1. ¿Imakunan sinchita llakichiwasunman? ¿Imatan chay jawa piensasunman?

YAQAPASCHÁ wakin sasachakuykunaqa sinchita llakichiwanchis. * Yaqapaschá sinchita llakikuranchis pipas rimasqanwan ruwasqanwan k’iriwasqanchisrayku. Otaq sinchita llakikuranchis pitapas rimasqanchiswan ruwasqanchiswan k’irisqanchisrayku. Yaqapaschá Jehová Dios contra juchallikuranchis jinaspa piensaranchis manaña perdonawananchispaq. Ninchistaq: “Manachá allin iñiyniyoqchu kashani chaychá llakisqalla sientekuni”, nispa. ¿Cheqaqchu chay kanman?

2. ¿Sinchita llakikusqanchisraykuchu nisunman: “Pisi iñiyniyoqmi kani”, nispa?

² Rimasun Bibliaq willasqan wakin runakunamanta. Anaqa profeta Samuelpa mamanmi karan, payqa allin iñiyniyoqmi karan. Chaywanpas sinchitan llakikuran familian ukhupi maltatrataqtinku (1 Sam. 1:7). Apóstol Pablopas allin iñiyniyoqmi karan, chaywanpas ‘llapa iñiq t’aqakunapi piensaspan llakisqa tarikuran’ (2 Cor. 11:28). Rey Davidpas allin iñiyniyoqmi karan, chaymi Diosqa payta anchata munakuran (Hech. 13:22). Chaywanpas Davidqa jatun juchakunata ruwasqanmantan sinchita llakikuran (Sal. 38:4). Jehová Diosmi ichaqa paykunata consolaran yanaparantaq sonqonku tiyaykunanpaq. Qatimuqpi yachasun imatachus paykunamanta yachasunman chayta.

3. ¿Imanaqtinmi llakikunchis noqanchismanta pipas mana allinta rimaqtin?

³ Sinchitan llakikusunman amigonchis otaq familianchis millayta k’amiwaqtinchis otaq mana allinta ruwawaqtinchis. Yaqapaschá llakikunchis paykunawan manaña allinpi kausananchismanta. Wakinqa ‘jawan ukhunta rimaspan espadawan jina k’iriwasunman’ (Prov. 12:18). Wakintaqmi ichaqa yuyaypipuni k’iriwasunman. Chaymi juj sipas hermananchista pasaran. Paymi nin: “Qayna watakunapin juj amigay llullakuspa noqamanta jujkunaman rimaran. Chayta ruwasqanmi sinchita nanawaran. Manan entiendeyta atiranichu imaraykuchus chayta ruwawasqanmanta”, nispa. Sichus amigoyki otaq familiaykipas sonqoykita k’irirasunki chayqa Anamanta yachasqaykin yanapasunkiman.

4. ¿Imakunatan Ana aguantanan karan?

⁴ Anaqa sinchi sasachakuypin tarikuran. Askha watakunan mana wawayoq kayta atiranchu (1 Sam. 1:2). Chay tiempopiqa Israel llaqtapi mana wawayoq kayta atiq warmikunataqa manapas Dios bendecinmanchu jinatan qhawariqku. Chaymi Anaqa sinchi llakisqa tarikuran (Gén. 30:1, 2). Jinaspapas qosanqa juj esposayoqmi kallarantaq, sutinmi karan Peniná, paymi ichaqa wawakunayoq karan. Peninaqa envidiakuranmi Anamanta jinan “millayta k’amispa llakichiq” (1 Sam. 1:6). Anaqa chhaynapi tarikusqanmantan sinchi llakisqapuni kasharan, chaymi “khuyayta waqaq manataq mijuqpaschu” (1 Sam. 1:7, 10). ¿Iman Anata yanaparan sonqon tiyaykunanpaq?

5. ¿Imaynatan Diosmanta mañakusqan Anata yanaparan?

⁵ Anaqa Jehová Diosmanmi willakuran imachus sonqonpi kasqanta. Chay qhepamantaq uma sacerdote Eliman willakuran imaynapi tarikusqanta. Chaymi Eliqa niran: “Israelpa Diosninmi tukuy mañakusqaykita qosunki, thaj-kaypi ripuy”, nispa. Jinaspan Anaqa “kutipuspa mijuran, manañataq llakisqañachu karan” (1 Sam. 1:17, 18). Diosmanta mañakusqanmi yanaparan sonqon tiyaykunanpaq.

