Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

SHAKACITIKA MUBUUMI BWABO

“Ndiswe Pano! Amututuume!”

“Ndiswe Pano! Amututuume!”

SA mulisuni kucita shiinji muncito yakushimikila kwiinda mukuya kumusena ubulishite, mpashi kucishi cimwi? Na nshomusuni kucita, nkokwaamba ayi mutokwiiya shiinji ku shakacitikila Mukwesu a Nankashi Bergame.

Mukwesu Jack anankashi Marie-Line basebensa pomwi muncito yaciindi coonse kuswa mumwaaka wa 1988. Beebene aba balicite mushimu wakufwambaana kwaalula shintu na bukaalo bwacinja aboobo basebensa ncito shipusenepusene kumusena wiitwa ayi Guadeloupe alimwi aku French Guiana. Misena yoonse yobilo iyi ilatanjililwa amusampi waku France. Amuleke tubandikaabo miipusho imwi.

Ino nciinshi cakapa kwaamba ayi mutalike ncito yaciindi coonse?

Ba Marie-Line: Ndakakulila ku Guadeloupe, aboobo ndyendakalinga mwanike ndakalinga kusuni kuya mukushimikila abama, bakalinga kusebensa cankusu muncito yakushimikila. Ndisuni bantu, aboobo ndyendakamanishabo cikolo mu 1985, ndakatalika bupainiya.

Ba Jack: Ndyendakalinga mwanike ndakalinga kusuni bunene kucanika abaabo bakalinga kusebensa ncito yaciindi coonse, bakalinga kwiisuni abuumbi incito yakushimikila. Lyoonse na twacala cikolo ndakalinga kucitako bupainiya bwakucafwilisha. Cimwi ciindi pacibelu twakalinga kutanta basi akuya mukushimikila pomwi aba painiya kumusena nkobakalinga kusebensela. Twakalinga kupisha lisuba katushimikila, lyalo na twamanisha twakalinga kuya mukusekana kumaanshi. Inshiku shilya shakalinga kubota abuumbi!

Ndyetwakeebana aba Marie-Line mu 1988, ndakaamba ayi, ‛Tatucite mikuli iinji, aboobo tulyeelete kucita shiinji muncito yakushimikila.’ Bweenka mbuli ba Marie-Line, anebo ndakatalika bupainiya. Ndipakeendabo mwaaka womwi, pesule lyakucanika kucikolo ca bapainiya, twakatumwa mbuli bapainiya balibetele. Twakasebensa ncito shipusenepusene ku Guadeloupe kabatana kututuma ku French Guiana.

Mwasebensa ncito shipusenepusene kwa myaaka iinji. Ino nciinshi cimucafwa kucikonsha kwaalula shintu na mwapekwa ncito ipya?

Ba Marie-Line: Bamakwesu ku Bethel yaku French Guiana bakalinga kucishi ayi lilembo ndyetusuni abuumbi ndilembo lya Isaya 6:8. Aboobo na batutumina fooni, liinji bakalinga kutusekesha kwiinda mukutwiipusha ayi, “Sa mutoliibaluka lilembo lilya ndyemusuni abuumbi?” Na twanyumfwabo maswi ayo twakalinga kushiba ayi nkutambula kale ncito ipya ano, aboobo twakalinga kwaamba ayi, “Ndiswe pano! Amututuume!”

Tulaleya kweelanya ncito ipya njetwapekwa kuyeeyo njetwakalinga kusebensa kale kale mukwiinga kucita boobo inga kwapa kwaamba ayi twaalilwe kulumba pancito njetucite. Alimwi tuleelesha cankusu kuba beshicibusa abamakwesu abenankashi bakumusena nkotwaya mukusebensela.

Ba Jack: Cimwi ciindi bamakwesu abenankashi bamwi tabakalinga kusuniiwo ayi tulonge mukwiinga bakalinga kusuni ayi tutolelele kuba pomwi ambabo. Ano ndyetwakaswa ku Guadeloupe, mukwesu umwi wakatwiibalusha maswi akaamba Yesu ngotucana palilembo lyakwe Mateyo 13:38 aamba ayi: “Muunda uyo ncishi ca panshi.” Aboobo na twapekwa ncito ipya, tatuluubi kwaamba ayi kuli koonse nkweenga twaya mukusebensela tucili mumuunda womwi. Alimwi cinene ciyandika abuumbi mbantu mbotucana kumisena nkotushimikila!

