1. Ngano muntu wutungisa nzo nti wufweti toko sa?

BANZA’ETI muntu wubongele nzengolo ya tungisa nzo. Zebi ka ntia mpila nzo kata zolo tungisa. Ngano mbo kakwenda mu ntinu mu kwe sumba bima bifwanakane ngatu katungisa nzo? Kâni. Ntete kabatika, tima tia mfunu tie kô kafweti sa. Fweti toko dinga mu zaba bima biabiansoni ka kwa bifwa. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti fweti zaba tala ti mbongo za lunga ze nandi mu manisa nzo. Tala ti tokolo zaba ka kwa difwanane ntete katungisa nzo, kampe mbo kabâ na lenda dia manisa nzo’andi.

2. Tintwari na Like 14:27-30, ntete wabatusu ntia musamu fweti tomo dimbitila?

² Ngano luzolo lwaku mu Yehova na tonda kwaku mbo kukutumaka wabatusu? Tala ti ni buna, nzengolo yimosi bonga na muntu wuta zolo tungisa nzo. Mu bungu dia nti tuta tela bo? Dimbitila’eti misamu mia tâ Yezu mie mu Like 14:27-30. (Tanga.) Yezu wasongela bâ mulongoki’andi bwe wuta zolo tâ. Mu bâ mulongoki wa Yezu​—tufweti tambula mu korela mpasi na mu hombesa bima biakaka. (Like 9:23-26; 12:51-53) Ntiangu ntete wabatusu, fweti tomo dimbitila mu mio mi bwabana na mio tala ti wizi bâ mulongoki wa Yezu. Buna mbo kwizi tomo bâ wa kubama mu sarila Nzambi na kwikama kwakwansoni mpe mbo kwizi bâ Mukristo wa batusu.

3. Nti tuzonzela mu timoko ti?

³ Ngano wufwanakane mu korela mpasi mpe mu hombesa bima biakaka mu bâ mulongoki wa Yezu? Yee! Bateme mbo yizibulaka nzila mu tusakumunu twatwingi bwawu bu na mu bilumbu bita kwiza. Tazonzela bala ba biyuvu bitariri bateme.  Mvutu zaku mbo zikubakisa mu hana mvutu mu tiyuvu tita tâ, “Ngano wa kubama ndiena mu batusu?”

4. (a) Mpana ni nti? (b) Mu Matie 16:24 ntelo ye mo ya “tikala”, ngano bwe yita zolo tâ?

⁴ Mpana ni nti? Ntete wabatusu, fweti dia mpana peleko fweti tihana kwe Yehova. Mu ntangu yi tihana kwe Yehova, mu lusambulu mu tela na bunsungu bwabwansoni ti, mbo yôkesa luzingu lwaku lwalwansoni mu mu sarila. Mu ntangu yi tatihana kwe Nzambi, “tikariri.” (Tanga Matie 16:24.) Bwawu bu, ni Yehova ku vwiri, mpe bweso bwa bunene bwena. (Rom. 14:8) Mbo mu tela ti bwawu bu, ni Yandi kwa sarila, kâ ka mu vutu sarila luzolo lwa nge beni’â ko. Mpana’aku yi diri, kani diena dia dinene di siri kwe Nzambi. Yehova ka tu tumaka mu ngolo ko mu dia mpana ya mpila yo. Kâ bu tudiaka mpana yo, mbo katubakisaka mu lungisa kani dieto.​—Mik. 116:12, 14.

5. Mpana na bateme, ntia tintwari tie ho?

⁵ Mpana na bateme, ntia tintwari tie ho? Mpana’aku nge beni kwa fweti ya dia mpe mu mansweki fweti ya dila; musamu wo, wa nge na Yehova kwa wena. Bateme ha meso ma bantu yisalamaka; vula vula mu lukutakanu lwa tizunga peleko lwa bilumbu bitatu. Bu batusu, mbo songela kwe bantu bakaka ti watiheni kwe Yehova. * Buna bateme’aku mbo yizabikisa ha meso ma bantu ti Yehova Nzambi’aku Yandi zololo mu mutima’aku wa mukaka, mu tilundi tiaku tia mukaka, mu mabanza maku mamansoni, na mu ngolo zaku zazansoni, mpe nzengolo wabongele mu mu sarila ntangu zazansoni.​—Marke 12:30.

6-7. Tintwari na 1 Piere 3:18-22, mu bungu dia nti tufweti batusu?

