BAYAL tal jaʼbil, te machʼatik ya skontrainbeyik skʼoplal te bin ya yal te Biblia la yalik te maʼyuk bin-ora kuxin te ajwalil Belsasar te ya yalbey skʼoplal te libro la stsʼibay te Daniel (Dan. 5:1). Mero la skoltaybeyik skʼoplal te bin staojik ta nopele, melel te arqueologoetik malaj ayuk staojik prueba te ya yakʼ ta ilel te yuʼun-nix kuxin-ae. Pero ta 1854 jelon te bin snopojike. ¿Bin yuʼun?

Ta jaʼbil-abi te John Taylor te jaʼ jtul representante yuʼun te Gran Bretaña bajt ta sjokʼel te ruina yuʼun te namey lum Ur te ay ta sur yuʼun Irak ta kʼajkʼal ini. Tey la sta ta jun toyol tsʼajk bayal pakʼbil ajchʼal te balajtik te ayniwan 10 centímetros snajtile. Ay bintik tsʼibaybil tey-a te jich yilel bitʼil markaetik sok ay la yichʼ tabeyel skʼoplal tey-a te Nabonido te ajwalil yuʼun Babilonia sok te sba snichʼan te jaʼ te Belsasar. Ta swenta te bin la yichʼ taele, te machʼatik ya skontrainbeyik skʼoplal te bin ya yal te Biblia la yalik te yuʼun-nix kuxin-a te Belsasare.

Te Biblia jaʼnix jich ya yalbey skʼoplal te och ta ajwalil te Belsasare. Te machʼatik ya skontrainik te bin ya yalbey skʼoplal te Biblia la yalik ma jichuk-abi. Jich bitʼil ta jaʼbil tal 1875 te sientifiko William Talbot la stsʼibay te ay chaʼoxtul ants winiketik ya yalik te Belsasar wentainwan sok te Nabonido te jaʼ spapae. Pero la yal te maʼyuk junuk prueba te ya yakʼ ta ilel te yuʼun-nix jich-ae.

La yichʼ naʼel te bin smelelil kʼalal la yichʼ ilel te bintik tsʼibaybil ta yantik pakʼbil ajchʼal te balajtike. Tey la yal te bayal jaʼbil te ajwalil Nabonido maba tey ay-a te banti kapital ya xwentainwane. ¿Machʼa wentainwan-nix-a te kʼalal maba tey ay-ae? Te Encyclopaedia Britannica jich ya yal: «Kʼalal te Nabonido bajt ta yan nasion, la yakʼbey jilel ta skʼab Belsasar te yaʼtele sok jteb ma spisil te soldadoetik yuʼune». Jichnix-a, jaʼ wentainwan te Belsasar te jayeb jaʼbil maba tey ay-a te Nabonidoe. Jaʼ yuʼun te arqueólogo sok lingüista Alan Millard la yal te snujpʼ te ya yichʼ albeyel ajwalil te Belsasar ta libro yuʼun Daniel.

Te prueba ay yuʼunik te j-abatetik yuʼun Jehová te ya yakʼ ta ilel te yuʼun-nix melel-a te bin ya yal te libro yuʼun Daniel sok te lokʼem tal ta yoʼtan te Diose, ya yichʼ tael ta Bibliae (2 Tim. 3:16).