Jack im Marie-Line rar jerbalin full-time ippãn doon jãn 1988 eo. Kõn aerro lukkuun jel̦ã kõm̦m̦an ukoktak, erro ar m̦õn̦õn̦õ in bõk elõñ jerbal ko ilo Guadeloupe im French Guiana. Jikin kein rej jim̦or kiiõ pãd ium̦win ra eo an France. Jen kajjitõk ippãn Jack im Marie-Line jet kajjitõk ko.

Ta eo ear kõm̦m̦akũt eok ñan bõk jerbalin full-time?

Marie-Line: Ilo aõ kar dik im rũttol̦o̦k ilo Guadeloupe, ikõn kwal̦o̦k naan jãn jibboñ ñan jota ippãn jinõ, eo me ear juon Ri-Kõnnaan ekijejeto. Ij yokwe armej ro, kõn men in, ãlikin aõ kar jikuul̦, ilo iiõ in 1985, iar jino bainier.

Jack: Jãn ke iar dik, iar pãd ibwiljin ro rar jerbalin full-time me el̦ap aer kar yokwe jerbalin kwal̦o̦k naan. Ikõn akjel̦õri bainier ilo iien kakkije ko an jikuul̦. Ilo wiikããn, ewõr iien kõmar uwe ilo bus bwe kõmin etal ñan teretore eo bainier ro rar jerbal ie bwe kõmin kwal̦o̦k naan ippãer. Ekkã ammim kwal̦o̦k naan aolepen raan eo innem tokãlik kõmar kõjjem̦l̦o̦k im etal im kakkije ilo jikin ko iturin lo̦jet. Elukkuun kar limo iien kein!

Ejjabto tokãlik jãn iien eo iar m̦areiki Marie-Line ilo iiõ eo 1988, iar ba ñan ña make, ‘Ejjel̦o̦k am̦ro eddo, innem etke jejjab kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aam̦ro ilo jerbalin kwal̦o̦k naan?’ Iar kobal̦o̦k ippãn Marie-Line im jino bainier. Juon iiõ tokãlik, ãlikin am̦ro kar pãd ilo jikuul̦in bainier, kar jitõñ kom̦ro bwe kom̦ro en bõk jerbalin jipejel̦ bainier. Ewõr jet jerbal ko relukkuun kar em̦m̦an me kom̦ro ar bũki ilo Guadeloupe m̦okta jãn aer kar kũr kom̦ro ñan em̦m̦akũtl̦o̦k ñan French Guiana.

Elõñ alen in an oktak jerbal ko amiro ilo iiõ ko m̦aantak. Ta eo ear jipañ komiro ñan jel̦ã ukoktak ñan wãween ko rekããl komiro ar iiooni?

Marie-Line: Ro jeid im jatid ilo Betel̦ eo ilo French Guiana rejel̦ã bwe eoon eo em̦m̦antata ippemro ej Aiseia 6:8. Innem ñe rej call e kom̦ro ekkã aer kõm̦m̦an kõjak im m̦okta ba, “Kwõj ke keememeje eoon eo em̦m̦antata ippemiro?” Ilo aer ba men in, kom̦ro ar jel̦ã bwe mel̦el̦ein enaaj oktak jerbal eo am̦ro. Innem ekkã am̦ro uwaak im ba, “Kom̦ro e! Jilkinl̦o̦k kom̦ro!”

Kom̦ro ej kõjparok bwe kom̦ro en jab keidi jerbal  eo am̦ro ekããl ippãn jerbal ko kar m̦oktal̦o̦k kõnke men in emaroñ kõm̦m̦an am̦ro jab m̦õn̦õn̦õ kõn jerbal eo am̦ro ekããl. Im ekkã am̦ro bar kajjioñ kal̦apl̦o̦k am̦ro jel̦ã kajjien ro jeid im jatid.

