Nkhani Yakupfunza 11
Kodi Mwakonzeka Kuti Mubatizidwe?
‘Batismo in’kupulumusanimbo lero.’—1 PEDRU 3:21.
NYIMBO 28 Kukhala Xamwali wa Yahova
BZOMWE TIN’PFUNZA *
1. Kodi n’ciyani comwe munthu an’funika kucita akanati kuyamba kumanga nyumba?
KUMBUKIRANI munthu omwe an’funa kumanga nyumba. Ndipo iye akudziwa kale mtundu wa nyumba yomwe an’funa kumanga. Kodi bzimwebzi bzikuthandauza kuti munthuyo angayende ku loja kukagula bzinthu bzinango bzakufunikira aciyambiratu kumanga nyumbayo? Ne. Cakuyamba, iye an’funika kukhala pantsi aciwona kobiri zomwe an’dzonga kuti amange nyumbayo. Thangwe ranyi? Thangwe ndakuti iye an’funika kudziwa penu anazo kobiri zakukwanira kuti amalizire nyumbayo. Ndipo munthuyo akalewenga bzinthu bzentse bzomwe bzikufunikira pakumanga nyumbayo pakana nthawe, bzin’dzamunesa lini kuimaliza.
2. Mwakubverana na Luka 14:27-30, kodi n’ciyani comwe mun’funika kukumbukira mukanati kubatizidwa?
2 Kodi mukufuna kubatizidwa? Bzikuwoneka kuti lufoyi lomwe munalo kwa Yahova na kutenda bzomwe iye adakucitirani, ni bzomwe bzikukucitisani kuti mufune kubatizidwa. Tsono dziwani kuti kufuna kubatizidwa kuli ninga munthu omwe an’funa kumanga nyumba. Thangwe ranyi tikulewa tenepo? Kumbukirani mafala ya Jezu yomwe yali pa Luka 14:27-30. (Werengani. *) Na mafalaya, Jezu akhalewa bzomwe munthu an’funika kucita kuti akhale nyakupfunza wace. Tenepo, kuti tikhale mteweri wace, tin’funika kupirira mayezo na kubvuma kuluza bzinthu bzinango. (Luka 9:23-26; 12:51-53) Ndipopa mukanati kubatizidwa, mun’funika kukumbukira bwino bzinthu bzentse bzomwe bzimbafunikira kuti munthu akhale nyakupfunza wa Kristu. Kucita bzimwebzi kun’dzakuthandizani kupitiriza kutumikira Mulungu mwakukhulupirika ninga mkristau wakubatizidwa.
3. Kodi tin’cezerana ciyani mu nkhani ino?
3 Kodi kubvuma kuluza bzinthu bzinango kuti mubatizidwe mucikhala nyakupfunza wa Kristu kuna phindu? Inde kuna phindu! Batismo imbacitisa munthu kugumana bzisimbo bzizinji kuyambira ntsiku zino, napo kutsogolo. Mu nkhani ino, tin’cezerana mitawiro ya mibvunzo yakufunika kwene-kwene yakulewa bza Batismo. Ndipo mitawiro yace inkuthandizani kugumana mtawiro wa mbvunzo uyu: “Kodi ndine wakukonzeka kuti ndibatizidwe?”
BZOMWE MUN’FUNIKA KUDZIWA PA NKHANI YA KUBZIPEREKA KWA MULUNGU NA BATISMO
4. (a) Kodi kubzipereka kwa Mulungu n’ciyani? (b) Mwakubverana na Mateu 16:24, kodi mafala yakuti munthu ‘abzilambe yekha’ yambathandauza ciyani?
4 Kodi kubzipereka kwa Mulungu n’ciyani? Mukanati kubatizidwa, imwepo mun’funika kubzipereka kwa Mulungu. Kodi kubzipereka kwa Mulungu n’ciyani? Ni mpembo omwe imwepo mungacite, wa kuuza Yahova kuti mukufuna kumutumikira kwa moyo wanu wentse. Ndipo mukabzipereka kwa Mulungu, mumbakhala mukulatiza kuti ‘[mukubzilamba mwekha.]’ (Werengani Mateu 16:24. *) Mukacita bzimwebzo, mun’dzakhala wa Yahova omwe ni mwayi ukulu kwene-kwene. (Waroma 14:8) Ndipo na mpembo mumbakhala mukumuuza kuti kuyambira lero mpaka kutsogolo, cinthu cakuyamba pa moyo wanu ni kutumikira iye, sikuti kucita bzinthu bzomwe bzingakondwese imwepo mwekha. Tenepo, kubzipereka kwanu ni lumbiro lakufunika kwene-kwene lomwe mungacite kwa Mulungu. Napo bziri tenepo, iye ambatingingimiza lini kuti ticite lumbiroli. Koma tikalumbira iye ambafuna kuti tiliteweze.—Psalymo 116:12, 14.
