Jack na Marie-Line be o ebol’a pond’a mususu mwemba botea mbu 1988. Kana ba tano̱ ba biane̱ ka bato ba mako̱lo̱ngo̱ne̱ to̱ njika bete̱medi, bemedi o lomabe̱ o bepolo jita o Guadeloupe na o Guyane. Be bepolo bebane̱ be nde tatan owas’a bediedi ba mukanjo m’ebolo ma Fre̱nsi. Di baise̱ te̱ Jack na Marie-Line ngus’a myuedi.

Nje e tute̱le̱ bińo̱ o no̱ngo̱ ebol’a pond’a mususu e?

Marie-Line: Na kokedi nde o Guadeloupe; na ta na te̱ dikalo buńa bwe̱se̱ na ńango am nu ta nde Mboṅ a Yehova ńa ko̱di. Nika na to̱ndino̱ bato jita, mba masa ma bo̱le̱ esukulu o mbu 1985, nde na no̱ngino̱ ebol’a paonia.

Jack: Ke̱ na dia eso̱mbe̱, na ta na dingabe̱le̱ na baboledi ba pond’a mususu bena ba ta ba to̱ndo̱ ebol’a dikalo. O pond’a mawumse̱, na ta na ko̱lo̱ngo̱ne̱ no̱ngo̱ ebol’a paonia ń’epas’a ponda. O su la woki, di ta jala na mutoa ma ndiyo o dongame̱ne̱ paonia iwo̱ o mōnda mabu ma dikalo. Di ta di te̱ dikalo buńa bwe̱se̱ nde o sukan, jala o saw’a munja. Mi mińa mi ta biso̱ muńe̱nge̱ to̱ ne̱!

Ponda to̱ ininga ombusa ba Marie-Line o mbu 1988, na ta na kwala na mbame̱ne̱ ná: ‘Di si be̱n mūna to̱ mō̱, ońola nje so̱ di si malańse̱no̱ ebol’asu ya dikalo e?’ Na mba pe̱ na no̱ngo̱ ebol’a paonia ka Marie-Line. Ombusa mbu mō̱, di ta di belabe̱ o jukea o esukul’a paonia. O su la y’esukulu, di lomabe̱ ka paonia ya tobotobo. Di bo muńe̱nge̱ o bolea o bepolo ba ńai na ńai o Guadeloupe, ombusa ponda pe̱ di lomabe̱ o Guyane.

Lo lomabe̱ o bepolo jita mi mimbu me̱se̱. Nje yongwane̱ bińo̱ o ko̱lo̱ngo̱ne̱ bete̱medi ba peńa e? 

Marie-Line: Bonasango ba Bete̱l ba ta ba bia ná text a Bibe̱l di to̱ndino̱ jita ńe nde Yesaya 6:8. Ońola nika ponda ba tano̱ ba bele̱ biso̱, ba ta nde ba botea na ngus’a byala ba make̱ko ná: “Mo̱ lo mo̱nge̱le̱ text’ańu ńa Bibe̱l lo to̱ndino̱ jita e?” Nika e ta nde e pula kwala ná di me̱nde̱ lomabe̱ o epol’a peńa. Jalabe̱ lasu di ta so̱ nde ná: “Biso̱ ban! Loma biso̱!”

 Di si makobisane̱ epol’a peńa na bepolo di wuno̱ ońolana nika ńe ná e bola ná di si bwane̱ epol’a peńa di lomabe̱no̱ muńe̱nge̱. Di mabola pe̱ me̱se̱ o be̱ mako̱m na bonasango na bonańango asu.

Jack: Mako̱m mō̱ mena ma ta ma pulea biso̱ bwam ma puli bo̱bise̱ biso̱ mulema ná di s’ala ońolana ba ta ba pula ná di je na babo̱. Nde ponda jasumwe̱no̱ o Guadeloupe, munasango mō̱ o̱nge̱le̱ biso̱ byala ba Yesu be tilabe̱ o Mateo 13:38: “Mōnda mwe nde mundi ma wase.” Ponda te̱ di malomabe̱no̱ o bepolo ba peńa, di madutea ná je nde bolea o mulemlem ma mōnda e be̱ to̱ we̱ni jeno̱. Ombusa me̱se̱, nje ye mweńa ye nde bato na mōnda ma dikalo!