6. ¿Imatan yachanchis Anaq mañakusqanmanta, Filipenses 4:6, 7 textopi nisqanmantawan?

⁶ Diosmanta mañakushallasun chayqa  sonqonchismi tiyaykunqa. Anaqa unaymi munakuq Papanchiswan rimaran (1 Sam. 1:12). Noqanchispas unaymi Diosninchisman willakusunman llakikuyninchista, imachus manchachiwasqanchista, imapi pantasqanchistapas. Diosninchisqa panta-pantataña rimaqtinchispas uyariwanchismi. Payman quejakuspa waqaspa willakusqanchistapas uyariwanchismi, manataqmi sayk’unchu uyariwaspanchis. Ichaqa llakikuyninchismanta willashaspaqa Filipenses 4:6, 7 (leey) textopi nisqantan ruwanallanchistaq. Chaypin Pabloqa niwanchis Diosninchista gracias ninanchispaq. Paytan agradecekusunman: kausayta qowasqanchismanta, imaymana kamasqanmanta, munakuwasqanchismanta, jamuq tiempopi sumaq kausayta qowananchismantapas. ¿Imatan yachallasunmantaq Anamanta?

7. ¿Imatan Anapas qosanpas ruwallaqkupuni?

⁷ Llakisqaña kashaspapas Anaqa qosanwanmi rillaqkupuni Siló llaqtata Jehová Diosta adoranankupaq (1 Sam. 1:1-5). Jinan yupaychana karpapi kashaqtin uma sacerdote Eliqa payta kallpacharan: ‘Diosmi mañakusqaykita qosunki’, nispa (1 Sam. 1:9, 17).

8. ¿Imaynatan juñunakuykuna yanapawasunman?

⁸ Juñunakuykunaman riqtinchismi sonqonchis tiyaykunqa. Juñunakuyta qallarinapaqqa juj iñiqmasinchismi Jehová Diospa santo espiritunta mañakun. Diospa espiritunmi thaj kayta qowanchis (Gál. 5:22). Sichus sinchi llakisqaña kashaspapas juñunakuykunaman rishallasun chayqa, Jehová Diospas iñiqmasinchiskunapas kallpachawasunmi, yanapawasuntaq sonqonchis tiyaykunanpaq. Diosqa juñunakuykunawan mañakuywan iman sonqonchista tiyaykachin (Heb. 10:24, 25). ¿Imatan Anamanta yachallasunmantaq?

9. ¿Iman Anaq vidanpi mana cambiaranchu? Ichaqa, ¿imaynan Ana tarikuran?

⁹ Anaq llakikuyninqa manan kaq ratochu tukupuran. Yupaychana karpamanta wasinman kutimpuqtinqa Peninawan kuskan tiyashallaran. Bibliaqa manan willanchu Peniná sumaq warmiman tukupusqantaqa. Chay jinaqa Anaqa uyarishallaranchá Peninaq millay k’amisqanta. Anan ichaqa sonqonpi thaj sientekuran Jehová Diosman llakikuyninta saqesqanrayku. Anaqa manan iskayaranchu Jehová Dios mañakusqanta kutichimunanmanta. Tiempowantaqmi Diosqa payman wawakunata qoran (1 Sam. 1:19, 20; 2:21).

10. ¿Imatan Anamanta yachanchis?

¹⁰ Llakikuyninchis manaña tukukunmanchu chaypas atisunmanmi thajpi kausayta. Jehová Diosmanta tukuy sonqowanña mañakushasunman, juñunakuykunamanpas mana faltayta risunman chaypas, wakin sasachakuyninchisqa manan chinkanqachu. Sichus Ana jina llakikuyninchista Jehová Diosman saqesun chayqa, payqa yanapawasunpunin thaj kananchispaq. Payqa manan jayk’aqpas qonqawasunchu jinaspa junt’aq serviqninkunaman premiota qowasunchis (Heb. 11:6).

11. ¿Imakunamantan Pablo llakikuran?

