1. Nuuni unˈˈettanaadan oottiyay ayba gidana danddayii, qassi hegee nuna waati qohii?

NEENI issibawu keehi unˈˈetta eray? * Neeni unˈˈettidoy harati haasayidoban woy oottidoban qohettido gishshawu gidana danddayees. Woy ne haasayidoban woy oottidoban azzanennan aggakka. Leemisuwawu, neeni mooridobaa Yihooway mule atto geenna ga qoppada hirggana danddayaasa. Neeni issibawu keehi hirggido gishshawu, neessi ammanoy paccidabadaaninne iita asa gididabadan qoppana danddayaasa. SHin hegee tumee?

2. Hirggiyoogee ammanoy nuussi pacciis giyoogaa gidennay aybissakko bessiya Geeshsha Maxaafaa leemisoti awugeetee?

² Geeshsha Maxaafan etabay odettido amaridaageetu hanotaa qoppa. Hananabaa yootiya Sameela aayee Haannissi mino ammanoy deˈees. SHin, son issi uri O iita ogiyan oyqqido gishshawu, A keehi unˈˈettaasu. (1 Sam. 1:7) Kiitettida PHawuloosa ammanoy mino; shin I gubaaˈe ‘ubbawu hirggiis.’ (2 Qor. 11:28) Kawuwaa Daawita ammanoykka mino; qassi Yihooway A keehi siiqees. (Oos. 13:22) Gidikkokka, Daawiti moorido mooroy I keehi unˈˈettanaadan oottiis. (Maz. 38:4) Yihooway eta ubbaa minttettiisinne woppu oottiis. Eta hanotaappe ay tamaarana danddayiyaakko ane beˈoos.

3. Harati haasayiyo haasayay nuuni azzananaadan waati oottana danddayii?

³ Harati bessennabaa haasayiyo woy oottiyo wode nuuni azzanana danddayoos. Ubba qassi nu mata laggee woy dabboy nuna qohikko keehi azzanoos. Nu dabbotay hegaappe simmin duuxxana giidi hirggana danddayoos. Issi issitoo, izaawu kehennaba gidiyoogaa qoppennan haasayikkonne, he haasayay nuna keehi qohana danddayees! (Lee. 12:18) Woy issi uri nuna qohanaagaa eriiddikka issibaa haasayana danddayees. Issi yelaga michchiyo hegaa malabay gakkiis. A hagaadan gaasu: “Amarida layttaappe kase, loˈˈo lagge gaada taani qoppiyo issinna soshiyal miidiyan tabaa wordduwaa yootaasu. Taani keehi qohettaasinne azzanaas. Ta ammaniyo laggiyaa tana hegaadan aybissi qohidaakko akeekanawu metootaas.” Mata laggee woy dabboy nena qohikko, Haannippe darobaa tamaarana danddayaasa.

4. Haanno gakkida deexo metoti aybee?

⁴ Haanno amarida deexo metoti gakkidosona. Daro layttawu A naˈa yelana danddayabeykku. (1 Sam. 1:2) Daro Israaˈeelati, issi maccaasiyaa naˈa yelana xayikko, Xoossay O anjjibeenna giidi qoppoosona. Hegaa gishshawu, Haanna keehi yeellataasu. (Doo. 30:1, 2) Haanni azinay I dawuttiyo Piniino ekkidi ippe naata yelidoogee Haanniyyo hanotay yaa iitanaadan oottiis. Qassi Piniina Haanno qanaatawusu; hegaa bollikka, “o hanqqetissausunne yiilloyausu.” (1 Sam. 1:6) Koyro heeran Haanna bana gakkida metuwan keehi azzanaasu. A “yeekkana gakkanaassinne qumaa meettaa ixxana gakkanaassi” keehi yiillotaasu. Haanna ba wozanan ‘keehi mishettaasu.’ (1 Sam. 1:7, 10) Haanna waanada minettadee?

5. Woosay Haanno waati maaddidee?

⁵ Haanna bawu siyettiya ubbabaa Yihoowassi woosan yootaasu. A woossa simmada, ba hanotaa Qeese Ubbatu Halaqaa Eelayyo yootaasu. Yaatin I Haanno, “Sarotettan ba; neeni a woossidobaa Israa7eela Xoossai neeyyo immo” yaagiis. Hegaappe simmin hanidabay aybee? Haanna “ba ogiyaa baada, qumaa maasu; hegaappe simmin mulekka azzanabeikku.” (1 Sam. 1:17, 18) Woosay Haanna woppu gaanaadan maaddiis.

