parrafospi qhawarisun.

9. ¿Imataj Anaj kausayninpi mana cambiarqachu, chanta llakikullarqapunichu?

9 Anaj llakiykunasnenqa, mana chay ratochu chinkarqa. Anaqa Jehová Diosta Siló llajtapi yupaychaytawan, wasinman kutiporqa. Chaypitaj Peninawan khuskallapuni kausakorqa. Bibliaqa mana ninchu, Anata Peniná niña sufrichisqanta. Peninaqa ichapis Anaj sonqonta parlasqanwan nanachillarqapuni. Jinapis yachakorqanchej jina, Anaqa llakiyninta Jehová Diospa makinman saqerqa. Chayrayku manaña llakikorqachu, sonqo tiyasqataj karqa. Chantapis Anaqa Jehová Diospi atienekorqa. Jehová Diostaj wawasniyoj kananpaj bendicerqa (1 Sam. 1:19, 20; 2:21).

10. ¿Imatataj Anaj kausaynin yachachiwanchej?

10 Llakiyninchej mana tukukojtinpis, sonqo tiyasqa kasunman. Ichapis Jehová Diosmanta mana saykʼuspa mañakunchej, reunionesmanpis rinchejpuni. Jinapis wakin problemasninchejqa, manapuni chinkanchu. Jina kajtin, Anaj kausaynin yanapallawasunmantaj. Imajtinchus kausaynenqa yachachiwanchej, llakisqa kashajtinchej Jehová Dios sonqochanawanchejta. Jehová Diosqa ni jaykʼaj noqanchejmanta qonqakonqachu. Chantapis payta tukuy sonqo sirvisqanchejmanta, maychus tiemponpi tʼinkawasun (Heb. 11:6).

¿IMATÁ APÓSTOL PABLOMANTA YACHAKUSUNMAN?

11. ¿Imasmantataj Pablo llakikorqa?

11 Apóstol Pabloqa ashkha imasmanta llakikorqa. Payqa congregacionmanta hermanosta munakusqanrayku, problemasninkumanta mayta llakikorqa (2 Cor. 2:4; 11:28). Chantapis enemigosnenqa, Diosmanta willasqanrayku maqaykorqanku, carcelmanpis wisqʼaykorqanku. Wakin kutistaj, Pabloqa “wajcha jina” kausakorqa. Chaymantapis llakikullarqatajchá (Fili. 4:12). Chantapis kinsa kutipipuni, viajasharqa chay barco yakuman chinkaykorqa. Chayrayku Pabloqa barcopi viajayta, imatachus manchachikojpis (2 Cor. 11:23-27). Qhepan parrafospi yachakusun, imachus mana anchata llakikunanpaj yanapasqanta.

12. ¿Imataj Pablota yanaparqa manaña anchata llakikunanpaj?

12 Pabloqa hermanospa problemasninkumanta llakikoj. Jinapis payqa maykamallachus imatapis ruwayta atisqanta yacharqa. Chayrayku mana sapallanmantachu chay problemasta allincharqa. Astawanpis waj cristianoswan yanapachikorqa. Pabloqa hermanosta yanapanankupaj, atienekunapaj jina cristianosta ajllarqa. Chaykunamanta iskaytaj, Timoteowan Titowan karqanku. Pabloqa chay hermanoswan yanapachikusqanrayku, niñachá anchata llakikorqachu (Fili. 2:19, 20; Tito 1:1, 4, 5).

Apóstol Pablomanta yachakusqanchejman jina, ¿imatá ruwasunman mana anchata llakikunapaj? (13 al 15 parrafosta qhawariy).

13. ¿Imatataj ancianos Pablo jina ruwankuman?

13 Yanapachikuna. Kay tiempopi ashkha ancianos, Pablo jinallataj kanku. Paykunaqa congregacionta mayta munakusqankurayku, hermanos llakiypi kajtinku mayta llakikunku. Jinapis uj ancianollaqa, mana tukuy hermanosta yanapayta atinmanchu. Chayta sutʼita yachaj ancianoqa, waj wakichisqa hermanoswan yanapachikun. Chantapis aswan joven hermanosta yachachin, Diospa ovejasninta qhawaysinankupaj (2 Tim. 2:2).

14. 1) ¿Imatá Pablo mana pʼenqakuspa nerqa? 2) ¿Imatataj Pablomanta yachakusunman?

