LI BUCHʼUTIK chchanbeik skʼoplal Vivliae epal jabil laj yalik ti muʼyuk onoʼox la xkuxi li ajvalil Belsasar chal ta slivroal Daniele (Dan. 5:1). Laj yalik ti muʼyuk la bu staojbeik junuk sprevail li ta kʼusitik mukajtik ta voʼnee. Pe jel snopbenik ta 1854. ¿Kʼu yuʼun?

Li vaʼ jabile, li yaj-abtel ajvalil ta Gran Bretaña ti John Taylor sbie oy kʼusitik la sta ta jokʼel ta voʼneal yosilal Ur, ti te xkom ta sural Irak li avie. Te la sta jayibuk balbal achʼel ta jun mukʼta toyol kʼelob osil, li balbal achʼeletike te van 10 sentimetrouk snatil. Te tsʼibabil letraetik ta cuneiforme. Jech xtok, te chal jun orasion sventa jaluk la xkuxi li ajvalil Nabonido ta Babiloniae xchiʼuk li sbankilal kerem ti Belsasar sbie. Jaʼ to te laj yakʼik venta ti melel onoʼox ti kuxi li Belsasare.

Li Vivliae maʼuk noʼox chal ti kuxi li Belsasare, yuʼun chal xtok ti echʼ ta ajvalile. Pe li buchʼutik chchanbeik skʼoplal Vivliae chalik ti mu jechuke. Jech kʼuchaʼal li sientifiko ta Inglaterra ti kuxi ta siglo 19 ti William Talbot sbie la stsʼiba ti oy la buchʼutik xi chalike: «Li Bel-sar-ussur [Belsasare] jmoj ajvalilaj xchiʼuk li stote, li Nabonidoe. Pe taje muʼyuk sprevail mi jech ta melel».

Jaʼ to laj yaʼibeik lek smelolal kʼalal la staik yan balbal achʼeletik ti chalbe skʼoplal ti lokʼ jayibuk jabil ta slumal li ajvalil Nabonidoe, li stot Belsasare. ¿Kʼusi kʼot ta pasel kʼalal jaʼo chʼabal te ch-ajvalilaje? Xi chal li Encyclopaedia Britannicae: «Kʼalal jaʼo batem ta yan lum li Nabonidoe, laj yakʼbe sbain Belsasar li ajvalilal yuʼune xchiʼuk laj yakʼbe sventain ep yajsoltarotak». Xuʼ xkaltik chaʼa ti koʼol ajvalilajik xchiʼuk stot vaʼ kʼakʼal li Belsasare. Jaʼ yuʼun, xi laj yal li Alan Millard ti chchanbe skʼoplal li kʼusitik voʼne mukajtik xchiʼuk ti jaʼ jun lingüistae: «Sta-o ti chal slivroal Daniel ti jaʼ ajvalil li Belsasare».

Li yajtunelutik Diose jchʼunojtik ti melel li kʼusi chal slivroal Daniele xchiʼuk ti jaʼ yakʼoj ta naʼel li Diose, yuʼun te ta jtatik ta Vivlia (2 Tim. 3:16).