Jack na Marie-Line va kara pamwe motjiungura tja Jehova oruveze aruhe, okuza mombura ndji 1988. Otja mbaave tjiukirwa okuiririra ozongaro pekepeke, va yakura okuungurira Jehova momiano omingi, mokakoverwahi nga o Guadeloupe na mehi ndi o French Guiana. Otuveze atuyevari twi nai tu wa kehi yorutavi romberoo rwehi ra France. Indjo tu pure Jack na Marie-Line omapuriro tjiva nga.

Otjikwaye tji tje mu hinga okuungurira Jehova oruveze aruhe?

Marie-Line: Otjomuatje ngwe kurira moGuadeloupe, potuingi ee zuvarisa puna mama eyuva arihe, eye ngwari omupyuke motjiungura tjokuzuvarisa. Ami mba suvera ovandu, nu tjimanga tji mba za nokumana oskole mombura ndji 1985, otji mba uta oukandjira.

Jack: Moumutanda wandje, ami aruhe ee kara pu novakambure ovakwetu mbaave ungurire Jehova oruveze aruhe nu mba suverere otjiungura tjokuzuvarisa. Aruhe ee ungura otjomukandjira omuvatere ozoskole tji za pata. Povikando tjiva mozonavyeka, aatu rondo ombesi okukazuvarisa pu novakandjira, morukondwa mu ve zuvarisira. Eṱe aatu zuvarisa eyuva arihe, tji twa zu mbo atu kerinana komuronga. Omayuva ngo tjiri ya ri omawa tjinene.

Katjisupi kombunda yokukupa Marie-Line mombura ndji 1988, ami mbe ripura omuini kutja, ‛Kape notjiṋa tji matji tu handa, ongwaye tji tu hi nokupita tjinene motjiungura tjokuzuvarisa?’ Ami mba uta okuungura otjomukandjira puna Marie-Line. Kombunda yombura tji twa za kOskole yOviungura vyOvakandjira, eṱe twa rira ovakandjira vapeke. Twa kara noviungura pekepeke moGuadeloupe mbyaavi tupe ondjoroka ngunda atu hiya hindwa ko French Guiana.

Eṋe mwa pewa oviungura pekepeke otja ozombura tji maze kayenda. Ovikwaye mbye mu vatera okuiririra oruveze orupe ku mwa hindwa? 

Marie-Line: Ovakambure ovakwetu po Betel ya French Guiana, aave tjiwa kutja twa suvera etjangwa ra Jesaja 6:8. Kunao indu tji ve tu tonene ongoze, owo potuingi aave tu nyandisa nomambo nga: “Hapo ma mu zemburuka etjangwa ndi mwa suvera?” Eṱe aatu tjiwa kutja matu pewa otjiungura tjarwe, kunao aatu tja, “Oweṱe mba tu hinda.”

 Eṱe kaatu sasaneke otjiungura tjetu otjipe kuna ihi otjikuru mena rokutja mokutjita nao atja ku tjita kutja atu ha kara nondjoroka motjiungura tjetu otjipe. Wina aatu kondjo okutjita oupanga ku novakambure ovakwetu motjiungura tjetu otjipe ho.

Jack: Ovakambure tjiva kaave vanga kutja tu yende, kunao aave kondjo kutja tu kare. Posi yokutja tji twa za moGuadeloupe, omurumendu umwe omukambure we tu zemburukisa omambo wa Jesus nge ri mu Mateus 13:38, ndi ma ri tja: “Ehi romakunino oro ouye.” Indu tji twa hindwa kwarwe, eṱe tu rizemburukisa oveni kutja tu ri mehi romakunino otjingero kainatja kutja tu ri pi. Kombanda yaavihe, otjiṋa otjinanḓengu tjinene ovandu mbe ri morukondwa ndo.

