Skip to content

Skip to table of contents

A clay cylinder el llechukl er ngii a ngakl el Belsasar

Ke Medengei el Kmo Ngerang?

Ke Medengei el Kmo Ngerang?

Ngmekerang a omesubir a remengiis a chutem e meketeklii a ngerechelel a Belsasar er a beluu er a Babilon?

NGMLA mo betok el rak, e a rechad el mekngit a uldesuir el kirel a Biblia a mesaod el kmo a King Belsasar el llechukl a ngklel er a babier er a Daniel a dimlak el mera el chad. (Dan. 5:1) Te uluumerang er tiang e le tirka el mengiis a chutem a dimlak a ngera el lebetik el ochotii el kmo ngmera el kiliei ngika el chad. Me nguaisei, engdi tia el klaumerang a mlengodech er a rak er a 1854. E ngera uchul?

Ngar tiaikid el rak, e a chad er a British el J.G. Taylor a miltik a tbetbil a klalo el ngar sel beluu er a Ur er a irechar, el ngii a dimes er a beluu er a Iraq er chelecha el taem. Ngar isei e ngmiltik a bebil el clay cylinder el ngar a chelsel a klou el tebekebok. E aika el klalo a bekord el eua el ints a meklemengetel e blotk er ngii a llechukl. Ngar a ta er aika el cylinder, e ngellechukl er ngii a nglunguuch el mora King Nabonidus er a Babilon me a ngklel ngike el kot el klou el ngelekel el sechal el Belsasar. Me ngmo lmuut er a rechad el mle mekngit a uldesuir el kirel tia el tekoi me te kongei el kmo: Aika el klalo el bla lebetik a ochotii el kmo a Belsasar a mera el mle chad.

Me nguaisei, engdi a Biblia a diak di losaod el kmo a Belsasar a mle chad e ngdirrek el smodii el kmo ngmle king. A remekngit a uldesuir a dimlak loumerang er tia el tekoi. El ua tiang, ngar a bekord el rak er a 1875, e a scientist el chad er a English el William Talbot a milluches el kmo a “Bel-sar-ussur [Belshazzar] a milengedereder er a osisiu el taem ngii me a demal el Nabonidus. Engdi tiang a diak a kmal olechotel.”

Me tia el kakebosech el uldasu a milsmechokl er sel taem er a leues a llechukl er a kuk bebil el cylinder el ochotii el kmo a demal a Belsasar el King Nabonidus a mlo dibus er tia el beluu er a Babilon el telkib el taem. Me ngera dilubech er sera bo el dibus? A omesodel a Encyclopaedia Britannica, a kmo “sera lebo er a ta er a beluu a Nabonidus, e ngtiltkii a Belsasar el mo king e dirrek el mengedereder er a klou el tedobech er a urrurt er ngii.” Me a Belsasar a dirrek el milengedereder er a Babilon er seikid el taem. Me a hakase el mengiis a chutem e dirrek el mesuub a kakerous el omelekoi el Alan Millard a melekoi el kmo “a Babier er a Daniel sel lomekedong er a Belsasar el ‘king’ e ngkmal melemalt el tekoi.”

Me nguaisei, engdi ngar a osengir a remesiungel a Dios, e sel kot el ngarbab lolechotel a kmo a babier er a Daniel a sebeched loumerang er ngii, e dirrek el mlukrael er a Dios a debetik er ngii er a chelsel a Biblia.​—2 Ti. 3:16.