A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

Belshazzar min aa telmi tlak in sermi cylinder

Na Hngal Maw?

Na Hngal Maw?

Hlanlio thil kong a hlathlaitu hna nih Babilon siangpahrang Belshazzar kong kha zeitindah an hun cohlan?

KUM tampi chung Baibal soiseltu hna nih Daniel Baibal ah a kong ṭialmi Siangpahrang Belshazzar cu a um taktak lomi a si tiah an ti. (Dan. 5:1) Hlanlio thil kong a hlathlaitu hna nih Belshazzar cu a nung balmi a si ti a langhtertu thil an hmuh lo caah cutin an zumhnak a si. Asinain 1854 ah an zumhnak cu aa thleng. Zeicah?

Mah kum chungah British bawi a simi (consul rian a ṭuanmi) J. G. Taylor nih atu ah thlanglei Irap tiah theihmi a rawk cangmi hlanlio Ur khau kha a va hlathlai. Inn nganpi pakhat chungah tlak in sermi (cylinder) tampi a hmuh hna. Mah cylinder pakhat cio cu lehhmah pali (10 cm) hrawng a sau i cuneiform in ca aa ṭial. Mah cylinder caṭialmi pakhat chungah Babilon Siangpahrang Nabonidus le a fapa Belshazzar saupi an nun nakhnga caah thla an cammi kong aa tel. Cucaah soiseltu hna nih mah kong in Belshazzar cu a um taktakmi a si ti kha an hun cohlan.

Asinain Baibal nih Belshazzar cu a um taktakmi a si ti lawng si loin siangpahrang pakhat a sinak kong zong kha a chim. Soiseltu hna nih an cohlang duh ṭhan lo. Tahchunhnak ah, kumzabu 19 hrawngah English scientist a simi William Talbot nih “mi cheukhat nih Bel-sar-ussur [Belshazzar] cu a pa Nabonidus he siangpahrang an ṭuanṭi tiah an ti ko nain langhtertu thil a um lo” tiah a ṭial.

Babilon ah Belshazzar a pa Siangpahrang Nabonidus a um lonak cu kum saupi a si cang timi kong a langhtermi tlakin sermi cylinder ca an hmuh lioah mah bia alnak cu a rak dong. Mah a um lo karah zeidah a cang? “Nabonidus Babilon in ṭhawl a si lioah a fapa Belshazzar kha a bawiṭhutdan le a ralkap pawl zohkhenh awkah rian a pek” tiah Encyclopaedia Britannica cauk nih a ti. Cucaah mah lio caan ah Belshazzar nih Babilon kha siangpahrang bawmtu pakhat in a rak uk. Cucaah hlanlio thil kong a hlathlaitu hna le holhlei mifim a simi Alan Millard nih “Daniel cauk ah Belshazzar kha ‘siangpahrang’ in a uahmi cu” aa tlakmi a si tiah an ti.

Pathian salle caah Daniel cauk cu zumhawk a tlakmi a si ti le Pathian thawchuah hnawhmi a si ti a bik in a langhtertu thil cu Baibal a si ti cu a fiang ko.—2 Tim. 3:16.