Jack: M̦oktal̦o̦k, jet jeid im jatid rar jab kõn̦aan bwe kom̦ro en etal im rar kajjioñ rõjañ kom̦ro bwe jen pãdwõt. Ak ke jaar etal jãn Guadeloupe, juon jeid im jatid em̦m̦aan ear kakeememej kom̦ro kõn naan ko an Jesus ilo Matu 13:38 me ej ba, “Mel̦aaj eo ej . . . lal̦ in.” Innem ke ear oktak jerbal eo am̦ro, kom̦ro ar kakeememeje kom̦ro make bwe kom̦ro ej, ilo kõkkar, jerbal ilo ejja mel̦aaj eo wõt jekdo̦o̦n ia eo kom̦ro ej pãd ie. Ilo m̦ool, men eo eaorõktata ej armej ro im teretore ko!

Ñe jej tõpar juon teretore ekããl, jej lo bwe armej ro ijo remaroñ m̦õn̦õn̦õ ilo aer mour ijo rej jokwe ie. Kõn men in, kom̦ro ar kajjioñ in mour ãinwõt armej ro ilo jikin eo. M̦õñã ko remaroñ oktak, ak jaar m̦õñã m̦õñã ko kijeer im idaak dãn ko limeer, bõtab jaar bareinwõt kõjparok bwe jen jab nañinmej. Kom̦ro ej kate kom̦ro ñan kõnono wõt kõn men ko rem̦m̦an kõn kajjojo jerbal ko kom̦ro ar bũki.

Marie-Line: Ebar l̦ap ad katak jãn ro jeid im jatid ilo jikin eo jej jerbal ie. Ij keememej jinoin ar kar tõpar French Guiana. Ekar wõt mijeljel, innem jaar l̦õmn̦ak bwe jaar aikuj kõttar m̦ae iien ebõjrak an wõt bwe jen maroñ etal im kwal̦o̦k naan. Bõtab, juon jeid im jatid kõrã ear kajjitõk ippa im ba, “Jej ke etal?” Iar ilbõk im kajjitõk, “Ewi wãween?” Ear uwaak im ba, “Kwõn bõk umbrella ne am̦, im jenaaj etal kõn baajkõl̦ ko.” Kõn men in, iar katak kilen dãpij juon umbrella im uwe ioon juon baajkõl̦ ilo juon wõt iien. El̦aññe iar jab katak kilen kõm̦m̦ane men in, iban kar kwal̦o̦k naan ilo iien wõt ko!

Enañin 15 de kõttan in amiro kar em̦m̦akũt. Ewõr ke am̦ naan in rõjañ ñan jipañ ro jet ñe renaaj em̦m̦akũt?

Marie-Line: Emaroñ pen ñan em̦m̦akũt. Bõtab, eaorõk bwe kwõn pukot juon jikin me kwõmaroñ kakkije im jokwane ie ñe kwõj ro̦o̦ltok jãn am̦ kwal̦o̦k naan.

Jack: Ikõn unoiki ilowaan m̦weo im̦õm̦ro. Im kõnke em̦m̦aan ro jeid im jatid ilo ra eo, rejel̦ã bwe eban to am̦ro pãd, jet iien rej ba ñan ña: “Jack kwõjja jab unoiki m̦weo!”

Marie-Line elukkuun tijem̦l̦o̦k ilo an kõpooji m̦weiuk ko m̦weiõm̦ro ñe kom̦ro ej em̦m̦akũt! Ekõn kakon̦i aolep m̦weiuk ko m̦weiõm̦ro ilo bo̦o̦k ko im kõkal̦l̦eiki bo̦o̦k ko, im ba, “bathroom,” “ruum̦ in kiki,” “kitchen,” im men ko jet. Innem tokãlik ilo iien eo kom̦ro ej tõpar m̦weo m̦õm̦ro ekããl, enaaj  pidodo am̦ro jel̦ã ruum̦ ta eo kõmin likũt kajjojo iaan bo̦o̦k ko ie. Ej jei juon laajrak kõn aolep men ko rej pãd ilo kobban kajjojo bo̦o̦k ko bwe en pidodo ad loi men ko jej aikuji.