⁶ Ngano nkatika mfunu wena mu batusu? Dimbitila’eti misamu mie mu 1 Piere 3:18-22. (Tanga.) Ntiana kwa nzaza (Arche) yeri songelaka ti Noa timinu tia bâ nandi, bateme’aku mbo yisongela ti watiheni kwe Yehova. Kâ, ngano bateme nkatika mfunu yena? Yee. Piere watâ mu bungu dia nti. Musamu wa ntete, mbo ‘yikuvukisa.’ Bateme yilendi tu vukisa tala ti mu nsalulu zeto tusongele ti timinu tie neto mu Yezu, mpe tala ti lukwikulu lwe neto ti wafwa mu bungu dia beto, wavumbuka kwe ba fwa mpe wayenda ku mazulu, mpe bwawu bu “ha lweka lwa lubakala lwa Nzambi” kena.

⁷ Musamu wa nzole, tala ti tubatusu, mbo tubâ na “ngindu ya mbote.” Bu tutihanaka kwe Yehova mpe bu tubatusuku, mbo tukwizi bâka na tindiku tia mbote na Yandi. Mu bungu ti tayizi tomo soba mabanza mpe tayizi bâ na timinu mu nkululu, Nzambi mbo kalemvokelaka masumu meto. Buna tulendi bâ na ngindu ya mbote ha meso mandi.

8. Ngano nzengolo’aku ya batusu mu nti yifweti sikamana?

⁸ Ngano nzengolo’aku ya batusu mu nti yifweti sikamana? Mu nzila ya ndongokolo’aku ya Bibila, wayizi longoka misamu miamingi mitariri Yehova​—timuntu tiandi na nzila zandi. Mio mi wayizi longoka mu Yehova, miakusimbiri mutima, mpe miakutumini mu tomo vutu mu zolo. Luzolo lwaku mu Yehova tifweti bâ tima tia ntete ti sikamana nzengolo’aku ya batusu.

9. Ntiana bu bazonzele wo mu Matie 28:19, 20, batusu mu nkumbu ya Tata, ya Mwana na ya mpeve santu, bwe wuta zolo tâ?

⁹ Nzengolo’aku ya batusu yisikamane mpe mu matieleka ma wayizi tambula. Dimbitila’eti misamu mia tâ Yezu bu kahana ntumunu  ya kubika milongoki. (Tanga Matie 28:19, 20.) Mu mabanza ma Yezu, bô babatusuku bafweti batusu “mu nkumbu ya Tata, ya Mwana na ya mpeve santu.” Bwe keri zolo tâka? Fweti kwikila matieleka ma Bibila matariri Yehova; Mwana’andi, Yezu; na mpeve santu mu mutima’aku wawansoni. Matieleka mango ngolo mena mpe malendi tomo ku simba mutima. (Ebr. 4:12) Tataluzula ndambu matieleka mo.

10-11. Ntia matieleka matariri Tata walongokele mpe watamburi?

¹⁰ Bambuka’eti bu wayizi longoka matieleka matariri Tata: “Nkumbu’andi Yehova,” ni Yandi “we Watomo Zangama ha mutoto nsi wa mukaka,” mpe ni Yandi kwa we “Nzambi ya matieleka.” (Mik. 83:18; Iza. 37:16) Ni Yehova watusala, mpe “mvukulu kwe [Yandi] yitukaka.” (Mik. 3:8; 36:9) Wakubika mpila yi katukurila mu masumu na mu lufwa, mpe watuhana vuvu tia luzingu lwa mankululu. (Za 17:3) Mpana’aku na bateme’aku mbo yisongela ti weka Mbangi ya Yehova. (Iza. 43:10-12) Mbo bâ mu kanda dia bisari bia Nzambi bia mutoto nsi wa mukaka bie na nsayi ya lwata nkumbu ya Nzambi mpe be na nsayi ya zabikisa yo kwe bantu bakaka.​—Mik. 86:12.

¹¹ Bweso bwa bunene bwena mu bakula mio mi longesaka Bibila mu Tata! Tala ti matieleka mo ma ntalu kwikilaka, mutima’aku mbo wukutuma mu tihana kwe Yehova na mu batusu.

12-13. Ntia matieleka matariri Mwana walongokele mpe watamburi?