5. Kodi pana kusiyana kuponi pakati pa kubzipereka kwa Mulungu na batismo?
5 Kodi pana kusiyana kuponi pakati pa kubzipereka kwa Mulungu na batismo? Kubzipereka ni cinthu comwe imwepo mumbacita pamwekha, ndipo cimbacitika pakati pa imwepo na Yahova. Koma batismo imbacitikira padeca pomwe wanthu winango ambakhala akuwona, ndipo kawiri-kawiri imbacitika pa mtsonkhano wa dera na wa cigawo. Pomwe mukubatizidwa, mumbakhala mukulatiza wanthu omwe akukuwonani kuti mudabzipereka kale kwa Yahova. * Tenepo, batismo yanu imbathandiza wanthu kudziwa kuti imwepo mumbafuna Yahova na mtima wanu wentse, moyo wanu wentse na mphanvu zanu zentse, na kuwalatiza kuti mwatsimikiza kumutumikira moyo wanu wentse.—Marko 12:30.
6-7. Mwakubverana na 1 Pedru 3:18, 21, thangwe ranyi batismo njakufunika?
6 Kodi batismo njakufunikadi? Onani bzomwe Bibliya limbalewa pa 1 Pedru 3:18, 21. (Werengani. *) Ninga momwe cingalawa cikhalatizira kwa wanthu wentse kuti Nowa akhakhulupira Mulungu, batismo yanu imbalatizambo kwa wanthu wentse kuti mudabzipereka kwa Yahova. Kodi batismoyo njakufunikadi? Inde njakufunika. Pedru adafotokoza mathangwe yace. Thangwe lakuyamba, iye adalewa kuti batismo ‘in’kupulumusani.’ Koma napo bziri tenepo, kuti batismo itipulumuse, ifepano tin’funika kumbalatiza na bzicito bzathu kuti timbakhulupira Jezu. Tin’funikambo kukhulupira kuti iye adatifera, adalamusidwa kuti akakhale kudzulu, ndipo tsapano ‘ali ku boko ladidi la Mulungu.’
7 Thangwe laciwiri, batismo imbatithandiza kukhala na ‘cikumbu-mtima cabwino.’ Tenepo, tikabzipereka kwa Mulungu ticibatizidwa, timbakhala pa mbverano wamphanvu na Mulunguyo. Ndipo tikasiya kucita pikado zomwe tikhacita, ticikhulupira ntsembe ya Jezu ya cakulombolera, Mulungu ambalekerera pikado zathu. Bzimwebzi bzimbatithandiza kukhala na cikumbu-mtima cabwino na Mulunguyo.
8. Kodi ndiponi thangwe likulu lomwe likukucitisani kuti mubatizidwe?
8 Kodi ndiponi thangwe likulu lomwe likukucitisani kuti mubatizidwe? Thangwe ra kupfunza Bibliya, imwepo mwapfunza bzizinji pakulewa bza Yahova, momwe iye aliri na momwe ambacitira bzinthu. Mwakusaya kupenukira, bzomwe mwapfunzabzo bzatokonya kwene-kwene mtima wanu, ndipo bzacitisa kuti lufoyi lomwe munalo kwa Yahovayo lithimizirike. Tenepo, thangwe likulu lomwe likukucitisani kuti mubatizidwe ni lufoyi lomwe munalo kwa iye.
9. Kodi Jezu akhafuna kulewa ciyani na mafala ya pa Mateu 28:19, 20, yakuti munthu an’funika kubatizidwa ‘m’dzina la Baba, la Mwana, na la mzimu wakucena?’
