Jack ni Marie-Line va thuma votshe ka mthumo wa mbimo yotshe kukhukhela ngu 1988. Ngako va ziwako ngu kuhehuka kwawe, vona va tumete siavelo so tala ditikoni da Guadalupe ni Guiana Francesa. Konkuwa, Bhetele ya França ngu yona yi wonelelako matiko onewo. He wotise Jack ni Marie-Line siwotiso so kari.

Ngu kutxani mi di tekile wunyaphandule?

Marie-Line: Ni kulete Guadalupe, ni di ngadi mwanana ni ti ya kutxhumayelani masiku otshe ni mame, awu i nga ti Fakazi yo dhunda kutxhumayela. Na va dhunda vathu, se neti ni nga heta txikolwa ngu 1985, ni tekile wunyaphandule.

Jack: Ni di ngadi mfana, ni ti hagari ka vanyaphandule ava va nga ti dhunda mthumo wo txhumayela. Ni ti tolovela kuteka wunyaphandule wo vhuneta hi txi huma maferiya txikolwani. Ngu magwito ka divhiki, hi ti ni mtolovelo wo bela txibhomba hiya thuma ni vanyaphandule vamwani ka wukhalo wawe. Hi ti txhumayela ditshiku dotshe, hi gwita hi ya paraya. Masiku onewo ma ti kensa ngutu!

Msana ko txhadha ni Marie-Line ngu 1988, hi si na wutixamuleli wo tala, se ni ti wotisile tiya: ‘Ngu kutxani hi si mahi to tala ka mthumo wo txhumayela?’ Ni khatile kuphandula kumweko ni Marie-Line. Msana ka dilembe, hi yite ka txikolwa txa vanyaphandule, hi mani txiavelo txo va vanyaphandule vo sawuleka. Hi ve ni siavelo so tsakisa Guadalupe hi si se ruriswa hi ya Guiana Francesa.

Mi mane siavelo so tala ngu kutsimbila ka mbimo. Se nji txani txi nga mi vhuna ti to mi wonisana ni siemo sa siphya?

Marie-Line: Vanathu va Bhetele ya Guiana Francesa va ti tiziva to m’bhalo wu hi wu dhundako ngutu i Isaya 6:8. Se mbimo yotshe, ngako va txi hi dhana va txi khata ngu ku hi sakanisa va txi: “Ina ma wu khumbula m’bhalo wu mi wu dhundako?” Va txi za ve womba toneto, hi ti tiziva to kuta txiavelo txa txiphya. Se hi ti xamula hi txi: “Ngathu vava! Hi rume!”

Hi vayilela kudiganisa siavelo sa kale ni si hi ningwako nguko eto ti nga hi tsivela kutsakela  asi hi ku naso. Hi tshumela hi zama kukhata kumaha wungana ni vanathu va mu hi nga avelwa kona.

Jack: Masiku msana, vamwani va vangana vathu va ti hi godholisa va si ti tumbuli ngu ku va nga ti hi sinzisa ku hi si ruri, nguko va ti tsakela kuzumba ni nathu. Kambe mbimo yi hi nga khukha Guadalupe, mwanathu mmwani a hi khumbutisile ati Jesu a nga womba ka Matewu 13:38 o khene: “Thembwe ngu ditiko.” Se ngako hi txi txitxa txiavelo, hi khumbula to hi ngadi hi txi thuma ka thembwe yona yi ya yimweyo ku si nga ni mhaka ni mu hi yako kona. Phela, vathu ni ni thembwe nza lisima!

Ngako hi txi hoka ka wukhalo wa wuphya, ha ti wona ti to vamwani va sikota kuzumba va di tsakile ngutu. Se, hi duketa kuhanyisa ti va hanyisako tona. Sakudya si hambanile ni si hi nga si tolovela, kambe ha dya ni kusela asi ni vona va selako, ha zama ku ti vhikela ka malwati. Hi duketa kuwomba-womba to tsakisa ngu siavelo sathu.

Marie-Line: Hi tshumela hi gonda to tala ka vanathu va wukhalo wonewo. Ni khumbula ka dikhambi do khata kuzumba Guiana Francesa, ku ti wa mati a hombe, se ni pimisile ti to na tsula thembweni ma txi txa mati. Kambe mwanathu mmwani wa txisikati a ni wotisile a txi khene: “Ha tsula?” Ni xamate ni txi khani: “Hi na tsulisa kutxani?” A ti khene: “Teka mthuzi, se hi na tsula ngu mabhasikeni.” Phela ni gondete kutsimbitisa bhasikeni ni di gwimbile mthuzi. Itiku ni sa gondela, ni sa txhumayela ka mbimo yo wa mati!

Se mi rurile 15 wa makhambi. Ina mi ni to kari to vhuna vamwani mayelano ni kurura?

