1. Adieyi o muntu kafwete vanga vitila kayantika tunga e nzo?

YINDULA vo muntu ozolele tunga e nzo. O muntu ndioyo ozeye nkia mpila nzo kazolele tunga. Nga vana vau okwenda kuna zandu yo sumba e salanganu yatungila yo yantika tunga e nzo? Ve. Vitila kayantika tunga, vena ye diambu diamfunu kafwete vanga, i sia vo, vanga e mbalu mu zaya e ntalu a nzimbu kefwasa muna tunga e nzo. Ekuma? E kuma kadi kafwete zaya kana vo nzimbu zafwana kena zau muna fokola e nzo. Avo ovangidi e mbalu vitila kayantika tunga, nanga wakubama kekala muna fokola e nzo andi.

2. Landila e sono kia Luka 14:27-30, adieyi ofwete toma yindula vitila wavubwa?

² Nga o zola kwaku muna Yave yo luyangalalu lwaku muna mawonso kevanganga muna wete diaku, kufididi mu kala ye tima dia vubwa? Avo i wau, nzengo zau zimosi onuananga zau yo muntu ozolele tunga e nzo. Ekuma tuvovele dio? Badika e mvovo mia Yesu mina muna Luka 14:27-30. (Tanga.) Muna sono kiaki, Yesu wavovela mana mevavuanga muna kala nlongoki andi. Muna kala alandi andi, tufwete tambulwila zizidila e mpasi yo bembola maka mambu. (Luka 9:23-26; 12:51-53) Muna kuma kiaki, vitila wavubwa diamfunu wafimpa mawonso mevavuanga muna kala nlongoki a Kristu. Ozevo, wakubama okala mu kwamanana sadila Yave ye kwikizi vava ovubwa.

3. Adieyi tulongoka mu longi diadi?

³ Nga o kituka nlongoki a Kristu nluta kikilu ditwasanga? Ingeta! O muntu ovubilu otambulanga nsambu zayingi tuka owau ye kuna sentu. Mu longi diadi, tufimpa yuvu yamfunu  mu kuma kia luvubu. O vanga wo dikusadisa mu vana e mvutu za kiuvu kiaki: “Nga yakubama ngina muna vubwa?”

4. (a) O kukiyekola aweyi disongele? (b) E mvovo ‘kuyivanina o nkalu’ miyikwanga muna Matai 16:24, aweyi misongele?

⁴ O kukiyekola aweyi disongele? Vitila wavubwa, ofwete kukiyekola kwa Yave. O kuyiyekola i mokena yo Yave muna sambu yo kumvovesa vo ozolele kunsadila muna zingu kiaku kiawonso. Avo ukiyekwele kwa Nzambi disongele vo ‘uyivanini o nkalu.’ (Tanga Matai 16:24.) Owau kwa Yave ovuilu. Ekwe lau diampwena una diau! (Roma 14:8) Muna kuyivanina o nkalu, edi ozayisanga kwa Nzambi vo tuka muna lumbu kiakina, e diambu disunda o mfunu ke kukiyangidika ko, kansi i kunsadila muna zingu kiaku kiawonso. O kukiyekola kwaku i ndofi, i sia vo, nsilu wampwena osianga kwa Nzambi. Yave ke kutukomekenanga ko mu dia e ndofi yayi. Kansi avo tudidi yo, ovingilanga vo twalungisa yo.—Nku. 116:12, 14.

5. Nkia nswaswani ina vana vena kukiyekola yo luvubu?

⁵ Nkia nswaswani ina vana vena kukiyekola yo luvubu? Vava okukiyekola, ke vena muntu ankaka ko ozaya wo, Yave kaka. Vava ovubwa, vana ntadisi a wantu ayingi okala. Dilenda kala muna lukutakanu lwa zunga yovo lwa mvivu. Vava ovubwa, osonga kwa wantu vo ukiyekwele kala kwa Yave. * Muna kuma kiaki, o luvubu lwaku lusonga kwa akaka vo Yave wa Nzambi aku ozolanga muna ntim’aku, muna moyo aku, muna nyindu aku ye muna ngolo zaku zawonso. Lusonga mpe vo ozolele kunsadila muna zingu kiaku kiawonso.—Maku 12:30.

6-7. Landila e sono kia 1 Petelo 3:18-22, nkia kuma yole ifwete fila muntu mu vubwa?