Niponda di mapo̱no̱ o mōnda ma peńa, di me̱ne̱ ná bato bape̱pe̱ ba maja oten nde ba be̱ pe̱ mutam. Di makeka so̱ bola mambo ka babo̱. Da le ná di be̱ diwengisan, nde di mada nde nje ba madano̱ di ńo̱ pe̱ nje ba mańo̱no̱, di bola pe̱ me̱se̱ ná di be̱ne̱ ja la bwam. Di mapo̱ngo̱ miwe̱n ná di si to̱kisane̱ epolo to̱ ewo̱ di malomabe̱no̱.

Marie-Line: Bonasango ba bepolo di malomabe̱no̱ ba mokwe̱le̱ biso̱ mambo jita. Na mo̱nge̱le̱ nje e tombi ke̱ je o wa po̱ o Guyane. Mbua e ta ngińa, jo̱nge̱le̱ so̱ nde ná jangame̱n jenge̱le̱ ná e bo̱ biana di mala o dikalo. Nde munańango mō̱ a baise̱ mba ná: “Je ná jala?” O mańaka mam me̱se̱, na mba na baise̱ mo̱ ná: “Ne̱ni e?” Na mo̱ alabe̱ ná: “No̱ngo̱ mbuled’ango̱, di mala na medi masu.” Na nika nde nokono̱ o duane̱ medi na mbuledi o dia. Esibe̱ nika, na si wusa te̱ dikalo o pond’epupa tomtom!

Lo lomabe̱ o lambo ka 15 bepolo. Njika malea leno̱ ná lo bola bane̱ jombwea tukwa la wum’a boja e?

Marie-Line: E titi bu o tukwa wum’a boja ponda ye̱se̱. Nde, ye mweńa o be̱ne̱ wum’a bwam o maso̱lo̱no̱ ombusa dikalo.

Jack: Na ta na ko̱lo̱ngo̱ne̱ pena teten a milongi masu ma peńa. Bonasango ba mukanjo m’ebolo ba ta te̱ ba bia ná di si me̱nde̱ jinda wuma di lomabe̱no̱, ba ta ba langwea mba ná: “Jack, nin ngedi o si takise̱ ńolo o pena bolongi!”

Marie-Line a bi kaka masango jita! A mawe̱le̱ masango ma epolo te̱ o bekwe̱m nde a tila mina oten, k’eyembilan “ndabo a jo̱ke̱le̱,” “tuṅ,” “mwe̱be̱,” na nika. Ponda di mapo̱no̱ o bolongi basu ba peńa, di mawe̱le̱  nde ekwe̱m te̱ o epol’ao na bo̱bise̱ la ńolo. A mapo̱ngo̱ list a mambo me̱se̱ me o ekwe̱m te̱, na nika di mapomane̱ so̱ nje di be̱nno̱ ńo̱ngi.

Marie-Line: Kana jokono̱ o we̱le̱ lambo te̱ o epol’ao, je so̱ ná di pomane̱ botea dikalo.

Ne̱ni lo mate̱se̱no̱ mudango mańu ná lo “londise̱ bolea [lańu] mbom” e?​—2 Tim. 4:5.

Marie-Line: Mo̱su, di mawumse̱ nde di boṅsane̱ pe̱ ndongame̱n. Botea kwasu, je nde o dikalo.

Jack: To̱ na nika jangame̱nno̱ tombise̱ muso̱ngi ma awa mō̱ te̱nge̱ o dikalo mo̱di te̱, seto̱ nika nde ńe biso̱ mweńa. Dikalo nde le biso̱ lambo le mweńa buka me̱se̱. Botea ponda di mabusano̱ o bolongi nate̱na ponda di matimbano̱, di makeka kwalisane̱ be̱se̱ bena di madongame̱ne̱no̱.

Marie-Line: Ponda te̱ di malano̱ longe̱le̱ ńolo k’eyembilan, na malane̱ nde trakt. Bato bō̱ ba yo̱ki baise̱ biso̱ kalati, to̱ e be̱ nde ná di si langwedi babo̱ ná je nde Mboṅ a Yehova. Di mano̱ngo̱ so̱ jangame̱ye̱ na bebo̱tedi basu na bedangwedi basu. Bato ba mamaka ninka mambo.

Jack: Di mate̱ye̱ pe̱ myoyo masu ma mboa dikalo tongwea na bebolo ba bwam. Na mapo̱ndo̱ pepa, na busise̱ dibunje, na sangise̱ pe̱ mōnda ma mbonji. Myoyo masu ma mboa mi mamaka nika nde mi baise̱ ponda iwo̱ ná: “Son ne ná na kusane̱ bińo̱ Bibe̱l e?”