Eṱe tji twe ya morukondwa orupe, tu muna kutja imba mba vazewa mo ve yenena okukara nondjoroka tjiri. Kunao, tu kondja okukara tjimuna wo. Ovikurya nandi vya panguka, eṱe tu rya imbi mbi mave ri nokunwa imbi mbi mave nu, amatu tjevere ouveruke wetu. Tu kondja pu matu yenene okuhungira momuano omuwa ohunga notjiungura atjihe tji twa pewa.

Marie-Line: Eṱe wina tu rihonga ovingi okuza kovakambure ovakwetu mbe ri morukondwa ndo. Mezemburuka otjiṋa tjimwe tji tja tjitwa kamanga tji twaza nokuvaza moFrench Guiana. Ombura aai roko tjinene nu twa muna kutja matu undju nga tji ya zako ngunda atu hiya pita motjiungura tjokuzuvarisa. Tjazumba omukazendu omukambure we ndji pura kutja, “Ove wa manuka ngatu yende motjiungura tjokuzuvarisa?” Ami mba himinwe ne tja: “Matu i vi?” Eye wa tja: “Matu kavire ounyeti, toora ehika roye.” Kunao ami mbe rihonga okuhanda ehika ngunda ame kavire okanyeti. Andakuzu hi ri hongere okutjita nao, he tje zuvarisa moruveze rombura.

Eṋe mwa tjinda povikando ape 15. Hapo eṋe mu nondunge ndji mai yenene okuvatera varwe mbu mave vanga okutjinda?

Marie-Line: Okutjinda katjiṋa otjipupu. Posi yokutja ounanḓengu okupaha oruveze oruwa, ndu mo kotoka ko tji wa zu motjiungura tjokuzuvarisa.

Jack: Potuingi ami ee hu ondjuwo yetu ombe otjivara tjarwe moukoto. Indu ovakambure porutavi romberoo tji va munu kutja katu nokukara orure koṋa ku twa hindwa. Owo povikando tjiva aave tja: “Jack, oripurire kokuhwa ondjuwo otjivara tjarwe.”

Marie-Line omupake woviṋa nawa. Eye u twamo oviṋa avihe movimbakete nu atjanga kombanda kutja, “ombata,” “ondjuwoyomara,” “okombeisa,” na  nao. Kunao indu tji twa vaza pondjuwo yetu ombe, irira oupupu kweṱe okutwamo ovimbakete mbi otja pomatuwo wawo. Eye u tjanga oviṋa avihe mbi ri motjimbakete kokutja irire oupupu kweṱe okumuna mbi matu hepa.

Marie-Line: Mena rokutja twe rirongerisa nawa, irira oupupu kweṱe okupita motjiungura tjokuzuvarisa tjimanga.

Mu twapo vi oruveze rweṋu kokutja mu ‘yenenise oviungura vyeṋu avihe otja ovakarere va Ndjambi’?—2 Tim. 4:5.

Marie-Line: Omandaha arihe tu suva nokurirongerisa kozombongarero zombongo. Okuza koritjavari, tu pita motjiungura tjokuzuvarisa.

Jack: Nandarire kutja tu sokuungura ozoiri kaaṋi motjiungura tjokuzuvarisa, eṱe kaku tu yandja ko ombango. Otjiungura tjokuzuvarisa ootjiṋa otjinanḓengu tjinene kweṱe. Okuza koruveze tji twa piti ponganda nga tji matu kotoka, eṱe tu kondja okuhungira kuna ngamwa ngu twa hakaene.

Marie-Line: Aruhe ee twaerere ouvapira nandarire kutja twe kerinana. Ovandu tjiva aave ya kweṱe nokuningira omambo nga zikamene kOmbeibela, nandarire kutja katu ye ve raera kutja oweṱe Ovahongonone va Jehova. Mena ra nao otji tu yandja ombango komuano wetu wokurihwikika nokuritjinda. Ovandu ve yandja ombango koviṋa otja imbyo.