6. Nuuni woosaabaa Haannippenne Piliphphisiyuusa 4:6, 7⁠ppe ay tamaariyoo?

⁶ Nuuni Yihoowakko ubbatoo woossikko,  woppaa demmana danddayoos. Haanna saluwan deˈiya ba Aawaara haasayaydda daro takkaasu. (1 Sam. 1:12) Nu hirggiyoobata, yayyiyoobatanne nu shuggiyo ginata nuunikka Yihoowayyo adussa saatiyawu yootana danddayoos. Nuuni ubbabaa bali baynnan woy tololayidi yootana koshshenna. Nuna unˈˈissidabaa Yihoowawu yootiyo wode issi issitoo yeekkanakka danddayoos. Gidikkokka, Yihooway nu yootiyoobaa siyanawu mule salettenna. Qassi PHawuloosi Piliphphisiyuusa 4:6, 7n nuna zorido zoriyaa hassayana koshshees. (Nabbaba.) Nuuni woosan Yihoowa galatana koshshiyoogaa PHawuloosi yootiis. Nuuni Yihoowa galatiyo daro gaasoy deˈees. Leemisuwawu, I nuussi immido deˈuwawu, I medhdhido loˈˈiyaabawu, aggenna A siiquwawunne ufayssiya hidootawu nuuni A galatana danddayoos. Haannippe tamaariyo harabay aybee?

7. Haannanne I azinay ubbatoo ay oottiyoonaa?

⁷ Haanniyyo metoy deˈishinkka, A Yihoowawu goynniyo sohuwaa Seelo ba azinaara ubbatoo bawusu. (1 Sam. 1:1-5) Haanna Xoossaa dunkkaaniyan deˈiyo wode, Yihooway I woosaa zaaranaadan Qeese Ubbatu Halaqay Eeli keehi koyiyoogaa iyyo yootiyoogan O minttettiis.—1 Sam. 1:9, 17.

8. SHiiqoti nuna waati maaddana danddayiyoonaa? Qonccissa.

⁸ Nuuni ubbatoo gubaaˈe shiiqota shiiqikko, woppaa demmana danddayoos. Nu shiiquwaa doommiyo wode, darotoo issi ishay Xoossaa ayyaanay nunaara gidanaadan woossees. Sarotettay he ayyaanaa ayfiyaa macara. (Gal. 5:22) Nuuni unˈˈettiyo wodekka shiiquwaa shiiqikko, Yihooway, nu ishanttinne michchontti nuna minttettananne woppaa demmanaadan nuna maaddana danddayoosona. Yihooway nuna woppu oottanawu goˈettiyo waanna ogeti shiiqotanne woosaa. (Ibr. 10:24, 25) Nuuni Haanni hanotaappe tamaarana danddayiyo harabaa ane beˈoos.

9. Haanni hanotan laamettibeennabay aybee, shin O aybi maaddidee?

⁹ Haanni metoy sohuwaara xayibeenna. Haanna Xoossaa dunkkaaniyan goynnanawu bosaappe soo simmadakka Piniiniira issi keettan deˈaasu. Qassi Piniini xeelay laamettidaakkonne Geeshsha Maxaafay yootenna. Hegaa gishshawu, Piniina haasayiyo iita haasayaa Haanna genccada deˈennan aggukku. SHin Haanna hegaappe simmin yiillotabeykku. Haanna ba woosaa Yihooway siyidoogaa ammanettido wode woppu gaasu. Yihooway O minttettiisinne woppu oottiis. Guyyeppe, Haanna naata yeliyoogankka anjjettaasu!—1 Sam. 1:19, 20; 2:21.

10. Nuuni Haanni hanotaappe ay tamaariyoo?

¹⁰ Nuna unˈˈissiyaabay deˈishinkka, woppaa demmana danddayoos. Nuuni mintti woossiyaabanne ubbatoo shiiqota shiiqiyaaba gidikkokka amarida metoti xayennan aggana danddayoosona. SHin Yihooway nuna woppu oottennaadan diggana danddayiyaabi mule baynnaagaa Haanni hanotaappe tamaaroos. Yihooway nuna mule dogenna; qassi nuuni hidootaa qanxxibeenna gishshawu I nuna woytana.—Ibr. 11:6.

