1. Inki muntu fwete sala na ntwala ya kuyantika kutunga nzo?

MUNTU mosi ke zola kutunga nzo. Yandi me zaba mutindu ya nzo yina yandi ke zola kutunga. Keti yandi fwete sumba mbala mosi bima mpi kuyantika kutunga? Ve. Na ntwala ya kuyantika, kele ti mambu ya mfunu yina yandi fwete sala. Mu mbandu, kutadila ntalu ya mbongo yina yo ta lomba sambu na kutunga nzo yango. Sambu na nki? Sambu yandi fwete zaba kana mbongo yina yandi kele na yo ta sadisa yandi na kumanisa nzo yango. Kana yandi me tadila mbote na ntwala mbongo yina yo ta lomba, yandi lenda tunga mpi kumanisa nzo yina.

2. Mutindu Luka 14:27-30 ke monisa yo, nki mambu nge fwete tadila mbote-mbote na ntwala ya kubaka mbotika?

² Keti zola na nge sambu na Yehowa mpi ntonda na nge sambu na yandi ke pusa nge na kubaka mbotika? Kana mpidina, lukanu na nge kele kiteso mosi ti ya muntu yina ke zola kutunga nzo. Sambu na nki? Beto tadila mambu yina Yezu tubaka na Luka 14:27-30. (Tanga.) Yezu monisaka mambu yina longoki na yandi fwete sala. Kana beto ke zola kukuma balongoki na yandi, beto fwete ndima kukutana ti bampasi mpi kuyambula bima ya nkaka. (Luka 9:23-26; 12:51-53) Yo yina na ntwala ya kubaka mbotika, nge fwete tadila mbote-mbote mambu yonso yina longoki ya Yezu fwete sala mpi yina yandi lenda kutana ti yo. Yo ta sadisa nge na kuyilama mbote na kusadila Nzambi na kukwikama yonso na nima ya kubaka mbotika.

3. Inki beto ta longuka na disolo yai?

³ Keti bikesa yina muntu fwete sala sambu na kubaka mbotika kele mfunu? Ee. Sambu mbotika ke natilaka muntu balusakumunu mingi banda bubu yai tii na bilumbu ke kwisa. Beto tadila mwa bangiufula ya mfunu ya me tala mbotika. Bamvutu na nge  na bangiufula yai ta sadisa nge na kuzaba kana nge kele ya kuyilama na kubaka mbotika to ve.

4. (a) Kudipesa na Yehowa ke tendula nki? (b) “Kudibuya” yina Matayo 16:24 ke tubila, ke tendula nki?

⁴ Kudipesa ke tendula nki? Na ntwala ya kubaka mbotika, nge fwete kudipesa. Kudipesa ke tendula kusolula ti Yehowa na masonga yonso na kisambu sambu na kusonga yandi nde nge ta sadila yandi luzingu na nge ya mvimba. Kudipesa na Nzambi ke tendula mpi “kudibuya.” (Tanga Matayo 16:24.) Kana nge sala mutindu yina, nge ta baka dibaku ya nene ya kukuma muntu ya Yehowa. (Bar. 14:8) Nge ta monisa Yehowa nde banda bubu yai, nge ta sadilaka yandi mpi ta salaka mambu yina yandi ke zolaka na kisika ya kusala luzolo na nge. Kudipesa kele lusilu yina nge ke sala na Nzambi. Yehowa ke pusaka beto ve na ngolo na kusala lusilu yai. Kansi, kana beto me sala yo, yandi ke zolaka nde beto lungisa yo.—Nk. 116:12, 14.

5. Inki mutindu kudipesa me swaswana ti mbotika?

⁵ Inki mutindu kudipesa me swaswana ti mbotika? Ntangu muntu ke kudipesaka, yandi mpamba ti Yehowa bantu ke zabaka. Kansi mbotika ke salamaka na meso ya bantu mingi; mbala mingi yo ke salamaka na lukutakanu ya nene to ya distrike. Ntangu muntu ke bakaka mbotika, yo ke sadisaka bantu ya nkaka na kuzaba nde yandi me kudipesaka na Yehowa. * Ntangu nge ke baka mbotika, bantu ya nkaka ta bakisa nde nge ke zolaka Yehowa Nzambi na ntima na nge ya mvimba, na moyo na nge ya mvimba, na mabanza na nge yonso mpi na ngolo na nge yonso mpi nde nge me baka lukanu ya kusadila yandi mvula na mvula.—Mar. 12:30.

6-7. Inki mutindu 1 Piere 3:18-22 ke monisa nde mbotika kele mfunu?