¹¹ Apóstol Pablotaqa imaymanan llakichiran. Pabloqa iñiqmasinkunatan munakuran, chaymi sasachakuypi tarikuqtinku paykunamanta llakikuq (2 Cor. 2:4; 11:28).  Diosmanta willaqtinmi enemigonkuna payta maqaranku, carcelpi wisq’achiranku ima. Llakikullarantaqmi pisi qolqellawan kausasqanmanta (Filip. 4:12). Chaymantapas kinsa kutipin viajasqan barco t’ijrakuran, chay jinaqa sapa kuti barcopi viajaspaqa cuerponraqchá “rass” niran (2 Cor. 11:23-27). ¿Iman Pablota yanaparan llakisqa tarikuqtin?

12. ¿Iman Apóstol Pablota yanaparan amaña sinchita llakikunanpaq?

¹² Apóstol Pablo llakikuranña iñiqmasikunaq sasachakuyninkumanta chaypas, k’umuykukuq kasqanraykun juj iñiqmasikunaq yanapayninta mañakuran iñiq t’aqata cuidaypi yanapanankupaq. Chaymi Timoteoman Titomanwan iñiq t’aqapi llank’aykunata qoran. Chay hermanokunaq yanapayninwanmi Pabloqa manaña sinchitachu llakikuran (Filip. 2:19, 20; Tito 1:1, 4, 5).

13. ¿Imata ruwaspan umalliqkuna Pablo jina kankuman?

¹³ Yanapayta mañakusun. Kunanpas apóstol Pablo jinan iñiq t’aqapi umalliqkuna llakikunku iñiqmasikuna sasachakuypi tarikusqankumanta. Chaywanpas manan juj umalliqllaqa llapankuta yanapayta atinmanchu. Chaymi k’umuykukuq umalliqqa juj umalliqkunaq yanapayninta mañakunqa, jinaspa wayna iñiqmasikunata yachachinqa iñiq t’aqata cuidaypi yanapanankupaq (2 Tim. 2:2).

14. ¿Imamantan Pablo mana p’enqakuranchu? ¿Imatan paymanta yachanchis?

¹⁴ Manan p’enqakunanchischu jujkuna kallpachawananchismantaqa. Pabloqa k’umuykukuq runan karan chayraykun amigonkunaq kallpachayninta maskharan. Payqa manan p’enqakuranchu jujkunaq yanapayninta maskhaymanta, chay jawa jujkuna pisikallpayoqpaqña qhawariranku chaypas. Filemontan niran: “Anchatan kusikuni imayna munakuqchus kasqaykita yachaspay, sonqoypas thajmi kashan”, nispa (Filem. 7). Juj kutipitaq Pabloqa willaran sinchi llakisqa tarikuqtin amigonkuna askha kutipi kallpachasqankuta (Col. 4:7-11). Sichus k’umuykukuspa mañakusun iñiqmasinchiskunaq kallpachayninta chayqa, paykunaqa kusisqan yanapawasun.

15. ¿Iman Pablota yanaparan sinchi llakisqa tarikuqtin?

¹⁵ Confiananchismi Diospa simin qelqapi. Pabloqa yacharanmi Diospa qelqanqa  kallpachawasqanchista (Rom. 15:4). Jinaspapas yachaytan qowanchis ima sasachakuytapas atipananchispaq (2 Tim. 3:15, 16). Wajmanta Romapi carcelpi wisq’asqa kaqtinmi payqa reparakuran pisi tiempollamanta wañuchisqa kananta. ¿Imatan chhaynapi tarikuspa ruwaran? Timoteotan niran usqhaylla jamunanpaq “qelqa k’uyukunatawan” apamunanpaq (2 Tim. 4:6, 7, 9, 13). Yaqachus jina chay k’uyukunapi hebreo simipi Dios qelqachisqan tarikuran, chaykunatan allinta estudiaq. Sichus noqanchispas Pablo jina sapa kutilla Bibliata allinta estudiasun chayqa, Diosmi chaywan sonqonchista tiyaykachinqa imapiña tarikuqtinchispas.

16. ¿Imaynan David kasharan jatun juchapi urmasqanmanta?

¹⁶ Davidqa Uriaspa warmin Bat-Sebawanmi puñuran, kamachirantaq Uriasta wañuchinankupaq, chay juchankunatataq pakayta munaran, chaykunawanmi Davidqa sinchi llakisqa tarikuran (2 Sam. 12:9). Qallariypin Davidqa conciencianpa juchachasqanta mana kasuranchu, jinan Dioswan mana allinchu kasharan, llakiq ñit’isqan tarikuran, onqoran ima (Sal. 32:3, 4). ¿Imatan ruwaran amaña sinchi llakisqa tarikunanpaq? ¿Ima ruwaymi noqanchistapas yanapawasunman jatun juchata ruwaqtinchis?