Jack: Eṱe wina tu hongonona mokurira ovararanganda ovawa. Ami mbi wonga ozombapira, e ka tirahi otjikatinga, nokuharaka otjikunino ongondoroka nonganda yetu. Ovararanganda vetu aave munu otjiṋa ho, nu povikando tjiva aave tu pura kutja, “Kamaa peya amu tupe Ombeibela?”

Potuingi aa mu ka zuvarisa kotukondwa tokokure. Hapo ovikwaye oviwa mbi ma mu zemburuka ohunga nomauyenda ngo?

Jack: Otukondwa tjiva moGuiana otuzeu okuyenda ko. Potuingi eṱe aatu sokutoora ouyenda wozokilometa 600 motjivike mozondjira ozombi. Tjiri kamaatu zembi ko ouyenda wetu kokarongo nga oSt. Élie, ku ke ri mo Amazon. Pe tu kambura ozoiri kaaṋi okukavaza ngo, nu twa ungurisa ohauto ndji hingwa momahwa nokaskepi. Ovandu ovengi mba turire mo aave ungura momine yongoldo. Mokuraisa ondangi komambo wetu, tjiva ve tupa ouwe ouṱiṱi wongoldo otjotjiyandjewa tjouharupu. Eṱe twe ve raisira kemwe kouvidio wotjira ngurova. Nu ovature ovengi va yenena okukara po.

Marie-Line: Oupe nai, Jack wa ningirirwe okukayandja ehungi rOmazemburukiro wOnḓiro ya Jesus mokarongo ku ke isanewa kutja oCamopi. Okukavaza ngo twa hinga oure wozoiri ine nokaskepi monḓonḓu ndji Oyapock. Imbo wa ri ouyenda ouyorokise.

Jack: Omeva monḓonḓu pu yeri omaṱiṱi ye pupa nomasa kombanda yomawe nu ye rira omanaumba. Tjiri ya ri otjiṋa otjiwa okumuna okaskepi tji make kondo omeva ngu maye pupu tjinene. Omuhinge wokaskepi aa sokutjiwa kutja ma hingi vi. Posi yokutja ouyenda mbo wa ri ouwa tjinene. Nandarire kutja pa ri Ovahongonone hamboumwe uriri, ovandu ape 50 omba ri pOmariro Omayapuke, na wina tjiva vomuhoko mbu isanewa kutja Ovaamerindians.

Marie-Line: Omitanda mavi yenene okukara nondjoroka otjingeyo, indu owo tji va ungurire Jehova tjinene. U sokukambura mu Jehova tji u ri mozongaro otja inḓo, nu ongamburiro yoye mai kurire ko. Eṱe potuingi tu muna omuano Jehova mbwe tu vatera.

Eṋe mwe rihonga omaraka pekepeke. Hapo irira oupupu kweṋe okurihonga omaraka?

Jack: Kako katjiperi. Ami mbe rihonga omaraka ngo kokutja mbi yenene okuzuvarisa nokuvatera mombongo. Ami ee sokuungura okambo kOruhungu rwOmakonḓononeno meraka ndi Otjisranantongo * nandarire ngunda ambi hiya lesa Ombeibela meraka ndo mombongo. Mba pura omurumendu omukambure kutja mba ungura vi. Eye wa tja: “Povikando tjiva kaatu ku zuu nawa, posi yokutja wa ungura nawa tjinene.” Ovanatje ve ndji vatera tjinene. Indu tji mba zunḓa, owo aave ndji raere posi yokutja ovandu ovanene kaave roro. Ami mbe rihonga ovingi okuza komitanda.

Marie-Line: Morukondwa rumwe, ami mba ri novahongwa vOmbeibela meraka ndi Otjifrench, Otjiputu, nOtjisranantongo. Omukazendu omukambure we ndji raera kutja mbi ute na imba veraka indi ezeu  a mee hongo mba veraka ndi me tjiwa nawa. Tjimanga ami mba ungurira kondunge ndjo.