Na twaya mukusebensela kumusena upya, tulacana kwaamba ayi bantu bekala kumusena uko balekalabo kabotu alimwi balikondetwe. Aboobo aswebo tuleelesha kukala buumi bweenka mbuli bantu bakumusena uko. Nabi kwaamba ayi tulacana shakulya shipuseneeko, aswebo tulalya shakulya sheenka nshobalya akunwa nshobanwa, cinenebo na inga tashipi kwaamba ayi tuciswe. Tuleelesha kubikila maano kushintu shibotu pancito ili yoonse njetwapekwa.

Ba Marie-Line: Alimwi tuleeya shiinji kubamakwesu abenankashi bakumusena nkotwatumwa. Ntokwiibaluka cimwi cakacitika ciindi cakutaanguna ndyetwakashika ku French Guiana. Bushiku bumwi twakalinga kusuni kuya mukushimikila ano kwakalinga mfula abuumbi, aboobo twakayeeya ayi atulindile tanansha mfula imane. Lyalo ndakanyumfwabo nankashi umwi ayi, “Sa inga twatalikaako?” Ndakakankamana akukumbula ayi, “Ino tutokweenda buyani?” Wakankumbula ayi, “Amubwese ambulela tunooya amacinga.” Aboobo ndakeeya bwakucata ambulela uku kancofwa ncinga. Naakwiinga nshikwe kwiiya kucita boobo, naakwiinga ndakaalilwa kushimikila ciindi ca mfula!

Mwalongawo mankanda 15 ano. Sa kuli nsheenga mwatulwiitako shicafwa na muntu atoolonga?

Ba Marie-Line: Kulonga teshi cintu cuubu. Nacibi boobo, cintu ciyandika nkucana ŋanda ibotu mweenga mwakala kabotu akookesha pesule lyakuswa mukushimikila.

Ba Jack: Liinji ndakalinga kusuni abuumbi kupenta mukati ka ŋanda motwalongela. Aboobo bamakwesu kumusampi na beshiba ayi teshi tukaleko ciindi cilaamfu kumusena nkobatutuma bakalinga kundwiita ayi, “Mukwesu Jack, mutaipenti ŋanda iyo!”

Ba Marie-Line ngumuntu ucishi kabotu abuumbi kulongela shintu! Balalongela kabotu shintu shoonse mushibokosi akulembawo maswi mbuli “sha mwakusambila,” “sha kucipinda kwakoona,” na “shamu kicini.” Aboobo na twashika nkotwalongela, tulakushabo cibokosi comwi acomwi akucibika mucipinda moceelete kukala. Pacibokosi comwi acomwi balalembawo amulongo wa shiliimo, aboobo cilaba cuubu kucana nshetutoyanda.

Ba Marie-Line: Mukwiinga twakeeya bwakubamba kabotu shintu, cilaba cuubu kutalika alimwi incito yesu yakushimikila.

Ino Mulacita buyani kwaamba ayi mucikoonshe ‘kukumanisha ncito yanu cakumaninina’?​—2 Timo. 4:5.

Marie-Line: Pamaande tulookesha akulibambila mabungano. Lyalo kutalikabo Pacibili kuya mukushika Pasondo, tulaya muncito yakushimikila.

Ba Jack: Nabi kwaamba ayi bakatulwiita mawoola ngotweelete kukumanisha mweenshi amweenshi, tatubikilibo maano ku mawoola. Kushimikila ncecintu ciyandika abuumbi mubuumi bwesu. Aboobo na twaswabo paŋanda tuleelesha kubandika amuntu uli woonse ngotwakumanya.

Ba Marie-Line: Kucakubonenaako, na twaya mukufwakasha kumusena kumwi, lyoonse ndabwesa amatilakiti. Bantu bamwi balesa mukutusenga mabuku, nabi kwaamba ayi tatuna kubalwiita ayi tuli Bakamboni bakwe Yehova. Aboobo tulabikila maano kumfwalilo yesu ashintu nshetucita. Mukwiinga nshoshintu bantu nshobabikilako maano.

Ba Jack: Nshila imwi njetusebensesha kushimikila, nkwiinda mukucita shintu shibotu kubaabo mbotubambenaabo. Kucakubonenaako ndabwesa mapepala palubaansa, kusowa matombe, alimwi akupyanga mateu palubaansa. Bantu mbotubambenaabo balabona nshetucita aboobo cimwi ciindi balatwiipusha ayi, “Sa anebo inga mwandangweetako Baibo?”

Liinji mwakalinga kusebensela kumisena yakulaale. Sa kuli cakacitika cili coonse cilibetele ncomwiibaluka?

