CHIRU naabʼal chihabʼ, li nekeʼxwechʼ rix li Santil Hu keʼxye naq li awabʼej Belsasar, li natawmank resil saʼ li hu Daniel, maajunwa kiwank chaq (Dan. 5:1). Nekeʼxye chi joʼkaʼin xbʼaan naq li nekeʼbʼekok najteril kʼaʼaq re ru inkʼaʼ xeʼxtaw junaq reetalil li tixkʼutbʼesi naq tzʼaqal yaal naq kiwank li awabʼej aʼin. Abʼan aweʼ kijalaak saʼ li chihabʼ 1854. Kʼaʼut?

Saʼ li chihabʼ aʼan, laj John Taylor ruuchil li awabʼej re Gran Bretaña, kixbʼek ru li poʼlembʼil naʼajej Ur li wank anaqwan saʼ rokebʼl iqʼ re li tenamit Irak. Aran xeʼxtaw saʼ jun li nimla ochoch naabʼal li bʼolbʼokil sebʼ lajeebʼ sentimetro (kaahibʼ pulgada) xnimal li junjunq. Tzʼiibʼanbʼil chiruhebʼ li najteril tzʼiibʼ, ut saʼ jun rehebʼ tzʼiibʼanbʼil jun li tij re xpatzʼbʼal naq tnajtoʼq roq li xyuʼam laj Nabonido li awabʼej re Babilonia, ut laj Belsasar li xbʼeen ralal. Joʼkan naq li nekeʼxwechʼ rix li Santil Hu xeʼxkʼulubʼa ajwiʼ naq li eetalil aʼin naxkʼutbʼesi naq relik chi yaal kiwank laj Belsasar.

Abʼanan, li Santil Hu moko kaʼaj tawiʼ naxye naq kiwank laj Belsasar, naxye ajwiʼ naq kiʼawabʼejink chaq. Abʼan li nekeʼxwechʼ rix li Santil Hu inkʼaʼ xeʼxpaabʼ aweʼ. Jun eetalil, laj William Talbot jun aj chamalnawom li nachalk Inglaterra, chiruhebʼ li chihabʼ 1800 kixtzʼiibʼa naq wiibʼ oxibʼ li poyanam nekeʼxye naq «laj Bel-sar-ussur [Belsasar] kiʼawabʼejink saʼ xkʼabʼaʼ laj Nabonido li xyuwaʼ. Abʼan aʼin maabʼar natawmank bʼayaq resil».

Li chʼaʼajkilal kituqlaak ru naq li tzʼiibʼanbʼil saʼ jalan chik bʼolbʼokil sebʼ xkʼut naq li awabʼej Nabonido, li xyuwaʼ laj Belsasar, moko kiwank ta saʼ li tenamit chiru naabʼal chihabʼ. Ani kiʼawabʼejink saʼ xnaʼaj? Li Encyclopaedia Britannica naxye: «Naq laj Nabonido xkoho saʼ jalan chik tenamit, kixkanabʼ saʼ ruqʼ laj Belsasar li xʼawabʼejilal ut li xkʼihalil laj puubʼ». Joʼkan naq, chʼolchʼo ru naq laj Belsasar kikanaak choʼq xkabʼ awabʼej chiru li qʼehil aʼan. Saʼ xkʼabʼaʼ aʼin, laj Alan Millard jun aj bʼekonel ut li naxtzʼil rix li jalan jalanq chi aatinobʼaal kixye naq wank xyaalal naq li hu Daniel naxye naq laj Belsasar kiʼawabʼejink chaq.

Abʼanan, choʼq rehebʼ li xmoos li Yos, li nachʼolobʼank re, naq li hu Daniel paabʼajel ut musiqʼanbʼil xbʼaan li Yos aʼan naq natawmank saʼ li Santil Hu (2 Tim. 3:16).