11. PHawuloosi hirgganaadan oottidabay aybee?

¹¹ PHawuloosi hirgganaadan oottida darobati deˈoosona. Leemisuwawu, I ishanttanne michchontta siiqiyo gishshawu, eta gakkiya metoy I keehi hirgganaadan oottiis. (2 Qor. 2:4; 11:28) PHawuloosi sabbakiyo wode A eqettiya asati darotoo A shocidosonanne A qashissidosona. ‘Metootidi deˈiyoogaa’ mala, hirggissiya metotakka I genccana koshshiis.  (Pili. 4:12) Qassi I biishin markkabee heezzutoo meˈˈido gishshawu, markkabiyan biyo wode I keehi hirggennan aggenna. (2 Qor. 11:23-27) PHawuloosi hirggido wode A maaddidabay aybee?

12. PHawuloosi darin hirggennaadan maaddidabay aybee?

¹² PHawuloosi ba ishanttanne michchontta metoy gakkiyo wode hirggiis; shin I eta metuwaa ubbaa barkka giigissanawu baaxetibeenna. PHawuloosi ubbabaa barkka oottana danddayennaagaa eriis. Gubaaˈiyawu koshshiyaabaa kunttiyoogan harati maaddanaadan I oychchiis. Leemisuwawu, Ximootiyoosanne Tiitu mala ammanettida attuma asatussi daro aawatettaa I immiis. He ishantti oottidobay PHawuloosi darin hirggennaadan maaddidoogee qoncce.—Pili. 2:19, 20; Tii. 1:1, 4, 5.

13. Cimati PHawuloosa leemisuwaa waati kaallana danddayiyoonaa?

¹³ Harati nena maaddanaadan oychcha. PHawuloosaagaadan, siiqiya daro cimati ha wodiyan gubaaˈiyan metootiiddi deˈiyaageetussi hirggoosona. SHin issi cimay gubaaˈiyan deˈiyaageeta ubbaa maaddana danddayenna. I hegaadan oottana danddayennaagaa ammanikko, oottana danddayiya attuma asati maaddanaadan oychchananne Xoossaa dorssaa heemmiyoogan maaddanaadan yelaga ishantta loohissana.—2 Xim. 2:2.

14. PHawuloosi hirggibeennabay aybee, qassi nuuni A leemisuwaappe ay tamaarana danddayiyoo?

¹⁴ Neessi minttettoy koshshiyoogaa akeeka. PHawuloosi bana ziqqi oottiya asa gidiyo gishshawu haratu maadoy bawu koshshiyoogaa akeekiis. I laggeti bana minttettido gishshawu harati bana laafa asadan xeellana giidi hirggibeenna. PHawuloosi Pilimoonawu, “Taani ne siiquwan daro ufaissaanne minttettuwaa demmaas” yaagiis. (Pilm. 7) PHawuloosi banaara oottida hara daroti metuwaa wodiyan bana minttettidoogaa yootiis. (Qol. 4:7-11) Nuussi minttettoy koshshiyoogaa nuuni ammanikko, nu ishanttinne nu michchontti nuussi koshshiya maaduwaa ufayssan immana.

15. PHawuloosi keehi unˈˈissiyaabay bana gakkido wode ay oottidee?

¹⁵ Xoossaa Qaalan ammanetta. PHawuloosi bana Geeshsha Maxaafay minttettanaagaa eriis. (Roo. 15:4) Qassi Geeshsha Maxaafay I ay metuwaakka genccanaadan aadhdhida eratettaa ayyo immana. (2 Xim. 3:15, 16) PHawuloosi Roomen naaˈˈanttuwaa qashettido  wode, hayqqanawu matidabadan qoppiis. PHawuloosi he hirggissiya hanotan ay oottidee? I baakko Ximootiyoosi eesuwan yaanaadaaninne “maxaafata” ehanaadan oychchiis. (2 Xim. 4:6, 7, 9, 13) Ayssi giikko, he maxaafay PHawuloosi Geeshsha Maxaafaa xannaˈanawu goˈettiyo Ibraawettuwan Xaafettida Geeshsha Maxaafaa shaaho gidana danddayees. Nuuni Xoossaa Qaalaa ubbatoo nabbabiyoogan PHawuloosa leemisuwaa kaalliyo wode, keehi metiya hanotankka nuna woppu oottanawu Yihooway Geeshsha Maxaafaa goˈettana.

16. Daawiti gita nagaraa oottido wode ayyo aybi siyettidee?

¹⁶ Daawiti issi keehi iitabaa oottiis. I Berssaabiira wodiraa laammiis; I azinaa woranawu I hanotaa injjeyiis, qassi ba oottidobaa genttanawu maliis. (2 Sam. 12:9) Koyro heeran, Daawiti ba kahay yootiyoobaa siyibeenna. Hegaappe denddidaagan, I ayyaanaaban xalla gidennan, qofaaninne asatettankka unˈˈettiis. (Maz. 32:3, 4) Daawiti barkka ba bolli ehiido hirggaa genccanaadan A maaddidabay aybee, qassi nuuni gita nagaraa oottikko, nuna aybi maaddana danddayii?