¹² Bwe wayizi mona ku mutima bu wayizi longoka matieleka matariri Mwana? Muntu wa nzole wuyôkele mfunu mu nza ya mukaka ni Yezu. Wafuta nkululu. Wazolo mu hana luzingu lwandi mu bungu dia beto. Tala ti mu nsalulu zeto tusongele ti timinu tie neto mu nkululu, masumu meto balendi ma lemvokela, tindiku tieto na Yehova mbo tikula, mpe mbo tubaka luzingu lwa mankululu. (Za 3:16) Yezu ni Mfumu Nganga-Nzambi’eto. Yezu zololo katubakisa mu baka ndandu mu nkululu na mu bâ penepene na Nzambi. (Ebr. 4:15; 7:24, 25) Mu bungu ti Mutinu wa Timfumu tia Nzambi wena, Yehova mbo kamusarila ngatu kasa ti nkumbu’andi yabâ ya santu, kasukisa mbi mpe kanata tusakumunu twa ntangu zazansoni ku Paradi yita kwiza. (Mat. 6:9, 10; Nza. 11:15) Yezu wena tifwani ti tufweti landa. (1Pi. 2:21) Yezu wayôkesa luzingu lwandi mu yirika mio mieri zoloko Nzambi ntiangu kena tifwani ti tufweti landa.​—Za 4:34.

¹³ Tala ti tamburi matieleka ma longesaka Bibila mu Yezu, mbo kwizi zolo Mwana wu tomo zoloko Nzambi. Luzolo lo mbo lukutuma mu yôkesa luzingu lwaku mu sarila luzolo lwa Yehova ntiana bwa sa Yezu. Mpe, mbo bâ na nsatu ya tihana kwe Yehova na ya batusu.

14-15. Ntia matieleka matariri mpeve santu walongokele mpe watamburi?

¹⁴ Bwe wayizi mona bu wayizi longoka matieleka matariri mpeve santu? Ka wena muntu ko, kâ ngolo za sarila za Nzambi zena. Yehova wasarila mpeve santu mu twarisa bantu batsoneka Bibila, mpe ni mpeve santu yitubakisaka mu bakula na mu sarila mio mi tutangaka mu Bibila. (Za 14:26; 2Pi. 1:21) Mu nzila ya mpeve santu yo, Yehova mbo katuhanaka “ngolo ziyôkele.” (2Kor 4:7) Mpeve santu mbo yituhanaka ngolo za samuna nsangu za mbote, za telamana ntontolo na bunokena, na za vivirila mpasi. Mbo yitubakisaka mu bâ na bifu bia mbote bia “mbutu ya mpeve.” (Nga. 5:22) Nzambi zololo mu hanaka mpeve santu’andi kwe bô bamukwikilaka na kwe bô bamulombaka yo.​—Like 11:13.

 ¹⁵ Musamu wa mbote wena mu zaba ti bisari bia Yehova bilendi sikirila mpeve santu ngatu ya babakisa mu sarila Nzambi! Tala ti tamburi matieleka ma longesaka Bibila mu mpeve santu, mbo bâ na nsatu ya tihana kwe Yehova na ya batusu.

16. Nti twizi longoka mu paragrafe ziyôkele?

¹⁶ Nzengolo’aku ya tihana kwe Nzambi na ya batusu nkatika mfunu yena. Ntiana bu tulongokele wo, fweti tambula mu korela mpasi na mu hombesa bima biakaka. Kâ tusakumunu tu baka mbo tuyôka bima bi hombesa. Bateme yilendi ku vukisa mpe mbo yikuhana nzila mu bâ na ngindu ya mbote ha meso ma Nzambi. Nzengolo’aku ya batusu yifweti toko sikamana mu luzolo lwaku mu Yehova Nzambi’eto. Fweti mpe kwikila matieleka ma walongokele matariri Tata, Mwana na mpeve santu mu mutima’aku wawansoni. Mu mio miamiansoni mi tuzonzele, ntia mvutu hana mu tiyuvu titele: “Ngano wa kubama ndiena mu batusu?”

17. Ntia bitini binataka ku bateme?

¹⁷ Tala ti mweni ti wa kubama wena mu batusu, kampe bima biabingi wasiri mu tunga tindiku tia mbote na Yehova. * Mu nzila ya ndongokolo’aku ya Bibila ya ntangu zazansoni, wayizi zaba misamu miamingi mitariri Yehova na Yezu. Wakurisi timinu tiaku. (Ebr. 11:6) Nkatika lukwikulu lwe naku mu makani ma Yehova me mu Bibila, lukwikulu lwe naku mpe ti mukayulu wa Yezu wulendi ku kûla mu masumu na mu lufwa. Wasobele mabanza mu bungu dia masumu maku; watomono nionga mu misamu mia mbi mi wayirika, mpe walombele kwe Yehova kakulemvokela. Wasobele ndiatulu’aku; watomono losa bifu biaku bia mbi mpe wabatikiri mu diatila mu mpila yitâka Nzambi nsayi. (Bis. 3:19) Bwawu bu, timina die naku mu zonzela timinu tiaku kwe bantu bakaka. Wakubamane mu bâ tisamuni tilembolo tia batusu mpe wabatikiri mu samuna tintwari na timvuka. (Mat. 24:14) Yehova nsayi ye nandi mu nge bu wayizi bonga nzengolo zo za mfunu. Nsayi yayingi watomono mu tâ.​—Bin. 27:11.