9 Thangwe linango lomwe likukucitisani kuti mubatizidwe, ni cadidi ca m’Bibliya comwe mudapfunza na kucikhulupira. Kumbukirani bzomwe Jezu adalewa pomwe adapereka lamulo lakupfunzisa wanthu. (Werengani Mateu 28:19, 20. *) Mwakubverana na bzomwe Jezu adalewa, wale omwe an’funa kubatizidwa, an’funika kubatizidwa ‘m’dzina la Baba, la Mwana, na la mzimu wakucena.’ Kodi iye akhafuna kulewa ciyani na mafalaya? Iye akhalewa kuti imwepo mun’funika kukhulupira na mtima wanu wentse cadidi ca m’Bibliya comwe cimbalewa bza Yahova, Mwana wace, Jezu, na mzimu wakucena. Cadidi cimweci n’camphanvu kwene-kwene ndipo cingatokonye mtima wanu. (Wahebereu 4:12) Mbatikumbukireni pomwe cinango mwa cadidico.
10-11. Kodi ni cadidi ciponi comwe imwepo mwapfunza pakulewa bza Baba wathu wakudzulu?
10 Kodi mukukumbukira pomwe mudapfunza cadidi cakulewa bza Baba wathu wakudzulu? Mwa ciratizo, imwepo mudapfunza kuti ‘dzina [lace ni] Yahova,’ iye ni ‘Mkululetu pa dziko lentse la pantsi’ ndipo ndiye yekha ‘Mulungu wacadidi.’ (Psalymo 83:18; Zaiya 37:16) Iye ni Mulengi wathu, ndipo ‘cipulumuso cimbacokera kwa [iye].’ (Psalymo 3:8; 36:9) Kuthimizira bzimwebzi, iye adakonza njira kuti atipulumuse ku pikado na infa, ndipo ambatipasa cidikhiro cakudzakhala na moyo wakusaya kumala. (Juwau 17:3) Tenepo, mukabzipereka kwa Mulungu mucibatizidwa, mun’dzalatiza kuti ndimwe m’bodzi wa Mboni za Yahova. (Zaiya 43:10-12) Ndipo mun’dzacita mbali ya atumiki wa Mulungu wa pa dziko lentse la pantsi. Iwo ambakomedwa kwene-kwene thangwe ra kudziwika na dzina la Mulungu, na kuthandiza winango kuti alidziwembo dzinalo.—Psalymo 86:12.
11 Ni mwayi ukulu kwene-kwene omwe imwepo munawo wa kubvesesa bzomwe Bibliya limbapfunzisa pakulewa bza Baba! Tenepo, imwepo mukabvuma cadidi cakufunikaci, mtima wanu un’dzakucitisani kuti mubzipereke kwa Yahova mucibatizidwa.
12-13. Kodi ni cadidi ciponi comwe imwepo mwapfunza pakulewa bza Mwana wa Mulungu?
12 Kodi imwepo mudabva tani pomwe mudapfunza cadidi cakulewa bza Mwana wa Mulungu? Mudapfunza kuti Jezu ni munthu waciwiri wakufunika kwene-kwene pa cirengedwe centse. Iye adabvuma kupereka moyo wace ninga ntsembe yakutilombolera. Thangwe ra kudeka mtima, iye adatifera. Ndipo tikambalatiza na bzicito bzathu kuti timbakhulupira ntsembe ya Jezu, tingalekereredwe pikado zathu, tingakhale pa uxamwali na Mulungu ndipo kutsogolo tingadzatambire moyo wakusaya kumala. (Juwau 3:16) Jezu ni Mkulu wathu wa Antsembe. Tenepo, iye akufuna kutithandiza kuti tigumane phindu na ntsembe yace, na kukhala pa uxamwali bwakulimba na Mulungu. (Wahebereu 4:15; 7:24, 25) Pakuti iye ni Mambo wa Umambo bwa Mulungu, Yahova an’dzamuphatisira basa kuti acenese dzina la Yahovayo, kumalisa mabvuto yentse na kubweresa bzisimbo bzakusaya kumala m’Paraizo, pano pa dziko la pantsi. (Mateu 6:9, 10; Cibvumbulutso 11:15) Jezu ni ciratizo cabwino kwa ifepano. (1 Pedru 2:21) Iye adatipfunzisa na ciratizo cace bzomwe bzimbathandauza kuphatisa basa moyo pa kucita kufuna kwa Mulungu.—Juwau 4:34.
