NOMVHURA dononzi, vantu ava ngava rwanesa Bibeli kwa tente asi hompa Belisasara ogu va tumbura mobuke zaNdaniyera kapi ga kere ko konauzuni. (Ndan. 5:1) Mokumona asi vasimaguli kapi va gwene maumbangi aga ga likidire asi Belisasara yipo ga kere, eyi kwa va ninkisire va pure egano olyo. Nye momvhura 1854 yininke kwa litjindjire. Yisinke ya horokere?

Momvhura ozo, mugara gedina J. G. Taylor kwa zire kevango oku sa kere nare sitata saUru, esi sina kara ngesi kourundu waIraq yipo a ka rugane epaparo. Apa ga zire monzugo zimwe zomositata oso sanare, age kwa ka gwene yipako yerova. Yipako oyo yerova monaure wayo kwa sika hambara posikandeko (10 cm), ntani apo kwa tjenge po nondanda danare. Posipako simwe oso serova kwa tjenge po ekanderero lyokuharera erago hompa gwaBabironi Nabonidus ntani namunwendi gomugara Belisasara. Eyi kwa ninkisire nampili vantu ava ava rwanesa Bibeli va yi pure nawo asi Belisasara yipo sili ga kere.

Bibeli kapi tupu za uyunga asi Belisasara yipo ga kere, nye azo kwa tanta hena asi age kwa kere hompa. Nye vantu simpe kwa rwanesere egano olyo. Pasihonena, koyiha yomvhura 1875, mulirongi gumwe gedina William Talbot kwa tjenge asi vamwe kwa tanta asi “Belisasara kwa pangerere posiruwo simwe noguhwe Nabonidus. Nye kapi pwa kara umbangi ou wa yi likida oyo.”

Nye eyi ga tente mugara ogo kapi ya kere usili morwa kuliza neyi va tjenge poyipako yimwe yerova eyi va gwene, kwa likida asi hompa Nabonidus, oguhwe vaBelisasara kwa zire kosirongo sapeke ure wonomvhura dongandi. Yisinke ya horokere posiruwo oso ga zire kosirongo sapeke? Buke Encyclopaedia Britannica kwa tanta asi: “Apa hompa Nabonidus ga zire kosirongo sapeke, age kwa sigilire uhompa novakwayita vendi mepangero lyaBelisasara.” Yipo nye, monkango zimwe, Belisasara kwa pangerere posiruwo simwe noguhwe moBabironi. Eyi kwa ninkisa musimaguli gumwe gedina Alan Millard ogu hena ga lirongera eraka, a uyunge asi: “Buke zaNdaniyera mouhunga za kara apa azi tanta asi Belisasara kwa kere hompa.”

Nye kovantu vaKarunga, umbangi ou au likida asi kuvhura tu huguvare buke zaNdaniyera ntani azo kwa tunda KwaKarunga, kuugwana moBibeli zene.—2 Tim. 3:16.