Marie-Line: Kõnke kõmar katak kilen kõm̦m̦ani jerbal ko ad ilo juon wãween elaajrak, kom̦ro maroñ kajju jinoe jerbalin kwal̦o̦k naan eo am̦ro.

Ewi wãween amiro kõm̦m̦ane jikejuul̦ eo amiro bwe en “lõt im jejjet jerbal eo [amiro] ñan Anij”?​—2 Tim. 4:5.

Marie-Line: Ilo raan in M̦ande, kom̦ro ej kakkije im kõppojakl̦o̦k im̦aan ñan kweilo̦k ko. Im jãn Juje im ilo̦k, kom̦ro ej etal im kwal̦o̦k naan.

Jack: Meñe ewõr joñan awa ko kom̦ro ej aikuj in kõm̦m̦ani kajjojo allõñ, ak ejjab men eo in el̦ap am̦ro l̦õmn̦ak kake. Jerbalin kwal̦o̦k naan ej men eo eaorõktata ilo mour eo am̦ro. Jãn iien eo kom̦ro ej etal jãn m̦weo im̦õm̦ro l̦ak ñan iien eo kom̦ro ej ro̦o̦ll̦o̦k, kom̦ro ej kate kom̦ro ñan kõnono ippãn aolep armej ro kom̦ro ej iioon er.

Marie-Line: Ñan waanjoñak, ñe kom̦ro ej etal im piknik, ekkã aõ ebõk tũrããk ko. Jet armej rej make itok ñan ippemro im kajjitõk aer bok, meñe jejjañin ba ñan er bwe jej Ri-Kõnnaan ro an Jeova. Eñin unin jej kõjparok wãween paotokid im kõm̦m̦an ko ad. Armej ro rej kile men kein.

Jack: Juon wãween jej bar kwal̦o̦k naan ej ikijjeen ad kõm̦m̦an em̦m̦an ñan ro rej jokwe iturid. Ij bõk peba ko jãn lal̦, jol̦o̦k kwõpej, im rarõ bõlõk ko inabõjin m̦weo. Ro rej jokwe iturid rej kile ad kõm̦m̦ani men kein im jet iien rej kajjitõk, “Ewõr ke ippam̦ juon Baibõl̦ ñan ña?”

Komiro kõn kwal̦o̦k naan ilo jikin ko me rettol̦o̦k im ejej armej ie. Ilo amiro kar jibadeke jikin kein ewi iaan iien kein komiro ban mel̦o̦kl̦o̦ke?

Jack: Ilo Guiana, ewõr jet teretore ko me epen tõpari. Im ium̦win juon wiik, ekkã ad kar bõk ial̦ ko renana me ej 370 m̦ail̦ aetokin ñan etal ñan teretore ko. Ilo iien eo jaar etal ñan St. Élie, ilo Amazon forest eo, ekar juon iien jeban mel̦o̦kl̦o̦ke. Ear bõk jet awa ko ñan tõpar ijin im jaar aikuj kõjerbal wa ko rekkar ñan ial̦ kein repen ettõr ie innem juon l̦oon. Jerbal eo an enañin aolep armej ro rej jokwe ijin, ej kappok gold. Im jet iaaer rar kwal̦o̦k aer kam̦m̦oolol kõn bok ko ad ilo aer letok gold jiddik ko ãinwõt kein aer jabawõt! Ilo jota, jaar kwal̦o̦k juon iaan pijain alwõj ko an doulul in. Im elõñ iaan armej ro ilo jikin in rar itok.

Marie-Line: Kar kajjitõk ippãn Jack ñan kõm̦m̦ane katak eo ñan kwõjkwõj eo ilo Camopi. Bwe kõmin tõpar ijin, kõmar aikuj etal ilo l̦oon ium̦win emãn awa ilo Reba eo etan Oyapock. Elukkuun kar limo.