⁶ Keti yo kele kibeni mfunu nde muntu kubaka mbotika? Beto tadila mambu zole ya kele na 1 Piere 3:18-22. (Tanga.) Maswa yina Noa salaka monisaka bantu nde yandi vandaka kukwikila na Yehowa; mutindu mosi, kana nge baka mbotika, bantu ta bakisa nde nge me kudipesaka na Yehowa. Keti yo kele kibeni mfunu? Ee. Piere monisaka mfunu na yo. Ya ntete, yo ‘ta gulusa nge.’ Mbotika lenda gulusa nge kana nge sala mambu yina ke monisa nde nge ke kwikilaka na Yezu mpi nge ke kwikilaka nde yandi fwaka sambu na nge mpi futumukaka mpi ntangu yai, yandi kele “na diboko ya kitata ya Nzambi.”

⁷ Ya zole, mbotika ta sadisa nge na kuvanda ti “kansansa ya mbote.” Kana nge kudipesa na Nzambi mpi nge baka mbotika, nge ta kuma nduku na yandi. Yandi ta lolula masumu na nge kana nge me balula ntima na masonga yonso mpi nge ke kwikila na kimenga ya Yezu. Kana nge sala mpidina, nge ta vanda ti kansansa ya mbote.

8. Inki fwete pusa nge na kubaka mbotika?

⁸ Inki fwete pusa nge na kubaka mbotika? Kulonguka na nge ya Biblia me sadisa nge na kuzaba mambu mingi ya me tala Yehowa, disongidila bikalulu na yandi mpi mutindu na yandi ya kusala mambu. Mambu yai simbaka ntima na nge mpi pusaka nge na kuzola yandi mingi. Zola na nge sambu na Yehowa kele kima ya ntete yina fwete pusa nge na kubaka mbotika.

9. Mutindu Matayo 28:19, 20 ke monisa yo, kubaka mbotika na zina ya Tata, ya Mwana mpi ya mpeve santu ke tendula nki?

⁹ Kieleka ya Biblia yina nge me longukaka kele kima ya nkaka yina fwete pusa nge na kubaka mbotika. Beto tadila mambu yina Yezu tubaka ntangu yandi pesaka balongoki na yandi ntuma ya kukumisa bantu balongoki. (Tanga Matayo 28:19, 20.) Yezu monisaka nde, bantu yina ke baka mbotika fwete baka yo “na zina ya Tata mpi ya Mwana mpi ya mpeve santu.” Yo ke  tendula nde nge fwete ndima na ntima ya mvimba nde mambu yina Biblia ke longaka sambu na Yehowa, Mwana na yandi Yezu mpi mpeve santu kele ya kieleka. Bakieleka yai kele mfunu mingi mpi yo ke simbaka kibeni ntima. (Baeb. 4:12) Beto tadila ndambu ya bakieleka yango.

10-11. Inki bakieleka ya mfunu ya me tala Tata nge me longukaka mpi me ndimaka?

¹⁰ Yindula ntangu nge longukaka bakieleka yai ya me tala Tata: ‘Zina na yandi kele Yehowa,’ yandi kele “Muntu ya Kuluta Zulu na ntoto ya mvimba” mpi yandi mpamba kele “Nzambi ya kieleka.” (Nk. 83:18; Yez. 37:16) Yehowa kele Ngangi na beto mpi ‘luguluku kele ya yandi.’ (Nk. 3:8; 36:9) Yandi me yidikaka mambu sambu na kukatula beto na masumu mpi na lufwa mpi yandi me pesaka beto kivuvu ya kuzinga mvula na mvula. (Yoa. 17:3) Kudipesa mpi mbotika na nge ta monisa nde nge me kuma Mbangi ya Yehowa. (Yez. 43:10-12) Nge ta kota na dibuta ya bansadi ya Yehowa ya ntoto ya mvimba, bayina ke vandaka na kiese nde bo binga bo Bambangi ya Yehowa mpi ke zabisaka zina yango na bantu ya nkaka.—Nk. 86:12.

¹¹ Kubakisa mambu yina Biblia ke longa sambu na Tata kele dibaku ya mbote. Kana nge kwikila bakieleka yai ya mfunu, nge ta kuma ti mpusa ya kudipesa na Yehowa mpi kubaka mbotika.

12-13. Inki bakieleka ya mfunu ya me tala Mwana nge me longukaka mpi me ndimaka?

