Nen video ma nwang'ere

Nen lembe ma nwang'ere i iye

Agulu ma ngulungulu mir ulobo ma nying’ Belcazar nwang’ere i wie (Bor parene kpo eno)

Nyo ing’eyo?

Nyo ing’eyo?

Ju ma gisayu dong piny ma con ginwang’u ang’o m’unyutho nia Belcazar mi Babeli ukwo andha man ebino ubimo?

PI ORO ma dupa, ju ma gicayu lembe mi Biblia giwacu nia ubimo Belcazar ma juweco pire i buku pa Daniel ukwo ngo. (Dan. 5:1) Gibino paru kumeno pilembe nwang’u fodi ju ma gisayu dong piny ma con ginwang’u ngo gin moko m’unyutho nia andha egam ekwo. Ento i oro 1854, paru maeno ulokere. Pirang’o?

I oro maeno jatela moko mi Grande-Bretagne, ma nyinge John George Taylor ucidh utimo sayusac i uvuru mir adhura ma con mi Ur, ma kawoni nwang’ere yo piny mi ng’om mir Iraq. Kuca, i uvuru ot moko ma dit, ewok enwang’u agulu mir ulobo ma jucwio nyangulungulu. Aguluneman ubino santimetre 10, man jugoro lembe i wigi ku kit gor ma con. I kum agulune acel, jukiewo rwo ma jukwayu pir ubimo Nabonid mi Babeli giku Belcazar ma wode ma kayu nia gikwo nja. Kadok ju ma gicayu lembe mi Biblia de giyio lembe maeno: Eno unyutho nia Belcazar ukwo andha.

Re Biblia uyero ngo kende kende nia Belcazar ukwo, ento enyutho bende nia ebino ubimo. Ju ma gicayu lembe mi Biblia gikegikwero paru maeno de. Ku lapor, jararieko moko mir Angleterre ma nyinge William Talbot m’ukwo i kum oro 1875 ukiewo nia dhanu moko bewacu nia “Bel-sar-ussur [Belcazar] ubimo i kind saa ma rom ku Nabonid ma won. Ento gin moko mbe m’unyutho nia eno tie lemandha.”

Re paru maeno ubin utirere kinde ma junwang’u agulu mange ma jugoro i wie nia pi oro moko, ubimo Nabonid ma won Belcazar ukeubino mbe i adhura mi Babeli. Dong’ saa m’ebino mbe, ng’a m’ubimo kakare? Buku moko (Encyclopaedia Britannica) ukoro nia “kinde ma Nabonid ubeai kud i adhura mi Babeli, eweko ker man udul askari pare ma pol i cing wode ma Belcazar.” Eno ubenyutho nia i kind saa maeno, Belcazar ubino andha ubimo kaka won i Babeli. Pieno Alan Millard ma tie jararieko ma sayu dong piny ma con man ma sayu lembe iwi dhok uwacu nia “buku pa Daniel ulwong’o Belcazar nia ‘ubimo’” kakare.

I andha, ni jutic pa Mungu, gin m’unyutho kamaleng’ nia Buku pa Daniel utie buku ma jugeno man ma Mungu uyuyo i wie utie gin ma Biblia uyero en gire.​—2 Tim. 3:16.