Jack: Ilo jikin ko epããte, emaroñ bwe an kauwõtata ijoko el̦ap an aet im wõr dekã ko ie. Ebwe an kabwilõñlõñ ad loe men in ke l̦oon eo ej kepaakel̦o̦k dekã ko. Armej eo ej kattõre l̦oon eo ej aikuj jel̦ã ta eo ej kõm̦m̦ane. Ekar juon iien ekãitoktoklimo. Meñe ekar wõr 6 wõt Ri-Kõnnaan ro ijo, ak ear wõr enañin 50 armej ro me rar itok ñan iien Kwõjkwõj eo, ekoba jet armej ro me er Amerindians!

Marie-Line: Iien rot kein me el̦ap aer kãitoktoklimo rej kõttare ro em̦m̦an dettaer me rekõn̦aan kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aaer ñan Jeova. Kwõj aikuj lõke Jeova ñe kwõj pãd ilo iien rot kein, innem tõmak eo am̦ enaaj kajoorl̦o̦k wõt. Ekkã ad loe an pein Jeova jerbal.

Em̦õj am̦ katak jet kajin ko. Kwõj ke juon eo epidodo an katak im jel̦ã juon kajin?

Jack: Ejjab ñan jidik. Iar katak kõnono ilo kajin kein kõnke ekar wõr aikuj. Iar aikuj kõm̦m̦ane katak in Naan in Keeañ eo ilo kajin Sranantongo * m̦okta jãn an kar wõr kun̦aõ ñan riit Baibõl̦! Iar kajjitõk ippãn juon jeid im jatid em̦m̦aan ejet aõ kar kõm̦m̦ane katak eo. Ear uwaak im ba: “Ewõr iien kõmar jab mel̦el̦e jet iaan naan ko kwaar ba, ak elukkuun kar em̦m̦an.” El̦ap an kar ajri ro jipañ. Ñe ij kõm̦m̦an likjab, ekkã aer ba tok, bõtab rũtto ro rar jab. Elõñ men ko iar katak jãn ro redik.

Marie-Line: Ilo juon teretore, ear wõr jet aõ rũkkatak rej kõnono kajin French, Portuguese, im Sranantongo. Juon jeid im jatid kõrã ear rõjañ eõ bwe in m̦okta etal ippãn rũkkatak eo ej kõnono ilo kajin eo epentata ippa innem ãliktata etal ippãn rũkkatak eo ej kõnono ilo kajin eo epidodo ippa. Tokãlik, iar kile aorõkin naanin rõjañ in.

 Juon raan, ear wõr aõ rũkkatak ilo kajin Sranantongo im rũkkatak eo juon ilo kajin Portuguese. Ke iar jinoe katak eo ippãn rũkkatak eo juon, kõrã eo jeid im jatid ear ba ñan ña: “Marie-Line, ãinwõt ewõr juon apañ!” Iar kile bwe iar kõnono ñan kõrã eo me ej jãn Brazil ilo kajin Sranantongo, ijello̦kun aõ kõnono ñane ilo kajin Portuguese!

Ro rar jokwe ilo jikin ko komiro ar jerbal ie, el̦ap aer yokwe komiro. Ewi wãween amiro kar maroñ epaake ro jeim im jatim?

Jack: Jabõn Kõnnaan 11:25 ej ba: “Eo ejouj in lel̦o̦k, enaaj jeraam̦m̦an.” Jejjab ãliklik in kõm̦m̦an iien ippãn ro jet ak jipañ er. Ilo iien ad kõm̦m̦ani jerbal dikdik ko ilo Im̦õn Kweilo̦k eo, ewõr jet rar ba ñan ña: “Kwõn kõtl̦o̦k bwe ri-kwal̦o̦k naan ro ren kõm̦m̦ani jerbal kein.” Bõtab iar uwaak im ba: “Eokwe, ña bar ri-kwal̦o̦k naan. Innem el̦aññe ewõr jerbal jej aikuj kõm̦m̦ane, ikõn̦aan bwe in pãd.” Meñe kõj aolep jej aikuj iien ñan kõj make, ak ekkã ad kakeememej kõj make bwe jejjab kõn̦aan bwe men in en bõbraik ad kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an ñan ro jet.