Lo ko̱lo̱ngo̱ne̱ te̱ dikalo o betika. Bińo̱ le o jo̱nge̱le̱ lambo la tobotobo di tombi o malo̱ndo̱ mańu e?

Jack: O Guyane e ta ndutu o wala o myonda mō̱. Ponda iwo̱, o woki po̱ lo̱ndo̱ di ta di no̱ngo̱ne̱ biso̱ 600 ba kilometa o mangea ma bobe. Di si me̱nde̱ dimbea dikalo o St. Élie, o eyid’a Amazon. Jalo nde na mutoa munde̱ne̱, o sukan pe̱ na bo̱lo̱; nik’e no̱ngi biso̱ awa jita obiana di matunge̱. Jita la bato ba mu mundi ba ta nde bawase̱ gol. Ná ba timbise̱le̱ biso̱ masoma ońola kalat’asu, bō̱ babu ba boli nde biso̱ mbudu ma gol ka jabea! Ebiamu e po̱ino̱, jombo sinima ya bebokedi na jita la baje̱ o mu mundi.

Marie-Line: Ba ta ba baise̱ Jack ná a tombise̱ ekwal’a Jo̱nge̱le̱ la kwed’a Yesu o Camopi. Ná di tunge̱ owo, di tombise̱ awa ine̱i na bo̱lo̱ o mo̱pi ma Oyapock. Nik’e bwese̱ biso̱ muńe̱nge̱ jita.

Jack: Wuma mo̱pi mu tano̱ mu tomba na ngińa nik’e wusa wana mbeu a ńolo. E ta mańaka o je̱ne̱ ne̱ni ma madiba ma tano̱ ma tomba na ngińa. Muduane̱ bo̱lo̱ a ta angame̱n bia nje bola. Di lo̱ndo̱ di bwese̱ biso̱ muńe̱nge̱ jita. To̱ na nika Mboṅ a Yehova i tano̱ nde 6, bukedi o Da la Sango ba ta 50, na Amérindien iwo̱!

Marie-Line: Ninka minam nde mi menge̱le̱ beso̱mbe̱ be mapule̱ lańse̱ bolea labu la Yehova. O be bete̱medi jangame̱n lakisane̱ Yehova, nik’e mouse̱ dube̱ lasu. Di ko̱lo̱ngo̱ne̱ je̱ne̱ ne̱ni Yehova a mongwane̱no̱ biso̱.

Bińo̱ loko leme̱ jita. Lo be̱n nde jabea la leme̱ e?

Jack: Tomtom. Ńo̱ngi o mōnda nde e ta e tute̱le̱ mba o jokwa lo leme̱. Na ta nangame̱n tombise̱ jokwa la Njongo a Betatedi na eyem’a Sranantongo * ke̱ na si tombise̱ to̱ bolanga ba Bibe̱l! Na mba na baise̱ munasango mō̱ ne̱ni mambo ma tombino̱. Alabe̱ nde mba ná: “Ponda iwo̱ di si ta di so̱ṅtane̱ byala bō̱, nde mambo ma tombi bwam jita.” Bana bongwane̱ mba jita. Na ta be̱ na po̱ngi te̱ diwuse̱, bana nde ba malangweye̱ mba seto̱ batudu ba bato. Beso̱mbe̱ bokwe̱le̱ mba jita.

Marie-Line: O mōnda mō̱ na ta na be̱ne̱ mokwa ma Bibe̱l na Fre̱nsi, Potoki, na Sranantongo. Na munańango mō̱ a bola mba malea ná na boteye nde tombise̱ jokwa la eyeme̱ ye mba ndutu nde na bo̱le̱ na di la eyeme̱ na bino̱ bwam. Na pomane̱ o so̱ṅtane̱ ná ma malea ma ta nde ma dibie̱.

 Buńa bō̱ na ta na be̱ne̱ jokwa la Bibe̱l laboso na Sranantongo di londe̱ maba na Potoki. Na botedino̱ jokwa di londe̱ maba, munańango biso̱ na mo̱ di ta a kwali nde ná: “Marie-Line, ye nde biana lambo di si mala!” Wa nde na so̱ṅtane̱no̱ ná ne nde kwalisane̱ mut’a Bresil n’eyem’a Sranantongo o mulopo ná na kwalisane̱ mo̱ na Potoki!

