Ke i miñañ

Ke i miño mi bibuk

Ébél mbañak ni téklima, jôl li Belsasar li yé ntilga mu (Bibôñgô gwé bini)

Baa ni yik hala?

Baa ni yik hala?

Lelaa gwom bahun ’isi ba bi léba, bi ñunda nson Belsasar nu Babilôn a bé sal?

NGANDAK nwii i bi tagbe, le bakolba Bibel ba bi kal le Kiñe Belsasar, nu kaat Daniel i mpôdôl a bi niñ bé homa nye ki nye. (Daniel 5:1) Ba bééna mahoñol ma inyule bahun hisi ba bé ngi léba yom yo ki yo i i ñunda le a bi niñ. Ndi mam ma bi héñha i nwii 1854. Lelaa?

Mu nwii u, man Ngisi wada, mut m’bô le J. G. Taylor a bi ke i nlômbi Ur nu a yé i nwelmbok u loñ Irak i len ini. Ikété soso nkum ndap, i mut nu a bi léba biébél bi bi bé ngiiña, mbañak ni téklima (argile). Hiki ébél mu i bééna 10 centiméta, ni matila ma ma bé kiki bititii. Matila ma bé mu ébél yada, ma bé masoohe bôt ba bé soohe le Kiñe Nabônid ni lok yé i mañ le Belsasar ba niñ ntandaa ngéda. I gwom ba bi léba bi bi boñ le bakol- ba Bibel ba sôk neebe le Belsasar a bi niñ toi.

Ndi Bibel i nkal ndik bé le Belsasar a bi niñ hana ’isi, i nkal yak le a bé kiñe. Jon bakolba ba bi ke ni bisu i pééna. Kiki hihéga, mut njoñ yi wada, man loñ Ngisi le William Talbot, nu a bi niñ bebee ni nwii 1875, a tila le ngim bôt i nkal le: “Bel-sar-ussur [Belsasar] a bi ane i nlélém ngéda ni pua yé Nabônid. Ndi jam jo ki jo li ñunda bé le hala a bi bôña toi.”

I pééna ini i bi mal ngéda ba bi tehe matila mape mu biébél bahun hisi ba bi bôk ba léba. Matila ma, ma bé kal le ngim mangéda isañ Belsasar le Kiñe Nabônid a bé a ke liké haa ni tison i Babilôn. Kii i bé bôña ngéda a bé bé ha? I kaat ini le the Encyclopaedia Britannica i nkal le: “Ngéda Nabônid a bé a ke liké, a bé a yigle Belsasar yééne ane ni ngandak bisônda mu ntôñ wé gwét.” Jon mu mangéda ma, Belsasar nyen a bé kiñe Babi- lôn. Jon Alan Millard nu a yé nhun hisi a bak ki malét nkeñi, a nkal le: “Kaat Daniel i bé i kôli kal le Belsasar a bé ‘kiñe.’”

Maliga ma yé le, inyu bagwélél ba Djob, i jam li li nkwés bo nkaa le kaat Daniel i yé kaat ba nla bôdôl ñem, ni le i nlôl ni Djob.​—2 Timôtéô 3:16.