⁶ Nga diamfunu kikilu mu vubwa? Badika e mvovo miasonama muna 1 Petelo 3:18-22. (Tanga.) Nze una e nzaza yasongela kwa wantu vo Noa wakwikilanga muna Yave, o luvubu lwaku i ziku kisonganga vo wakiyekola kwa Yave. Kansi, nga diamfunu kikilu mu vubwa? Ingeta. Petelo wa ntumwa wayika e kuma. Kiantete, luvubu ‘lukutuvuluzanga.’ Luvubu lulenda kutuvuluza avo tusongele muna mavangu meto vo tukwikilanga muna Yesu. Tukwikilanga mpe vo wafwa mu kuma kieto yo fuluka, owau una kuna zulu, “kuna koko kwalunene kwa Nzambi.”

⁷ Kuma kiazole, o luvubu lukutusadisanga mu kala ye “ntona zambote.” Vava tukukiyekolanga kwa Nzambi yo vubwa, tuyantikanga e kikundi kiambote yo yandi. Wau vo twaviluka o ntima muna masumu meto yo kwikila muna kimenga kia lukûlu, Nzambi waloloka masumu meto. Muna kuma kiaki, tulenda kala ye ntona zambote vana meso mandi.

8. Nkia kuma kisundidi o mfunu kifwete kufila mu bak’e nzengo za vubwa?

⁸ Nkia kuma kisundidi o mfunu kifwete kufila mu bak’e nzengo za vubwa? Muna longi diaku dia Bibila, mayingi olongokele mu kuma kia kiwuntu kia Yave ye mpil’andi ya vangila o mambu. Mawonso olongokele mu kuma kiandi, masimbidi o ntim’aku yo kufila mu toma kunzola. Ozevo, o zola kwaku muna Yave i kuma kisundidi o mfunu kifwete kufila muna vubwa.

9. Landila e sono kia Matai 28:19, 20, o vubilwa muna nkumbu a Se yo Mwana yo mwand’avelela, aweyi disongele?

⁹ E kuma kiankaka kifwete kufila muna  vubwa i zaya mana Bibila kelonganga yo kwikila mo. Tala dina Yesu kavova vava kavana nkanikinu wa kitula wantu se alongoki. (Tanga Matai 28:19, 20.) Yesu wavova vo awana bazolele vubwa, bafwete vubilwa “muna nkumbu a Se yo Mwana yo mwand’avelela.” Aweyi disongele? Ofwete kwikila muna ntim’aku wawonso e ludi mu kuma kia Yave, Mwan’andi yo mwand’avelela. E malongi mama mankuma kikilu ye malenda simba o ntim’aku. (Ayib. 4:12) Yambula twafimpa e malongi mama.

10-11. Nkia ludi walongoka mu kuma kia Se dieto yo tambulwila kio?

¹⁰ Yindula vava walongoka e ludi mu kuma kia Se dieto: Una ye “nkumbu Yave,” yandi i “Mpungu-nene omu nza yawonso” ye yandi “kaka i Nzambi aludi.” (Nku. 83:18; Yes. 37:16) Yandi i Mvangi eto. O “luvuluzu kwa Yave lwina.” (Nku. 3:8; 36:9) Wavanga e nkubika muna kutuvuluza muna sumu ye lufwa yo kutuvana e vuvu kia zinga yakwele mvu. (Yoa. 17:3) O kukiyekola kwaku yo luvubu lukukitula se Mbangi a Yave. (Yes. 43:10-12) Okala mosi muna kintwadi kia wan’angudi beyikilwanga muna nkumbu a Nzambi yo samuna e nkumbu andi kwa akaka.—Nku. 86:12.

¹¹ Lau diampwena kikilu una diau mu zaya dina Bibila kivovanga mu kuma kia Se dieto. Avo otambulwidi e ludi kiaki, o ntim’aku ukufila mu kukiyekola kwa Yave yo vubwa.

12-13. Nkia ludi walongoka mu kuma kia Mwana yo tambulwila kio?