13 Mukabvuma bzomwe Bibliya limbapfunzisa pakulewa bza Jezu, ndiye kuti muniyamba kufuna Mwana wakufunidwa wa Mulungu. Ndipo lufoyi limwero, lingakucitiseni kuphatisa basa moyo wanu kuti mutumikire Mulungu ninga momwe Jezu adacitira. Ndipo lufoyiro ni lomwe likukucitisani kufuna kubzipereka kwa Yahova mucibatizidwa.
14-15. Kodi ni cadidi ciponi cakulewa bza mzimu wakucena comwe mudapfunza na kucibvuma?
14 Kodi imwepo mudabva tani pomwe mudapfunza cadidi cakulewa bza mzimu wakucena? Mudapfunza kuti Mzimu wakucenayo ni munthu lini, koma ni mphanvu yomwe Mulungu ambaphatisira basa. Yahova adaphatisa basa mzimu wakucena kuti uthandize amuna kunemba Bibliya. Ndipo mzimuyo umbatithandiza kubvesesa na kuphatisa basa bzomwe timbawerenga m’Bibliyamo. (Juwau 14:26; 2 Pedru 1:21) Tenepo, mwakuphatisa basa mzimu wace, Yahova ambatipasa ‘mphanvu yakuposa yacibadwa.’ (2 Wakolinto 4:7) Mzimuyo umbatipasa mphanvu kuti tikwanise kupalizira, kulimbana na mayezo, kukunda msunamo na mabvuto. Ndipo umbatithandizambo kulatiza makhalidwe yabwino ya ‘mzimu.’ (Wagalata 5:22) Mulungu ambapasa na manja mawiri mzimu wace wale omwe ambamukhulupira na omwe ambamukumbira na mtima wentse.—Luka 11:13.
15 Mpsakutsangalaza kwene-kwene kudziwa kuti atumiki wa Yahova angathembe mzimu wakucena kuti uwathandize kumutumikira. Tenepo, imwepo mukabvuma cadidi comwe mudapfunza m’Bibliya cakulewa bza mzimu wakucena, mun’dzafunisisa kubzipereka kwa Mulungu mucibatizidwa.
16. Kodi mpaka pano tapfunza ciyani?
16 Kufunisisa kwanu kubzipereka kwa Mulungu na kubatizidwa mpsakufunika kwene-kwene. Ninga momwe tawonera, imwepo mun’funika kukonzeka kulimbana na mabvuto yomwe mungagumane nayo, na kubvuma kuluza bzinthu bzinango kuti mukwanirise cakulinga canu. Mukacita bzimwebzi, mun’dzatambira bzisimbo bzakucita kutapa na kutaya kuposa bzomwe mungaluze. Batismo ingakupulumuseni ndipo ingakuthandizeni kukhala na cikumbu-mtima cakucena kwa Mulungu. Thangwe likulu lomwe lingakucitiseni kuti mubatizidwe ni lufoyi lomwe munalo kwa Yahova Mulungu. Mun’funikambo kumbakhulupira na mtima wanu wentse cadidi comwe mudapfunza cakulewa bza Baba, Mwana na mzimu wakucena. Pambuyo pakukumbukira bzentse bzomwe tapfunza mpaka pano, kodi mungatawire tani mbvunzoyu: “Kodi Ndakonzeka Kuti Ndibatizidwe?”