Marie-Line: Kurura hi nga msakano. Kambe, ti ni lisima kumana wukhalo wa wunene wo u na sikota kuhumula kwati u txi wuya ngu thembweni.

Jack: Ngu mtolovelo ni ti pendenta mndani ka nyumba yathu. Vanathu va Bhetele va txi wona to hi na mbi zumba mbimo yo lapha, va ti womba tiya: “Jack, konkuwa u nga tikarate ngu kupenda!”

Marie-Line mbwa hombe ko pakela thundu! Sotshe asi veketela ka makaxa e ma lema ngu kuya ngu mu si thumako kona, ko fana ni “txipetoni,” “kwartu,” ni kumwani. Se ngako hi txi hoka ka m’ti wathu wa wuphya, ta hi hehukela ku si veketala ka makhalo a sona. Ene a bhala sotshe  ha ka diphepha asi si ku ka dikaxa dimwani ni dimwani kasi ku ti hi hehukela kumana asi hi si lavako ngu txikuluveta.

Marie-Line: Aku hi nga gonda kuziva kuveketa silo sathu, ta hehuka kukuluveta hi khata kuthuma thembweni.

Mi mahisa kutxani ti to mi tivekela mbimo yo ‘hetisisa mthumo wanu’ kwati?—2 Tim. 4:5.

Marie-Line: Ngu M’vhulo, ho humula ni kululamisela mitshangano. Se kukhukhela Wazibili, hi ya kutxhumayelani.

Jack: Hambiku hi ku ni mtengo wa maora aya hi fanelako ku ma ningela, kha hi veki mapimo athu ka toneto. Txa lisima kwathu ngu txhumayela. Hi txiza hi huma mtini, hi zama kubhula ni votshe va hi va manako.

Marie-Line: Ngu txikombiso, hi txi thuka hi ya ka txifestana, ni teka siphephana. Vathu vamwani va hi tela ve ta kombela mabhuku, hambiku hi nga ti sa va gela to hi Tifakazi ta Jehovha. Ha ti wonela ka nzila yi hi ambalako ngu yona ni ti hi sakananisako tona. Ngu toneto, vathu va tiwona.

Jack: Ha ningela wufakazi ngu kuva vaakelani va vanene. Na rolela maphepha, ni kuthavisa nzambwa yimwani ni kukhatalela jaradhi ya mtini kwathu. Vaakelani vathu va thuka ve hi kombela va txi khona: “Ina mi nga hi zamela Bhiblia mi txi thuka mi yi mana?”

Ma tolovela kutxhumayela ka makhalo a kule. Ina ku ni to tsakisa mi ti khumbulako ka maendo onewo?

Jack: Khe Guiana, makhalo mamwani ta karata kuhoka. Hi tolovela kutsimbila 600 wa makilometro ngu divhiki ka sitarato so sina. Hi txiya Santo Élie, ka txitinga txa Amazônia, hi nge divali. Hi hetile maora hi txi tsimbila ngu mmovha wo tsimbila ka sivhunyi ni ngalava ya mtamo. Kutala ka vathu va kheya, vakeli va nzalama. Se vamwani va txi hi ninga sirigwana sa nzalama va txi bonga mabhuku athu! Ni minova ya kona hi kombisile yimweyo ya mavhidhiyo a sengeletano. Vo tala va tile.

Marie-Line: Konkunyana, Jack a ta nga kombelwa kuveka m’womba-wombo ngu lidimi la Txikamopi. Hi tsimbite mune wa maora ngu dibhoti da motori ka mnambo wa Oyapock hi txi ya ka wukhalo wa kona. Ti tsakisile ngutu.

Jack: Aha mati ma nga ti si miti , mavimbi ma ti ni phango ngutu. Kuwomba ditshuri ti to ti txi tsakisa ngutu kuwona mavimbi onewo ma txi ta. Mtsimbitisi wa dibhoti ti lava e tiziva ati a mahako. Kambe i ti mbimo yo tsakisa. Hambiku ku nga ti kova ni 6 wa Tifakazi basi, vathu va kona mu ka 50 va tile ka Txialakanyiso kupata ni va lixaka la va Ameríndios!

Marie-Line: Timhaka to tsakisa to nga tiya, vaphya ni vona va nga ti mana ngako va txi maha to tala ka Jehovha. Ka timbimo toneto ti lava u themba Jehovha, se likholo lako la tsaniswa. Mbimo yo tala ha wu wona mtamo wa diwoko da Jehovha.

Anu mi gondile tidimi to tala. Ina ti mi hehukete ku ti gonda?