¹² Aweyi wamona vava walongoka e ludi mu kuma kia Mwan’a Nzambi? Yesu i muntu anzole osundidi o mfunu mu nz’amvimba. Wavana moyo andi muna kutukûla. Vava tusonganga muna mavangu meto vo tukwikilanga muna lukûlu, tulenda lolokwa masumu meto, kala ye ngwizani ambote yo Nzambi yo vua moyo a mvu ya mvu. (Yoa. 3:16) Yesu i Ngang’eto Ambuta. Ozolele kutusadisa mu vua e nluta mia kimenga kia lukûlu yo kala ye ngwizani ambote yo Nzambi. (Ayib. 4:15; 7:24, 25) Nze Ntinu a Kintinu kia Nzambi, yandi kesadila o Yave muna velelesa nkumbu andi, fokola umpumbulu yo twasa e nsambu zakwele mvu muna Paradiso. (Mat. 6:9, 10; Lus. 11:15) Yesu i mbandu tufwete landa. (1 Pet. 2:21) Wasadila e zingu kiandi muna vanga luzolo lwa Nzambi. Muna mpila yayi watusisila e mbandu ambote.—Yoa. 4:34.

¹³ Avo otambulwidi mana Bibila kelonganga mu kuma kia Yesu, oyantika zola o Mwan’a Nzambi. O zola kwaku kukufila mu sadila e zingu kiaku muna vanga luzolo lwa Nzambi nze una Yesu kavanga. Muna kuma kiaki, okala ye luzolo lwa kukiyekola kwa Yave yo vubwa.

14-15. Nkia ludi walongoka mu kuma kia mwand’avelela yo tambulwila kio?

¹⁴ Aweyi wamona vava walongoka e ludi mu kuma kia mwand’avelela? O mwanda wau ke muntu ko, kansi i ngolo za Nzambi. Yave wasadila o mwand’andi avelela muna sonekesa e Bibila. O mwand’avelela ukutusadisanga mu bakula yo sadila mana tutanganga muna Bibila. (Yoa. 14:26; 2 Pet. 1:21) Muna lusadisu lwa mwand’avelela, Yave okutuvananga o “ulolo wa nkuma.” (2 Kor. 4:7) O mwand’avelela ukutuvananga o nkuma wa samuna e nsangu zambote, zizidila e ntonta ye lukendalalu yo sunda mpasi zankaka. Ukutusadisanga mpe mu yima e fu yambote ina muna “mbongo a mwanda.” (Ngal. 5:22) Nzambi ovananga mwand’andi kwa awana bekumbundanga e vuvu yo kunlomba wo.—Luka 11:13.

¹⁵ Dialufiaulwisu kikilu mu zaya wo vo asambidi a Yave balenda kala ye vuvu vo mwand’avelela ukubasadisa mu sadila Nzambi. Avo otambulwidi e ludi olongokele mu kuma  kia mwand’avelela, ediadi dikufila mu kukiyekola kwa Nzambi yo vubwa.

16. Yamu wau, adieyi tulongokele?

¹⁶ E nzengo zaku za kukiyekola kwa Nzambi yo vubwa, nzengo zamfunu kikilu. Nze una tulongokele, ofwete tambulwila mana mevavuanga muna bak’e nzengo zazi, i sia vo, zizidila e mpasi yo bembola maka mambu. Kansi, e nsambu otambula zisundidi mawonso obembola. O luvubu lulenda kuvuluza yo kusadisa mu kala ye ntona zambote vana ntadisi a Nzambi. E kuma kisundidi o mfunu kikufila mu vubwa i zola kwaku muna Yave wa Nzambi. Ofwete mpe kwikila ye nsi a ntima yawonso muna malongi walongoka mu kuma kia Se, Mwana yo mwand’avelela. Landila mana tulongokele kala yamu wau, nkia mvutu ovana muna kiuvu eki: “Nga yakubama ngina muna vubwa?”