17. Daawiti ba oottidoban keehi azzanidoogaa Mazamure 51:1-4n deˈiya qofaappe waati akeekana danddayiyoo?

¹⁷ Atto gaanaadan woossa. Daawiti wurssettan Yihoowa woossiis. I keehi azzaniis; qassi oottido ubbabaa Yihoowawu yootiis. (Mazamure 51:1-4 nabbaba.) Hegee I woppu gaanaadaaninne zaarettidi ufayttanaadan maaddiis. (Maz. 32:1, 2, 4, 5) Neeni gita nagaraa oottikko, hegaa genttanawu maloppa. Yaatiyoogaappe, Yihoowakko woossa, qassi ne oottido ubbabaa ayyo yoota. He wode neeni woppu gaananne hegaappe simmin ne kahay geeyana. SHin neeyyo Yihoowaara dabbotay kaseegaa mala gidanaadan koyikko, woosaappe harabaakka oottana koshshees.

18. Seeray imettin Daawiti waanidee?

¹⁸ Seeraa ekka. Daawiti oottido nagaraabaa hananabaa yootiya Naataani Daawitawu yootanaadan Yihooway kiittido wode, Daawiti gaasoyibeenna woy ba nagaraa xaasayi xeellibeenna. I Berssaabi azinaa bolli xalla gidennan, ubbaappe aaruwan Yihoowa bolli nagaraa oottidoogaa sohuwaara ammaniis. Daawiti Yihoowappe yiida seeraa ekkiis; qassi Yihooway ayyo atto giis. (2 Sam. 12:10- 14) Nuuni gita nagaraa oottikko, Yihooway nuna heemmanaadan sunttidoogeetussi yootana koshshees. (Yaaq. 5:14, 15) Qassi nuuni gaasoyana koshshenna. Nuuyyo ayba seeray imettikkokka, nuuni hegaa eesuwan ekkidi oosuwan peeshshiyo wode sarotettaanne ufayssaa demmana.

19. Nuuni ay oottanawu murttana koshshii?

¹⁹ He mooruwaa zaarettada oottennan agganawu murtta. He nagaraa zaarettidi oottennaadan naagettanawu, Yihoowa maadoy koshshiyoogaa Kawuwaa Daawiti eriis. (Maz. 51:7, 10, 12) Yihooway Daawitawu atto gi simmin, I bala qofaa qoppennan agganawu murttiis. Hegaappe denddidaagan, I woppu giis.

20. Nuuni Yihoowa maarotaa nashshiyoogaa waati bessana danddayiyoo?

²⁰ Nuuni mooridobawu woossiyo wode, seeraa ekkiyo wodenne he balaa zaarettidi oottennaadan naagettanawu minni oottiyo wode Yihoowa maarotaa nashshiyoogaa bessoos. Nuuni yaatiyo wode woppaa demmana. Gita nagaraa oottida Jemisa giyo issi ishay hegee tuma gidiyoogaa akeekiis. I hagaadan giis: “Taani ta nagaraa cimatussi yootido wode, wolqqaama toohoy ta hashiyaappe wodhdhidabadan tawu siyettiis. Taani woppaa demmaas.” ‘Yihooway wozanay meˈˈidoogeetussi mataana gidiyoogaanne bantta ayyaanan liiqidaageeta I ashshiyoogaa’ eriyoogee keehi minttettees!—Maz. 34:18.

21. Yihooway nuna woppu oottanaadan waatana danddayiyoo?

²¹ Nuuni wurssettay matido wodiyan deˈiyo gishshawu, hirgganaadan oottiyaabati yaa darana danddayoosona. Neeni hirggiyo wode maaduwawu sohuwaara Yihoowakko woossa. Geeshsha Maxaafaa loyttada xannaˈa. Haanni, PHawuloosanne Daawita hanotaappe tamaara. Neeni hirgganaadan oottidabaa shaakka eranawu maaddana mala saluwan deˈiya ne Aawaa oychcha. (Maz. 139:23) Neeni darin danddayenna woy mule danddayenna toohota Yihooway tookkanaadan ootta. Neeni yaatikko, “Tana hirggai woriyo wode, neeni tana woppu oottada ufaissaasa” giidi yexxida Mazamuraawiyaa mala gidana danddayaasa.—Maz. 94:19.