14 Sonqochasqa kayta necesitasqanchejta reparakuna. Pabloqa llampʼu sonqo kasqanrayku, amigosninwan sonqochachikorqa. Payqa mana pʼenqakuspa nerqa, hermanoswan kallpachachikusqanta. Filemonman qhelqasqanpi nerqa: “Munakuyniykimanta uyarispa mayta kusikorqani, sonqochakorqanitaj”, nispa (File. 7). Waj kutipipis, Pabloqa imaynatachus wakin amigosnin llakiypi kashajtin kallpachasqankumanta parlarqa (Col. 4:7-11). Llampʼu sonqos kaspaqa, mana pʼenqakusunchu llakiyninchejta hermanosninchejman willariyta. Paykunataj tukuy sonqo kallpachawasun.

15. ¿Imataj Pablota yanaparqa llakiypi kashajtin?

15 Diospa Palabranwan yanapachikuna. Pabloqa yacharqa, Diosmanta Qhelqasqa mayta sonqochananta (Rom. 15:4). Yachallarqataj Diospa Palabran, llakiykunata aguantananpaj yachayta qonanta (2 Tim. 3:15, 16). Romapi iskay kaj kutipi presochasqa kashaspa, Pabloqa pisimantawan wañupunanta yacharqa. ¿Imatá ruwarqa chay llakiyninta aguantananpaj? Timoteota nerqa: ‘Noqaman usqhayllata jamuy, kʼuyuna librostawan aparinpuway’, nispa. Chay kʼuyuna librospeqa, ichá Ñaupa Testamentomanta wakin partes karqa (2 Tim. 4:6, 7, 9, 13). ¿Imajtintaj Pablo chay kʼuyuna librosta Timoteomanta mañakorqa? Ichapis Pabloqa chay librosta estudiayta munarqa. Noqanchejpis Pablo jina Bibliata sapa kuti estudiana. Jehová Diostaj ima llakiypi kajtinchejpis, chaynejta sonqo tiyasqa kanapaj yanapawasun.

¿IMATÁ REY DAVIDMANTA YACHAKUSUNMAN?

Jatun juchapi urmanchej chay, ¿imatataj rey David jina ruwasunman? (16 al 19 parrafosta qhawariy).

16. Juchallikusqanrayku, ¿imaynataj David kasharqa?

16 Davidtaqa juchallikusqanrayku sonqon mayta juchacharqa. Payqa Betsabewan puñuykorqa, chay warmej qosantataj wañuchicherqa. Chantapis chay juchanta pakaykuyta munarqa (2 Sam. 12:7-9). Davidqa sonqon juchachasqanta qallariypi mana kasorqachu. Chayraykutaj Jehová Dioswan niña allinpichu kasharqa, mayta phutikorqa, onqoykusharqataj (Sal. 32:3, 4). Davidqa juchanrayku mayta ñakʼarerqa. ¿Imataj yanaparqa sonqon tiyaykunanpaj? ¿Imataj noqanchejtapis yanapawasunman jatun juchapi urmajtinchej? Qhepan parrafospi chayta yachakusun.

17. ¿Imatá Salmo 51:1-4 Davidmanta nin?

17 Jehová Diosmanta perdonta mañakuna. Davidqa sonqon juchachasqanta niña aguantayta atispa, juchanta rimarerqa. Payqa sonqomantapacha pesachikorqa, tukuy juchantataj Jehová Diosman willarqa (Salmo 51:1-4 leey). Chay ruwasqanqa sonqo tiyasqa kananpaj yanaparqa (Sal. 32:1, 2, 4, 5). Noqanchejpis ima juchatapis ruwanchej chayqa, ama pakaykunachu. Astawanpis Jehová Diosman juchanchejta willakuna. Ajinamanta sonqonchej niña juchachawasunchu, sonqo tiyasqataj kasun. Jinapis Jehová Dios perdonanawanchejpajqa, mana chayllatachu ruwananchej tiyan. Qhepan parrafospi yachakusun, imatawanchus ruwananchej kasqanta. 

18. ¿Imatá David ruwarqa juchanta reparachejtinku?