17. Nkia mambu o muntu kafwete vanga vitila kavubwa?

¹⁷ Avo omwene vo wakubama muna vubwa, kalukatikisu ko vo mambu mayingi ovangidi kala muna kumika e ngwizani aku yo Yave. * Muna longi diaku dia Bibila, mayingi olongokele mu kuma kia Yave yo Yesu. O lukwikilu lwaku lukumamene. (Ayib. 11:6) Obundanga kikilu e vuvu muna nsilu mia Yave miasonama muna Diambu dia Nzambi yo kwikila vo e kimenga kia Yesu kilenda kuvuluza muna sumu ye lufwa. Ovilukidi o ntima muna masumu maku; okendalele kikilu mu kuma kia mambu mambi wavanga yo lomba luloloko kwa Yave. Ovangidi e nsobani muna zingu kiaku, i sia vo, oyambwidi e zingu kiambi wanatanga yo yantika zingila mu mpila iyangidikanga Nzambi. (Mav. 3:19) Owau, una ye tima dia zayisa kwa akaka mana okwikilanga. Ukifwanisi mu kituka nteleki walembi vubwa yo yantika samuna e nsangu zambote kumosi ye nkutakani. (Mat. 24:14) Yave mu kiese kena wau ovangidi e mambu mama mamfunu. Otomene yangidika o ntim’andi.—Nga. 27:11.

18. Nkia mambu mankaka ofwete vanga vitila wavubwa?

¹⁸ Vitila wavubwa, vena ye mambu mankaka ofwete vanga. Nze una tulongokele kuna lubantiku, ofwete kukiyekola kwa Nzambi, i sia vo, samba kwa Nzambi ye nsi a ntima yawonso yo kunsia nsilu vo okunsadila muna zingu kiaku kiawonso. (1 Pet. 4:2) Muna kuma kiaki, zayisa kwa mfidi a buka kia akuluntu vo ozolele vubwa. Oyandi olomba kwa akuluntu akaka bamokena yaku. Dodokolo diaku, kumoni wonga ko vava omokena ye akuluntu. Sungamena vo ampangi awaya batomene kuzaya ye zola betoma kuzolanga. Befimpulula yaku malongi masina ma Nkand’a Nzambi walongokele. Bazolele kala ye ziku kana vo watoma bakula malongi mama yo zaya kana vo obakwidi o mfunu wa kukiyekola  yo vubwa. Avo akuluntu bamwene vo wakubama una muna vubwa, bekuzayisa vo ovubwa muna lukutakanu lwa zunga lulanda yovo muna lukutakanu lwa mvivu.

19-20. Adieyi ofwete vanga vava ovubwa? Aweyi olenda wo vangila?

¹⁹ Avo ovubilu, adieyi ofwete vanga? * Sungamena vo o kukiyekola i nsilu, Yave ovavanga vo walungisa nsilu aku. Muna kuma kiaki, vava ovubwa kwamanana zingila e ngwizani ye nsilu aku. Aweyi olenda wo vangila?

²⁰ Kalanga ye ngwizani ambote ye ampangi a nkutakani aku. Nze Nkristu wavubwa, owau u mosi muna “kintwadi kia wana-ngudi.” (1 Pet. 2:17) Ampangi a nkutakani aku bena nze yitu yaku. Muna kalanga muna tukutakanu, okumika e kikundi kiaku yo yau. Tanganga e Diambu dia Nzambi yo badika mana otanganga lumbu ke lumbu. (Nku. 1:1, 2) Kuna mfoko a ntangilu aku a Bibila, vaulanga fintangwa muna badika mana otangidi. Avo ovangidi wo, mana otanga mesimba o ntim’aku. “Kwamanana samba.” (Mat. 26:41) E sambu yaku ya nsi a ntima ikumika e ngwizani aku yo Yave. ‘Vavanga ntete Kintinu.’ (Mat. 6:33) Olenda wo vanga muna sianga e salu kia umbangi va fulu kiantete muna zingu kiaku. Vava ovanganga wo, okumikanga lukwikilu lwaku yo sadisa akaka bavua moyo a mvu ya mvu.—1 Tim. 4:16.

21. O luvubu lwaku, nkia nsambu lulenda kutwasila?

²¹ E nzengo za kukiyekola kwa Yave yo vubwa i nzengo zisundidi o mfunu ofwete baka muna zingu kiaku. Dialudi vo mambu mayingi mevavuanga muna baka e nzengo zazi. Nga nsambu zitwasanga? Ingeta! Konso mpasi onuana zau mu nza yayi, “za kolo kiakete ye zavevoka.” (2 Kor. 4:17) Kansi o luvubu luziula e nzila kimana wakala ye zingu kiakiese owau yo “moyo una vo moyo kikilu” kuna sentu. (1 Tim. 6:19) Muna kuma kiaki, toma yindula yo samba mu kuma kia mvutu za kiuvu eki: “Nga yakubama ngina muna vubwa?”