¹² Inki mutindu nge kudiwaka ntangu nge longukaka bakieleka yai ya me tala Mwana ya Nzambi? Yezu kele muntu ya zole ya kuluta mfunu na ntoto ya mvimba mpi na zulu. Yandi pesaka luzingu na yandi sambu na beto. Kana mutindu na beto ya kuzinga ke monisa nde beto ke kwikilaka na kimenga yina yandi pesaka, Yehowa ta lolula masumu na beto, beto ta kuma banduku na yandi mpi beto ta baka luzingu ya mvula na mvula. (Yoa. 3:16) Yezu kele Nganga-Nzambi ya Nene. Yandi ke zola nde beto baka mambote ya kimenga yina yandi pesaka sambu na beto mpi beto kuma banduku ya Nzambi. (Baeb. 4:15; 7:24, 25) Nzambi ta sadila Yezu, Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi sambu na kusantisa zina na yandi, kukatula mambu yonso ya mbi mpi kupesa bantu luzingu ya mbote na Paladisu. (Mat. 6:9, 10; Kus. 11:15) Yezu kele mbandu yina beto fwete landa. (1 Pie. 2:21) Yandi sadilaka Nzambi luzingu na yandi ya mvimba.—Yoa. 4:34.

¹³ Kana nge ke kwikila na mambu yina Biblia ke longa sambu na Yezu, nge ta kuma kuzola mingi Mwana yai ya Nzambi ke zolaka mingi. Zola yai ta pusa nge na kusadila Nzambi bonso Yezu luzingu na nge ya mvimba. Nsuka-nsuka, yo ta pusa nge na kudipesa na Yehowa mpi kubaka mbotika.

14-15. Inki bakieleka ya me tala mpeve santu nge me longukaka mpi me ndimaka?

¹⁴ Nge kudiwaka nki mutindu ntangu nge longukaka bakieleka ya me tala mpeve santu? Yo kele ve muntu, kansi yo kele ngolo ya Nzambi. Yehowa sadilaka mpeve santu sambu na kusadisa bantu na kusonika Biblia mpi yo ke sadisaka beto na kubakisa mpi kusadila mambu yina beto ke longukaka. (Yoa. 14:26; 2 Pie. 1:21) Yehowa ke sadilaka mpeve santu sambu na kupesa beto “ngolo yina me luta ngolo ya bantu.” (2 Bak. 4:7) Mpeve santu ke sadisaka beto na kulonguka nsangu ya mbote, kununga mitambu ya Satana, kukanga ntima na bampasi ti kulemba nitu mpi kununga bampasi. Yo ke sadisaka beto na kuyedisa bikalulu ya “mbuma ya mpeve.” (Bag. 5:22) Nzambi ke pesaka mpeve na yandi na bantu yina ke tudilaka yandi ntima mpi ke lombaka yandi yo na masonga yonso.—Luka 11:13.

¹⁵ Beto kele na kiese ya kuzaba nde mpeve santu lenda sadisa bansadi ya Yehowa na kusadila yandi. Kana nge kwikila na bakieleka yina nge me longukaka na yina me tala mpeve santu, nge  lenda kuma ti mpusa ya kudipesa na Nzambi mpi kubaka mbotika.

16. Inki mambu beto me longuka na disolo yai?

¹⁶ Lukanu na nge ya kudipesa na Nzambi mpi kubaka mbotika kele mfunu mingi. Disolo yai me monisa nge nde nge fwete sala bikesa mpi kundima kukutana ti bampasi. Nge ta baka balusakumunu mingi, nge ta yibuka diaka ve bampasi yina nge kutanaka ti yo. Mbotika lenda gulusa nge mpi kusadisa nge na kuvanda ti kansansa ya mbote. Zola na nge sambu na Yehowa Nzambi kele kima ya ntete yina fwete pusa nge na kubaka mbotika. Diaka, nge fwete kwikila na ntima ya mvimba bakieleka yina nge me longukaka na yina me tala Tata, Mwana mpi mpeve santu. Na nima ya kutadila mambu yina beto me longuka na disolo yai, kudiyula nde, “Keti mono kele ya kuyilama na kubaka mbotika?”

17. Inki mambu nge fwete sala na ntwala ya kubaka mbotika?

¹⁷ Kana nge kele ya kuyilama sambu na kubaka mbotika, ntembe kele ve nde nge me lungisa mambu mingi ya mfunu mpi nge me kumisa kinduku na nge ti Yehowa ngolo. * Kulonguka na nge ya Biblia me sadisa nge na kuzaba mambu mingi ya me tala Yehowa mpi Yezu. Nge me kuma ti lukwikilu. (Baeb. 11:6) Nge kumaka kukwikila na ntima ya mvimba na balusilu ya Yehowa yina Biblia ke tubila mpi nge ke kwikila nde kimenga ya Yezu me fwana na kugulusa nge na kimpika ya disumu mpi ya lufwa. Nge me balulaka ntima na masumu na nge mpi nge ke waka mpasi mutindu nge salaka yo. Nge me sobaka bikalulu na nge, mpi me yambulaka mambu ya mbi yina nge vandaka kusala, ntangu yai nge me kumaka ti bikalulu ya mbote yina ke sepedisaka Nzambi. (Bis. 3:19) Nge ke zabisaka bantu ti kikesa bakieleka ya Biblia yina nge me longukaka. Nge me kuma nsamuni yina me bakaka ntete ve mbotika mpi nge me yantika kusamuna ti bampangi ya dibundu. (Mat. 24:14) Yehowa kele na kiese sambu na bikesa yina nge me sala. Nge me sepedisa ntima na yandi.—Bing. 27:11.