BZOMWE MUN’FUNIKA KUCITA MUKANATI KUBATIZIDWA
17. Fotokozani bzinthu bzomwe munthu an’funika kucita akanati kubatizidwa.
17 Penu imwepo mukuwona kuti mwakonzeka kubatizidwa, ndiye kuti mwacita bzinthu bzizinji kuti mukhale pa uxamwali bwabwino na Yahova. * Ndipo thangwe ra kupfunza kwanu Bibliya, imwepo mwapfunza bzizinji bza Yahova na Jezu. Tenepo mukukhulupira bzomwe mukupfunzabzo. (Wahebereu 11:6) Mukukhulupira na mtima wentse mafala ya m’Bibliya, yomwe yambalewa bzomwe Yahova an’dzacita kutsogolo, ndipo mukutsimikiza kuti kukhulupira ntsembe ya Jezu kungakupulumuseni ku pikado na infa. Mwasiya kucita pikado zomwe mukhacita, ndipo mwakumbira Yahova kuti akulekerereni. Mwacinja makhalidwe yakuipa yomwe mukhanayo, ndipo mwayamba kukhala na makhalidwe yabwino yomwe Mulungu ambakomedwa nayo. (Mabasa 3:19) Ndipo mukufunisisa kuuzambo winango bzomwe Bibliya limbapfunzisa. Mwabvumizidwa kukhala mpalizi wakusaya kubatizidwa ndipo mwayamba kupalizira pabodzi na gwere. (Mateu 24:14) Thangwe ra bzentse bzomwe mwacitabzi, Yahova akukomedwa namwe kwene-kwene.—Mimwani 27:11.
18. Kodi mun’funika kucita ciyani mukanati mwabatizidwa?
18 Mukanati mwabatizidwa, imwepo mun’funika kucita bzinthu bzinango. Ninga momwe tawonera, mun’funika kubzipereka kwa Mulungu. Tenepo, citani mpembo pomwe muli pamwekha, ndipo mu mpembomo uzani Yahova kuti mukufuna kumutumikira kwa moyo wanu wentse. (1 Pedru 4:2) Mukamala, dziwisani nyakubveranisa bungwe la akulu kuti mukufuna kubatizidwa. Iye an’dzakumbira akulu atatu kuti awona namwe. Tsono lekani kubva mantha kukawonana na akuluwo. Ndipo kumbukirani kuti iwo ambakudziwani ndipo ambakufunani. Cakulinga cawo n’cakufuna kuceza namwe mwa kubwerezera nfundo zomwe mudapfunza m’Bibliya, kutsimikizira kuti mwabvesesa bzomwe mudapfunzabzo, na kuwona kuti mukudziwa kufunika kwa kubzipereka kwa Mulungu na batismo. Pambuyo pa bzimwebzi, akuluwo akawona kuti mun’themera kubatizidwa, an’dzakuuzani kuti mun’dzabatizidwa pa mtsonkhano wa dera ayai wa cigawo.
BZOMWE MUN’FUNIKA KUDZACITA PAMBUYO PA KUBATIZIDWA
19-20. Kodi n’ciyani comwe mun’dzafunika kucita pambuyo pakubatizidwa, ndipo mungadzacite tani?
19 Kodi mun’funika kudzacita ciyani pambuyo pa kubatizidwa? * Kumbukirani kuti kubzipereka kwa Mulungu ni lumbiro, ndipo iye ambafuna kuti imwepo mulikwanirise. Tenepo mukabatizidwa, mun’funika kucita bzinthu mwakubverana na kubzipereka kwanuko. Kodi mungacite tani bzimwebzo?
20 Cakuyamba, pitirizani kumbatsonkhana na gwere lanu. Ndipo mukabatizidwa, imwepo mun’dzacita mbali ya atumiki wa Mulungu wa pa dziko lentse la pantsi. (1 Pedru 2:17) Abale na mpfumakazi za m’gwere zin’dzakhala ninga wanthu wa m’banja lanu cairo. Ndipo mukambagumanika pa mitsonkhano mwakusaya kumoga-moga, uxamwali bwanu na abalewo bun’dzalimba kwene-kwene. Caciwiri, mbawerengani Bibliya ntsiku zentse na kukumbukira bzomwe mwawerengabzo. (Psalymo 1:1, 2) Mukambawerenga Bibliya, mbaimani kuti mumbakumbukire bzomwe mwawerengabzo. Mukacita bzimwebzi, mafala ya m’Bibliya yan’dzatokonya mtima wanu. Cacitatu, lekani kusiya kumbapemba. (Mateu 26:41) Mukambapemba na mtima wanu wentse, uxamwali bwanu na Yahova bun’dzalimba. Cacinai, ‘pitirizani kuikha pakutoma, Umambo bwa Mulungu.’ (Mateu 6:33) Mungacite bzimwebzi mwa kumbawona basa lakupalizira kukhala cinthu cakufunika na cakuyambirira pa moyo wanu. Ndipo mukambapalizira mwakusaya kumoga-moga, imwepo mun’dzalimbisa cikhulupiro canu ndipo mun’dzathandizambo winango kuti akhale na cidikhiro cakudzakhala na moyo wakusaya kumala.—1 Timotio 4:16.