Ba Jack: Teshi cuubu kucikonsha kushika kumisena kumwi ku Guiana. Liinji twakalinga kweenda makilomita 600 nsondo yoonse munshila shitabete kabotu. Teshi tukalubeewo shakacitika ndyetwakaya kumusena ngobeeta ayi St. Élie, ucanika muluundu lwa Amazon. Twakeenda mawoola aanji kusebensesha motoka njobeeta ayi 4x4 alimwi a bwaato. Bantu baanji bakalinga kukala kumusena uku bakalinga mbeshikukaba mabwe agolodi. Bakalinga kukondwa abuumbi na twabapa mabuku aboobo bakalinga kutupa tupaansha tuniini twa golodi mbuli sha bupe! Macolesha twakalinga kubeebelesha vidyo yomwi pamavidyo akabambwa alibunga lyakwe Yehova. Kwakalinga bantu baanji bakalinga kusa mukweebelaako.

Ba Marie-Line: Conoono, ba Jack bakalinga babasenga ayi baye bakaambe likani lya Ciibalusho kumusena wiitwa ayi Camopi. Kwaamba ayi tukashiike, twakeenda pamaanshi mawoola one abwaato busebensesha mafuta pamulonga wiitwa ayi Oyapock. Lwakalinga lweendo lusangalasha.

Ba Jack: Na twashika pali maanshi aniini twakalinga kuloonda ayi bwaato inga booma mulibwe. Nacibi boobo, twakalinga kunyumfwa kabotu na twabona maaba mbwatoosa mukuuma ku bwaato. Shikweensha bwaato wakalinga kweelete kuba muntu ucishi kabotu abuumbi. Kwalo twakasangalala abuumbi ciindi cilya. Nabi kwaamba ayi kumusena uku kwakalingabo Bakamboni 6, ku Ciibalusho kwakesa bantu bashika cakuma 50, kwiilikaawo abamwi bakaswa ku America sombi baamba mushobo waku India!

Ba Marie-Line: Bacanike basuni kucita shiinji muncito yakwe Yehova abalo inga bacana shoolwe shiinji abuumbi. Ncobeelete kucita nkushoma bunene muli Yehova, lyalo lushomo lwabo lulaakuyuminaako. Swebo tulabona Yehova mbwaatucafwa.

Mwakeeya mishobo iinji ipusenepusene. Ano sa ncuubu kuli ndimwe?

Ba Jack: Sobwe napaceyi. Ndakasebensa cankusu kwaamba ayi njiiye mishobo imwi mukwiinga ndakalinga kucishi ayi ndyeenga ndacikonsha kushimikila kabotu. Ndakalinga kutanjilila ciiyo ca Njashi Yamulindilishi mumushobo waci Sranantongo * kaantana kwaambawo nabi likani lya kubelengabo Baibo! Ndakeepusha mukwesu umwi na bantu bakalinga kunyumfwa nshindakalinga kwaamba. Wakankumbula ayi, “Nabi kwaamba ayi tatwalinga kunyumfwa shimwi nshemwalinga kwaamba, mwatanjilila kabotu.” Banike bakancafwa abuumbi kwiiya mushobo. Mukwiinga na nshina kwaamba kabotu maswi bakalinga kundwiita ayi teshi mbotwaamba ubo, ano bamanene balo bakalinga kunangilishabo. Ndakeeya shiinji abuumbi kubanike.

Ba Marie-Line: Mumisena imwi ndakalinga kucite shiiyo sha Baibo shamu ciFrench, ciPortuguese alimwi amuci Sranantongo. Nankashi umwi wakandwiita ayi, na mubushiku bomwi ndicite shiiyo sha Baibo mumishobo ipusenepusene, inga cabota na kaantanguna kwiisha baabo baamba mushobo ngontacishi kabotu, lyalo ndyentomanisha ndyeenga ndaiisha ba mumushobo ngoonshi kabotu. Tapana kwiinda aciindi cilaamfu ndakesa mukubona ayi muyeeyo uyu wakancafwa abuumbi.

Bushiku bumwi ndakaya mukucita ciiyo ca Baibo muci Sranantongo lyalo ndesa ndamanisha aciiyo ca Baibo camu ciPortuguese. Ndyendakalinga kucita ciiyo cabili, nankashi ngondakalinga kusebensaakwe wakaamba ayi, “Ba Marie-Line, citooboneka anga shikwiiya tatonyumfwa nshemutokwaamba!” Ndakalubaako ayi ndakalinga kwaamba ciSranantongo ku mwanakashi mwine Brazil uyo ngondakalinga kweelete kwiisha mu ciPortuguese!