Jack: Kha ta hehuka! Ni gondile tidimi toneto nguko i nga ti txilaveko. Ti txi lava ni tsimbitisa Gondo ya Muwoneleli ngu Txisranantongo * nem ni si se ningwa hambi kulera ka Bhiblia! Ni wotisile mwanathu wo kari to ina va txi tipfisisa kani. Ene a ti khene: “Yimwani mbimo mapswi mamwani hi si ma pfisisi, kambe u pekile.” Vanana va ti ni vhuna ngutu. Ni txi tandeka to kari, vahombe va si ni geli, kambe vanana va ti womba. Ni gondile to tala ka vanana.

Marie-Line: Ka wukhalo wumwani, ni ti ni sigondo sa Txifransa, Txiputukezi ni Txisranantongo. Mwanathu mmwani wa txisikati a ti khene ni txi ya tsimbitisa sigondo, ti nga va tinene ni txo khata ngu lidimi ali li ni karatelako ngutu ni gwitisa ngu li ni li kotakunyana. Ni tekete kupfisisa to txivhuno txonetxo njinene ngutu.

 Ditshiku dimwani, ni ti ya tsimbitisa txigondo ngu Txisranantongo se txa wumbidi ngu Txiputukezi. Mbimo yi ni nga ti khata txa wumbidi, mwanathu wu ni nga ti nayo a ti khene: “Marie-Line, ni wona nga ku ni txikarato hawa!” Ni ti tumbute to ni ti womba-womba Txisranantongo ni m’thu wu a womba-wombako Txiputukezi!

Anu ma dhundwa ngu va mi nga thuma navo. Ti kotekisa kutxani ti to u tolovelani ni vanathu?

Jack: Mavingu 11:25 yi womba tiya: “Moya wa wuha wu na ena.” Kha hi ti feleli kumahela vamwani to kari. Ku txi lulamiswa to kari ka Nyumba ya Mfumo, vamwani va tolovela ku ni gela tiya: “Atiya leka vahuweleli va na maha.” Kambe ani ni khani: “Ya, nani ni m’huweleli. Se i di ti to ku ni mthumo wu lavako kumahwa, nani na tsula.” Hambiku hotshethu hi thukako hi lava mbimo yo va hi di hokha, hi zumbela ku ti khumbulisa to kha hi lavi kuleka toneto ti hi vhalela kumahela tatinene vamwani.

Marie-Line: Hi maha totshe ti to hi kombisa kukhatala ngu vanathu. Ngu toneto, ha zama kuziva to mwendo ku ni wu a ku ni txilaveko txo vhunwa ku khatalela vanana mwendo ku ya va teka txikolwani. Hi nga txitxa txiemiso txathu ti to hi tiemisela ku va vhuna. Ngu nzila yoneyo, hi kota kuva ni wuxaka wa wunene ni vanathu ngu kutiemisela ku va vhuna mbimo yi va ku ni txilaveko.

Ngu yahi makatekwa aya mi nga ma mana ngu kuthuma amu ku ku ni txilaveko txa hombe?

Jack: Kuva ka mthumo wa mbimo yotshe ta hi ninga litsako la hombe. Hi tshumela hi va ka wukhalo wu hi kotako kuwona kwati mtumbuluko wa Jehovha. Hambiku ku ku ni sikarato, hi ni kurula ka mialakanyo nguko ha tiziva to hi ni txivhuno txa vathu va Txizimu kotshe mu hi ku kona.

Mbimo yi ni nga ti mphya, ni khotetwe Guiana Francesa ngu mhaka ya likholo langu. Ni sa tirinzela to ni nga ya kheya kota murumiwa ni tshumela ni tumelelwa kuya pfuxela sibotxhwa nga no va ministro. Jehovha ngene a nga hi ninga makatekwa awa!

Marie-Line: Litsako langu la hombe ngu maha totshe ti ni ti kotako kasi kuvhuna vamwani. Ha tsaka ngu kuva ka mthumo wa Jehovha. Eto ti hi maha hi va ni wungana wa wunene kota mpatwa. Mbimo yimwani Jack wa ni wotisa to mwendo a nga dhana mpatwa wu wu lavako txivhuno. Ni tolovela kuwomba tiya: “Ni ti pimisa ngu toneto!” Eto ngu ti ti humelelako.

Jack: Masiku msana ni getwe to ni ni Câncer de próstata. Hambiku Marie-Line a si ti dhundiko kupfa eto, ni tolovela kuwomba tiya: “Mfo, ni txo fa mangwana, kha ni na mbi fa ‘ni di kumbile.’ Kambe ni ndi na fa ni di tsakile ngu kuziva to ni thumisile wutomi wangu ka timhaka ta moya.”—Gen. 25:8.

Marie-Line: Jehovha a hi tulete matimba o maha to nem hi sa tiemela. Wutomi wathu wu tate ngu silo sa sinene. Ngu kuthemba Txizimu, kotshe mu sengeletano yakwe yi hi kombelako kuya, hi na tsula!