Lo to̱ndo̱be̱ jita na ba bena ba ta ba bola ebolo mwemba na bińo̱. Ne̱ni lo timbino̱ be̱ mako̱m ma bwam na ba bonasango e?

Jack: Minia 11:25 mo̱ ná: “Musange̱ mulema a mulisabe.” Di ta di ko̱lo̱ngo̱ne̱ tombise̱ ponda na bane̱ na bolea babo̱ bwam. Bonasango bō̱ ba kwalisane̱ mba jombwea sangise̱ la Ndabo a Janea ná: “Ese̱le̱ ná bate̱ dikalo ba bole y’ebolo.” Na timbise̱le̱ nde babo̱ ná: “Mba pe̱ ne nde mute̱ dikalo. Ebolo ye te̱, mba pe̱ nangame̱n bola mo̱.” To̱ na nika jangame̱nno̱ jombwea biso̱me̱ne̱, di si mapula ná nika ńeke biso̱ o bolea bane̱ bwam.

Marie-Line: Di mabola me̱se̱ ná di lee̱le̱ bonasango ná di to̱ndi babo̱ jita. Na ni mbadi nde di mawe̱le̱no̱ bia nga ba be̱n ńo̱ngi ná moto ombweye bana babu to̱ ná ale no̱ngo̱ babo̱ o esukulu. Di mate̱se̱ so̱ mudango masu ńai di mabe̱no̱ be̱be̱ o jongwane̱. Di be̱n so̱ mulatako ma bwam na bape̱pe̱, di le̱le̱me̱ pe̱ o jongwane̱ babo̱ yete̱na ba be̱n ńo̱ngi.

Njika minam lo kusino̱ o bolea wuma ńo̱ngi ńeno̱ bonde̱ne̱ e?

Jack: Ebol’a pond’a mususu e londe̱ malonge̱ masu na minam. Di we̱li bwane̱ ńai na ńai a bewekedi ba Yehova muńe̱nge̱. To̱ na nika di kusino̱ mitakisan, di ta di be̱ne̱ musango ma teten ebanja di ta di bia ná tumba la Yehova di masue̱le̱ biso̱ to̱ we̱ni jeno̱.

Ke̱ na dia eso̱mbe̱, na ta o beboa o Guyane ońolana na si ta na pula be̱ sonja. Na si ta no̱nge̱le̱ ná na me̱nde̱ pe̱te̱ timba o Guyane ka ńamuloloma na kusa pe̱ wonja o te̱ dikalo o ndabo a beboa. O ka mbale̱, Yehova a sangi mulema jita a manamse̱ pe̱!

Marie-Line: Muńe̱nge̱ mam munde̱ne̱ mwe nde ke̱ na mabolea bane̱. Je bonam ná je o ebol’a Yehova. Nik’e mouse̱ pe̱ diba lasu. Ponda iwo̱ Jack a yo̱ki baise̱ mba nga je ná di bele̱ babaedi bena ba be̱n ńo̱ngi ná bembe̱ babo̱ o da na biso̱. Na ko̱lo̱ngo̱ne̱ nde jalabe̱ ná: “Mba pe̱ ne nde jo̱nge̱le̱ mulemlem ma lambo!” Di yo̱ki nde be̱ jo̱nge̱le̱ diwo̱.

Jack: Ba wu o so̱ ná na be̱n kanse̱r ńa prostate. To̱ na nika Marie-Line a si to̱ndino̱ senga nika, na mabe̱ na langwea mo̱ ná: “A ndol’am, to̱ na wo̱ nde kie̱le̱, na si me̱nde̱ wo̱ ‘o bodun ba bwam.’ Nde na mawo̱ nde na muńe̱nge̱ ebanja longe̱ lam di ta di londa na mambo ma mudī, mambo ma mweńa.”​—Bbot. 25:8.

Marie-Line: Yehova a tele̱ye̱ biso̱ mo̱mbe̱ di si tano̱ jo̱nge̱le̱, a bola pe̱ ná di bole mambo di si tano̱ jo̱nge̱le̱ to̱ buńa. Longe̱ lasu di londi na mambo ma bwam. Na lakisane̱ di bo̱le̱ na Loba, to̱ we̱ni bebokedi bao be baise̱no̱ biso̱ ná jale oten nde di malano̱!