17. Salmos 51:1-4 textopi nisqanman jina, ¿imaynatan David rikuchiran sonqomantapuni pesapakusqanta?

¹⁷ Jehová Diosmanta perdonta mañakusun. Davidqa Jehová Diosmanmi willakuran juchallikusqanta, anchatataq valekuran perdonananpaq (leey Salmos 51:1-4). Chaymi yanaparan sonqon tiyaykunanpaq (Sal. 32:1, 2, 4, 5). Sichus jatun juchata ruwaranchis chayqa, manan pakananchischu. Aswanmi Jehová Diosman imachus ruwasqanchista willakunanchis. Chayta ruwaqtinchisqa sonqonchismi tiyaykunqa. Ichaqa, ¿imatawanmi ruwananchis Jehová Dioswan allinpi kananchispaq?

18. ¿Imatan David ruwaran Jehová Dios wanachiqtin?

¹⁸ Chaskikusun Diospa wanachiwasqanchista. Jehová Diosmi profeta Natanta kacharan Davidman imachus ruwasqanta willananpaq, Davidqa manan jujkunatachu  tumparan nitaq niranchu: “Manamá jatun juchatachu ruwarani”, nispaqa. Aswanmi sut’ita niran Urías contra astawanqa Dios contra juchallikusqanta. Diospa wanachisqanta chaskikuqtinmi Diosqa payta perdonaran (2 Sam. 12:10-14). Sichus jatun juchata ruwaranchis chayqa, Diospa churasqan umalliqkunawanmi rimananchis (Sant. 5:14, 15). Manataqmi jujkunatachu tumpananchis ruwasqanchismanta. Sichus usqhayta chaskikusun wanachiwasqanchista chayqa, pisi tiempollapin thaj kusisqa ima kasun.

19. ¿Imata ruwananchispaqmi tukuyta kallpachakunanchis?

¹⁹ Ama jujmanta kaq juchakunaman urmasunchu. Rey Davidqa yacharanmi jujmanta kaq juchakunaman ama urmananpaq Diospa yanapayninta necesitasqanta (Sal. 51:7, 10, 12). Jehová Dios juchankunata perdonasqan qhepamanmi Davidqa tukuyta kallpachakuran mana allin ruwaykunapi ama piensananpaq. Chaymi yanaparan sonqonpi thaj sientekunanpaq.

20. ¿Imaynatan Jehová Diosman rikuchisunman perdonawasqanchismanta agradecesqa kasqanchista?

²⁰ Jehová Dios juchanchista perdonawasqanchismanta agradecekusqanchistan rikuchinchis payman mañakuspa, wanachiwasqanchista chaskikuspa, jujmanta kaq juchaman ama urmananchispaq kallpachakuspa ima. Chaykunata ruwaqtinchismi sonqonchis tiyaykun. Chaymi pasaran James hermanonchista, payqa jatun juchatan ruwaran. Paymi nin: “Juchayta umalliqkunaman willaqtiymi llasa q’epitapas apaysiwankuman jina karan, chayraqmi thaj sientekurani”, nispa. Jehová “Diosqa llakisqa sonqoyoqkunaq qayllanpin kashan, payqa llakiq ñit’isqan sonqoyoqkunatan qespichin”, may allinmi chayta yachayqa (Sal. 34:18).

21. ¿Imatan ruwananchis Jehová Dios sonqonchista tiyaykachinanpaq?

²¹ Pisillamantan millay kausayqa tukupunqa, chay jinaqa yaqapaschá imaymanamanta astawanraq llakikusun. Sinchita llakikusun chayqa, usqhaytan Diospa yanapayninta mañakunanchis, Bibliata estudiananchis, Anaq, Pabloq, Davidpa ruwasqankuta jina ruwananchis. Jehová Diostataq mañakunanchis imaraykuchus llakisqa kashasqanchista reparachiwananchispaq (Sal. 139:23). Jehová Diosqa yanapawasunmi sasachakuyninchista atipananchispaq. Sichus yanapayninta mañakusun chayqa, Salmota qelqaq jinan nisun: “Sonqoyta llakikuna ñit’iykushaqtinmi, qanqa sonqochaykuwanki kusirichiwanki”, nispa (Sal. 94:19).