18 Jehová Dios kʼamiwasqanchejta japʼikuna. Jehová Diosqa profeta Natanta kacharqa, Davidman juchanta reparachinanpaj. Davidtaj mana wajkunatachu tumparqa, nitaj nerqachu juchan mana jatunchu kasqanta. Astawanpis chay rato juchanta rimarerqa. Payqa Betsabejpa qosanpa contranpi, Jehová Diospa contranpiwan juchallikusqanta nerqa. Chantá Jehová Diospa kʼamisqanta japʼikorqa. Jehová Diostaj payta perdonarqa (2 Sam. 12:10-14). Noqanchejpis juchapi urmanchej chayqa, ancianoswan parlarinanchej tiyan. Jehová Diosqa paykunata michejkunata jina churan (Sant. 5:14, 15). Amataj ninachu juchanchej mana chaykamapunichu kasqanta. Astawanpis ancianos kʼamiwasqanchejta usqhayllata japʼikuna, yuyaychawasqanchejman jinataj ruwana. Ajinamanta watejmanta sonqo tiyasqas, kusisqastaj kasunchej.

19. ¿Imapajtaj kallpachakunanchej tiyan?

19 Amaña kikin juchapi urmanapaj kallpachakuna. Rey Davidqa yacharqa, manaña kikin juchapi urmananpaj Jehová Diospa yanapanta necesitasqanta (Sal. 51:7, 10, 12, 13). Chayrayku Jehová Dios perdonajtin, Davidqa manaña saqerqachu sajra yuyaykuna umanman yaykunanta. Ajinapi watejmanta sonqo tiyasqa karqa.

20. ¿Imasta ruwaspataj Jehová Dios perdonawasqanchejmanta agradecekunchej?

20 Jehová Diosmanta perdonta mañakuna, kʼamiwasqanchejta japʼikuna, kallpachakunataj amaña kikin juchapi urmanapaj. Chayta ruwaspaqa, Jehová Dios perdonawasqanchejmanta agradecekunchej. Chantapis watejmanta sonqo tiyasqa kasunchej. Hermanonchej Jamesqa, ajinapuni kasqanta nerqa. Payqa jatun juchapi urmarqa, nintaj: “Ancianosman juchayta willaytawanqa, uj llasa qʼepitapis qʼepirakuyman jina karqani. Sonqoypis tiyaykuyta qallarerqa”, nispa. Jehová Diosqa qayllallapi kashan “juchallisqankumanta sonqonkuta nanachikojkunata” salvananpaj, sinchʼi llakisqastataj yanapan. Chayta yachayqa, ¡mayta kallpachawanchej! (Sal. 34:18).

21. Llakisqa kashaspa, ¿imaynatá Jehová Dioswan yanapachikusunman?

21 Tukukuy pʼunchay astawan qayllamusqanman jina, ichapis astawan llakiykunasniyoj kasun. Llakisqas kaspataj, chay rato Jehová Diospa yanapanta maskʼana. Bibliata sapa kuti estudiana. Anamanta, Pablomanta, Davidmantawan yachakuna. Jehová Diosmanta mañakuna llakiyninchejta sutʼita reparanapaj (Sal. 139:23). Mayta munaspapis, wakin problemasninchejtaqa mana allinchayta atisunchu. Jina kajtin, Jehová Dios yanapanawanchejta saqena. Chayta ruwasunchej chayqa, salmista jina nisunchej. Payqa Jehová Diosman nerqa: “Sonqoy ukhupi ashkha llakiyniyoj kashajtiy, sonqochawasqaykeqa almayta kusicherqa”, nispa (Sal. 94:19).

4 TAKIY Jehová Diosmin Michiwajniy

^ párr. 5 Wakin kutisqa problemasninchej mayta llakichiwanchej chayri phutichiwanchej. Kay yachaqanapeqa, ñaupa tiempopi Diospa kinsa kamachisninmanta yachakusun. Paykunaqa mayta llakikorqanku. Yachakullasuntaj imaynatachus Jehová Dios paykunata sonqochasqanta, sonqonkutapis tiyaykuchisqanta.

^ párr. 1 MANA QONQANAPAJ: Phuteyqa sinchʼi llakiywan ninakullantaj. Phutisqa kaspaqa, mana kakuyta atillanchejchu. ¿Imasmantataj llakikusunman? Qolqemanta, onqosqa kasqanchejmanta, familianchejpi problemas kasqanmanta, chayri waj imasmanta. Chantá llakikullasunmantaj ñaupa juchasninchejmanta, chayri ima llakiykunapichus aswan qhepaman rikukunanchejmanta.