21. Fotokozani phindu lomwe mun’dzakhala nalo mukabatizidwa.
21 Kubzipereka kwa Yahova mucibatizidwa, ni bzinthu bzakufunika kwene-kwene bzomwe mungacita pa moyo wanu. Ndipo kucita bzimwebzi kumbafuna kubvuma kuluza bzinthu bzinango. Kodi bzina phindu? Inde. Mwa ciratizo, mabvuto yali-yentse yomwe mukugumana nayo m’dzikoli ‘njakanthawe na yakupepuka.’ (2 Wakolinto 4:17) Koma mwakusiyana na bzimwebzi, imwepo mukabatizidwa mun’khala na moyo wabwino kuyambira tsapano ndipo kutsogolo mun’dzakhala na ‘moyo caiwo.’ (1 Timotio 6:19) Ndipopa pembani ndipo mbakumbukirani mtawiro wanu pa mbvunzo uyu: “Kodi ndine wakukonzeka kuti ndibatizidwe?”
NYIMBO 50 Mpembo Wangu Wakubzipereka
^ ndi. 5 Kodi mukufuna kubatizidwa? Penu bziri tenepo, dziwani kuti nkhani ino yanembedwera imwepo. Tin’cezerana mibvunzo inango yakubverana na nkhani yakufunikayi. Ndipo mitawiro yanu pa mibvunzoyi inkuthandizani kuwona penu mwakonzeka kubatizidwa.
^ ndi. 2 Luka 14:27 Omwe aninyamula lini muti wace wakuzunzidwira, acinditewera, angakhale lini nyakupfunza wangu. 28 Mwa ciratizo, mbani wa imwepo akafuna kumanga ntsanza ambayamba lini wakhala pantsi kuti alewenge kobiri zomwe adzonge, kuti awone penu anazo kobiri zakukwanira kuti amalizire ntsanzayo? 29 Thangwe iye angakonze aliserse, koma acisaya kukwanisa kuimaliza ndipo wentse wakuwona angayambe kumuseka, 30 aciti: ‘Mwamunayu adayamba kumanga koma watazira kumaliza.’
^ ndi. 4 Mateu 16:24 Ndipo Jezu adauza anyakupfunza wace kuti: “Penu munthu akufuna kunditewera, abzilambe yekha, anyamule muti wace wakuzunzidwira, acinditewera mwakusaya kulekeza.”
^ ndi. 5 Onani kwadru yakuti “ Mibvunzo Miwiri Yomwe Mun’dzaitawira pa Ntsiku Yomwe Mun’dzabatizidwa.”
^ ndi. 6 1 Pedru 3:18 Pakuti Kristu adafera pikado kabodzi kokha, nyakulungama kufera anyakusaya kulungama, kuti akutsogolereni kwa Mulungu. Iye adafa mu thupi, koma adakhalisidwa na moyo mu mzimu. 21 Batismo in’kupulumusanimbo lero ninga cingalawaco (batismoyo si kucosedwa kwa tsuzu m’thupi, koma n’kukumbira cikumbu-mtima cabwino kwa Mulungu,) mwa kulamusidwa kwa Jezu Kristu.
^ ndi. 9 Mateu 28:19 Tenepo, ndokoni mukapfunzise wanthu wa mitundu yentse, muciwabatiza m’dzina la Baba, la Mwana, na la mzimu wakucena, 20 na kuwapfunzisa kusunga bzinthu bzentse bzomwe ndidakuuzani. Ndipo dziwani kuti ine ndiri pabodzi na imwe ntsiku zentse mpaka ku phampha kwa mkonzedwe uno wa bzinthu wa nthawe ino.
^ ndi. 17 Onani kapitulo 18 ya bukhu lakuti Bzomwe Bibliya Limbapfunzisa.
^ ndi. 19 Penu mukanati mwamaliza kupfunza mabukhu yakuti Bzomwe Bibliya Limbapfunzisa na Pitirizani Kufunidwa na Mulungu, imwepo mun’funika kupitiriza kupfunzako na mpfunzisi wanu mpaka kumaliza yentse mawiri.