Eyuva rimwe mba ri nomuhongwa wOmbeibela meraka ndi Otjisranantongo na warwe mOtjiputu. Tji mba uta okuhonga omuhongwa outjavari, omukazendu omukambure ngu twa ri pamwe wa tja: “Marie-Line, me munu kutja pe nouzeu.” Ami mba kamuna kutja ee hungire Otjisranantongo ku nomukazendu Omubrazilia, moruveze rokuhungira Otjiputu.

Eṋe mwa suverwa tjinene iimba mbaa mu vatere. Mwa yenena vi okurira omapanga omawa ku novakambure ovakweṋu?

Jack: Omiano 11:25 ri tja: “Tjita ouwa, nu mo ṋingapara.” Eṱe katu keyakeya okuvatera varwe. Tji pe ya komaṱunino wEtuwo rOmerikotameneno, tjiva aave tja: “Ve sovazuvarise ve ungure mbyo.” Posi yokutja e ziri e tja: “Ami owami omuzuvarise wina. Okutja tji pe noviṋa mbi mavi sokuungurwa, me vanga okukara po.” Nandarire kutja atuhe tu hepa oruveze okukara kweṱe oveni, aruhe tu zemburuka kutja otjiṋa ho katji sokututjaera okutjita ouwa ku varwe.

Marie-Line: Eṱe tu kondja okuraisa onḓero movakambure ovakwetu. Momuano mbo, tu tjiwa kutja oruṋe tji mave hepa omundu okutjevera ovanatje vawo poo okukevepaha koskole. Nu okuzambo tu rundurura ozondando zetu kutja tu yenene okuvatera. Momuano mbo tu tunga oupanga ouwa kuna varwe.

Ozondaya zeṋe nḓu mwa muna mokuvatera ku ku nouhepe wovazuvarise?

Jack: Okuungurira Jehova oruveze aruhe kwe tu yetera ozondaya ozengi. Eṱe potuingi tu kara noruveze okuyorokera oviutwa vya Jehova. Nandarire kutja twa muna omatokero, eṱe tu nohange momuinyo mena rokutja matu tjiwa kutja ovakarere va Mukuru mouye ongondoroka ve tupa oruvara.

Tji mba ri omutanda mba paterwa motjovakamburwa moFrench Guiana, mena rokuhinokutoorora omunda otjOmukriste. Ami hina pu mba rora okuripura kutja eyuva rimwe mape ya e yaruka ngo otjomuhindwa, nu e yandjerwa okukazuvarisa motjovakamburwa. Otjingaperi kutja Jehova omuharupu mokutusera ozondaya.

Marie-Line: Okuvatera varwe tjiri ku ndji pa enyando tjinene. Tu nondjoroka okukara norupa motjiungura tja Jehova. Nu wina iho tje kurisa oupanga pokati ketu otjovakupasane. Povikando tjiva, Jack u ndji ningira kutja tu ṋange ovakupasane mbu mave hepa okuyanḓiparisiwa keriro tji mape yenene. Potuingi mbi zira kutja, “Ami wina mba ri ame ripura notjiṋa ho.”

Jack: Oupe nai, ami mba munikirwe okangera kombwise yovarumendu. Nandarire kutja Marie-Line ka vanga okuzuva otjiṋa hi, ami mbi mu raera kutja: “Musuverwa, ami ngunda hi ya kurupa, nu tji mba ṱu ndino me tjiwa kutja mba ungurisa ehupo randje okukarera Jehova nokumuyorokisa, ovyo mbi ri oviṋa ovisembasemba.”—Gen. 25:8.

Marie-Line: Jehova we tupa oviungura mbi tu hina aatu undjire ko. Tjiri twa muna oviṋa oviwa mehupo retu. Eṱe matu i akuhe otjira tja Jehova ku matji tu ningire okuyenda, mena rokutja tu nongamburiro okuura mu Jehova kutja aruhe eye me tu vatere.