Bamakwesu abenankashi mbomwakasebensaabo pomwi balimusuni abuumbi. Ino nciinshi cakamucafwa kuba abushicibusa bubotu ambabo?

Ba Jack: Tusimpi 11:25 ilaamba ayi: “Muntu shikwaaba ulapekwa coolwe cakuswitilila.” Aboobo tulacana ciindi cakuba pomwi abamakwesu abenankashi akubacitila shibotu. Na tutobamba Ŋanda ya Bwaami bamakwesu bamwi balandwita ayi: “Amushileeke isho beshikushimikila batoocita.” Anebo ndabakumbula ayi: “Ncakwiila, ano anebo ndi shikushimikila. Aboobo na kuli ncito beshikushimikila njobatooyandika kusebensa, anebo ndisuni kusebensaako.” Nabi kwaamba ayi ncakwiila cimwi ciindi muntu uli woonse alayandika ciindi cakubaako eenka, lyoonse tulebaluka kwaamba ayi tatweelete kwaalilwa kucitila bamwi shibotu ceebo cakusuna kuba aciindi cakuba sweenka.

Ba Marie-Line: Tulacita nsheenga twacikonsha kwaamba ayi tucite shintu sheenga shatondesha ayi tulababikila maano bamakwesu abenankashi. Kucita boobo kulatucafwa kushiba na batoyandika lucafwo lwakubalaminako baana na kubabweselako baana kucikolo. Lyalo tulabona nsheenga twaalula kwaamba ayi tucikoonshe kubacafwa. Kucita sheeshi kwatupa kuba abushicibusa buyumu abamwi mukwiinga tulalyaaba kubacafwa ndyebatooyandika lucafwo.

Ino nshoolwe nshi nshemwacana ceebo cakusebensela kumusena ubulishite?

Ba Jack: Kusebensa muncito yaciindi coonse kwapa kwaamba ayi tucane shoolwe shiinji abuumbi kuswa kuli Yehova. Tulanyumfwa kabotu abuumbi kweebela shilengwa shakwe Yehova shipusenepusene. Nabi kwaamba ayi cimwi ciindi tuleenda mumapensho, tatulisukami mukwiinga kuli koonse nkotwaya bantu bakwe Lesa balatucafwa.

Ndyendakalinga wacanike, bakancatawo akumbika mujeele ku French Guiana ceebo cakukaka kunjila busoja. Nshindakalinga kuyeeyawo ayi bushiku bumwi ndaakusebensa mbuli mishonali ku French Guiana akunooya cishimikila mujeele. Ncakwiila, Yehova alapa shoolwe basebenshi bakwe!

Ba Marie-Line: Cintu cinene cimpa lusangalalo, nkucafwa bamwi. Tulikondetwe abuumbi kuba muncito yakwe Yehova. Kwatupa kuba bacatene abuumbi mucikwati cesu. Cimwi ciindi ba Jack balanjipusha na kuli beebene bamwi batokwiinda mumapensho mbweenga tweetako kucakulya. Liinji ndakumbula ayi, “Anebo ngomuyeeyo ngondalinga kucite!” Liinji tulayeeya shintu shomwi.

Ba Jack: Tapana kwiinda myaaka iinji kuswa ciindi ndyebakancana abulwashi bwiitwa ayi prostate cancer. Nabi kwaamba ayi bakaangu ba Marie-Line tabanyumfwi kabotu kunyumfwa makani akwaamba ayi ndimulwashi, lyoonse ndabalwiita ayi: “Omukaangu, ndishi kwaamba ayi conoono inga ndafwa nabi nshina kucembela abuumbi.’ Nacibi boobo ndishi kwaamba ayi ndakasebensesha buumi bwangu kusebensa ncito icite mpindu, ndakasebensela Yehova, alimwi ici cilampa kuba alusangalalo.”​—Mata. 25:8.

Ba Marie-Line: Yehova wakatupa shoolwe shipusenepusene nshotwatakalinga kulangila, alimwi wakatucafwa kucita shintu nshotwatakalinga kuyeeyawo. Yehova wakatupa shoolwe shiinji abuumbi mubuumi bwesu. Inga twaya kuli koonse libunga lyakwe Lesa nkweenga lyatutuma mukwiinga tulishomete cakutatoonsha kwaamba ayi Yehova alaakutolelela kuba andiswe!

^ par. 32 Sranantongo ngumushobo muli Cisungu, ciDutch, ciPortuguese, alimwi amishobo yamu Africa, wakatalikwa abasha.