Marie-Line: Jej kate kõj bwe jen kwal̦o̦k ad itoklimo kõn ro jeid im jatid. Ilo ad ãindein, jenaaj jel̦ã el̦aññe rej aikuj an juon etal im lale ajri ro nejier ak ektak er jãn jikuul̦. Innem kiiõ jemaroñ kõm̦m̦an ukoktak ilo jikejuul̦ ko ad bwe jen maroñ jipañ er. Ilo ad ãindein, jej ejaak juon kõtaan epaak ippãn ro jet im jej pojak in jipañ er ilo iien ko rej aikuji.

Ta jeraam̦m̦an ko kwaar bũki jãn amiro jerbal ilo jikin ko el̦ap aer aikuj ri-kwal̦o̦k naan ro ie?

Jack: Jerbalin full-time ear bõktok el̦ap lañlõñ ilo mour ko am̦ro. Ekkã am̦ro lukkuun m̦õn̦õn̦õ kõn menin kõm̦anm̦an ko rekabwilõñlõñ an Jeova. Meñe ewõr men ko reppen rej wal̦o̦k, kõm̦ro ej aenõm̦m̦an wõt kõnke jejel̦ã bwe armej ro an Anij rej jipañ kõm̦ro jabdewõt jikin ko kõm̦ro ej pãd ie.

Ke iar likao wõt, ikar kalbuuj ilo French Guiana kõn aõ jab kun̦aõ ilo m̦akũtkũt ko ilo kien. Iar jab kõtmãne bwe juon iien inaaj bar ro̦o̦ll̦o̦k ãinwõt juon mijinede im juon eo rej kõtl̦o̦k ñan lol̦o̦k ri-kalbuuj ãinwõt juon ri-kwal̦o̦k naan. Em̦ool bwe Jeova el̦ap an jouj ilo an kõjeraam̦m̦ane kõj!

Marie-Line: Men eo el̦aptata an bõktok el̦ap lañlõñ ilo mour eo aõ, ej ilo aõ lel̦o̦k iien ko aõ im jipañe ro jet. Kom̦ro lukkuun m̦õn̦õn̦õ ilo jerbal eo an Jeova. Ej bar kõm̦m̦an bwe kom̦ro en ri-pãlele ro repaake l̦o̦k doon. Ewõr iien, Jack ej kajjitõk ippa ñe kom̦ro maroñ kũr tok ruo rippãlele me rej ebbweer ñan m̦õñã ippemro. Ij kijoñ uwaak im ba, “Iar bar l̦õmn̦ak kõn men in!” Ekkã an juon wõt am̦ro l̦õmn̦ak.

Jack: Ij kab bõk juon nañinmej in cancer an em̦m̦aan. Meñe Marie-Line ejjab kõn̦aan roñ aõ ba naan kein, ak iar ba ñane: “Jitõnbõro, ñe inaaj mej ilju, meñe iban ‘mej ilo aõ l̦al̦l̦ap,’ ak enaaj jubũruõ kõnke ijel̦ã bwe mour eo aõ ear obrak kõn men ko an Jeova, men ko me el̦ap tokjãer.”​—Jen. 25:8.

Marie-Line: Ilo kõkkar, em̦õj an Jeova kõpel̦l̦o̦k kõjãm ko ñan jerbal ko jaar jab kõtmãne kaki im ear kõm̦m̦an bwe jen kõm̦m̦ani men ko jeban kar kõtmãne bwe jen kar kõm̦m̦ani. Mour ko am̦ro rar lukkuun obrak kõn men ko rem̦m̦an. Kõn am̦ro lukkuun lõke Anij, jabdewõt jikin eo doulul in an enaaj kajjitõk bwe kom̦ro en etal iel̦o̦k, ijo en̦ kom̦ro naaj etal ñan e!