18. Inki mambu ya nkaka nge fwete sala na ntwala ya kubaka mbotika?

¹⁸ Na ntwala ya kubaka mbotika, kele ti mwa mambu ya nkaka yina nge fwete sala. Mutindu beto monaka yo, nge fwete kudipesa na Nzambi, disongidila kusala kisambu mosi na masonga yonso sambu na kusonga yandi nde nge ta sadila yandi na luzingu na nge. (1 Pie. 4:2) Na nima, songa mutambusi ya kimvuka ya bankuluntu nde nge ke zola kubaka mbotika. Yandi ta pona bankuluntu yina ta solula ti nge. Kansi kudiyangisa ve mutindu nge ta solula ti bankuluntu. Ntembe kele ve nde bankuluntu yai me zaba nge mpi ndima nde bo ke zolaka nge. Bo ta tadila ti nge mwa malongi ya Biblia yina nge me longukaka sambu na kuzaba kana nge ke bakisaka yo mpi kana nge ke bakisa mfunu ya kudipesa na Nzambi mpi kubaka mbotika. Kana  bo me mona nde nge me fwana na kubaka mbotika, bo ta songa nge, ebuna na lukutakanu ya nene to ya distrike nge ta baka mbotika.

19-20. Yo ta lomba nde nge sala nki na nima ya mbotika mpi nki mutindu nge lenda sala yo?

¹⁹ Inki mambu nge ta sala na nima ya kubaka mbotika? * Kuvila ve nde kudipesa kele lusilu yina nge salaka na Yehowa na nzila ya kisambu mpi Yehowa ke vingila nde nge lungisa yo. Yo yina na nima ya mbotika, nge fwete sala bikesa ya kuzitisa lusilu yina. Inki mutindu nge lenda sala yo?

²⁰ Landa kukangama ti dibundu na beno. Mutindu nge me baka mbotika mpi me kuma Mbangi ya Yehowa, nge me kota na ‘kimvuka ya bampangi.’ (1 Pie. 2:17) Bampangi na dibundu kele bantu ya dibuta na nge ya kimpeve. Kana nge ke kwenda na balukutakanu mbala na mbala, kinduku na nge ti bampangi ta kuma ngolo. Tanga Ndinga ya Nzambi konso kilumbu mpi yindula mambu yina nge ke tanga. (Nk. 1:1, 2) Na nima ya kutanga Biblia, baka ntangu ya kuyindula mingi mambu yina nge me tanga. Mpidina, mambu yina nge me tanga ta simba ntima na nge. “Samba ntangu yonso.” (Mat. 26:41) Bisambu na nge ya masonga ta sadisa nge na kukuma nduku ya ngolo ya Yehowa. “Landa kusosa ntete Kimfumu.” (Mat. 6:33) Nge ta monisa nde nge ke tula Kimfumu na kisika ya ntete kana nge ke bakisa nde kisalu ya kusamuna kele mfunu mingi. Kana nge ke samuna mbala na mbala, lukwikilu na nge ta kuma ngolo mpi nge lenda sadisa bantu ya nkaka na kubaka luzingu ya mvula na mvula.—1 Tim. 4:16.

21. Inki mambote mbotika ta natila nge?

²¹ Lukanu na nge ya kudipesa na Yehowa mpi kubaka mbotika kele lukanu ya kuluta mfunu. Yo kele kieleka nde yo ta lomba nde nge sala bikesa mingi. Kansi bikesa yina kele mfunu mingi. Bampasi yonso yina nge lenda kutana ti yo na nsi-ntoto yai kele kaka sambu na ntangu fioti. (2 Bak. 4:17) Kansi mbotika ta natila nge balusakumunu mingi banda bubu yai tii na “luzingu ya kieleka” yina beto ke vingila na bilumbu ke kwisa. (1 Tim. 6:19) Yo yina, yindula mbote-mbote mpi samba sambu nge pesa mvutu na ngiufula yai, “Keti mono kele ya kuyilama na kubaka mbotika?”