18. Ntete wabatusu, ngano ntia bima biakaka bie kô fweti sa?

¹⁸ Ntete wabatusu, bala ba bima biakaka bie kô fweti sa. Ntiana bu twizi wa longoka, fweti tihana kwe Nzambi. Mu sambila mu bunsungu bu bâ ha nge kaka, mpe mu kanisina ti mbo yôkesa luzingu lwaku lwalwansoni mu sarila luzolo lwandi. (1Pi. 4:2) Ha manima, tela ntwarisi ya timvuka tia bakuluntu ti nge zololo wabatusu. Mbo kalomba kwe bakuluntu bakaka basa timoko na nge. Kubandi na lwaka mu sa timoko na bawu. Bambuka ti mpangi zo za luzolo nge zizebi mpe nge batomo zoloko. Mbo bataluzula naku matieleka ma nguri ma Bibila ma walongokele. Bazololo babâ na lukwikulu ti matieleka mango ma tomo bakulaka, mpe tala ti mfunu ya mpana na ya bateme  ya ta bakula. Tala ti basingase ti wakubamane mu batusu mbo bakutela ti lendi batusu mu lukutakanu lwa bilumbu bitatu peleko lwa tizunga luta kwiza.

19-20. Ha manima ma bateme’aku nti fweti sa, mpe bwe lendi wa songela?

¹⁹ Ha manima ma bateme’aku, nti fweti sa? * Bambuka ti mpana’aku yi wadiri, kani diena di wasiri, mpe Yehova zololo walungisa dio. Ntiangu ha manima ma bateme’aku, fweti lungisa kani diaku di wayizi sa bu wayizi tihana. Bwe lendi dia lungisila?

²⁰ Bâ penepene na timvuka tiaku. Bu weka Mukristo wabatusu, weka mu ‘timvuka tia bampangi.’ (1Pi. 2:17, NWT) Mpangi zaku za mu timvuka, kanda diaku dia timpeve diena. Tala ti ku tukutakanu kwendaka ntangu zazansoni, tindiku tiaku na bawu mbo tikwizi bâ ngolo. Tangaka Zu dia Nzambi mpe dimbitilaka dio lumbu basiri lumbu. (Mik. 1:1, 2) Ha manima ma ntangulu’aku ya Bibila, bongaka ntangu ya tomo dimbitilaka mio mi tangaka. Buna misamu mi tangaka mbo mitomo simba mutima’aku. ‘Tatamana mu sambila.’ (Mat. 26:41, NWT) Tusambulu twaku twa bunsungu mbo tukubakisa mu bâ penepene na Yehova. ‘Tatamana mu toko dinga Timfumu.’ (Mat. 6:33, NWT) Lendi wa songela , tala ti siri ti tisalu tia samuna tiabâ tima tia ntete mu luzingu lwaku. Wamana vulu samunaka, mbo sa ti timinu tiaku tiatatamana mu bâ ngolo, kampe mbo bakisa mpe bantu bakaka babâ na vuvu tia luzingu lwa mankululu.​—1Ti. 4:16.

21. Ntia nzila bateme’aku yikuziburila?

²¹ Nzengolo ya tihana kwe Yehova na ya batusu ni nzengolo yiyôkele nzengolo zazansoni zilendi bonga. Wa matieleka, wufwanakane watambula mpasi mpe wahombesa bima biakaka. Kâ, mpasi ni mpasi zilendi ku turila mu nza yi ya ntama, “za ntangu fioti zena mpe ka zena dema ko.” (2Kor 4:17, NWT) Dieka bo, bateme’aku, mbo yikuziburila nzila ya bâ na luzingu lwa nsayi lumbu ti mpe na “luzingu lwa matieleka” lu tubaka. (1Ti. 6:19) Ntiangu, tomo banza mpe sambila mu bungu dia mvutu yi hana mu tiyuvu titele “Ngano wa kubama ndiena mu batusu?”